1.
(
G, AN; Lander (L-côte) ap.
DRA
.)
Ref.:
A;
ZestErret
.
Ruido sordo y continuado, estrépito, fragor.
"Zumbido, gruñido (Lander)"
DRA
.
"Gaur egun neurriz gaineko zarata adierazten du; bereziki, ordea, ibilgailuek ateratzen duten zaratari egiten dio erreferentzia. Eztakit zertzan baña burrunda earra bazeon behintzat
"
ZestErret.
v. burrunba, durrunda.
Tr. Documentado en autores guipuzcoanos (y en Atutxa) desde finales del s. XIX. En
DFrec hay 3 ejs., meridionales.
Etxe aldera asi / genduben burrunda, / tristura aundiya niyon / jendiai barrunda, / atzera begiraka / mendiyan gora junda, / alkarri galdetubaz: / "Gure Ama nun da?".
PE 115.
Tximist-argi zorrotza leio zabalean; trumoi-orroi-burrunda tellatu-gañean.
Lek EunD 31.
Orreagako burrunda / onazkero oso urrun da; / aren barririk ez dazague / oraingo gazte zoroak.
Atutxa Mugarra (ap. DRA
).
Ostots-burrunda bizigo dator / maiztuz, luzatuz orroa.
"El trueno llega más sonoro"
.
Or Eus 263.
Errekaren burrunda etengabea.
Etxde JJ 43.
Tximistak eta turmoi-burrundak eta euri-zaparrada gogorra.
Anab Aprika 42.
Pum!... mortero edo kañoi burrunda bat.
Ugalde Iltz 17.
Entzun bear zan ango / tiruen burrunda, / olakorik sekula / ez nuen barrunda.
Uzt LEG II 308.
Hitzen burrundari gehiago begiratzen diona gauzen muin gordeari baino.
MIH 168.
Zumbido.
Une artatik isildu zala / moskito-burrunda.
Zendoia 93.
Erle-burrunda xumea.
Ib. 192.
2.
Ráfaga.
An doaie tximista bezala; maats-aienak autsiz ipar-burrundak bezala.
Or Mi 110.
Aize-burrundak baitu aizatzen orbela, / ala Beltzek Nabarko.
"El ventarrón"
.
Or Eus 30.
Egundoko aize-burrunda sortu zan bat-batean...
NEtx Antz 14.
Europatik aize galdu baten burrundan Ameriketara etorri giñanean, zeñek zaitu ote zuan gure ontzi-koskola?
NEtx LBB 74.
3.
Impulso.
Zakar-pilla bezala amildu da, zezenaren laisterka burrundarekin.
"Entraîné par l'élan"
.
Or Mi 50.
Zabaldu nairik gogor asi da [beorra] / ataka, an emen, non urra; / burrunda ar dezan baiño lên dute / bipil jasotzen egurra
.
"
Antes de que ella tome breada"
.
Or Eus 330.
Arkaitz, zugaitz, zulo, etxe, erreka, abere, gizon, bere burrunda itxuan danak berdiñak dituk [amiltzen dan errota-arri] arentzat.
Ataño TxanKan 239.
Arek il baitu geitxo burrunda, / naiz bira laburragorik, / ipurdiz moko diradenean, / batere Zarautz aurretik.
"
La velocidad"
.
Or Eus 395.
BURRUNDAN.
a)
Precipitadamente.
Mutur-beltz argitu da; asi da berriro / etzanari burrundan ekiñez bizigo.
Or Eus 31.
Udara bukatzen ari zan, eta eguna bazijoan goitik bera, burrundan bezela.
Ugalde Iltz 62.
Burrundan beste zaunka-aldi aspertu bat eginta, patxara ederrean etzango uan lengo lekuan berriz ere.
Ataño TxanKan 68.
b)
Con fragor, haciendo ruido.
Orruka ari dan / itxas nastuari / aizeak burrundan / diotsa kantari.
NEtx LBB 350.
BURRUNDA-HOTS.
Fragor, estrépito. v. burrunbots.
Etengabeko iñusturi oien burrunda-otsez ta esku garai-eziñez yaurtitako oñaztarri ugarien bidez.
Zait Sof 148.
Urrutitik olatuen burrunda-otsa zetorren.
NEtx LBB 32.