Harremana

    OEH - Bilaketa

    479 emaitza otoitz bilaketarentzat

    Sarrera buruan (32)


    Sarrera osoan (447)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    ordenatu.
    tradizioa
    Tr. La forma general es ordenatu ; hay ordeinatu en Oihenart y ordendu en algunos autores meridionales desde mediados del s. XVIII (en todos los casos, salvo en el ej. de Añibarro, para la segunda acepción). Se documenta la forma ordonatu en un ej. de Leiçarraga (1 Cor 11, 34) y en otro de Gasteluçar, en ambos junto a ordenatu . Salvo errata, hay tbn. ordinatu y ordeñatu en sendos ejs. de Etcheberri de Ziburu (Man I 121 y Eliç 183), junto al frec. ordenatu . En DFrec hay 16 ejs. de ordenatu .
    sense-1
    1. (V-gip(-au) ap. Elexp Berg ; Lcc, SP, Añ, VocBN , H), ordonatu (Volt 102), ordendu, ordinatu.
    Ordenar, disponer, decretar. "Ordenar, ordenadu " Lcc. "Disponer, determinar" , "decretar" Añ. Tr. Documentado al Norte hasta finales del s. XIX y al Sur en Capanaga, Barrutia, Lizarraga de Elcano, Cardaberaz (Eg III 245), Añibarro, Arrese Beitia (AmaE 279) y en una balada vizcaína. Diszipuluak [...] egin zezaten Iesusek ordenatu zerauen bezala . Lç Mt 21, 6 (He,TB, Dv, Samper, Hual, Ip, SalabBN manatu, Ur, Ol, Or, Ker, IBkagindu ).Baptismoa ezta behingo baizen ordenatu, eta ezta sori behin baizen rezebi dadin . Lç Ins F 6r. Deüs eginen bada eta ordenatüko ororen probetxüko. Etchart 4.1v. Ala ordenaturik / gure Jangoikoak, / aintzinakoak dira / jente Bizkaikoak. CancVizc 367. Beztiturik beztidures zein eliza sanduak baitauzki ordenaturik . Ber Trat 10v. Ez nuen konplitu ordenatu zitzaiten penitenzia . EZEliç 141. Iainkoaren othoizteko / ordenatu etxea / ohoñ gaxtoen duzue / zuek egin lezea . EZ Noel 90. Eta hala ordenatu bezala konplitu zen . Ax 348 (V 231). Zetarako ordenadu eban Iaungoikoak ain Sakramentu altua? Cap 65. Errozu zure aita espiritualari ordena diatzatzula egin behar ditutzun debozionezko lanak . SP Phil 250 (v. tbn. Imit I 16, 1). Zure izeneko saindua iadanik ordenatu zaitzu zure bataiotik . Ib. 146. Kunplidu bidi sekula beti / ordenadua zeru altuti . Acto 15. Ordenadurik dago gu ara juatea . Ib. 98. Legean Moisek ordenatu izan daroku hunelakoak harrika detzagula. He Io 8, 5. Bekatuen karga lehergarria / arintzeko, soinetik kentzeko, / ordenatu zaukuk penitentzia . Iraultza 19. Mediku dibinogónek ordenatutuén errezétak dire sakramentuak . LE Ong 21r. Nausiak búru bekála beárrdu ordenátu bizitzamodu onbát familian . LEMatr5 301. [Jesusek] au ordendu dau, ikusteko gure pazienzia . AñMisE 64. Ordenatzen zaguten / heriotze krudela, / anitz pikarderia / egin ginuela . Bordel 46. [Barberak eta medikuak] ordenatu erremedioak egin behar dire . ElsbFram 184. Elizak zergatik besta hek ordenatu ditu? ArbIgand 166. Jaunak ordenadu dau / ni onela izatia . Balad 194. v. tbn. Mat 232. Harb 142bis. Arg DevB 177. TtArima 63. CartUrruñ 135. Gç 180 (152 ordonatu ). Ch I 16, 1. CatLav 210 (V 107). He Gudu 141. Mercy 42.CatLan 151. Brtc 189.Revol 93. UskLiB 67.
    azpiadiera-1.1
    Nik barkhatzen diot, eztiot gaitzik desiratzen eta ez ordenatzen.Ax 324 (V 215).
    azpiadiera-1.2
    Ezen bere bizitze guzia oneramendura ordenatzen duten zure egiazko fidelek [...]. SP Imit IV 1, 9 (Ch bere bizi guzia bere arimen garbitzen daramatenei).
    azpiadiera-1.3
    Regular, gobernar.
    Eliza familia bat da. Ongi ordenatuak diren familia guziek bezala, badu bere buruzagia. Lap 372 (V 170).
    azpiadiera-1.4
    ordeinatu (L, BN, S; H) Ref.: A (ordeinatu); Lrq (ordeñatü) .
     Testar, dar en testamento.
    Eginen du bere onez bere ordenua, baldin ordenatzeko bothereduna bada [...] ordenurik egin gabe ez hilzea gatik. Harb 432s. Zuk baitiozu, ezen hiltzerakoan zeure on guztiak edo parte bat, probei ordenatuko deraztezula. Ax 236 (V 158; v. tbn. 234 (V 157)). Helgaitz herenagati ezaizela ordeinatzeaz axolati. " Faire ton testament" . O Pr 226.
    sense-2
    2. (V-gip ap. Elexp Berg ; Ht VocGr 420), ordendu (V, G, AN ap. A ; Lar, Añ, H), ordeadu (Lcc).
    Ordenar(se), conceder o recibir el sacramento del orden. "Ordenar de orden, ordeadu <erd-> " Lcc. "Publicata para ordenarse, (c.), ordenduteko, ordentzeko deiak " Añ (tbn. en Lar). Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur desde los primeros textos. Tite Kretakoén Elizako lehen ipizpiku ordenatuagana Nikapolis Mazedoniakotik skribatua . Lç Tit 3, 15. Ordenatzean errezebitzen den sakramentuaren gañean eztut deus erraten zerengatik ordenatzen diradenek berek dakite zer egin bear duten . Ber Doc 161r. Ordeneetan direanak errezibietan [dauden sakramentue]. VJ 11. Eliz-Amaz ordenatu aphez [gaztea]. EZ Man II 57. Nahi du Iainkoak, haren etxeko zerbitzariak, aphez ordenatuak, dituen [...] bi abantail . Ax 362 (V 239). --Zertako da ordena sakramentua? --Eliz-gizonak [...] konsagratzeko ta ordentzeko . CatBurg 38 (Cb CatV 54, Oe 146 ordenduteko, CatR 59 ordenatako). Mezaz ordenduta dagozanak dauke potestade au . Zuzaeta 100. Ordenaurik ministrotzat, bere partez, [...] parkatuteko pekatubak . JJMg BasEsc 51 (218 ordendu ). Apostoluak otoitz-eginda, eskuak ipiñi ziezteen [gizonai],eta diakono egin edo ebanjelioz ordendu zituzten . Lard 488. [Apezpiku harrek zuen] ordenatu diakre . Jnn SBi 148. Apez ordenatu berriak . FIr 183. Meza nagusietan Epistolako Apaizak kantatzen du; naiz Epistolaz ordenatu dan batek . Or MB 622. 1954gnean, mezako ordenatu zan . Vill in Gand Elorri 18.Dalmaziako apezpiku batek apez ordenatu zituen . ArdoySFran 133. Ni an nenguala mezaz be ordendu zala-ta nago. Gerrika 32. Harekin batean ordenatua izan zen ere Alduden Leon Erramouspe sudiakregora . Larre ArtzainE 208.
    v. tbn. OA 133. CatLav 56 (V 37). Iraz 40. LE Doc 159. AA I 549. fB Ic III 303 (ordenau). CatB 60. CatLuz 24. Hb Egia 123. CatSal 59. CatAe 58. Legaz 46. Arb Igand 154. Prop 1906, 124. CatUlz 47. Ordendu: Ub 219. Mg CC 195. Añ CatAN 56. Astar II 86. CatLlo 76. CatBus 32. Ur CatArrig 91. Aran SIgn 209. Bv AsL 75. RAzk Auspoa 7, 103.
    azpiadiera-2.1
    (Part. en función de sust. y adj.). "Ordenado así" Lar. "(Clérigo de) menores, txikienez ordendua " Ib. "Subdiácono, (c.) epistolaz ordendua " Añ.
    --Zer egiten dau ordeako sakramentuak? --Emaiten deuste grazia ordenaduai euren ofizioa ondo egiteko. Cap 66s. [Elizak] behar ditu bere eginkizunetarako, gizon ordenduak. Ub 217. Eliz-otoitzak egunero egittera beartuak gaude Ordenatuak, Praille ta Monja. Inza Azalp 121.
    v. tbn. OA 75. El 77.
    azpiadiera-2.2
    Nombrar, dar a alguien cierto cargo o rango.
    Ave Maria, anderia grazia oroz bethia, / Ieinkoaren ama birjen berak ordenatuia. E 73. Moises arnegatu zutén haur zioitela: Nork hi ordenatu au prinze eta iuje? Lç Act 7, 35 (He ezarri, TB establitu, BiblE jarri). [Lurreko prinziek] bere loktenent ordenatzen dituztenak iar eraziten baitituzte bere eskuinean. Lç Ins C, 6r (v. tbn. E 2r). Othoi zeure miserikordia sainduaz dohatsuen arteko ordena nazazu, konserba nazazu eta errezibi. Harb 308. Zure apostoluak, zuk munduko kantoin guzietan Prinze ordenatu ditutzunak. SP Imit III 22, 4 (Ch egiñ baitituzu). Zure prinzea eta hark zure herriaren gainean ordenatu dituen kargudunak [obeditu] . SP Phil 247 (He 249 ezarri dituen).
    sense-3
    3. (V-gip ap. Elexp Berg ).
    Ordenar, poner en orden. " Badaukazu lana etxia ordenatzen " Elexp Berg.
    [Kredoa] hamabi apostoluek egin zuten eta den bezala ordenatu, eta halatan da hamabi artikuluetan errepartitua. Mat 52. Zerua aphaintzen zituenean han nintzen harekin gauza guztiak ordeñatzen nituela. EZ Eliç 183 ( Man II 160 ordenatu ). Redentoreari eskeetan iakala, [...] emon degiola grazia ordenetako bere gauzaak egunatan. Cap 122s. Prepara eta ordena tzatzu gauza guziak nahi duzun [...] bezala. SP Imit II 12, 3 (Ch arrimatu ). Glizera flokagilleak hain zotilki zeakien hainitz aldetara loreen ordenatzen, itzultzen eta nahasten non [... SP Phil b, 4r. Zure pensamentu, itz, ta obrak nola ordenatuko zinduke? Nola esaminatuko zinduke? Cb Eg II 110. Zuk mai gaiñera jaurtitzen dituzu fitxak, eta berez iñork ordenatu gabe, egokiro erreskadatuak ateratzen zaizkitzu. Vill Jaink 40. Bere lumerua eman eskura eta [...] jendea aixa ordenatzen genduan. Albeniz 120. Nola ordenatu behar genituzkeen, ahulenetik bortitzenera edota [...] bortitzenetik ahulenera. MEIG VI 143.
    v. tbn. Gco I 465.
    azpiadiera-3.1
    (Con complemento instr.).
    Behar dugu prest eduki gure gauza guzia, / gure gauzez ordenatu, oso giren artian, / gero eztugun egiteko hezaz azken finian. E 37.
    azpiadiera-3.2
    Ordenado (opuesto a 'desordenado, desmedido, desenfrenado').
    Zure amorioa garbia bada, sinplea eta ongi ordenatua [...]. SP Imit III 27, 1 (Ch xuxena). Bada amudio ordenatuak nahi du maiteago dugun arima, gorputza baino. SP Phil 516 (He 524 ongi ordenatuak). Bozten dira, bainan bozkario graziatsu, begitartetsu [...] eta ongi ordenatu batez. Ib. 68 (He 70 ongi erregelatu).
    azpiadiera-3.2.1
    Nor ere baitago bere baitan ongi ordenaturik, hark eztu axolarik gizonen erremangu gaixtoez.SP Imit II 1, 7 (Ch ungi disposatua denak).
    azpiadiera-3.3
    Realitatearen plano ezberdinak nahaste ordenatu batean jartzea. Zarate ELit 119.
    sense-4
    4. Componer.
    Konjuro gogor parebaga bat / daukat ordenadurik. Lazarraga A16 1184r. Koplarik ondo ordenaetan / abilidade badozu, / orain egin dan ortots andiau / metrifikadu egizu. Ib. B12 1180r.
    azpisarrera-1
    ORDENATURIK. "Ordenadamente, ordenaduik" Lcc.

    ordenatu

    ordenatu
    << 1 orazio 0 / 0 ordez >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper