OEH - Bilaketa

1189 emaitza dar-dar bilaketarentzat

Sarrera buruan (13)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ezagutze.
tradizioa
Tr. Documentado desde Leiçarraga, aparece gralmente. en autores bajo-navarros orientales y suletinos; tbn. lo emplean en alguna ocasión Pouvreau y Baratciart. Al Sur lo hallamos en Capanaga (ezaute, tal vez sust. vbal. de ezaun ), Moguel (ezagutute eza ) y algunos autores modernos como Zinkunegi, F. Irigaray, Orixe, Etxaide o Villasante.
sense-1
1. (S) Ref.: Lrq; Gte Erd 200, 201 .
Razón, entendimiento; conocimiento, consciencia. " Ezagützia galdu du (S)" Gte Erd 200. " Orano ezagütze osuan zen (S), ezagutze betean (S)" Ib. 201. v. ezaguera, ezagutza.
Ezagutzetako adinetara dathorrenean. Ins B, 2r. Ahalik sarriena eta ezagützia diano, olia erazi behar da. Bp I 79. [Oliadüra] errezebitzen denian ezagütze oso batekin. CatLan 155. Hantik ezagütze bakhünak dü adiskidegoaren izena ozkendü. Egiat 212. Han zagon argiari so, ezagützia galdürik bezala. Ip Hil 11s. Bertze [eri] batzu, ezagutzea arront galdu dutenak. FIr 187. Nolako aldea dagoan gizonaren eta piztiaren artean. [...] ez gorputzean, baiña bai ezagutze-kontuan. Vill Jaink 70.
sense-2
2. + ezagute, ezaute (Lcc). Conocimiento que se tiene sobre algo. "Conocimiento" Lcc. v. ezaguera (2), ezagutza (2).
O Iainkoaren sapienziaren eta ezagutzearen abrastasunen barná! Rom 11, 33 (TB ezagutza; He szientzia, Dv jakitate). Kristen amorio ezagutze guzia iragaiten duena. Eph 3, 19 (He, TB ezagutza; Dv jakitate). Ebanjelio Sainduaren ezagutzera erekharri. Ins A, 5v. --Zer da fedea? --Argi bat eta ezaute bat gure naturalezeak alkanzadu ezin leiana. "Conocimiento" . Cap 76. Ez eukenak Iaungoiko egiazkoen ezauterik. Ib. (ed. 1893) pró. Zure buruaren ezagutze humilla bide segurago da Iainkoa gana heltzeko, ezen ez iakintasun guzietan barrena sartzea. SP Imit I 3, 4. Bizkitartean ja ardietsi izan ditugun ezagutzez denaz bezanbatean, gaudezen sentimendu beretan eta erregela berean. " Ad quod pervenimus ut idem sapiamus" . He Phil 3, 16. Jinkuareki beraureki, eta haren aingürieki nabasi izatiaz desira ezazü, eta gizonen ezagütziari ihesi egizü. "Hominum notitiam" . Mst I 8, 1 (Ch gizonen ezagutzari). Bere nahiz eta ezagutze oso bateki erorten direnak. AR 45. Haren izen saintiaz / Ezpaitzian ezagützerik. Xarlem 947. Testament zaharretik hartzen diren istoriek dien abantailla berhezia haur da: emaiten die haurrer Jesüs-Krist jin beno lehenagoko Errelijioniaz zerbait ezagütze. CatS VII. Erritarrak ala gudariak ala besten batzuk diran eztakigu; ezagutze osagea da. Zink Crit 2 (cf. 6 ezagutza ). Ezagute ta iakite izenez iantzia. Or Aitork 288.
v. tbn. Mercy 21.
azpiadiera-2.1
Conocimiento carnal.
--Izorra gerthatüren zira [...]. --Nola hori izan daite eztüdanez geroz gizonarekin ezagützerik. Ip Hil 70s.
sense-3
3. (S ap. A ).
Reconocimiento, agradecimiento.
Jinkoaren hontarzünaren ezagütze handi baten ükheitia. Bp II 134. Zure largo eta hun izate müga gabiak thaik ezpeitü seküla hartzen, ezagützerik kharreiatzen eztiener ere. Mst III 8, 3. Zenbat amodio, zenbat errespetu, ezagutze eta laudorio ez darozkitzut zor. Brtc 73. Ama Birjina Sarrantzekoarentako zian ezagütziaren eta debozioniaren erakustiagatik. Ip Hil 195.
v. tbn. CatLan 30.
azpiadiera-3.1
"Reconnaissance, esker ezagütze " Gèze.
azpiadiera-3.2
Respeto, consideración.
Aintzindariek aldiz ediren zien hor [amari egin txaskuan (= 'broma')], ezagütze eskaz bat amaren eretzeko. Const 19.
sense-4
4. Reconocimiento (de una falta).
Gure ogenen ezagütziaz ahalketürik. Bp II 42. Maria sarthü zen bere ezdeüstarzünaren eta aphaltarzünaren ezagütze barnenian. Ip Hil 71.
azpisarrera-1
ELKAR-EZAGUTZE.
Acción de conocerse, tiempo de conocerse.
Alkar-ezagutze labur arrek [...], beren biotzak alkarrenganako maitasun sutsu batez izeki baizitun. Etxde JJ 246.
azpisarrera-2
EZAGUTZEA EGIN. a) Agradecer, mostrar agradecimiento.
Sainduier ere egin ezak heure ezagutzia, / singularki nortan baituk heure debozionia. E 19s. Ieinkoaren grazia eta salbatzeko bidia / hari egin albaiteza lehen ezagutzia. Ib. 17. Zer ezagutze eta rekonpensu eginen dugu horren gaiñian [hongi egiliari]? Tt Arima 81. Zer ezagütze eginen deizüt [...] eman deitadazün [...] dohain baliusarentako? UskLiB 51.
b) Conocer.
[Ama Birjinak erran zeion] Nazaretheko sor etxia ekharririk izan zela haren hiri khantiala, joan ledin ezagütziaren egitera. Ip Hil 137.
azpisarrera-3
EZAGUTZEAK EGIN (S). "Elgarren ezagütziak egin zituzten (S) [...] hareki ezagütziak egin ditüt (S)" Gte Erd 114.
Ganossek ezagütziak egin zütian neskatila harekin. Const 42.
azpisarrera-4
EZAGUTZE HARTU.
a) Conocer.
Zurekin ezagutze hartzen / Hasiz gero. O Po 231.
b) Hacerse cargo.
Besteren egitekuetzaz eztezazüla har ezagützerik. "Non attrahas tibi res aliorum". Mst I 21, 3 (Ip besteen gorabeherez ez zitiala oküpa).
azpisarrera-5
EZAGUTZE-EGITE. Acto de recococimiento, de gratitud.
On rezebitugatik remerziamendurekin ezagutze egite bat. ABC I 6r.
azpisarrera-6
EZAGUTZE EMAN. Dar a conocer.
Adiskide eta gehiener hartzaz [ezkonziaz] ezagütze emanik. Bp I 81.
azpisarrera-7
EZAGUTZE-EZA (det.). Ignorancia.
Jakin eza eta ezagutute eza eurak dirialako pekatubak. Mg CO 40.
azpisarrera-8
EZAGUTZERA ETORRI, EZAGUTZERAT ETORRI.
Llegar al conocimento (de alguien).
Eta haur ethor zedin guzién ezagutzera. Act 19, 17 (He ezagutzara ethorri ).
azpisarrerakoSense-8.1
(Con el vb. elidido).
Denbora luzeren buruan, bada, juduek egin izan zuten elkharren artean batzarra hura hiltzeko. Baiñan Saulen ezagutzerat ziren hekien aparaillu gaixtoak. He Act 9, 23s.
azpisarrera-9
EZAGUTZEREKIN. Conscientemente, con conocimiento.
[Bekatü] libroki kometitzen dügüna eta holetan ezagützereki. CatLan 111.
azpisarrerakoSense-9.1
Prudentemente.
Khorpitzaren triballiek ezagützereki egin behar die. Mst I 19, 4. Emadazü grazia, lusenkazaliari ezagützereki ihesi egitekua. Mst III 27, 5 (SP zuhurki, Ch prudenzia).
azpisarrera-10
EZ-EZAGUTZE. v. ezezagutze.
ezagutze
<< ezagutza 0 / 0 ezarri >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper