OEH - Bilaketa
1189 emaitza dar-dar bilaketarentzat
Sarrera buruan (13)
Sarrera osoan (496)
- -a-
- abadegaitu
- abantaila
- abastu
- abegi
- abeltegi
- abere
- abiatu
- absolbitu
- adarbakoitz
- adei
- adieman
- adierazi
- aditzaile
- aditze
- afaldu
- afruntu
- agertu
- agertutxo
- agindu
- agoa
- agur
- ahaldundu
- ahalorodun
- ahamenta
- aharra
- aho
- aieru
- aiher
- aihubi
- aika
- aimenge
- aintzakotzat
- aintzat
- 1 aire
- aitarenka
- aitazko
- 1 aitor
- aitormen
- aitzakia
- aitzinatu
- akabaillu
- akabatu
- alaitu
- 2 alakatu
- alarmatu
- 1 alatu
- albainutu
- albiste
- alboranzkada
- alboroke
- alborotarazi
- aldi
- alogeratu
- 2 alta
- alto
- altsikatu
- altsiztu
- altsumatu
- altxatu
- amai
- amaiera
- amain
- amaitu
- ameldu
- amen
- ameto
- amoina
- amore
- amorru
- amorrualdi
- 1 amutu
- andere
- anilatu
- animatu
- animo
- antsia
- antzatu
- antze
- antzeman
- antzeratu
- antzuera
- antzutu
- anu
- aozdar
- apaizgaitu
- 1 apan
- apar
- 2 aparatu
- aralikatu
- argi
- argiratu
- argitaraldi
- argitaratu
- argitaratze
- 1 argitu
- ari izan
- arima
- arindu
- armatu
- arnasa
- 2 aro
- 1 arotu
- 1 aroztatu
- arraindu
- 1 arraketa
- 1 arran
- arranga
- 1 arrasto
- arrazketa
- arrazoi
- 2 arre
- arreman
- arreta
- arrezkondu
- arrimatu
- arrunda
- arteskun
- artezkari
- 1 arteztasun
- artilleria
- askabiatu
- 1 askatu
- askatxo
- asko
- aspertu
- 1 asti
- astindu
- asto
- 1 ate
- atera
- aterabide
- aterarazi
- atrakaputxetan
- atseden
- atsegin
- atsegindu
- atxen
- 1 atxiki
- atxilipurdi
- atxilo
- atximurtu
- atz
- 1 atze
- atzealde
- atzen
- atzerakako
- augeta
- aukera
- 1 aulki
- aupa
- auritxa
- aurkitu
- aurpegi
- aurre
- aurrebide
- aurrerabide
- aurrerapen
- aurreratu
- aurrerazpide
- aurreztu
- ausartu
- ausiki
- 1 auzi
- axola
- aza
- azalaitzur
- azaldatu
- azalpen
- azarkatu
- 1 azartu
- azertatu
- azken
- azku
- azpizun
- aztal
- aztoratu
- babes
- bada
- bahitu
- bahitura
- bahituratu
- bai
- baiduria
- baietsi
- bait-
- bake
- bakeritza
- bakeriztu
- bakoitz
- bakotxi
- 1 bakun
- balan-balan
- bale
- baliotu
- balore
- banalari
- banatzaile
- 2 bando
- baradera
- 2 bare
- barne
- 2 barren
- barru
- barrunbe
- basatxerri
- bataiatu
- bataila
- batu
- batxilergo
- batzarkidetza
- bautismo
- bazka
- bazkalarazi
- 1 bazkatu
- bedeinkazio
- begitandu
- behar izan
- behe
- behin
- beinke
- beitatu
- bejaitsi
- bejon
- bekairi
- bekaitz
- belarri
- beldur
- beldurtu
- 2 beltzuritu
- bendizio
- benga
- bentzutu
- 2 berandu
- berba
- berbaldi
- berberberau
- berberbertan
- berdeztatu
- berdin
- 1 bere
- beren
- beretto
- bero
- berotu
- berpizte
- berreman
- berri
- berriz
- berrogei
- besagain
- besazehar
- beso
- bete
- betile
- bibifikatu
- bidari
- bigarren
- bigo
- bihotz
- bihoztoitu
- bihoztu
- bihurrarazi
- bihurtu
- bihurtzapen
- bijorra
- biluzik
- 1 bira
- biratu
- birbihurtu
- biribildu
- biribilkatu
- biriki
- birsartu
- bitartelari
- bizi
- bizitza
- bizitze
- bizkar
- bizkartu
- bizkortu
- blastiatu
- borobildu
- 1 borroka
- bostehun
- bostorztu
- 1 bota
- 1 boto
- boz
- bozkario
- brensi
- brigada
- budurka
- budurkatu
- buelta
- bukaera
- bular
- bularreztatu
- bularte
- bultza
- bultzatu
- buringuru
- burrufada
- (burruzai)
- burtzoratu
- burubide
- buruloka
- bururatu
- bururatzekari
- burusi
- burutu
- buztanki
- dal-dal
- danba
- danbaka
- danbateko
- danbatu
- danda
- danga
- darda
- 1 dardara
- dardaraka
- dardaratu
- dardarazi
- dardart
- dart-dart
- deabru
- dei
- deiadar
- deitoratu
- 1 deitore
- deklaratu
- demonio
- desakitu
- deskubritu
- despeditu
- deus
- diru
- diruzain
- disimulatu
- dolu
- dolutu
- donetsi
- 1 dotatu
- drasta-drasta
- dunboslari
- dziko
- ea
- edan
- edaran
- ederretsi
- edifikazio
- egarri
- egarritu
- egiaztaratu
- egin
- egitura
- egokietsi
- egokitu
- egon
- egotzi
- 1 egun
- egur
- eho
- ehotu
- ekarri
- ekintza
- 1 ele
- 1 elika
- elikatu
- elkar
- 1 elorrio
- elur
- emakera
- emakera
- emakera
- eman
- emanaldi
- emanarazi
- emanbide
- emankizun
- emate
- emerditu
- endelgatu
- enkomendatu
- enpanada
- enpeinatu
- enplastatu
- enplegatu
- entablatu
- entenditu
- 1 epai
- epaiketa
- epaikizun
- epe
- era
- erabili
- erabilkarri
- erabiltzaile
- eragin
- eragindura
- eragite
- eragotzi
- erakarrarazi
- erakutsi
- eraldu
- erantsi
- erantzuera
- erantzun
- erantzute
- 1 eraso
- eratxiki
- erauntsi
- 1 erdi
- 2 erdi
- erdiarazi
- erdimin
- 2 erdiratu
- erkale
- ernatu
- erori
- erran
- errape
- erraustu
- 1 erre
- erregalatu
- erremate
- erremedio
- errendarazi
- errendatu
- errenditu
- erresatu
- errieta
- errotu
- errukior
- esan
- esankizun
- 2 esate
- eskandalo
- eskastu
- esker
- eskerreztatu
- eskola
- 1 esku
- eskubide
- eskubidetu
- eskuka
- eskuko
- eskupetu
- eskuratu
- esku-zartaka
- esne
- esperantza
- esportzu
- estenkatu
- estokada
- estutu
- eta
- 2 etekin
- etorri
- etsenplu
- 1 etsi
- etsipen
- eustazpi
- eutsi
- ez
- ezaguera
- ezagutarazi
- ezagutarazte
- ezagutu
- ezagutza
- ezagutze
- ezarri
- ezaupide
- ezetz
- ezezko
- ezker
- ezkontza
- 2 ezkotu
- eztei
- eztul
- faltsu
- famatu
- familia
- faun
- fede
- feratu
- 1 fin
- frankitu
- fruktifikatu
- funts
- gabon
- gain
- gain-azpi
- gainbegiratu
- gainburu
goiburua
ganbela.
etimologikoa
Etim. Para el grupo nb, v. FHV 360.
sense-1
1.
(V, G, AN-larr-egüés-erro, B, Ae; Lar, Añ (AN), Izt C 232, H),
ganbel (Dv (AN-mer), VocB
)
Ref.:
A; AEF 1926, 15; Arin AEF 1927, 20; Iz Als, To, UrrAnz; Asp Leiz2 (aspil); CEEN 1971, 339; Izeta BHizt; Elexp Berg; ZestErret
.
Pesebre. "(G-bet), batea fabricada con medio tronco de árbol ahuecado" Garate Cont BAP 1949, 358. "Ganbelea, abere ta egaztiei jaten emateko ontzia. Ganbelatxikia. Lena bera, txikiagoa" EEs 1931, 37. "De madera para dar de comer a las vacas" Iz UrrAnz. "La [gamella] del vacuno" Asp Leiz2. "Ganauei jaten emateko den egurrezko ontzia. Artiriña emun dotsat ganbelatik txalai" Elexp Berg. Cf. VocNav s.v. gambella y gambello; cf. LzG s.v. gambella, gamella y gamellote; cf. J.L. Elcarte Amezcoa: "Gambello, donde se pica el pienso para los cerdos".
Jesus onaren estrabi edo ganbelaren gisako etxetxo batean. Cb Josefa 2. Astoak bere nausiarén ganbéla [ezauntzenduéla] . LE Ong 117v. Seaskarik etzuelako, [aurtxoa] ganbela batean ipiñi zuen. Lard 367. Ganbela siaskatako. ZugSerm 300. Astuentzat ganbel bat egin bear dirak. Iraola EEs 1911, 117. Idia edo astoa ganbelatik askatzen. Ir YKBiz 290. Este bakotxak kabiuko leuke / ganbela bete okela. (Canc. pop. in Or Eus 111 ). [Zezenak] ukulluan edukitzen dira ganbela beteen aurrean. Ibiñ Virgil 98. Mutiko eder bat jaio / beizen Beleneko bidean / Beleneko bidean eta / ganbela ilun batean. (Ae, canc. pop.). CEEN 1971, 327. Ganbelan beiak uzten zutenetik mantentzen zuten [astoa] . Ataño MLanak 8. Zarrantz, astoak ganbelan arrantz. EZBB II 138. [Beorrari] jana bota nion ganbelara. JAzpiroz 201.
v. tbn. Aran SIgn 105. Arr May 113. Inza Azalp 48. Tx B I 84. Yanzi 49. Or Eus 158. JAIraz Bizia 86. Etxde JJ 12. TxGarm BordaB 120.
Pesebre. "(G-bet), batea fabricada con medio tronco de árbol ahuecado" Garate Cont BAP 1949, 358. "Ganbelea, abere ta egaztiei jaten emateko ontzia. Ganbelatxikia. Lena bera, txikiagoa" EEs 1931, 37. "De madera para dar de comer a las vacas" Iz UrrAnz. "La [gamella] del vacuno" Asp Leiz2. "Ganauei jaten emateko den egurrezko ontzia. Artiriña emun dotsat ganbelatik txalai" Elexp Berg. Cf. VocNav s.v. gambella y gambello; cf. LzG s.v. gambella, gamella y gamellote; cf. J.L. Elcarte Amezcoa: "Gambello, donde se pica el pienso para los cerdos".
Jesus onaren estrabi edo ganbelaren gisako etxetxo batean. Cb Josefa 2. Astoak bere nausiarén ganbéla [ezauntzenduéla] . LE Ong 117v. Seaskarik etzuelako, [aurtxoa] ganbela batean ipiñi zuen. Lard 367. Ganbela siaskatako. ZugSerm 300. Astuentzat ganbel bat egin bear dirak. Iraola EEs 1911, 117. Idia edo astoa ganbelatik askatzen. Ir YKBiz 290. Este bakotxak kabiuko leuke / ganbela bete okela. (Canc. pop. in Or Eus 111 ). [Zezenak] ukulluan edukitzen dira ganbela beteen aurrean. Ibiñ Virgil 98. Mutiko eder bat jaio / beizen Beleneko bidean / Beleneko bidean eta / ganbela ilun batean. (Ae, canc. pop.). CEEN 1971, 327. Ganbelan beiak uzten zutenetik mantentzen zuten [astoa] . Ataño MLanak 8. Zarrantz, astoak ganbelan arrantz. EZBB II 138. [Beorrari] jana bota nion ganbelara. JAzpiroz 201.
v. tbn. Aran SIgn 105. Arr May 113. Inza Azalp 48. Tx B I 84. Yanzi 49. Or Eus 158. JAIraz Bizia 86. Etxde JJ 12. TxGarm BordaB 120.
sense-2
2.
(Vc, G ap. A; Lar, Añ, T-L),
gamela
(T-L; Añ (-lla)). Gamella, artesa. "Gamella, barreño de madera" Lar, Añ. "Gamelle, gamela, ganbela" T-L.
Bestiok, ganbelaak [euntegijan] . Mg PAb 140. Botarik ganbela batera ura, gatza eta arto iriña, asi zan zaplaka orea gertatzen taloak egiteko. Apaol 64. [Sukaldean] olezko ganbela, txali ta kaikuak. Ag AL 60.
Bestiok, ganbelaak [euntegijan] . Mg PAb 140. Botarik ganbela batera ura, gatza eta arto iriña, asi zan zaplaka orea gertatzen taloak egiteko. Apaol 64. [Sukaldean] olezko ganbela, txali ta kaikuak. Ag AL 60.
sense-3
3.
"(Vc), cada uno de los arcos del yugo que se aplican a la cabeza de los dos bueyes"
A.
azpisarrera-1
GANBELA-AURRE.
Zona ante el pesebre.
Ikulluko ganbelaurreko ate aurrean egun guziko jana utzi zidaten. JAzpiroz 215.
Ikulluko ganbelaurreko ate aurrean egun guziko jana utzi zidaten. JAzpiroz 215.
azpisarrera-2
GANBELA-ZULO.
"Ganbela-zuloak, agujeros por donde se mete la correa del yugo" A.
ganbela
-
ganbela....
-
Etim. Para el grupo nb, v. FHV 360....
-
1. (V, G, AN-larr-egüés-erro, B, Ae; L...
-
2. (Vc, G ap. A; Lar, Añ, T-L), gamela ...
-
3. "(Vc), cada uno de los arcos del yugo...
-
GANBELA-AURRE. Zona ante el pesebre. Iku...
-
GANBELA-ZULO. "Ganbela-zuloak, agujeros ...
0 / 0
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
