OEH - Bilaketa
1189 emaitza dar-dar bilaketarentzat
Sarrera buruan (13)
Sarrera osoan (496)
- -a-
- abadegaitu
- abantaila
- abastu
- abegi
- abeltegi
- abere
- abiatu
- absolbitu
- adarbakoitz
- adei
- adieman
- adierazi
- aditzaile
- aditze
- afaldu
- afruntu
- agertu
- agertutxo
- agindu
- agoa
- agur
- ahaldundu
- ahalorodun
- ahamenta
- aharra
- aho
- aieru
- aiher
- aihubi
- aika
- aimenge
- aintzakotzat
- aintzat
- 1 aire
- aitarenka
- aitazko
- 1 aitor
- aitormen
- aitzakia
- aitzinatu
- akabaillu
- akabatu
- alaitu
- 2 alakatu
- alarmatu
- 1 alatu
- albainutu
- albiste
- alboranzkada
- alboroke
- alborotarazi
- aldi
- alogeratu
- 2 alta
- alto
- altsikatu
- altsiztu
- altsumatu
- altxatu
- amai
- amaiera
- amain
- amaitu
- ameldu
- amen
- ameto
- amoina
- amore
- amorru
- amorrualdi
- 1 amutu
- andere
- anilatu
- animatu
- animo
- antsia
- antzatu
- antze
- antzeman
- antzeratu
- antzuera
- antzutu
- anu
- aozdar
- apaizgaitu
- 1 apan
- apar
- 2 aparatu
- aralikatu
- argi
- argiratu
- argitaraldi
- argitaratu
- argitaratze
- 1 argitu
- ari izan
- arima
- arindu
- armatu
- arnasa
- 2 aro
- 1 arotu
- 1 aroztatu
- arraindu
- 1 arraketa
- 1 arran
- arranga
- 1 arrasto
- arrazketa
- arrazoi
- 2 arre
- arreman
- arreta
- arrezkondu
- arrimatu
- arrunda
- arteskun
- artezkari
- 1 arteztasun
- artilleria
- askabiatu
- 1 askatu
- askatxo
- asko
- aspertu
- 1 asti
- astindu
- asto
- 1 ate
- atera
- aterabide
- aterarazi
- atrakaputxetan
- atseden
- atsegin
- atsegindu
- atxen
- 1 atxiki
- atxilipurdi
- atxilo
- atximurtu
- atz
- 1 atze
- atzealde
- atzen
- atzerakako
- augeta
- aukera
- 1 aulki
- aupa
- auritxa
- aurkitu
- aurpegi
- aurre
- aurrebide
- aurrerabide
- aurrerapen
- aurreratu
- aurrerazpide
- aurreztu
- ausartu
- ausiki
- 1 auzi
- axola
- aza
- azalaitzur
- azaldatu
- azalpen
- azarkatu
- 1 azartu
- azertatu
- azken
- azku
- azpizun
- aztal
- aztoratu
- babes
- bada
- bahitu
- bahitura
- bahituratu
- bai
- baiduria
- baietsi
- bait-
- bake
- bakeritza
- bakeriztu
- bakoitz
- bakotxi
- 1 bakun
- balan-balan
- bale
- baliotu
- balore
- banalari
- banatzaile
- 2 bando
- baradera
- 2 bare
- barne
- 2 barren
- barru
- barrunbe
- basatxerri
- bataiatu
- bataila
- batu
- batxilergo
- batzarkidetza
- bautismo
- bazka
- bazkalarazi
- 1 bazkatu
- bedeinkazio
- begitandu
- behar izan
- behe
- behin
- beinke
- beitatu
- bejaitsi
- bejon
- bekairi
- bekaitz
- belarri
- beldur
- beldurtu
- 2 beltzuritu
- bendizio
- benga
- bentzutu
- 2 berandu
- berba
- berbaldi
- berberberau
- berberbertan
- berdeztatu
- berdin
- 1 bere
- beren
- beretto
- bero
- berotu
- berpizte
- berreman
- berri
- berriz
- berrogei
- besagain
- besazehar
- beso
- bete
- betile
- bibifikatu
- bidari
- bigarren
- bigo
- bihotz
- bihoztoitu
- bihoztu
- bihurrarazi
- bihurtu
- bihurtzapen
- bijorra
- biluzik
- 1 bira
- biratu
- birbihurtu
- biribildu
- biribilkatu
- biriki
- birsartu
- bitartelari
- bizi
- bizitza
- bizitze
- bizkar
- bizkartu
- bizkortu
- blastiatu
- borobildu
- 1 borroka
- bostehun
- bostorztu
- 1 bota
- 1 boto
- boz
- bozkario
- brensi
- brigada
- budurka
- budurkatu
- buelta
- bukaera
- bular
- bularreztatu
- bularte
- bultza
- bultzatu
- buringuru
- burrufada
- (burruzai)
- burtzoratu
- burubide
- buruloka
- bururatu
- bururatzekari
- burusi
- burutu
- buztanki
- dal-dal
- danba
- danbaka
- danbateko
- danbatu
- danda
- danga
- darda
- 1 dardara
- dardaraka
- dardaratu
- dardarazi
- dardart
- dart-dart
- deabru
- dei
- deiadar
- deitoratu
- 1 deitore
- deklaratu
- demonio
- desakitu
- deskubritu
- despeditu
- deus
- diru
- diruzain
- disimulatu
- dolu
- dolutu
- donetsi
- 1 dotatu
- drasta-drasta
- dunboslari
- dziko
- ea
- edan
- edaran
- ederretsi
- edifikazio
- egarri
- egarritu
- egiaztaratu
- egin
- egitura
- egokietsi
- egokitu
- egon
- egotzi
- 1 egun
- egur
- eho
- ehotu
- ekarri
- ekintza
- 1 ele
- 1 elika
- elikatu
- elkar
- 1 elorrio
- elur
- emakera
- emakera
- emakera
- eman
- emanaldi
- emanarazi
- emanbide
- emankizun
- emate
- emerditu
- endelgatu
- enkomendatu
- enpanada
- enpeinatu
- enplastatu
- enplegatu
- entablatu
- entenditu
- 1 epai
- epaiketa
- epaikizun
- epe
- era
- erabili
- erabilkarri
- erabiltzaile
- eragin
- eragindura
- eragite
- eragotzi
- erakarrarazi
- erakutsi
- eraldu
- erantsi
- erantzuera
- erantzun
- erantzute
- 1 eraso
- eratxiki
- erauntsi
- 1 erdi
- 2 erdi
- erdiarazi
- erdimin
- 2 erdiratu
- erkale
- ernatu
- erori
- erran
- errape
- erraustu
- 1 erre
- erregalatu
- erremate
- erremedio
- errendarazi
- errendatu
- errenditu
- erresatu
- errieta
- errotu
- errukior
- esan
- esankizun
- 2 esate
- eskandalo
- eskastu
- esker
- eskerreztatu
- eskola
- 1 esku
- eskubide
- eskubidetu
- eskuka
- eskuko
- eskupetu
- eskuratu
- esku-zartaka
- esne
- esperantza
- esportzu
- estenkatu
- estokada
- estutu
- eta
- 2 etekin
- etorri
- etsenplu
- 1 etsi
- etsipen
- eustazpi
- eutsi
- ez
- ezaguera
- ezagutarazi
- ezagutarazte
- ezagutu
- ezagutza
- ezagutze
- ezarri
- ezaupide
- ezetz
- ezezko
- ezker
- ezkontza
- 2 ezkotu
- eztei
- eztul
- faltsu
- famatu
- familia
- faun
- fede
- feratu
- 1 fin
- frankitu
- fruktifikatu
- funts
- gabon
- gain
- gain-azpi
- gainbegiratu
- gainburu
goiburua
enpeinatu.
tradizioa
Tr. Documentado desde principios del s. XVIII en autores meridionales, generalmente de léxico poco cuidado.
sense-1
1.
(-eñ- Lar, Añ).
Empeñarse, esforzarse, emplearse a fondo.
Zeure gloriak koronetako / daukazuz enpeñadurik / Trinidadeko iru Personak. Urqz 87. Kanpora ateratzen / enpeñatzen baaiz. It Fab 253. Zeru eder au alkanzatzeko / enpeñatu alegiña. Xe 387. Iñor ezta alferrik enpeñatu zale. Ib. 401. Etzera gutxi enpeñatuba. EusJok 164. Ori da zure bertsuak jartzen / asko enpeñatu dana. Tx B I 29. Lanean enpeinatu ziren habilezia eta abiadura haundiarekin. Arti Ipuin 82. Armak egiten beste batzuek / enpeñatuta daozenak. FEtxeb 169.
Empeñarse, esforzarse, emplearse a fondo.
Zeure gloriak koronetako / daukazuz enpeñadurik / Trinidadeko iru Personak. Urqz 87. Kanpora ateratzen / enpeñatzen baaiz. It Fab 253. Zeru eder au alkanzatzeko / enpeñatu alegiña. Xe 387. Iñor ezta alferrik enpeñatu zale. Ib. 401. Etzera gutxi enpeñatuba. EusJok 164. Ori da zure bertsuak jartzen / asko enpeñatu dana. Tx B I 29. Lanean enpeinatu ziren habilezia eta abiadura haundiarekin. Arti Ipuin 82. Armak egiten beste batzuek / enpeñatuta daozenak. FEtxeb 169.
sense-2
2.
"Empeñar, dar en prendas"
Lar.
Eztaike útzi logratugábe grazia, enpeñatuasgéros ainbérzeko amorearén móstrak. LE Ong 132v.
Eztaike útzi logratugábe grazia, enpeñatuasgéros ainbérzeko amorearén móstrak. LE Ong 132v.
azpiadiera-2.1
Empeñar, dar la palabra.
Enpeñatan daizeid ene itza. Hual Mt 18, 18 (Samper enpeñatzen).
Enpeñatan daizeid ene itza. Hual Mt 18, 18 (Samper enpeñatzen).
azpiadiera-2.2
(Trans.).Hacer empeñarse.
Zure amoreaz arritzen nintzan len, zeren zure odola ta bizitza emateraño enpeñatu zinduen. Cb Eg II 46. Zertaraño geiegizko amore onek obligatzen, estutzen ta enpeñatzen ez gaitu? Ib. III 381.
Zure amoreaz arritzen nintzan len, zeren zure odola ta bizitza emateraño enpeñatu zinduen. Cb Eg II 46. Zertaraño geiegizko amore onek obligatzen, estutzen ta enpeñatzen ez gaitu? Ib. III 381.
sense-3
3.
Emplearse como intercesor.
Cf. 1 enpeinu
(2).
Enpeñau edo bitartetu dedilla Justizijaz librau dagijan karzelati. Mg CO 55s. Zein enpeñatukodá baliarázteko gure onetán ixurizuén bere odól preziosogúra. LE Ong 129r. Bitarteko paratu / Andre Birjiña Ama, / enpeña dakigula / Seme Jaunagana. Ud 107.
Enpeñau edo bitartetu dedilla Justizijaz librau dagijan karzelati. Mg CO 55s. Zein enpeñatukodá baliarázteko gure onetán ixurizuén bere odól preziosogúra. LE Ong 129r. Bitarteko paratu / Andre Birjiña Ama, / enpeña dakigula / Seme Jaunagana. Ud 107.
sense-4
4.
Emplear, usar.
Indarrak ondo enpeñatuaz. Tx B I 217.
Indarrak ondo enpeñatuaz. Tx B I 217.
enpeinatu
-
enpeinatu. Tr. Documentado desde princip...
-
1. (-eñ- Lar, Añ). Empeñarse, esforza...
-
2. "Empeñar, dar en prendas" Lar. Eztai...
-
Empeñar, dar la palabra. Enpeñatan dai...
-
(Trans.).Hacer empeñarse. Zure amoreaz ...
-
3. Emplearse como intercesor. Cf. 1 enpe...
-
4. Emplear, usar. Indarrak ondo enpeñat...
<< enpanada 0 / 0 enplastatu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
