Harremana

    OEH - Bilaketa

    478 emaitza gaineko bilaketarentzat

    Sarrera buruan (32)


    Sarrera osoan (446)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 sits.
    sense-1
    (V, G, AN-gip; VP 88r, Lar, Añ, Dv (G), H, Zam Voc), sitz (V-gip), sis (AN-gip; H), zits (V-gip), zitx (V-gip), zitz Ref.: A (sis, sits); Iz Als, UrrAnz (zitsa), ArOñ (sitza); Etxba Eib (zitsa); Elexp Berg; Gte Erd 274, ZestErret .
     Polilla; carcoma. "Apolillarse, sitsatu, zerrendu, sitsaz zerrenaz galtzea " Lar. "Apolillarse, sitsatu, sitsak jan " Añ. " Sitzak jan, la polilla (de la ropa)" Iz ArOñ. "Polilla. [...] Zitsak jan detsa soñekurik onena" Etxba Eib. "Oiñ eztau sitsak erropia jaten. Sitsa asi jako sueluai " Elexp Berg. "Sitsak jan. 1. apolillarse la ropa. Sitsak jan zeban bere azkenengo trajia. 2. carcomer la madera. Abiak sitsak janda dare" Elexp Berg. "Jantzia sitsak jota dago (G-azp-goi), sitsak janda (V-arr-gip, G-goi), [...] sitsak jan ditu baberna guzik (V-arr, AN-gip)" Gte Erd 274 (junto a pipi, zeren, zomorro, etc., de otras zonas). v. 3 sats, zizka, pipi. . Tr. Documentado desde mediados del s. XVIII en autores meridionales.
    Obi bereko sisak, arrak ta usteltasunak. Mb IArg I 171. Oñetako ta soñekoetatik sisa ta urranza [kendu zuen]. Ib. 270. Konzienzijako sitsa. Mg CO 192. Neure barruko sits edo ar gosesto batek geiago jaten nau gorputzian agiri dirian guztiak baño. CrIc 32. Denda zokoetan autsak eta sitsak ukiturik zeuden gaiakin. AA II 167. Onelako saltzalle ta erosleak dira errietako sitsa. Ib. 182. Murmuraziñoa da karidadea ezainduten daben sitsa. Añ LoraS 175. Sitsak jaten daukazuzan jaztekoak. Añ MisE 73. Ardurako soñekoari ez jako sitsik egiten. Añ GGero 27. Sitsak jaaten dituban luurreko gauza batzuk. fB Ic I 49. Zeruan beñere falta ez dan ondasuna: [...] sisak jaten ez duena. Oteiza Lc 12, 33 (Brunet sisak jaten ez duena ). Ez ondasunak bildu lurrean, non erdoiak eta sitsak ondatzen dituen (Mt 6, 19). Lard 383 (Ur, Ur (V), Ol, Or, Ker, IBk, BiblE sits; Lç, Ip zerren, He,TB, SalabBNhar, Dv, Leonbiphi, Echn pipi, Samper porilla, Hual polilla ). Noz aretxari igarra bada noz sartu jako? / Arrik, zerenik ta sitsik bere noz barrura? AB AmaE 66. Sisak aberatsen erropak jaten dituzte. Sor Bar 36. Sitsak jandako abe ustelak. Ag G 39. [Kapa] neure aitarena zan, baño eztio sitsak ikutu oraindik. Ib. 50. Orra praka berriak / jan gabiak sitzak. Urruz Zer 37 (32 sitsak jandako praka ). Altamira, badaukak / soñekua pana, / ibilli faltan ez daukak / sitsa zarrak jana. Yanzi 117. Non-nai aldiaren sitsa! Ldi BB 148. Erri au, eztutela, ez zaarraren sitsak yango, ez aizeen indarrak botako. Ldi IL 134s. Urteen sitzaz joa nago-ta / aje guziak nerekin. EA OlBe 107. Pipiak edo sisak jango ez dituan lekurako ondasun aundiak pillatzea. MAtx Gazt 53. Ustelak jota daude zuen aberastasunak, eta sitsak janda zuen jantzi dotoreak . IBe Iac 5, 2. Kardamuz beteta dago gure arasa; kardamu ta sitsak badauke gurean arnasa. (V-m). EZBB II 33. Besterik bildu zuen berak [Azkuek]:sitsak jo eta herdoiak jaten ez dituen aberastasunak. MEIG VIII 93.
    v. tbn. Ir YKBiz 131n. Etxde AlosT 9. Ayesta 91. Sitz: Astar II 166. Zitz: J. Goenaga S. Inazio 92.
    azpiadiera-1.1
    Larrukian sits arrautzen batzuk estalgetzen ote dituan azterkatzen.'Huevos de polilla'. Zink Crit 82.
    azpiadiera-1.2
    " Uren ganeko bitsean, da aren ganeko sitsean bizi zara zu (Vc), usted vive en la espuma que nada sobre el agua y en la polilla que flota sobre la espuma. Algunos aplican este dicho popular al que vive cómodamente y sin quebraderos de cabeza; otros a personas sin experiencia" A (s.v. sits). Cf. infra SITS ETA BITS.
    Uraren gaiñeko bitsa eta aren gaiñeko sitsa lez bizi diradenak. Ayerb EEs 1912, 178. Sibaritarra eztitan egon eta uraren gaineko bitsean eta aren gaineko sitsean bizi oi da gure artean ere. Zait Plat 52s.
    azpisarrera-1
    SITS-BOLA (V-gip), SISBOLA (V-gip). Ref.: Elexp Berg. "Bola de alcanfor. Traje poltsikoak sits-bolaz beteta dare. Sisbola usaiña dago" Elexp Berg. v. sitsarri.
    azpisarrera-2
    SITS ETA BITS (V-ger-m), SITS ETA PITS (G-azp), ZIZ DA BIZ (V-gip), ZITZ ETA BITS, SITS ETA BATZ (V-m). Ref.: A (sits); Etxba Eib (ziz da biz); Etxabu Ond 106. "Sits da bits (V-ger-m), sits da pits (G-azp), sits da batz (V-m), (comer) todo; litm., polilla y espuma, polilla y heces" A. "Absolutamente, del todo. Ziz da biz, kiñu baten, ziero ustu eban askia" Etxba Eib. "Sits ta bits jan, comer con voracidad" Etxabu Ond 106.
    [Azeriak] gatzatua sits ta bits yan eban . (V). A EY II 267. Iduripen ugariak otutzen zazkio. Ez dizkitzu, baña, guztiok sits ta bits aintzat artzen idazleak. Zait EG 1950 (1), 13. Gai orreik zalantza barik, zitz eta bits, erabilli ta azaltzen, jakin eta saiatzeak. ZArg 1958, 143. Noian kontatzera zitz ta bitz. SM Zirik 119.

    sits

    sits
    << sispa 0 / 0 soada >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper