OEH - Bilaketa
478 emaitza gaineko bilaketarentzat
Sarrera buruan (32)
- GAINEKO (gain)
- ADAR GAINEKO (adar)
- ATE GAINEKO (1 ate)
- BEHATZEN GAINEKO (1 behatz)
- BEREZ GAINEKO (berez)
- BIZKAR-GAINEKO (bizkar)
- BORTA GAINEKO (1 borta)
- BULAR-GAINEKO (bular)
- BURUZ GAINEKO (buru)
- GAINEKO ALDE (gain)
- GAINEKO ARROPA (arropa)
- GAINEKO HAIZE (gain)
- GAIN-GAINEKO (gain)
- GEZURRAREN GAINEKO (gezur)
- GURDI-GAINEKO (gurdi)
- GUZIZ-GAINEKO (guzti)
- HARITZ GAINEKO GARO (haritz)
- IZATEAREN GAINEKO (izate)
- JANEN GAINEKO LO (jan)
- KONDUAREN GAINEKO (gain)
- KONTUAREN GAINEKO (1 kontu)
- LATERRIZ-GAINEKO (laterri)
- LURREZ GAINEKO (lur)
- MAHAI-GAINEKO (mahai)
- NATURALEZAZ GAINEKO (naturaleza)
- NEURRIZ GAINEKO (neurri)
- OROZ GAINEKO (1 oro)
- sats-gaineko
- URAREN GAINEKO APARRETAN (ur)
- UR GAINEKO BITSETAN (ur)
- UZTARRI-GAINEKO (uztarri)
- ZUBI GAINEKO (zubi)
Sarrera osoan (446)
- 1 abar
- abarkeria
- abarxkila
- adar
- admonestatzaile
- ahalkedura
- aho
- aholku
- aingeru
- 1 aire
- aireko
- aitzin
- aldapa
- aldare
- aldatu
- alderdi
- alfer
- altxarazi
- amaso
- amets
- anitz
- apazegagarri
- arbi
- 1 ardatz
- argi
- argitasun
- argi-urratze
- arima
- arlanpa
- arranpalo
- arrimu
- arropa
- arrunda
- 1 arte
- arto
- asto
- 1 astun
- atalgain
- atarte
- 1 ate
- atorra
- atzartasun
- 1 atze
- aurre
- azal
- azekia
- azken
- 1 ba-
- bakar
- baliatu
- bandera
- bapikatu
- barano
- barna
- barne
- bataiarri
- bateko
- batzar
- batzola
- bedera
- bederatzi
- begietaratu
- begitartetsuki
- begiztatu
- behar-ordu
- 1 behatz
- behe
- beko
- 1 belar
- belarri
- beldur
- beldurgarri
- belztu
- berdindu
- 1 bere
- beregain
- berez
- berezi
- beribil
- bero
- besatara
- beste
- betan
- bete
- beteki
- beureganatu
- bezalaxe
- bigun
- biko
- 1 bilakatu
- bilduma
- bilo
- biluzik
- birjina
- bisest
- bitantza
- bits
- bitzi
- 1 bixika
- bizarmaila
- bizkar
- borondate
- 1 borta
- boteretsuki
- budoi
- bular
- bulkatu
- burdina
- burrunba
- burrunda
- buru-gain
- burugogortasun
- buruko
- buruz
- buruzagigo
- buruzagitasun
- bustigai
- damugarri
- dantzari
- deabru
- 1 deitu
- deliberatu
- denbora
- depositu
- deus
- diputatu
- eguerdi
- egur
- elkarbide
- entzute
- erausika
- 1 erdi
- 2 eri
- erosi
- erreberritu
- 1 erreka
- errespetu
- erretaula
- esajeratu
- eskas
- eskribu
- 1 esku
- espezialki
- espos
- estai
- estalki
- estomago
- estraordinario
- ezagule
- ezaxolatasun
- ezker
- ezpaingaineko
- 1 ezti
- farra-farra
- finkagia
- frontaler
- gain
- gainalde
- gaindi
- gainerako
- gainko
- gaizki
- gako
- galtzaile
- ganbara
- 1 garai
- garaitasun
- garaitzia
- 1 gari
- gehien
- geure
- gezur
- 2 gibel
- giltzagain
- 2 gizenki
- goitibehera
- gora
- gris
- gura
- gurdi
- gurutzefika
- guzti
- haitz
- haitzondo
- haize
- 1 hala
- hamabost
- haragi
- hareatza
- haritz
- harkaitz
- harri
- harro
- harrotu
- hartoka
- 1 hartu
- hasi
- hautsi
- hazil
- hegi
- hegiño
- heldu
- herronka
- hezur
- hilarri
- hiruko
- hizkera
- honenbeste
- hotzalde
- hozkatu
- 2 hupa
- hustu
- ibili
- 1 iduri
- ihartu
- ikuspegi
- iletegi
- ingurutsu
- iraulgiketa
- itaunketa
- itxura
- itzul
- itzulinguru
- itzulkor
- izan
- izate
- izero
- izkiraba
- izpi
- jabalgarri
- jainko
- jainkotasun
- jaiotze
- jan
- jaun
- jenio
- kalte
- kapotetto
- kargadero
- karmutza
- kasino
- katagorri
- kexatu
- koleto
- koltar
- koluneria
- koluneria
- komisario
- kontrizio
- 1 kontu
- kopia
- koroatu
- 1 koskor
- krosko
- kubiertadun
- kuiote
- kukula
- kukurusta
- kuluxka
- laino
- lainotu
- larru
- laterri
- lauko
- lehen
- leial
- 1 lekatu
- leku
- lepo
- leria
- letra
- leun
- 1 lo
- lorio
- lotsagarri
- lur
- mahai
- maiestate
- maila
- maistru
- 1 malkar
- maltzo
- mamu
- maripulis
- 1 marraskatu
- matraila
- medikuntza
- 2 men
- mendi
- mendre
- metarri
- mikelete
- 1 min
- mintzarazi
- mintzatu
- mirailño
- miserikordia
- mokokari
- molde
- mostraburu
- 1 murgil
- mutiri
- nagusi
- nahigabeztatu
- natura
- naturaleza
- naturalki
- nazio
- nerbio
- neurri
- numero
- ogi
- ohiarazi
- okertu
- okintza
- 3 ondo
- ongi-egile
- 1 opil
- ordinario
- 1 oro
- ortzi
- ozar
- pabiloi
- pagadi
- parrokiar
- partitu
- partizio
- pausatu
- pentsakizun
- pentze
- peña
- pilo
- piltxika
- 1 pisu
- pitzatu
- plomada
- politu
- portale
- 1 portu
- praktika
- publikazio
- 1 punta
- puxantza
- sakela
- sakrifizio
- salu
- 2 samar
- sare
- sasite
- selauru
- setatsu
- sineste
- sispa
- 1 sits
- soada
- soberatu
- soil
- soin
- soingain
- solairu
- sorotza
- sotil
- sudur
- sugain
- sukor
- sumetitu
- superior
- surnatural
- tanto
- tapaki
- teila
- temaka
- tenporal
- tentaldi
- tilape
- 1 tintin
- to
- tragedia
- tratante
- 1 trebes
- trenkatu
- tripape
- 1 ttattar
- 1 tutu
- tximinia
- txirikilo
- txirringazale
- txoritoki
- txurikin
- ukalondo
- ukiarazi
- ur
- urratze
- urririk
- urrundu
- urtu
- uztaitzin
- uztardura
- uztarri
- xantre
- xedatu
- xede
- 1 xeheki
- xendra
- xenila
- xiri
- xitu
- xoil
- xuxen
- xuxtur
- zabal
- zabaltza
- 1 zaindu
- zaldigaineko
- zaldun
- 3 zamar
- zaramatika
- zaratatsu
- zauri
- 1 zero
- zerradura
- zerratze
- zeru
- ziatika
- zigilatu
- zigilu
- zikinkeria
- zikiroki
- zilotto
- zilotxo
- zimurrarazi
- 1 zipo
- zitadela
- zola
- zoribeltz
- zorrotz
- zorrotzarazi
- zotzerbatu
- zubi
- zuhaindegi
- 1 zur
- zurbildu
- zurubi
- zut
- zuzenbide
- zuzentzaile
goiburua
hilarri.
sense-1
1.
(BN-baig; SP (hilh-), LE UrtVoc (il-), Dv (+ ilh-), H (+ il-); ill- V-ple-och-m-gip; H (+ h-)),
illearri (Añ (AN))
Ref.:
A (illarri);
Satr VocP (ilarri)
.
Tumba, sepultura; lápida; losa de una tumba. " Ilarria, sepultura" LE UrtVoc (no aparece en el orig.). "Lieu de sépulture d'una famille; (proprement) pierre tumulaire. Ilharriko, qui appartient à la pierre sépulcrale" Dv. " Etxe bakhotxak iduki behar du garbiki bere hilarria, hilerria, [...] son lieu de sépulture" H. v. hilobi. Tr. Documentado al Norte desde la primera mitad del s. XVII. Al Sur se encuentra en Mendiburu, y en otros autores a partir de finales del s. XIX. En DFrec hay 7 ejs.
Iaun mansoak hala zuen / iragan hillharria / nihon ere autsi gabe / gaiñeko estalkia. EZ Noel 105. Santa Paularen hilharri gaineko eskiribu debota. SP Phil 135 (He 138 hill-harri). Obira baño len manea dezake illaren gorputza ill-oialik eta ill-arririk erabilli bage. Mb IArg I 293. Orroitzean guziak harako garela [...] / hilharriak nahi du izan aphaindua. Hb Esk 200. Nere hilarriko hobiraino. Dv LEd 230. Illarri edo epitafio baten agiri dira iruron izen eta lanak. Ezale 1899, 7a. Ai, bihiñoa hil beharko da! Eiheran du hil harria. Ox 75. Jesus atheratu zen bere hobitik, hil-harria higitu ere gabe. Zerb IxtS 91. Ilarri ondoan gorputza utzirik ill-etxean sartu baiño len. Or Aitork 236. Apez hunen hil-harrian irakurtu digularik 1840-ean sortua [...] zela. Zerb Azk 77. Mutil gazte baten illarria dago leku ortan. AZink 153.
v. tbn. Mde Pr 256. Hil harri: Gç 93. Prop 1880b, 11. Iratz 83. MIH 242. Il-arri: Lh Yol 7. Or Mi V. Anab Aprika 90. Zait Plat 20. Illarri: JMB ELG 121. Txill Let 128. Ibiñ Virgil 46. Berron Kijote 162. Ilarri: MIH 401.
Tumba, sepultura; lápida; losa de una tumba. " Ilarria, sepultura" LE UrtVoc (no aparece en el orig.). "Lieu de sépulture d'una famille; (proprement) pierre tumulaire. Ilharriko, qui appartient à la pierre sépulcrale" Dv. " Etxe bakhotxak iduki behar du garbiki bere hilarria, hilerria, [...] son lieu de sépulture" H. v. hilobi. Tr. Documentado al Norte desde la primera mitad del s. XVII. Al Sur se encuentra en Mendiburu, y en otros autores a partir de finales del s. XIX. En DFrec hay 7 ejs.
Iaun mansoak hala zuen / iragan hillharria / nihon ere autsi gabe / gaiñeko estalkia. EZ Noel 105. Santa Paularen hilharri gaineko eskiribu debota. SP Phil 135 (He 138 hill-harri). Obira baño len manea dezake illaren gorputza ill-oialik eta ill-arririk erabilli bage. Mb IArg I 293. Orroitzean guziak harako garela [...] / hilharriak nahi du izan aphaindua. Hb Esk 200. Nere hilarriko hobiraino. Dv LEd 230. Illarri edo epitafio baten agiri dira iruron izen eta lanak. Ezale 1899, 7a. Ai, bihiñoa hil beharko da! Eiheran du hil harria. Ox 75. Jesus atheratu zen bere hobitik, hil-harria higitu ere gabe. Zerb IxtS 91. Ilarri ondoan gorputza utzirik ill-etxean sartu baiño len. Or Aitork 236. Apez hunen hil-harrian irakurtu digularik 1840-ean sortua [...] zela. Zerb Azk 77. Mutil gazte baten illarria dago leku ortan. AZink 153.
v. tbn. Mde Pr 256. Hil harri: Gç 93. Prop 1880b, 11. Iratz 83. MIH 242. Il-arri: Lh Yol 7. Or Mi V. Anab Aprika 90. Zait Plat 20. Illarri: JMB ELG 121. Txill Let 128. Ibiñ Virgil 46. Berron Kijote 162. Ilarri: MIH 401.
sense-2
2.
(
i- BN-baig ap. Lh; Dv (+ ilh-)).
(Pl.).Cementerio, camposanto.
"Au pluriel, cimitière. Ilharrietako, qui appartient au cimetière"
Dv.
v. hilerri; cf. hilarrieta.
Illharrietan sartzean eta illkitzean. EZ Man II 40. Hil-otsak akhabatu eta hil-harrietara baneramate. Han dago zilho bat handia zabaldurik. Dv LEd 185. Hilaren etxetik elizaraino, elizatik hil-harrietaraino. HU Aurp 88. Aski duzue bezperetarik lekora hil-harrietan kausitzea. Zerb Ipuinak 127. Hilarrien ikusteak gitu bakarrik apur bat ilhunduko. JE Ber 11. Zonbat jende bizi den lege zorrotzetan / bizientzat eraiki hil-harri hotzetan. Xa Odol 250. 27an hilarrietan norbeit trenputxartu da, zorionez gerokorik gabe. Herr 1-2-2001, 4.
v. tbn. Elzb PAd 19. Iratz 25. Larre ArtzainE 306.
Illharrietan sartzean eta illkitzean. EZ Man II 40. Hil-otsak akhabatu eta hil-harrietara baneramate. Han dago zilho bat handia zabaldurik. Dv LEd 185. Hilaren etxetik elizaraino, elizatik hil-harrietaraino. HU Aurp 88. Aski duzue bezperetarik lekora hil-harrietan kausitzea. Zerb Ipuinak 127. Hilarrien ikusteak gitu bakarrik apur bat ilhunduko. JE Ber 11. Zonbat jende bizi den lege zorrotzetan / bizientzat eraiki hil-harri hotzetan. Xa Odol 250. 27an hilarrietan norbeit trenputxartu da, zorionez gerokorik gabe. Herr 1-2-2001, 4.
v. tbn. Elzb PAd 19. Iratz 25. Larre ArtzainE 306.
azpisarrera-1
ELIZ HILARRI
(Urt; eliza-hilerri Ht VocGr
Lecl; eliziarri Urt). "Catacumbae, eliziarri komunak, eliziarri publikoak" Urt IV 293. "Carnarium, caemeteriu, Elizillhárriak" Ib. 250. "Cimetière" Ht VocGr.
Berzekin diezadazu / ontasun hau begira, / ene gorputza altxa dadin / eliza illharrira. EZ Eliç 367.
Berzekin diezadazu / ontasun hau begira, / ene gorputza altxa dadin / eliza illharrira. EZ Eliç 367.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
