OEH - Bilaketa

479 emaitza otoitz bilaketarentzat

Sarrera buruan (32)


Sarrera osoan (447)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
laket izan.
tradizioa
Tr. De uso general en la tradición septentrional, ya desde Leiçarraga. Al Sur se atestigua en Lizarraga de Elcano y autores modernos (Etxaide, Oskillaso, Txillardegi y M. Lasa).
etimologikoa
Etim. De lat. placet .
sense-1
(Lar, H).
Agradar, gustar, complacer; hallar(se) bien, acostumbrarse, cogerle gusto. "Aficionarse así, zaletu, laket izan " Lar. "Aficionarse de otra manera, cobrando amor, inclinación, [...] laket izatea " Ib. " Lakhet, adj. indéclinable, s'employant avec l'auxiliare izaitea, chose qui plaît, que l'on a pour agréable, qu'on trouve bon" H. " Laket, encontrarse bien" Garate Cont, RIEV 1935, 351. v. laketu.
azpiadiera-1.1
(Aux. intrans. bipersonal). "Absit, [...] Jainkoari lakhet eztakíola " Urt I 46. "Le tengo afición, le estoy aficionado, laket natzaio " Lar (s.v. aficionarse ). "Se plaire" Lrq. " Horri laket zaio Xiberua (S)" Gte Erd 208. Tr. Es el aux. más empleado en la tradición septentrional ya desde Leiçarraga; se encuentra tbn. en M. Lasa y Oskillaso.
Hura baithan lehen lakhet eta plazent zaion guzia, egin baitzekion desplazent. Adv * 8v. Tristezia da Sathani lakhet zaion kadira. EZ Man I 39. Plazentago eta laketago zaika Iainkoari miserikordia iustizia baiño. Ax 138 (V 91). Zu begistatuz geroz laket / zu bezi ehor etzautala. O Po 1. Zerbait zure bihotz hari gutiago lakhet zaionik. SP Phil 513 (He 520 zerbaitetara uskurrago dela ). Idazü, laket bazaizü, zure benedikzione saintia. Bp I 129. Jainkoak ezen eman daroe bihotzean egin dezaten hari lakhet zaioena. He Apoc 17, 17. Debozione, zure semiari hain laket [zaiona] . Mercy 22. Laket zereiena baizik eztie egin nahi. Egiat 231. Jinkuari eta Ama Birjinari laketenik zeitzen othoitziak. UskLiB 81. Saindutasunaren kalitatea da Jainkoari gehienik lakhet zajona. Jaur 207. Badakizu gatza zenbat zaioeten lakhet azienda mota guziei. Dv Dial 69 (It, Ur gustatu, Ip maite ). Apostolien obra bat, Jinkuari ezinago laket lizatekiana. CatS IX. Etzaio behinere laket izan azpijokoa, ez maltzurkeria. HU Aurp 91. Jesüs, laket bazaizü, / igüzü / errege haieki, / beitüzü photeria. UNLilia 22. Arno xuri harro, eskualduner ere laket zeiena. JE Bur 133. Ederrak zarete eta laket zait zuen begien gentza hori. Mde Pr 128. Heieri ere laket zitzaiotela kantua. Xa Odol 31.
v. tbn. Hm 118. In Tt Arima XVI. AR 190. Elsb Fram 148. Ip Hil 40. Arb Igand 12. Barb Sup 4. Ox 19. Zub 94. Mde Pr 123. Osk Kurl 11. Larz Senper 22. Ardoy SFran 349. Xa Odol 189. Lf in Casve SGrazi 9.
azpiadiera-1.1.1
(Con sintagma con suf. -t(z)ea ). " Ezinago laket zaio holako kantiak entzütia (S)" Gte Erd 119. " Laket zauku erakustea zer ardietsi dugun (BN-lab)" Ib. 208.
Haei lakhet ziaiek [...] othoitz egitea. Mt 6, 5 (He, Dv lakhet baitute, Leon lakhet baitzaiote; TB, Echn maite dute, BiblE gogoko dute ). Lakhet bekizu zure buruarekin bakharrik egoitea. SP Imit III 53, 1 (Ch lakhet bekizu [...] egoten; Mst, Ip, Pi maite, Ol nai, Leon maita ). Zeren lakhet zaitzun harekiñ bizitzea. Ch III 42, 1 (Ip hareki laket zirelakoz ). Berthuteari lakhet zaio berthutearen aldean izatea. Mih 62. Zaiote lakhet gure ikustea. Zby RIEV 1908, 84. Gorderik bere etxolan egoitia zeion laket. Ip Hil 77. Bertzeen enganatzea zaio guziz laket. JE Ber 71. Laket zitzaigun hari behatzea. Mde Pr 295.
v. tbn. Elsb Fram 132. Lap 17 (V 10). HU Aurp 126. Barb Sup 93. Zerb Azk 5. Osk Kurl 218. Lasa Poem 64. Ardoy SFran 209. Lakhet: CatLav 378 (V 182).
azpiadiera-1.1.2
(Con ines.).
Itzalean lakhet zaion gaixtoa. EZ Man I 18. Iaun onari zaio / lakhet bere jendean. EZ Eliç 194. Lakhet bekizu Iainkoa baitan. SP Imit III 12, 4 (Ch emazu zure bozkarioa, Mst alagera zite, Leon bozkaria zite ). Gogoramendu hetan edo lakhetzen zaio edo etzaio lakhet. SP Phil 433 (Ch emazu zure bozkarioa, Mst alagera zite, Leon bozkaria zite ). Lakhet othe zaitzu haren aldean? Ib. 514 (He 522 lakhetzen othe zaitzu ). [Oxalderi] pilota partidetan biziki lakhet baitzitzaion. HU ( in Ox 201 ).
v. tbn. Hm 199.
azpiadiera-1.1.3
(Con sintagma con suf. -t(z)era ).
Dakizula beraz, Iauna, faboratzera lakhet. EZ Man I 35.
v. tbn. Bp II 18.
azpiadiera-1.1.4
(Con sociativo).
Laket bekizu humillekin eta sinpleki. SP Imit I 8, 1 (Ch adizkide egiñ, Mst, Ip ardüra izan, Leon adiskidetzat har ). Gizonen artean gutiak dire [...] bere buruekin laket zaienak. Mih 129.
azpiadiera-1.1.5
(Con sintagma con suf. -t(z)ean ).
Gaizki errailer behatzian laket izatiak Jinkoari ogen egiten derioa? Bp I 102 (v. tbn. II 120).
azpiadiera-1.1.6
(Con sintagma con suf. -t(z)en ).
Bilha zazu erretiramendua, lakhet bekizu bakharrik zure buruarekin egoten. Ch III 53, 1. Lakhet bekizu Jaiñkoaz mintzatzen. He Gudu 148. [Lau andrer] laket zaie onester / Ohore ttipitzen. LuzKant 59.
azpiadiera-1.1.7
(Con subordinada de subjuntivo).
Hagitz zaio lakhet guk ere gauza guziak egin detzagun erregelaren arabera. Dh 45. Ez zaut batre laket Ama-Birjinaz hola zu mintza zaiten. Barb Sup 58.
azpiadiera-1.1.8
(Con subordinada condicional).
Laket zaio Jainkoari, [...] milesker erraiten badiogu. Barb Sup 76.
azpiadiera-1.1.9
(Precedido de instr.).
Irriz laket zitzaion, bere hortz ederren erakusteko baizik ez bazen ere. Barb Sup 101.
azpiadiera-1.2
(Aux. intrans. unipersonal). "Aficionado así, laket dana " Lar. "(Si usted es) servido, [...] plazer badazu, laket bazare " Ib. "Le G et le V disent moins régulièrement laket bazare, si cela vous est agréable" H (que cita a Lar). Tr. Documentado sobre todo en la tradición suletina (incluidos Oihenart y Tartas); tbn. en Zalduby, Hiriart-Urruty, Oxobi y Mirande.
Musde Chaho mintzo datinin, [Bonaparte] hari beha laket date. Etch 582. Ez duk gizon ez jende hola laket dena. Zby RIEV 1909, 233. Hobe duzula bihurtu gabe amore eman, guztiontzat laketago izanen da-eta... Mde HaurB 80. A! Satan, Gaixtakin, / sobera laket nüzü zure beha. Casve SGrazi 26.
v. tbn. AstLas 31.
azpiadiera-1.2.1
(BN-lab, S ap. Gte Erd 208 ; Dv) .
(Con sintagma en ines. ). " Ez nintake hor lakhet (BN-lab); ni laket nindüzün Larraiñen (S)" Gte Erd 208.
Orhiko xoria, Orhin laket. Saug 96 (tbn. en O Pr 372, Bela 42, Zerb Azk 33 y MIH 342). Gizona haien itzalaren pian laket da. Tt Onsa 105. Hargatik zait lakhet neure flakitateetan, iroietan, beharkizunetan, presekuzioneetan, Jesukristo gatik jasaten ditudan hersturetan; noiz ere bainaiz ezen flako, orduan naiteke botheretsu. " Placeo mihi in infirmitatibus meis" . He 2 Cor 12, 10. Elhesta lüzetan laket beikira. Mst I 20, 2. Adiskidegoa bardintazünian baizik ezta laket. Egiat 212. Sohütako herrian laket izan nüzü. 'Je me suis plu' . Etch 569. Gaizo mutikoa, josia, itzatua bere tokiari; han sortua edo han ari lanean; han baizik ez laket. HU Aurp 208. Haritchabalet laket zen Larrañen. Const 25.
v. tbn. Laket: Bp I 96. Mercy 17. Ip Imit I 24, 7. Ox 32.
azpiadiera-1.2.2
(Con sintagma con suf. -t(z)ez ).
Pena dut zutan pensatzez; / hal' ere, [...], / lakhet niz hortan penatzez. 'Je me plais à éprouver cette peine' . O Po 2.
azpiadiera-1.2.3
(Con sociativo).
Jinkuaren grazia eztela laket, lürreko gaizetan gozo hartzen dienekilan. Mst III 53, tí. Hareki laket zirelakoz. Ip Imit III 42, 1. [Haritchabalet] etzen laket laidoria egilekin. Const 29. Urretxindor izateraño ez bainaiz iritxi, bañan Jainkoak ematen didanarekin laket. Ataño TxanKan 22.
azpiadiera-1.2.4
" Ez naiz hunen lakhet, je ne me plais pas ici" Dv.
azpiadiera-1.3
(BN-lab ap. Gte Erd 217 ; SP, Aq 513; -kh- Dv, H) .
(Aux. trans. bipersonal). " Laket dut, j'en suis content" SP. "Agradar (activo)" Aq 513. " Lakhet ditut toki hauk, j'aime ces lieux, ces lieux qui sont agréables" Dv. " Zoin duzue laketena? (BN-lab)" Gte Erd 217. " Laketago dut gasna (BN-lab)" Ib. Tr. Documentado desde mediados del s. XVII en la tradición septentrional no suletina y en Lizarraga de Elcano.
Batzuetan lakhet dugu triste gaudenean, eta bertzetan Iainkoa baitan alegera garenean. SP Imit I 19, 5 (Ch on ditugu, Mst dateke gure gogoko, Ip gozatzen gira ). (Jesu Kristok) ain laket du birtute gau, ezi [...]. (170). LE-Ir. Zure atseginetako lekhuak, zuk gehienik lakhet zintuen tokiak. Dv LEd 252. Zolaguneak ditu lakhet. Dv Lab 319. Ez du hain laket izarrak / egon-lekhu berea. Elzb Po 187. Gure eskuara ere laket dugu. HU Aurp 205 (v. tbn. 208). Ithurria itsuski laket dute. JE Bur 35. Edari, kafe, xokolet, / nork ere baititu laket. Etcham 188. Jainkoak laket dituen othoitz-leku [hoiek] . Othoizlari 1954, 3. Uztaileko arrabotsak laket ditu mahatsak. EZBB II 132.
azpiadiera-1.3.1
( Laketena izan ).
Otoitza, hilek laketena duten lorea. EZBB II 84.
azpiadiera-1.3.2
(Con sociativo).
Bethiere bekhatorekin ibiltzen zen, [...] hekin zuen lakhet. Ax 548 (V 352). Gaitzetsten ohi ditu presuna Jainkotiarrak, [...] lakhetago du bera bezalakoekin. Lg II 197s. Eriak zituen oroz gainetik maite; eriekin zuen lakhet. Laph 199. Jende xehearekin laketago zuen. HU Aurp 179.
azpiadiera-1.3.3
(Con ines.). "En parlant de plantes, d'herbes arbres, etc. qui affectionent certains lieux, climats, expositions. Honddoek lakhet dute haritz azpietan " H (s.v. lakhetzea ).
Zertan ere naturalezaz edo usanzaz lakhet baitut, hura laster heldu zait burura. SP Imit III 48, 5 (Ip ohidüraz laket zaitana, Leon laket ohi zaitana; Ch atsegiñ egin, Mst plazer egin ). Bekhatuan oraiño lakhet [du] . Ch I 24, 7 (Mst, Ip bekhatian orano laket dena; SP lakhetu ). Izpirituaren diren gauzetan dute lakhet. He Rom 8, 5. Hirriskuan lakhet duena, han berean galduren da. Lg II 147 (v. tbn. 146). Lakhet dute othoitzean, irakurtz onetan, elizako ofizioetan. Dh 65. [Txerriak] ez du zikinean lakhet. Dv Lab 279. Gutartean laketago [zuken] . JE Bur 156. Neholere ez nezake laket lur kixkaldu itsusi hautan. Zub 109.
azpiadiera-1.3.4
(B, BN-ciz-lab; Dv) Ref.: Izeta BHizt; Gte Erd 208 .
(Con sintagma vb. con suf. -t(z)ea ). " Lakhet du bertzeen khexaraztea, il prend plaisir à inquiéter les autres. Lakhetago du hartzea ematea baino, il a plus de goût à recevoir qu'à donner. Lakhet du goizik jaikitzea, il aime à se léver de bonne heure" Dv. " Laketu duzu hemen? Laket dut hemen egotea " Izeta BHizt. " Laket dizit horren entzutia (BN-ciz); laket zuen irakurtzea (BN-lab)" Gte Erd 208.
Arren egizu [...] dudan lakhet munduaz ahantzia eta arbuiatua izatea. Ch III 15, 4 (SP atsegin har dezadan, Mst maitha dezadan ). Begirautzue eskribauetarik, zeiñek lakhet baidute arroba luzeekien ibiltzea. He Mc 12, 38. Lakhet du xume agertzea munduaren begietan. Lg I 303. Madalenarekin batean egotea lakhet dut. Dh 245. Lakhet zuen erraitea; Maria... Maria... Maria. MarIl 107. Orok laket zuten harekin mintzatzea. HU Aurp 97. Laket balu bezala Jainkoak herri ttipietarik gizon handien ateratzea. Ardoy SFran 53s (v. tbn. 220). Itotzen ari den garratoinak laket luke bertze baten itotzen ikustea. EZBB II 25.
v. tbn. Laph 230. JE Bur 20. Iratz 176. Zerb Azk 7. Lakhet: He Mt 6, 5. Mih 18s.
azpiadiera-1.3.5
(Con sintagma con suf. -t(z)e(a)z ).
Baldinetariak, bada, zenbaitek lakhet badu ihardukitzeaz, guk ez dugu horlako kostumarik. He 1 Cor 11, 16. Salbatzailleak lakhet zuen halakoekin batzeaz. Lg II 82. Zonbat ordian ez zian behar harek laket izan, Jinkoaren tenploan gai eta egün egoitez. Ip Hil 51.
azpiadiera-1.3.6
(Con sintagma con suf. -t(z)en ). Cf. la transcripción de Harriet de los versos de Oihenart (v. supra): Lakhet dut zutaz penatzen.
Zorigaitz orobat zuenzat heien enzuten laket duzuenak. Mih 65. Laket du fortunak / laguntzen animodunak. Gy 309 (v. tbn. 231). Elizatik lekhora, lakhet du yendeak / hilen hobi gainean egiten galdeak. Hb Esk 199. Zonbeitek laket dute / ihizin ibiltzen. Mattin 109.
azpiadiera-1.3.7
(Con subordinada de subjuntivo).
Hanitz lakhet du hatz eta balaku egin dakioen. Dv Dial 47 (Ip laket zaio [...] izatia; It nai du, Ur gustetan jako ). Ez omen zuen laket, bertzek aipa zezoten ere sor-herria. HU Aurp 172.
azpiadiera-1.4
(Aux. tripersonal y complemento con suf. -t(z)ea ).
Elgebarneri etzeron hanbat laket ele horien entzütia. Const 39. Zeru gainean baita denen Erregea, / goiz-arrats laket diot otoitz egitea. Zerb Azk 8.
azpiadiera-1.5
(Construcción impersonal).
Flakezak direlakotz lakhet aldekotan. Hb Esk 192. Egia ez aditu muturrera nahiago lukete; ez baita laket. HU Zez 189. Sentittu egiten da beingoz, erabat, gorputzean eta animan, izate osoaz, bereziki laket den "lekurik" gabe. Txill Let 55.
azpiadiera-1.5.1
(Con sintagma con suf. -t(z)ea ).
Berriak ere apur bat jakitea on da, laket da. HU Zez 83 (v. tbn. Aurp 63). Deus ez da lakhetago, [...] nola baita ikhustea [...]. Arb Igand 17. [Usotxo txuria] ederrestea / laket (atsegin izan) da neretzat. Etxde AlosT 79.
laket izan
<< ladrongo 0 / 0 lapur >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper