Harremana

    1236 emaitza ba bilaketarentzat - [601 - 700] bistaratzen.

    baratzezain
    1 iz. Baratzea lantzen duen pertsona. Ez da asko baratzezainak belar gaiztoak behin eta berriz jorran ebakitzea. Bai bainuen amona xahar bat, zazpi begiko baratzezain.
    2 iz. Lorategi bat zaintzen duen pertsona. Artatzen zituen, baratzezainak bere lore landareak artatzen dituen bezala.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baratzezain

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    baratzezaintza
    iz. Baratzea lantzea; baratzezainaren lanbidea. Liburuak askotariko gaiei buruzkoak ziren: basozaintza, abeltzaintza, zerri-hazkuntza, baratzezaintza.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baratzezaintza

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

    -zaintza.

    barau
    1 iz. Epe batez elikagairik ez hartzea edo ia batere ez hartzea, bereziki erlijio aginduei jarraikiz. Barau legea. Otoitzak eta barauak aski ez zirela. Etengabeko otoitz eta barauengatik argal eta ahulduta zegoen.
    2 adb. Baraurik. Berrogei egunez barau egon zen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    Ohiko lexiak

    Aztergaia: barau

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:HBB 1992-03-24
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    AS: barau egin, baraurik.

    Lantaldearen irizpideak
    Batera bizkaiera eta gipuzkera euskalkietakoa da

    hau da Heg.ko forma (B eta G batera)

    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    gehitzeko eskatuz, AS gisa: barau izan ; eta adib. gisa: barau-egun.

    Informazio osagarria
    Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

    barau egin

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E124]: "berau onarturik ere, aldamenean baraurik forma adberbiala ere jarri beharko litzateke. Ene ustez, barur B2 gisa utz liteke, Ipar. markarekin " (1995-01-25)

     - [E202]: 42.120: baraurik, barau-aldi" (1995-01-09)

    barau egin
    ad.-lok. Epe batez elikagairik ez hartu edo ia batere ez hartu, bereziki erlijio aginduei jarraikiz. Barau egin behar ez den egunetan, barau egitea. Txakurrek ere barau egin ohi baitute.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barau egin

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    AS

    barau egun, barau-egun
    iz. Barau egiten den eguna. Garizumako barau egunetan. Gaur barau eguna da. Otorduz kanpora ezer jan daiteke barau egunetan? Barau eguna premia gabe hautsi dut.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    barau izan
    da ad.-lok. g. er. Barau egin. Barau denak zerbait hartzen badu gomuta gabe, edo haragirik jaten badu, ez du bekaturik egingo.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barau izan

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    barau sarrerari dagokion azpisarrera.

    Aditz-erregimena

    da ad.

    Maiztasuna

    g.er.

    baraua hautsi
    du ad.-lok. Gauza arin batekin baraua hautsi ondoan. Merkatua jendez gainezka zegoen, ramadanaren baraua hausteko afaria erosten ari baitzen jendetza.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Ohiko lexiak

    Aztergaia: baraua hautsi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH-AS 2017-10-10 Adibide gisa onartzekoa
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHadib [2] 2023-04-18 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    OEH: BARAUA HAUTSI. Romper el ayuno, no cumplir el precepto del ayuno. "Baraua haustea (G), rompre le jeûne. Barurak eta olio egunak beharrik gabe hautsiz" H. "Asko diskutidu izan zan komuniuakin baraua austen zan ala ez" Elexp Berg. Cf. EZ Eliç 160: Barur egunak premia gabe hautsi tut. Ea baraurik ausi daben. Cap 97. Eta nork barura hautse bai zuten, punitu izan ziren rigoroski. Tt Arima 83. Zortzi onzatik aurrera jaten debanak ausitzen deb baraurra. OA 154. Elizak manatu barurak hausten dituztenek. Brtc 67. Baruba ausi baga. CrIc 139. Ez da baraurrik ausitzen. Mg CC 228. Garizumako baraur bat ausitzen zuanak. Ib. 153. Garizumako baru bat errazoe zuzen baga austen ebanak, egin biar eban ogei eguneko ur ta ogi utseko baruba. Añ EL1 227. Ikusi dot iños [...] jostun edadiak obligeetan ebana [...] alan baruba austen. JJMg BasEsc 204. Euren burutik erabagi baga, eta baruba austen azartu baga. Astar II 239. Berak egiten ditu berrogei egunian baru ain gogorrak, eta nik [...] billatuten ditut asmo ta atxakijak ausi edo gitxijenez arinduteko. Ur MarIl 104. Eta zeri eztaukela, barua austen dauenak, zelango obena egiten daue? A Cat 30. Barurik hautsi denetz arrazoinik gabe. CatJauf 17. Romper (un alimento, bebida) el ayuno. Zeren edanak ezpaitu barura hausten. Tt Onsa 50. Puska onek eztau baruba austen. Astar II 247. Edariyak ausi eta galdu eragiten dabe barauba? Itz Azald 115. (b. ausi V-gip; Añ; barua ausi V, G; barura autsi L-ain; barura autse R-uzt). Ref.: A (baru); EI 149, 320; Etxba Eib; Iz ArOñ (baru-); Elexp Berg. Romper el ayuno, comer; desayunar. "Almorzar" Añ. "Desayunar" A y Etxba Eib. "Oinddio eguardiko amabixetan baraua ausi barik nenguan" Elexp Berg. v. barausi. Oen artean dago bulda bat txit begiragarria, non Paulo irugarrenak ematen dion Don Rodrigori meza esateko lizenzia gauza ariñ batekin baraua ausi ondoan. Izt C 485. Yan xahar han zebillala arrundaren egiten, / Barura hautsteko zerbait aurkitu non zukeien. Gy 66. Baziekiten Abraham-en humeak, oraziorako ordu jakin bat arteraño, baraua austen etzutela. Lard 481. Zeruan emana izanen zitzaiotela [...] baruraren haustea. Jnn SBi 145. Arristiriko hirur orenak ziren, eta Erretora joanik zen kofesatzez akhitürik, baruraren haustera. Ip Hil 150. Arrantzaleak barua ausi ta / kanpora doaz zintzorik. Azc PB 65. Nik jakin biar det zer ordutan eskribatzen dezun eta zerekin, zenbat alkandora dituzun, galtzak zeñek plantxatzen dizkizun, eta baraua zerekin austen dezun. Iraola 112. Eskatu zion kapitanari barua austen uzteko seroraren etxean. Or SCruz 26. Ithurriño baten inguruan jarri zirelarik baruraren hausteko ogi-idor xerra batez. JE Ber 61. (Part.). Guztiok ordurako, edariz beiñepein, ondotxu baru-ausiak. Erkiag Arran 44.

    adib: barau 1 iz. Epe batez elikagairik ez hartzea edo ia batere ez hartzea, bereziki erlijio aginduei jarraikiz. Baraua hautsi. Barau legea. Otoitzak eta barauak aski ez zirela. Etengabeko otoitz eta barauengatik argal eta ahulduta zegoen.

    baraua hautsi 2: Consumer, Berria.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    baraua hautsi 8: Pello Zabala 2, Iñaki Mendiguren, Koro Navarro, Asisko Frantzizko, Joxemari Urteaga, Juan Martin Elexpuru, Pako Aristi.

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Adibide gisa jasoa dago jada.

    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

    Informazio lexikografikoa
    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    Adibide gisa mantentzekoa da barau sarreran.

    baraualdi
    iz. Barau eginez igarotzen den denbora. Baraualdi luzeak argaldu zuen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baraualdi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    barauan
    adb. Baraurik. Berrogei egun otoitzean, barauan eta penitentzian igarotzea. Desintoxikatzen hasi beharra dut; ur asko edan, egun batzuk erdi barauan, fruta apur bat janez, igaro...
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Loturak

    Aztergaia: barauan

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH-AS 2017-12-19 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    OEH: BARAUAN. Ayunando. Erraten da Iesus zela nekhatu barurean. EZ Man II 48. Emazteki prestu bat mundutik ihes zabillana, egunak eta gauak barurean eta othoitzean zaramatzana. Lg II 119. Jaun done Jeronimo bat, mortuan zagoelarik barurean, penitentzian, othoitzean eta nigarretan, turuta horrek bihotzeko ikhara ematen zeroen. Dv LEd 254. Ez zaio aski eskolari jarraikitzea, arimen irabaztea, erien arthatzea, barurean eta othoitzean bizitzea. Laph 121. Urthe gehiena zeraman barurean / Gorphutzaren mainen beldurrean. Zby RIEV 1908, 416. Berrogei egünen igaraitera othoitzian, barurian eta penitentzian. Ip Hil 153. (Tras gen.). A falta de, ayuno de. Nere barrena arkitutzean / zeozeren barauean, / [baserri] auei guztiai begiratuta / nola poztutzen nauean. Insausti 66.

    barauan 5, Berria (adib.: “Lopidanako zerbitzugunean zortzi egunez egon dira Hiruko garraiolariak, barauan”, “Baraua horren era arinean bizita, baziren, dena esatera, Diyarbakirgo Udalean, esaterako, barauan ari zirenak, eta, begirunez te askorik ere ez dute edaten gainontzekoek”).

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    barauan 5: Berria 2 (“Noiz arte ariko zarete barauan?”), Koldo Biguri 2 (“Baina Kristok mutu jarraitu zuen, eta kasu hauetan On Camillori sukarra sartzen zitzaion eta egunak eta egunak ematen zituen gero ur eta ogi hutseko barauan, harik eta Kristok, errukituta, "Nahikoa" esaten zion arte”), Anjel Lertxundi (“Hori ere alde zuen: barauan eta hordian ezagutzen gintuen gu”).

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Gehitzekoa da barauan ari dira bezalako adibideren bat.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    Azpisarrera gisa jasotzekoa barau sarreran.

    barauarazi, barauaraz, barauarazten
    du ad. Ipar. Barau eragin.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barauarazi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    barauaraz, barauarazten.

    Informazio lexikografikoa
    Aditz-erregimena

    du ad.

    Erabileremu dialektala

    Ipar.

    Maiztasuna

    g.er.

    barauetan
    adb. Baraurik. Ik. barautan. Gauak eta egunak iragaten zituen otoitzetan eta barauetan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Loturak

    Aztergaia: barauetan

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH-AS 2017-10-10 Adibide gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    OEH: BARAUETAN. Ayunando, haciendo ayunos. Baruretan eta orazionetan enplega zaiteztenzát. Lç 1 Cor 7, 5. Iainkoa serbitzatu dute gosez eta egarriz, hotzez eta billusiz, ibilliz bijilietan eta baruretan. SP Imit I 18 (Mst baruretan). Ez othe da bada hobe, zenbait egun nigarretan, baruretan, garraztasunetan iragatea, ezenez eternitate guzian infernuan erretzen egitea, nigar-marrasketan eta errabian? Dh 209. Gaiak eta egünak igaraiten zütialarik othoitzetan eta baruretan. Ip Hil 118. Orain ordea bear goxo dut eta goxotasun onen aurka ari naiz, atzi ez nazan eta egunoroko gudua dut baruretan, ene gorputza maiz morroi biurtuz. Or Aitork 280.

    adib: garraztasun 2 iz. pl. Zenbait egun negarretan, barauetan, garraztasunetan igarotzea. Munduko garraztasunak gozatzearren.

    Ez dugu aurkitu barauetan formarik.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    Ez dugu aurkitu barauetan formarik.

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Adibide gisa jasoa dago jada.

    Informazio lexikografikoa
    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    Adibide gisa gehitzekoa da barau sarreran ere.

    baraugile
    iz. Barau egiten duen pertsona. Alargun prestu eta baraugile handia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baraugile

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

    -gile.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Diakronia

    Zah.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E123]: 'baraugile iz. Zah. Baina gero, barautzaile sarreran, 'baraugilea' ematen da definitzaile gisa. Koherentea al da, Zah. marka duen izena, inolako markarik ematen ez zaion beste baten definitzaile izatea? OEHko datuak ikusirik, zuzena da lantaldeak proposatzen duena, baina ez dakit oso "presentable" geratzen den'.

     - [E116]: 'Bai, MA zuzen dabil: Edo orain kentzen da Zah hori edo gero ez da gaitzesten barautzaile. Nire proposamena: kendu 'Zah' marka'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'baraugile iz.'.

    baraur
    iz./adb. [Oharra: Euskaltzaindiak, baraur-ek euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. barau].
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baraur

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-03-24 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Jatorrizko forma

    bar(a)ur

    Euskaltzaindiaren Arauak

    baraur* e. barau

    Informazio osagarria
    Forma baztertzekoa, baina aipatzekoa

    nagusitasun erabatekoa du barau formak (B eta G batera dabiltza); baina barur ere jaso beharrekoa da, Ipar. markarekin.

    baraurik
    adb. Elikagairik hartu gabe; elikagai gutxi harturik. Baraurik egon. Ez ditut baraurik bidali nahi. Baraurik ez gelditzeko. Egun guztia baraurik pasatu zuen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    Loturak

    Aztergaia: baraurik

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    AS

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E208]: 'baraurik forma sartu. baraurik forma adberbiala ere erantsi beharko litzatekeela uste dut'.

     - [I202]: 'Baru, Naf. 'barau'. Bortzerrietan, Malerrekan, Baztanen eta Leitzaldean oso erabilia'.

     - [E116]: 'Ez dut eragozpenik baraurik AS gisa sartzeko. Aldiz, baru horrek ez du tokirik, nire ustez, mintzo aldaera baizik ez baita (OEHn ikus daitekeenez, barau oinarrizkoarekin batera daude barur, baru, baraur, bareu, badaur eta badur. Nire proposamena: barau eta baraurik AS'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'barau; baraurik, barautan 'baraurik''.

    barausi, barausi, barausten
    du ad. bizk. g. er. Gosaldu, baraua hautsi.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barausi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ik. OEH argitaratuan a) 'gosaldu' adierako barausi 2: Añ ("aztuko leukee baraustea") eta EEs 1925 ("goizean barausteko kopatxo bat edo biña aguardiente") eta b) 'gosaria' adierako 1: Añ ("andik laster darabiltzu etxe guztia goikoaz bera biraoka (...) denporaz barausia prest idoro eztozulako").

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu.

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    barausi : HiztEn ("ik. barauts(i)"); barautsi : HiztEn ('gosaldu', 'zerbaiten berri jakin'); LurE ('gosaldu'; 'gosaria').

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    barautsi jaso dutenak: ElhHizt eta EskolaHE ('gosaldu', 'zerbaiten berri jakin'; 'gosaria'); HiruMila, Casve EF, DRA eta PMuj DVC ('gosaldu') eta barausi : DRA, PMuj DVC. // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, HaizeG BF, Lh DBF.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. barauts(i) / LurE: barautsi / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Lantaldearen irizpideak
    Erabilera urriko formen artean aukeratu da, arrazoia agertuz

    -tsi ote dagokion aipatu da, oinarrian -hautsi egon daitekeelakoan; baina, afariusi proposatuaren bidetik, -si forman utzi da, darabiltenek horrela darabiltenez. Bestalde, ez dakigu zein motatako aditza den.

    Informazio osagarria
    Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

    barausten.

    Informazio lexikografikoa
    Maiztasuna

    g.er.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E123]: "barautsi* e. barausi. Barausi g.er. Eta gutxi erabilia izateaz gain, zein motatako aditza den ere ez badakigu, hobe oraingoz ez aipatzea. Eta oharra onartzen bada, barautsi* e. barausi ere kentzekoa litzateke".

     - [E116]: "Lekukotasun gutxi eta aditz laguntzailerik gabekoak. Nik ez nuke aipatuko".

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): "barausi, barausten. du ad. g.er. Bizk.; XKren oharra: barautsi erabat kentzea erabaki da".

    barautan
    Baraurik. Etxetik ia barautan irten nintzen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Loturak
    barauts etxe, barauts-etxe
    iz. Zulagailuan, barautsa ezartzen den atala.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    barauts1
    iz. zah. Lerdea. Ik. adur1.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    barauts2
    iz. Zuloak egiteko altzairuzko lanabes helikoidala, zulagailuari ezartzen zaiona. Barautsaren diametroak bat etorri behar du egin nahi den zuloaren diametroarekin.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    barautu, barau/barautu, barautzen
    1 da ad. Barau egin. Berrogei egunez barautu zen Jesus. Astean bi egunez barautzen zen. Zazpi urtean ur eta ogi barautu zen.
    2 du ad. Lau tenporak, bijiliak eta Garizuma barautuko dituzu osoki. Berrogei egun eta berrogei gau barautu zituenean. Zergatik barautzen ditugu besta handien bezperak?
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barautu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    barautu, barau(tu), barautzen. 1 da ad.: berrogei egunez barautu zen Jesus. 2 du ad.: lau denborak, bijiliak eta garizuma barautuko dituzu osoki.

    Informazio osagarria
    Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

    barautu, barau(tu), barautzen

    Informazio lexikografikoa
    Aditz-erregimena

    1 da ad. ("Berrogei egunez barautu zen Jesus"); 2 du ad. ("Lau denborak, bijiliak eta garizuma barautuko dituzu osoki")

    barautzaile
    iz. Baraugilea. Katua barautzaile, esnerik ez dueno.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barautzaile

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Forma baten adiera(k)

    baraugilea.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E123]: 'barautzaile iz. 'baraugilea''.

     - [E116]: 'ikus gorago zer erabaki dugun'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'barautzaile iz. 'baraugilea''.

    barautze
    iz. Barau egitea. Arranguratzen gara, Jainkoaren zerbitzuan iragaten ditugun trabailu apurrez, barautze batez, eta ez Deabruarenean pairatzen ditugun pena handiez.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barautze

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -tze.

    barauzaro
    iz. Bijilia; baraua; barau eguna. Handik laster etorri zen Asterik Handiena, Aste Santua, eta berarekin batean barauzaroak eta eliz jai samurrak. Barauzaro egunetan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barauzaro

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

    -zaro.

    baraxtu, baratx, baraxten
    da/du ad. Moteldu, geldiagotu. Geldiro joan zitezkeen, baraxtu zezaketen pausoa. Gaixo horiek tiroa bezala partitu dira gain behera; eta gero, baraxtu nahi, eta ezin.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baraxtu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    baratx, baraxten.

    Informazio lexikografikoa
    Aditz-erregimena

    da/du ad.

    Forma baten adiera(k)

    (urratsa) urritu, geldiagotu.

    barazgile
    iz. g. er. Baratzezaina.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barazgile

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -gile/-zain.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    baratzezaina.

    barazkaldu, barazkal, barazkaltzen
    da ad. zah. Bazkaldu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barazkaldu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: Ik. bazkaldu / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    barazkal, barazkaltzen.

    Informazio lexikografikoa
    Aditz-erregimena

    da ad.

    Diakronia

    Zah.

    Forma baten adiera(k)

    bazkaldu.

    barazkari
    iz. zah. Bazkaria.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barazkari

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: Ik. bazkari / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Diakronia

    Zah.

    Forma baten adiera(k)

    bazkaria.

    barazki
    iz. Baratzeko landarea, jateko ona. Porrua eta azenarioa barazkiak dira. Baratzetik zetorren, saskia bete barazkirekin.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barazki

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:08 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    AS: barazki(-)denda.

    barazki denda, barazki-denda
    iz. Batez ere barazkiak saltzen diren denda.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barazki denda

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    AS

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [I102]: "barazkidenda [grafia hobesten dut]" (1995-01-10)

    barazkigintza
    iz. Baratzea edo barazkiak lantzea. Ik. baratzezaintza. Ekologistak Martxan-ek belaze bat sastrakaz garbitu eta atondu du barazkigintza ekologikoko eskolak emateko.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barazkigintza

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Zerrenda osagarriak

    NekHizt: Ik. hortikultura.

    Informazio osagarria
    Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

    -gintza.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Forma baten adiera(k)

    baratzezaintza.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E208]: "barazkigintza iz. 'baratzezaintza'. barazkigintza eta baratzezaintza: ez dira sinonimoak. Nik lehena utziko nuke bere horretan, azalpenik gabe, aski gardena baita".

     - [E116]: "Bat nator ni ere XK-rekin".

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): "barazkigintza iz.".

    barazkijale
    adj./iz. Begetarianoa. Barazkijale porrokatua da.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    barazkizale
    adj. Barazkien zalea dena. Barazkijaleen elkarteek ez dute onartzen horiek barazkijale direnik, baina ezin da ukatu barazkizaleak, behintzat, badirela, eta barazki ugari jateko ohitura dutela.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barazkizale

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    Txostenaren laburpena

    ik. oharra s.u. begetarianismo.

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -zale.

    barazkizaletasun
    iz. Barazkien zalea denaren nolakotasuna. Animalien esplotazioaren kontra eta barazkizaletasunaren alde.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barazkizaletasun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-11 Lantaldeak besterik gabe onartua
    barbadostar
    1 adj. Barbadoskoa, Barbadosi dagokiona.
    2 iz. Barbadosko herritarra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Azpisarrerak

    Aztergaia: barbadostar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    barbakoa
    1 iz. Aire zabalean arraina edo haragia erretzeko erabiltzen den arranparrilla. Barbakoaren gainera erori eta pixka bat erre zen plastikozko ahatea.
    2 iz. Jakiak modu horretan errez, kanpoan egiten den otordua edo otordu horren inguruko jaia. Mary Annek eta Helenek barbakoa bat egitea erabaki dute. Terraza horretan barbakoak antolatuko dituzte udaberriko larunbat arratsetan adiskideekin.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barbakoa

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Zerrenda osagarriak

    MilaHitz / EEgunk: "barbakoa († barbecue, † barbacoa)".

    barbalot
    iz. Batez ere zub. Zomorroa. Eltxo pozoidunek eta beste anitz barbalotek ziztatzen dituztelako egiten dute hori.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barbalot

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Erabileremu dialektala

    batez ere Zub.

    Forma baten adiera(k)

    zomorroa.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E115]: 'barbalot iz. batez ere Zub. 'zomorroa'. Barbalot: maiz jendeez irri egiteko, bestelan abriska ere'.

     - [E116]: 'Beraz, TXPk onartzen du proposamena'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'barbalot iz. Batez ere Zub. 'zomorroa''.

    barbantzu
    iz. Txitxirioa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barbantzu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Bigarren mailan onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    barbantzo : Ag G; barbantzu : AB AmaE; Ag G; Iraola; Munita; Bil.; garbantzo : Berron Kijote.; garbantzu : And AUzta; Salav.; txitxirio : Izt C.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    barbantzu behin (G); garbantzu: 9 ager.(G 3, EB-EgAs 6); garbantzo: 2 ager. (EB); txitxirio: ø.

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    AB38: garbantzo (2), garbantzu (10) eta txitxirio (4), txitxiro (1). AB50: garbantzu (1). HiztEn: garbantzu, txitxirio; barbantzu: ik. garbantzu. LurE: barbantzu, txitxirio.

    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    h. txitxirio.

    Lantaldearen irizpideak
    Euskarazko forma da batasuna egiteko bidea

    ik. txitxirio

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [P008]: "garbantzu?" (1994-07-29)

    barbarin
    iz. Mullus generoko arraina, Atlantikoan eta Mediterraneoan bizi dena (Mullus sp. ). Barbarinak sareaz harrapatzen. Baziren sudurrak barbarinak ziruditenak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barbarin

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    Mullus sp.

    barbarindar
    1 adj. Barbaringoa, Barbarini dagokiona.
    2 iz. Barbaringo herritarra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barbarindar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau 2004-10-29
    Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [I202]: 'barbarindar (1979ko Euskal Herriko Udalen Izendegia-n onartua)'.

     - [E116]: 'Onomastika batzordeak erabakitzeko da'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'Onomastika batzordeak erabakitzeko da'.

    barbarismo
    iz. Zuzentzat hartzen ez den hitz edo esapidea, kanpotikoa dena. Ik. erdarakada. Haien hitzak eta solasak dira nahasiak eta batere bokantzarik gabeak, hitzetik hitzera barbarismoa darie. Barbarismoen hiztegia. Frantziatik behin betiko desagerrarazi behar ditugu eskualde hizkuntzak, barbarismoak, analfabetismoa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barbarismo

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

    Nart.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [P008]: [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)

    barbarka
    adb. Borborka. Sudurretik odola barbarka zeriola iritsi zen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barbarka

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: AS / EuskHizt: barbarka / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ka.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    adlag.

    Forma baten adiera(k)

    borborka.

    barbaro
    1 adj. Grekoentzat eta erromatarrentzat, eta gero kristau herriarentzat, arrotza. Barbaroen aroa.
    2 adj. Jendetasunik gabea; basatia. Basajende barbaroenen artean. Aski barbaroa izan zen oinak eta eskuak ebakitzeko hainbat erregeri. Euskaldunek soilik daukatela bere hizkuntza zahar barbaro moldakaitza.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barbaro

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2008-07-08

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Erdaretako formak

    OfQuLF: étranger, cruel || Barbares || nom donné aux peuples qui ont envahi l'Empire romain.

    Informazio osagarria
    Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    Izen propiotikoak.

    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    ik. x-tar osaerakoak: barbaritar ("H").

    barber
    iz. Ipar. eta naf. Odol-ateratzeak eta ebakuntzak egiten zituen osagilea. (-r- bakunarekin). Ik. barberu 1. Sangriak egiten dizkion barbera.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barber

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    barber 39: G 6 (Mb IArg eta "barber-mediko/u" 3); IE-Zu 33 (Ax 6, Bordel, Arch Fab eta "barber lan", Hb, Dv Lab eta "abere b.", Laph 6, ChantP, Const; Dh: "barber-miriku"); barber(a) 14: B 1 (fB Ic II); IE-Zu 13 (Tt 2 eta "medezin b., "mediku b.", Etch, Arch Fab, ChantP, Zby, Ip Hil, Ox); barbera-mediko/u G 1 (Mb IArg I); barbero 14: B 1 (SM Zirik); G 13 (AA, Izt C, Ud, Xe, Iraola, Tx B I; eta JanEd II: "barbero-premia" 1); barberu B 56 (Añ GGero, Mg 34, fB Ic II, Astar II, AB AmaE; eta 4 Mg in MEIG); barberutza B 1 (Mg PAb); barbero/u G 4 (Noe, Apaol, Uzt Noiz); barbergo Zu 1 (Arch Fab); barbertza IE 2 (Gy); barbertu Zu 1 (Arch Fab); barberi G 1 (And AUzta) // Eta OEH argitaratuan gainera: barber : Prop 1898; barbera : HerVal, Izeta BHizt; barbero : AEF 1980; barbero-tegi : Izt Po; barberu : ETZ, CrIc, A EY IV.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    barber EB 1 (A. Lertxundi); barbero IE 1 (A. Irigarai); EB 1 (G. Muro); barbero/u G 1 (A. Zavala); barberu EB 11 (I.M. Barriola 8 eta "zirujanu-barberu", X. Amuriza 2); barberia G 1 (A. Zavala).

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    barber : HiztEn-LurE; barbero : HiztEn ("ik. barberu"); barberu : HiztEn (definitu-azaldua), LurE. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, Euskalterm.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    Bestetakoak: barber : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, Lur EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA; barbergoa , barbertu: Lh DBF, DRA; barbertza : HaizeG BF, Lh DBF, DRA; barberu : EuskHizt (definitu-azaldua), ElhHizt (definitu-azaldua), HiruMila, PMuj DVC; barberutza : EuskHizt. Eta gainera: Lh DBF: barbertasun, barbertze.// Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: barberu, barber / EuskHizt: barber / HiztEn: + / LurE: barberu, barber / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Erabileremu dialektala

    Ipar.

    Forma baten adiera(k)

    barberua.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: "barber, berbero: hontarik datoz Barberaenea, Barbertegi [Lhande-renetik hartu ditut...]" (1995-03-03)

    Euskaltzainen oharrak

     - [I202]: 'barber iz. Ipar. 'barberua'. Barber, 2. Naf. 'herriko zirujaua' edo 'sasimedikua': Saldiasko barberarengana jende anitz joaten zen'.

     - [E116]: 'beraz, Naf marka gehitu'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'barber iz. Ipar.eta Naf. 'barberua''.

    barberu
    1 iz. Odol-ateratzeak eta ebakuntzak egiten zituen osagilea. Barberuek buruko zaurietan, lehenik haragia aldaratzen dute eta hezurra agertzen. Barberua barberu eta mozoloa mozolo. Barberu gabe osatu zaizkit neure hezur hautsiak.
    2 iz. Bizargilea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barberu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    'odol-ateratzeak eta ebakuntzak egiten zituena'.

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    gehitzeko eskatuz: "iz. g.g.er. 1 '[arauko definizioa]'. 2 'bizargilea'.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E208]: 'barberu | EArau: 'odol-ateratzeak eta ebakuntzak egiten zituena'. gehitzeko eskatuz: "iz. g.g.er. 1 '[arauko definizioa]'. 2 'bizargilea''.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'barberu 1 EArau, iz. g.g.er. 'odol-ateratzeak eta ebakuntzak egiten zituena'. 2 h. bizargilea'.

    barberutza
    iz. Barberuaren lanbidea. Horrelako barberu moldegabeek galtzen diote fama guztia barberutzari.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barberutza

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: barberutza / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    barbituriko
    iz. Eragin hipnotiko eta lasaigarria duen sendagaia. Barbituriko dontsu horrek lasai eta seko lo eginarazten dit. Bere buruaz beste egiteko asmoz barbiturikoak hartu ondoren, goragaleak jo eta bere burua komuneko zuloan sartuta hilik aurkitu zuten.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barbituriko

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:40 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [P008]: [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)

    barbo
    iz. Europako ibaietako arraina, gorputz luzanga eta arrea duena, eta ahoaren azpian bizar antzeko lau luzakin dituena (Barbus sp. ). Garai hartan Deba ibaian barboak, loinak, ezkailuak eta aingirak ugari izaten ziren.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barbo

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    Sektore jakin bateko informazioa

    Ik. Izendegia: barbo: Barbus sp.; barbo arrunt: Barbus capito bocagei; barbo iberiar: Barbus comiza comiza; barbo mediterraneo: Barbus meridionalis; Haasi barbo: Barbus capito Haasi; mendi-barbo: Barbus capito graellsi.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: barbo (arrunt) / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Landare eta animalien taxonomi izena

    Barbus sp.

    barda
    adb. Ipar. Bart.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barda

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:HBB 1993-11-11 Bigarren mailan onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    Ipar h. bart.

    Informazio lexikografikoa
    Erabileremu dialektala

    Ipar. Ik. bart

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E103]: 'barda | EArau: Ipar. h. bart; "h" hori kendu'.

     - [E116]: 'Uste dut ez den arrazoi nahikorik lehen hartutako erabakia aldatzeko orain'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'barda | EArau: Ipar. h. bart'.

    bardo
    iz. Zelta zaharren bertsogile edo olerkaria. Kornubiako bardo nagusia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bardo

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    bardoztar
    1 adj. Bardozekoa, Bardozeri dagokiona.
    2 iz. Bardozeko herritarra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bardoztar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau 2004-10-29
    Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [I202]: 'bardoztar'.

     - [E116]: 'Onomastika batzordeak erabakitzeko da'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'onomastika batzordeak erabakitzeko da'.

    barduliar
    1 iz. hist. Antzinatean Euskal Herriko lurraldean bizi izan zen herri bateko kidea. Barduliarrak gaur egungo Gipuzkoan eta Arabako ekialdean bizi ziren.
    2 adj. Herri horrena, herri horri dagokiona.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barduliar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2007-10-02 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    bardulo 5, JMB ELG (“Lau adreri oiek baskonak, barduloak, karistioak eta autrigoanak ziran”, “Barduloak baskonen sartaldetik zeuden”, “Barduloen uriak ziran”, “Barduloen egualdiko muga”, “Karistioak barduloen sartaldetik zuten beren lurraldea”).

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    barduliar 5 eta bardulitar 1: Oihenart Taldea (“haien mendebaleko hauzotiar ziren barduliar, karistiar eta autrigoinak ere beraren barne hartzen ditu”), J.L. Agote (“Barduliar eta abarren auzoko —arrazakide— jendea”), J.C. Etxebeste (“barduliar eta baskoien artean”), B. Latiegi (“barduliar eta autrigoitarren arteko karistiarrengana”, “aiek Bardulitarren lurrean zeuden”), 15 gertaera (“Garai bateko karistiar, barduliar... izenak alboratuta geratu ziren”).

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    barduliar: HiztEn, LurE.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    varduliar: Azurm EspEusk.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Lantaldearen irizpideak
    Onomastika batzordeak argitzekoa

    Onomastika batzordeak erabakitzekoa.

    Informazio osagarria
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    -tar osaerakoak.

    Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

    Ongi eratua da, eta onartzekoa.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E124]: 'barduliar | H: Onomastika batzordeak erabakitzekoa'.

     - [I202]: 'erabaki gabe dago'.

     - [E116]: 'Onomastika batzordeak erabakitzeko da'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'onomastika batzordeak erabakitzeko da'.

    bare1
    iz. Maskorrik gabeko molusku gasteropodo lurtarren mota guztiei ematen zaien izena (Limacidae fam.). Barearen adarrak. Bareek kalte handiak egiten dituzte baratzeetan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Esaera zaharrak

    Laster gehiago egiten dik dabilen bareak erbi geldiak baino. Urdeok hilez gero, bareok induska.
    bare2
    1 iz. Urdailaren ondoan, gibelaz beste aldean dagoen organoa, odolari eragiten dioten zenbait betekizun dituena. Bareko mina. Begietatik, urdailetik, baretik eta gibeletik gaixo egon arren, ez zuen hormaren kontra jarri nahi izaten.
    2 iz. Sabelaldean, eskuinaldean nahiz ezkerraldean, sastada moduan agertzen den mina, ariketa fisikoren bat egitean gerta daitekeena. Bareak heldu ez balit, irabazia neukan lasterketa. Erabat arnasarik gabe zegoen, bareak heldu ziolako esku bat saihetsean zuela. Lehertzeko zorian ibilita, bareak hozka egin zidan. Bide erdi egin baino lehen, bareak oratu zidan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Esaera zaharrak

    Gibeleko on dena, bareko gaizto.
    bare3
    1 adj. Geldia; nekez asaldatzen dena, lasaia. Ozeano Barea. Itsaso bare, zelai urdina. Ur lehen bare eta orain ekaitz haize zakarrez nahasietan. Hura gizon barea!
    2 adb. Geldi, lasai. Barakuilua bezain bare zetorren. Herriak bake eta bare irauten du. || Ontzixka bakar batzuk bare-bare zihoazen ibaian barrena. Garbi-garbi zegoen zerua; urdin-urdin, bare-bare eta baketsu ur zelai galant ederra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    barealdi
    iz. Zerbait edo norbait bare dagoen denbora. Itsasoaren barealdietan. Barealdian ustekabean jaikitzen den uhina izaten da itsasoan ere gaiztoena. Barealdiaren atzetik datorren haize zakarra. Barealdi batean harrapatzen baduzu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barealdi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E109]:  bare(t)aldi sartzea komeni da.

     - Erabakia: EArau (1996-02-23): barealdi sartzea erabaki da.

    barearazi, barearaz, barearazten
    du ad. Eztiarazi. Ateneak haize guztiak barearazi zituen, Ulises onik irits zedin. Urduritasun eta harridura guztiak barearazi zizkion.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barearazi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    barearazi, barearaz, barearazten. du ad.

    baregarri
    1 adj. Baretzen duena. Isiltasun baregarri izugarri honetan.
    2 (-en atzizkiaren eskuinean, artikulurik eta kasu markarik gabe). Etxahuneko nagusiari ez zioten etxekoek ezer ere igorri nahi gosearen baregarri.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baregarri

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Forma baten adiera(k)

    baretzen duena.

    baremo
    iz. Zerbait balioztatzeko, egiunez ezarritako irizpide edo arauen multzoa. Europan legedi bateraturik ez dagoenez, Ameriketako Estatu Batuetan erabiltzen diren baremoak hartu dituzte kontuan. Dena da taula, baremo eta arau.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baremo

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2008-07-08

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu ez corpusean ez OEH argitaratuan.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    EB ager. banakoak dira baremo (Kultura eta Turismo: "Ikasleen aukeraketa egiterakoan baremo bat izango da kontuan") eta baremu (EHAA 1990: "deialdi honetako III. eraskinean ematen den baremuaren arabera").

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    baremo : DFrec 1, AB38 1, AB50 8, HiztEn, LurE, Euskalterm 5 (esterilizazio-baremo, prezio-baremo, indarreango baremo, puntuazio-baremo); baremazio : Euskalterm 2.

    Sektore jakin bateko informazioa

    AgAld hitz-bilduma: balio-taula, taula, balio-neurri, neurketa-arau (baremo); AdminEL: balio-taula (baremo); HezkAdmin: baremazio; AdmHizt: baremo; EEgunk: "baremo h. neurri / neurgailua".

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    baremo jaso dutenak: HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE; barematu , baremazio : HiruMila. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

    Erdara/euskara hiztegietako datuak

    Erdal baremo / barème formen ordainak: baremo : HiruMila (eta barematu), ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE; barema : T-L LBF. // Beste batzuk: HaizeG FB: kondu-liburu, prezio-xerrenda, prezio-aurkibide eta Casve FE: kuntülibürü. Ez dugu aurkitu ap. PMuj DCV.

    Erdaretako formak

    fr (DLLF): barème; it (S. Carbonell): bareme; en (Collins): (baremar) to calculate, reckon; to measure; (baremo) table(s), ready-reckoner, scale, schedule, yardstick, gauge, criterion, set of forms, basis for comparison; de (Langenscheidts): Rechenbuch mit fertigen Ergebnissen; Verrechnungs-, Verteilungs-chlüssel; Lohntabelle, Tarifordnung, Kriterienkatalog.

    Erdaretako formak

    OfQuLF: répertoire de calculs, de chiffres || François Barrême || mathématicien français qui a inventé ce type d'outil.

    Bestelakoak
    Zerrenda osagarriak

    EEgunk: "baremo h. neurri / neurgailua".

    Informazio osagarria
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    Izen propiotikoak.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Jakite-arloak

    Tekn.

    baresare
    iz. Peritoneoa. Txerri hiltzeko egun horietan, otordu baterako: okela txiki-txiki egin eta, baresarean batuta, labera.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baresare

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: 1 ik. epiploi 2 ik. peritoneo / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: "baresare, baregantxa: péritoine [Lhande-renetik hartu ditut...]" (1995-03-03)

     - [E302]: ik. oh. s.u. bare 2. (2003-09-22)

    baretasun
    iz. Bare dagoenaren egoera; barea denaren nolakotasuna. Ik. sosegu. Itsasoan, haize ederrez doan ontzia geratu ohi da, haizeak huts eginda, baretasun kaltegarrian. Ez du han atsedenik eta baretasunik aurkituko. Gogo baretasuna.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baretasun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:18 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    baretsu
    adj. jas. Barea, lasaia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baretsu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:26 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -tsu izond.ekin.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    Forma baten adiera(k)

    barea.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E103]: 'baretsu izond. 'barea'. bai?'.

     - [E116]: 'ez? Uste dut 'baretsua' dela lasaia eta barea dena. Bere horretan utziko nuke'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'baretsu izond. Lit. 'barea, lasaia''.

    baretu, bare/baretu, baretzen
    da/du ad. Bare jarri, urduritasunetik edo estutasunetik sosegura igaro edo igaroarazi. Itsasoa baretu. Sartu bezain laster baretu zen haizea. Kanta leunaz baretzen dira uhin urdinak. Juduak baretzeko. Baretu da nire arima. Behar zena egin duela dakien gizonaren hitz eta aurpegi lasaiak herriaren bihotz minduak baretzen ditu eta oihu haserreak isilarazten. Oinaze zorrotza baretzen ari da. Non baretu gure nahigabe eta etsipenak? Atsekabea baretu eta ibitu ahala, ordea, argiago ageri da galeraren larria. Ustez arnasa baretu zaio: barre antz gozo batek ezpaintxoak argitu dizkio.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baretu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:06 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    baretu, bare(tu), baretzen. da/du ad.

    Informazio osagarria
    Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

    baretu, bare(tu), baretzen

    barga
    iz. Amildegia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barga

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-02-11 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

    Formari buruzko datuak

    Informazio osagarria
    Aldaera baztertuaren ordaina

    ik. garba.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: "lihoa garbatzeko orrazea [Lhande-renetik hartu ditut...]" (1995-03-03)

    Euskaltzainen oharrak

     - [I202]: "barga. Sakanan bereziki eta Iruñerrian ere oso ezaguna: Andia eta Urbasako bargak".

     - [E116]: "Baina lehenbiziko itzulian garba aukeratu genuen, eta hitz bera da. Beraz, ongi dago proposamena".

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): "barga 1 'amildegia'. 2 'garrama, tresna' e. garba".

    bargasta
    1 iz. Txerri eme gaztea. Ik. bargo.
    2 adj. Batez ere emakumeez mintzatuz, ausarta, lotsagabea. Ez da neskatila txarra, baina bai bargasta samarra. Haren negarrez gupidatu gabe, bi mutil bargastak hasi ziren pilotan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bargasta

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    1 iz. hazten ari den txerri emea. 2 izond. (mutil eta, batez ere, emakume) ausart-lotsagabea.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

    bargo
    iz. Txerri ar gaztea. Ik. bargasta. Goizegi zikiratzen bada, bargoa ez da behin ere edertzen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bargo

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Forma baten adiera(k)

    hazten ari den txerri arra.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: "3-7 hilabetetako urdea [Lhande-renetik hartu ditut...]" (1995-03-03)

     - [K201]: ik. oharra s.u. zarbo. (1997-07-14)

    bargotar
    1 adj. Bargotakoa, Bargotari dagokiona.
    2 iz. Bargotako herritarra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bargotar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau 2004-10-29
    Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [I202]: 'bargotar (1979ko Euskal Herriko Udalen Izendegia-n onartua)'.

     - [E116]: 'Onomastika batzordeak erabakitzeko'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'onomastikabatzordeak erabakitzeko'.

    bariable
    iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bariable-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. aldagai; aldakor].
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bariable

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:28 1998-02-11 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    bariable izen kategoriakorik ez dugu aurkitu; bariabletasun 'variabilidad' 1 (Lç "Eta anhitz bariabletasun, frajilitate eta miseria gure buruetan senditzen eta ezagutzen badugu-ere").

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    bariable iz. 6 aldiz agerri da, EB: M. Ugalde, J. Sierra ("bariable edo aldagai"), G. Nazabal, A. Biteri, B. Urkizu, H. Etxeberria.

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    bariable : AB50 3; Euskalterm 15 (horietan 2 aldagai sinonimoarekin). Ez dugu aurkitu iturriotan: DFrec; AB38; HiztEn; LurE. // variable iz. itzulitako besteak: AB38: aldakari eta aldagai; AB50: aldagai; Euskalterm: aldagai.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    bariable ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

    Erdara/euskara hiztegietako datuak

    variable-ren ordaina aldagai da hiztegiotan: ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, PMuj DCV (+ aldagarri). // Ez dugu aurkitu ap. Casve FE:, HaizeG FB, T-L LFB, Azkue Aurkibidea.

    Erdaretako formak

    es variable formaren ordaina variable da fr (DLLF), en (Collins) eta de (Langenscheidts) (+ Veränderlinche). Ez dugu aurkitu it (S. Carbonell) eta ca (DCC).

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Lantaldearen irizpideak
    Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

    Ik. (1) aldagai, (2) aldakor.

    bariante
    iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bariante-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. aldaera; saihesbide].
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bariante

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:14 1998-02-11 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh74 2020-05-19 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    bariante 20 aldiz agertu da: a) 'aldaera' adierako 18 (A. Arejita 2, I. Sarasola, I. Baztarrika 6, J.M. Beltran, L.M. Mujika 4, M. Etxeberria, X. Amuriza; Vill: variante 2: "Euskara batuaren premietarako hitzen aldaeren #mdash#hots, varianteen#mdash# artean halako hautespen bat ere egin zuen"; "sarritan euskal-itzak bi variante edo geiago izan oi dute") eta b) 'saihesbidea' adierako 2 (G. Nazabal eta EHAA 1990).

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    bariante : DFrec 5 ('aldaera' 3, 'saihesbidea' 2), AB38 1, AB50 3, Euskalterm 1 (aldakin sinonimoarekin batera). Ez dugu aurkitu ap. HiztEn; LurE. // variante itzulitako besteak: AB38: aldaera; AB50: albo-bide, aldagarri, saihesbide; Euskalterm: saihesbide, aldakin, aldaera.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    bariante jaso dutenak: EuskHizt (ik. aldaera), ElhHizt, HiruMila (ik. aldaki; saihesbide). // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

    Erdara/euskara hiztegietako datuak

    Erdarazko variante, déviation-en ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: aldaera, aldaki; bariazio (Biol., Mus.); aldakuntza (Mat.) // HiruMila-XarHizt: aldaera, aldaki; saihesbide // Lur EG/CE: aldaera // Lur EF/FB: aldaera; zeharbide // Casve FE: saihesbide, adar, zeharbide // PMuj DCV: aldakuntza, aldaketa, itz-aldatuak, ikutuak // Ez dugu aurkitu ap. HaizeG FB, T-L LFB, Azkue Aurkibidea.

    Erdaretako formak

    es variante formaren ordainak: fr (DLLF): variante; déviation; it (S. Carbonell): variante; ca (DCC): variant; en (Collins): variant; path; by-pass; de (Langenscheidts): wechselnd; Variante, Abart.

    bariante iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bariante-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. aldaera; saihesbide].

    bariante 73; saihesbide 450; aldaera 1818.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    bariante 8; saihesbide 144; aldaera 624

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: Ik. aldaera / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Lantaldearen irizpideak
    Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

    Ik. (1) aldaera, (2) saihesbide.

    Debekua bere horretan uztea proposatu da.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E302]: "Berriz ere terminologiarekin egin dugu topo! Oso ongi dago saihesbide hori, baina beste zerbait beharko dugu vial / biala esateko ere. Agian laburbide? Edo saihesbide labur? Bide, besterik gabe?" (2003-09-22)

    bariantza
    iz. estat. Lagin baten balioen batezbestekoarekiko distantzien karratuen batezbestekoa. Bariantza-analisian kalkuluak sinpleenetatik konplexuenetarako hurrenkeran egin behar dira, urratsez urrats, alegia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bariantza

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:20 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Jakite-arloak

    Estat.

    bariazio
    1 iz. mus. Musika-pasarte batetik abiatuz, aldaketa melodiko, erritmiko eta harmonikoak eginez, jatorrizkoarekiko kidetasuna gordetzen duten forma berriak lortzea; aldaketa horien bidez lorturiko lana. Tartiniren doinu baten bariazioei ekin zien gero. Paganini-ren God save the King-en gaineko bariazioak.
    2 iz. biol. Animalia edo landare batek izan duen aldaketa, dagokion talde edo espeziean ohikoa denetik bereizten duena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bariazio

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau 2004-10-29
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:30 1998-02-11 Lantaldeak erabaki gabe utzia

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Musika eremukoa da bariazio G 1 (Iraola: "Bai, andria; kornetiñen bariaziyuak bere anaiak jotzen ditu, baña etxe batian bizi dira").

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    bariazio 7 aldiz jaso da, G-EB: a) Biologia eremukoak dira 6: Biologia multikopiaz ("Darwin'ek galdatutako bariazio etengabeak"; "Bariazio bat sortzen danean, anitz indibiduotan zabaldua sortzea"; "kuntze-ugalketan herentzi-bariazioak urtuta, barreiatuta galditzen dira"; "Era huntara, belaunaldi gutxi barru erabat suntsituak izanen dire herentzi-bariazio hauek"); M. Pagola ("Giza natura eta biziduna sare estrukturalen bariazio eta aldaketa besterik ez dira"); J.M. Irigoien ("Izadian integratuta, atlanteek izadiaren erritmo guztiak beren barnetaupadetako bariazioetan irakur zitzaketen, batzuk besteen itzalak bailiran". b) Musika eremukoa 1: Loreto Fernandez ("kantariak aurrez erabilitako mugimendu, gutxitze eta bariazioak imitatzen ahaleginduko da").

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    bariazio : DFrec 1, AB38 1, AB50 3, HiztEn (Mus., Biol.; "3 ik. aldaketa"), LurE (Biol., Mat., Mus.), Euskalterm 4 (Biol. 1, Psikologia 1, Musika 2) // variación itzulitako besteak: AB38: aldakuntza 42 (hauetan "errepikatuzko aldakuntza" 1, "abiadur aldakuntza" 1), aldaketa 60 (hauetan "maiztasun-aldaketa" 1, "presio(-)aldaketa" 3, "tenperatura(-)aldaketa" 6, "abiadur(a-)aldaketa" 4), gorabehera 3 (hauetan "klima gorabehera" 1) // AB50: aldaketa 6, aldakuntza 5 // Euskalterm: aldakuntza 23 (hauetan "argi-aldakuntza", "aldakuntza-koefiziente", "aldakuntza-faktore", "aldakuntza-tasa"), aldaketa 24 (hauetan "klima-aldaketa", "abiadura-aldaketa", "indize-aldaketa"), tenperatura-bitarte 2, urteko tenperatura-bitarte batezbesteko 1 ('variación anual media de la temperatura'), alda-lerro 1 ('línea de variación').

    Sektore jakin bateko informazioa

    Musika Hiztegia: aldaketa, bariazio // Termino Estatistikoen Hiztegia: aldakuntza.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    bariazio : ElhHizt ("1 Biol. variación; 2 Mus. variación; 3 ik. aldaketa"), HiruMila (Mat./Fis.), EskolaHE (Biol., Mus.) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

    Erdara/euskara hiztegietako datuak

    Erdarazko variación/variation beste hiztegietan: ElhHizt: "1 aldaketa, aldakuntza, aldatze; 2 (Biol) bariazio; 3 (Mat) aldakuntza; 4 (Mús) bariazio" // HiruMila: "(Cienc) aldatze, aldakuntza, aldarazpen, aldakuntza, bariazio; bariazio kalkulua; errepikatuzko aldakuntzak" // Lur EG/CE eta EF/FB: aldaketa // Casve FE: aldapen, aldatze, bestelakotze // HaizeG FB: aldapen, aldakuntza, aldaketa, gora-behera; *kanbiamendu // T-L LFB: aldapen, kanbiamendu // PMuj DCV: aldaketa, aldarte, aldakuntza, aldapen, gorabehera // Azkue Aurkibidea: ø.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Lantaldearen irizpideak
    Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

    beharrezkoa dirudi Mus. eta Biol. eremuetan.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E116]: 'bariazio | F: beharrezkoa dirudi Mus. eta Biol. eremuetan. utzi dutelako markatzen dut'.

     - [E116]: 'bai, badirudi baietz. Egungo idazle batzuk ere erabiltzen dute euskara arruntean ere. Beraz, uste dut hobe dela sartzea marka horiekin'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'bariazio batez ere Mus. eta Biol.'.

    barietate
    1 iz. biol. Espezie baten barnean, bereizgarri berak dituzten banakoek osatzen duten multzoa. Gogoan izan pestizidek intsektu, bakterio edo birus barietate ia suntsiezinak sortu dituztela. Bigarren ardoa Cabernet eta Merlot mahats barietateekin egina dago.
    2 iz. hizkl. Hizkuntza-aldaera. Ik. hizkera; dialekto. Diglosia kasuetan hizkuntza baten bi barietate nahiko ezberdin daude elkarren ondoan: A barietatea eta b barietatea (Altua eta baxua); A barietatea b baino hobetzat hartzen da gizartean.
    3 iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, barietate-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori 'aukera, aniztasuna' adieran ez erabiltzea gomendatzen du; ik. aukera; aniztasun; ugaritasun].
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barietate

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:15 1998-02-11 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh1049 2020-05-19 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu ez corpusean ez OEH argitaratuan.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    barietate 20 aldiz jaso da, EB: L. Fernandez, M. Ausin, A.M. Toledo, I. Gaminde 2, P. Iztueta, D. Amundarain, UZEI 2, M.A. Unanua, J. Aldabe, J.A. Berriotxoa, M. Lorda, Elgoibarko euskara mintegia 3, Leioako biologo taldea, Gipuzkoako geografia, Euskal Herriaren historiaz, II. Euskal Mundu-Biltzarra.

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    barietate : DFrec 1, AB50 1, HiztEn, Euskalterm 24. Ez dugu aurkitu ap. AB38, LurE.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    barietate forma eman dutenak: EuskHizt (†barietate, bariedade Ik. aldaera), HiruMila, ElhHizt. Ez dugu aurkitu hiztegiotan: EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

    Erdara/euskara hiztegietako datuak

    Erdal variedad / variété, diversité formen ordainak: HiruMila: barietate; (Bot. y Zool.) aldaki, barietate; ElhHizt: aldaera, mota; (Biol.) barietate; Lur EG/CE: aldaera; Lur EF/FE: barietate; libertimendu; aniztasun, bestelakotasun; Casve FE: ezbardintarzün, jauzi; bereztarzün, berezgoa; (biol.) melga(künte) sail; HaizeG FB: orotarik zer nahi, nun zer hauta; desberdintza, desberdintasun; PMuj DCV: (cal. de vario) bixikotasun, bestelakotasun; (diferencia, diversidad) berdiñ-eza, desberdintasun, banatasun, nabardura; (conj. de muchas cosas) askotza; (inconstancia) aldakortasun, aldaberatasun, zuzikatasun; (mudanza, alteración) aldakuntza, aldaketa, aldarte, gorabera; (Hist. Nat.) mota-sail. Ez dugu aurkitu ap. T-L LBF.

    Erdaretako formak

    erdaretako formak: fr (DLLF): variété, diversité, (Bot Zool) variété; it (S. Carbonell): varietà (diversità, differenza), cambiamento, variazione; en (Collins): (diversidad) variety, variation, (Bio) variety; de (Langenscheidts): Mannigfaltigkeit, Vielfalt, Verschiedenartigkeit.

    barietate 1 iz. Biol. Espezie baten barnean, bereizgarri berak dituzten banakoek osatzen duten multzoa. Ik. aldaera 3. Gogoan izan pestizidek intsektu, bakterio edo birus barietate ia suntsiezinak sortu dituztela. Bigarren ardoa Cabernet eta Merlot mahats barietateekin egina dago. 2 iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, barietate-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori 'aukera, aniztasuna' adieran ez erabiltzea gomendatzen du; ik. aukera; aniztasun; ugaritasun].

    barietate 917.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    barietate 48.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: Ik. aldaera / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Lantaldearen irizpideak
    Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

    Ik. aldaera.

    Debekua bere horretan uztea proposatu da. Baina adiera berria onartzeko eskatu da, hizkuntzalaritzako adiera definitua, eta “ik. aldaera 3” duela. Bestalde, “aldaki” sarrera arautuan ohar bat gehitzeko eskatu da, ‘Oinarritzat edo eredutzat hartzen denarekiko desberdintasunen bat duen beste era bat’ adieran ez erabiltzeko esanez, eta “aldaera 2”ra bidalketa eginez.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

    Euskaltzainen oharrak

     - [E123]: "barietate* e. aldaera. Eta ez al du inork erabiliko 'aukera' adieran?".

     - [E116]: "bai, uste dut 'aukera' gisa ere erabiltzen dela... eta 'mintzaira' gisa ere ('azpieuskalkiak eta barietateak'). 'Aniztasuna' bezala ere ('arte ederraren barietatea', 'espezieen barietatea'), 'mota' ('koloredun barietateak bixtigintzan...) Zer egingo dugu, esanahi guztiak eman?".

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): "barietate* 1 e. aldaera. 2 e. aukera, aniztasun, ugaritasun".

    barik
    1 postpos. bizk. Gaberik, gabe. Argi barik. Uste barik. Ezer esateko asmo barik. Galdu nuen, jakin barik bere balioa. Ardura barik lo egin. Aurpegia lotsaz gorritu barik aipatu ere ezin daiteke horrelakorik. Urrun barik. || Euro bat ere barik nago oraingoan. Ama-semeak barik jauregira ez bihurtzeko agindu zien.
    2 postpos. bizk. Ordez. Guk, "hitz" barik, "berba" esaten dugu. Ura barik, ardoa edan du.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barik

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:02 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    Bizk.: argi barik.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E208]:  hori barik, bestea hartu du bezalako adibide bat eranstea eskatu du.

    bariku
    iz. bizk. Ostirala.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Azpisarrerak

    Aztergaia: bariku

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Bigarren mailan onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    Bizk. h. ostiral.

    Informazio lexikografikoa
    Erabileremu dialektala

    Bizk. Ik. ostiral

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [I102]: "Bizkaiko asteizenok, edo iparraldekoak, edo eta hilizenak ere aipatu beharko lirateke baina literatursinonimotzat jota, hizkuntza idatzian ere ager daitezkeen, baina forma nagusiei dagokien tokia kendu gabe. adibidez: ibiakoitz (Ipar. lit.): larunbat / bagil (Bizk. lit.): ekain" (1995-01-10)

    Euskaltzainen oharrak

     - [E115]: 'bariku | EArau: Bizk. h. ostiral. Bariku: Bizk. sin. Ostiral'.

     - [E116]: 'hau arautua dago eta hola ematea erabaki genuen hau guztia bere garaian. Beraz, uste dut ezin garela orain aldatzen ibili'

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'bariku Bizk. h. ostiral'.

    Bariku Santu
    iz. bizk. Ostiral Santua.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bariku santu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH-AS 2017-12-19 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    OEH: BARIKU SANTU (V-gip; barixaku s. V-gip). Viernes Santo. "Barixaku-Santu egunian, goizian seiretan, Jesusen kurutzeko zazpi itzen sermoia izaten zan" Etxba Eib. "Bariku Santu eguna, Viernes Santo" Elexp Berg. Egubena, barikuba ta zapatu santua. ZBulda 41. Aita Zosimo, enterrau egizu karidadez Maria pobriaren gorputza, bada ill zan Barijaku Santu egunian, komulgauriko bijaramonian. JJMg BasEsc 243. Bariku-santu gaua izango zan (V-gip). Eusk 1956, 221. Bariku Santu egunez. Ayesta 65.

    bariku santu 2: Berria (“Errigoitira amarenera joan naizenean, euskal telebistako lehenengo katean Elorrioko eliza ederretik ematen izan duten Bariku Santuko meza entzuten egon da”), Karmel (“Hareen arten Bariku Santuko zazpi berben sermoia zazpi bider”).

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    bariku santu 1, Pello Zabala (“Gero artaburu haien garaunak hazitako artoagaz nastauko zituzten, Bariku Santuz aletuta”).

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa ostiral santu bezala, Bizk. markarekin.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    Azpisarrera gisa jasotzekoa bariku sarreran.

    Erabileremu dialektala

    Bizk.

    barillastar
    1 adj. Barillaskoa, Barillasi dagokiona.
    2 iz. Barillasko herritarra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barillastar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau 2004-10-29
    Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [I202]: 'barillastar barillastar (1979ko Euskal Herriko Udalen Izendegia-n onartua)'.

     - [E116]: 'Onomastika batzordeak erabakitzekoa'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'onomastika batzordeak erabakitzekoa'.

    bario
    iz. kim. Metal zuri distiratsua, izadian batez ere sulfato egoeran aurkitzen dena eta erraz oxidatzen dena (Ba; zenbaki atomikoa, 56).
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bario

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2009-05-14

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    bario: LurE-Harluxet.

    Sektore jakin bateko informazioa

    Laburtzapenen hiztegian: Ba.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    bario: Zehazki, ElhHizt, HiruMila, HiztHand.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    Elementu kimikoak.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Jakite-arloak

    Kim.

    barita
    iz. miner. Bario oxidoa edo hidroxidoa. Barioz osaturiko mineralik arruntenak, baritak, oso dentsitate altua du.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barita

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2009-10-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    baritina: LurE-Harluxet.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    barita: ZTC 4 (Geologia HE: "barita [...] Sistema ortorronbikoan kristaltzen den sulfato anhidroa, zelestitaren isomorfoa dena", etab.); baritina: ZTC 10 (Iñaki Azkune Mendia: "Esan dezagun baritina mineral zuri edo kolore gabekoa dela [...] eta astuna [...] Gure harrijasotzaile famatuenek marka handiak egiten dituztenean baritinazko harria erabiltzen dute", etab.) // Ez dugu aurkitu ap. EPG.

    Erdaretako formak

    es (RAE): baritina; fr (DLLF-WebMineral): barytine; it (S. Carbonell): baritina // Ez dugu aurkitu ap. de (Langenscheidts), en (Collins). // Gaztelaniazkoetan, baritina baztertu, eta barita onartu zuen IMAk. // Ap. Geologia HE: "en barita / es barite / fr barytine".

    Bestelakoak

    Dagozkion markekin aipatuko da: «iz. Miner.»

    Informazio osagarria
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    Mineralak.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): Onartua barita iz. Miner.

    baritono
    1 iz. mus. Gizonezkoaren ahotsa, tenorraren eta baxuaren artekoa. Baritono ahotseko gizona.
    2 iz. mus. Halako ahotsa duen abeslaria. Leo Nucci baritonoa ez da Bilbon izango azaroaren 15ean.
    3 adj. mus. Musika-tresnen familia batean, baritono-ahotsari dagokion eskala erabiltzen duena. Saxofoi baritonoa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baritono

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
    barize
    iz. Zain baten hantura iraunkorra. Seme-alabak izateak areagotu egiten du barizeak izateko arriskua.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barize

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    barize G 1 (M. Manzisidor: "Zain-aunditze edo barizeak ez agertzeko kirolik onenak asko ibiltzea, igari egitea eta txirrindan ibiltzea dira").

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    barize : DFrec 2, AB38 1, HiztEn-LurE, Euskalterm 4. barize-benak : Euskalterm 1.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    Beste hiztegiak: barize : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE. Ez dugu aurkitu ap. XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

    Erdara/euskara hiztegietako datuak

    barizak : XarHizt; barize : HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE; zain odoluri : Lur EF/FE, Casve FE (zainodolüri), HaizeG FB (zain-odoluri), T-L LBF (zain-odoluri; eta zain-harro, odol-horitu), PMuj DCV (zaiñ-odoluri, eta varicoso: odol-uritsu; eta zaiñ-aunditu, zaiñ-arro); zain-tiratu : XarHizt, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV.

    Erdaretako formak

    Erdaretakoak: fr (DLLF): varice; it (S. Carbonell): varice; ca (DCC): variça, variu; en (Collins): varicose veins; de (Langenscheidts): (pl.) Krampfader.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Maileguen egokitzapen sistematikoa

    -z(e): erabili dentxoa -e-duna da.

    barka eskatu, barka eska, barka eskatzen
    du ad.-lok. Barkamena eskatu. Lehenengo, Jainkoari barka eskatu. Barka eskatu behar du.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barka eskatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    barka eskatu, barka eska, barka eskatzen. du ad.

    barka eske
    adb. Barkamena eskatuz. Nire jokabideaz damututa, barka eske natorkizue. Zeruko barka eske ari dira, noiz arte ez dakitela.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barka eske

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak erabaki gabe utzia

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    "barka, parka: Documentado en textos vizcaínos; hay ejemplos de algunos autores guipuzcoanos del presente siglo". barka eskatu : Etxde AlosT, Etxde JJ; parka eskatu : Mg CO, CrIc, fB Ic I, fB Ic III, JJMg Bas Esc, Astar II (2), CatLlo, Ur MarIl, AB AmaE, Itz Azald, Otx, Bilbao IpuiB, Alzola Atalak, Etxba Ibilt; parkeskatu : Añ MisE, Enb, Kk Ab II, Otx. barka eske : Or Mi, NEtx nola, Etxde JJ, MIH; parka eske :JJMg Bas Esc, CatBus, Ag Al, Itz Azald, Ag G, Or tormes, Balad, Etxba Ibilt; parka eska : Ag AL; barkeske : Elexp Berg; parkeske : Etchta Jos; parkeska : Añ EL (2), Añ LoraS. parka eskeka :.Etxba Ibilt; parkeskeka : Otx (2); parkeskeko : Erkiag Arran.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    parka eskatu (parca escatu), parkeskatu eta parkeskeka (7 ager., Bkoak). barka eske eta barka-eskatu (3 ager. G-EB).

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    DFrec: barka eskatu (1). LurE: barka eske eta barka eskatu. HiztEn: barka eske eta barka eskatu.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E124]: "zalantzarik gabe, barkeske da gaur egun gehienik erabiltzen den forma" (1995-01-25)

     - [K201]: honi hainbeste leku eskaintzeak harritu egin nau. Ez ote dira askoz ere hedatuago barkamen edo barkazio eske?" (1994-07-06)

    barkabera
    adj. Erraz barkatzen duena. Ona zara zu, Jauna, eta barkabera. Gupida zaitez, emakumea, izan barkabera!
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barkabera

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berria / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -bera.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    barkaberatasun
    iz. Barkabera denaren nolakotasuna; barkabera denari dagokion jokaera. Senekak, aldiz, Epikurori jarraikiz, barkaberatasunik eskuzabalena aldarrikatzen du, are barkamena eskatzen ez dutenentzat ere.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barkaberatasun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    barkaezin
    adj. Ezin barkatuzkoa. Bekatu barkaezinen bat egin izan balu bezala. Atrebentzia barkaezina da hori. Akats barkaezina.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barkaezin

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:38 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2011-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak

    barkaezin 16: Bixente Serrano, Unai Brea, Arantxa Urretabizkaia, Miren Azkarate, Haritz Gallastegi, Xabier Lopetegi, Joxerra Senar, Xabier Lekuona, Amagoia Mujika, Andoni Urbistondo, Joan Canela, EiTB.com 4, Berria.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    EPG: barkaezin 82: Berria 25, Joseba Zulaika 4, Harkaitz Cano 5, Jon Muñoz 3, Patxi Zubizarreta 2, Xabier Montoia 2, Imanol Unzurrunzaga 2, Itxaro Borda 3, Jon Alonso 3, J.M. Olaizola 2, Bego Montorio 2, Alberto Ladron Arana 2, Edorta Jimenez, Ander Irizar, Karlos Zabala, Iñigo Aranbarri, Asisko Frantzizko, Juan Garzia, Joxerra Garzia, Joan Mari Irigoien, Iñaki Mendiguren, Anton Garikano, Txillardegi, Ramon Saizarbitoria, Lutxo Egia, Xabier Olarra, Lourdes Oñederra 2, Mikel Hernandez Abaitua, Eider Rodriguez, Irene Aldasoro, Xabier Paya, Aingeru Epaltza, Oskar Arana, Anjel Lertxundi, Karlos Linazasoro 2, Lander Garro, Jose Morales.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Ongi eratua da

    ongi eratua da.

    barkamen
    1 iz. Barkatzea. Barkamen eske agertzen natzaio mundu guztiari. Erregearen alde borroka egitera joan zen Tristan, haren barkamena lortzeko. Barkamena eskaini, eman, hartu, ukatu. Zuretzat barkamenik ez dagoela etsi duzu. Zorren barkamena. Bekatuen, hutsen barkamena. Barkamen otoitza. Erregeagandik barkamena erdiesteko.
    2 iz. Eliza katolikoan, barkaturiko bekatuei dagokien zigorra kitatzea. Barkamen osoa edo erabatekoa. Ehun eguneko barkamena. Elizak halako otoitz esaten edo halako lan on egiten duenari ematen dizkion barkamenak. Barkamen asko irabazteko.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Azpisarrerak

    Aztergaia: barkamen

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05 1993-11-11

    Formari buruzko datuak

    Informazio osagarria
    Zerrendako forma hobetsiari dago(z)kion bigarren mailako forma(k)

    barkazio

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K201]: "berriro diotsuet, ez ote dira askoz ere hedatuago barkamen edo barkazio eske, barka eske baino?" (2003-05-15)

    barkamena eskatu
    du ad.-lok. Barkamen eskaria egin. Barkamena eskatu zion itsuari bere ezjakintasunagatik. Informazioa aurretik ez egiaztatzeagatik barkamena eskatu du. Enpresako lehendakariordeak Fukushima eskualdera eginiko bisitan barkamena eskatu zien kaltetuei.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     

    Aztergaia: barkamena eskatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: UF (IZE+ADI) 2022-10-18 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Erabilia eta jasotzekoa.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    Azpisarrera gisa jasotzekoa barkamen eta eskatu sarreretan.

    barkamendu
    iz. Barkamena. Bekatua zurea da, barkamendua da enea. Barkamendu eske nagokizu ahalik umilkiena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    Azpisarrerak

    Aztergaia: barkamendu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:09 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    h. barkamen.

    Informazio osagarria
    Euskara batuan hobestekoa

    ik. barkamen (hau bide da gaur hedatu-erabiliena)

    Eratorpen-atzizkien banaketa argitu behar da

    -men/-mendu

    barkamendurekin
    Ipar. Zerbait esaterakoan edo, bereziki, galdetzerakoan, agian ausarkeria izan litekeela pentsatuz, barka eskatzeko erabiltzen den esapidea. Barkamendurekin, nondik heldu zara?
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Loturak

    Aztergaia: barkamendurekin

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH-AS 2017-12-19 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    OEH: BARKAMENDUREKIN. Con perdón (fórmula de disculpa). v. BARKAZIOZ. Beraz arrazoin dut eta arrozoin ere handia Marianari errefertatzeko eta barkhamendurekin ezagutzera emaiteko, egiazki enganatu zela. ES 120. Eta, barkhamendurekin, nondik heldu zira? Barb Sup 15. --Orizue, ahamenik ez dut harturik, atzo eguerdiz geroz, kafe ttirritta batez bertzerik. --Atzo eguerdiz geroz? Bainan, barkhamendurekin, non behar zira jautsi? Ib. 21. Errazu, barkamendurekin, aspaldian hemen ari zare lanean? Barb Leg 142. Errazu-eta, barkamendurekin, bazinakike nun egoiten den Maria Pipa? Lf Murtuts 18. --Eta zu? --Atzo jina. --Nungoa barkamendurekin? --Mugerrekoa. JEtchep 107. Jaun harek eta hura idurikoek [...] badutela dakizuen gazte batzuen eite, zuen barkamenduarekin, samurrean zer ari ziren jakin gabe. HU Aurp 197.

    Ez ditugu aurkitu barkamendurekin eta barkamenduarekin formarik.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    barkamendurekin 4: Herria (“Guk aldiz hauxe erranen diegu beharri xilorat, barkamendurekin: gogotik lagunduko dituela beste aldian gehixago HERRIA kasetak, partiden jakin-arazten, balinbadakigu”), Janbattitt Dirassar (“Barkamendurekin, Baionarat ari zarea?”), Michel Oronoz (“Barkamendurekin, nor zitut zu?”), Jean Baptiste Etxarren (“Errazu! Barkamendurekin! Zer egiten du ikatzak Iruñen? " Eta eroslearen arrapostu edo erantzuna: "Zer eginen du? Sua!”); Ez dugu aurkitu barkamenduarekin formarik.

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Esapide formulaikoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    Azpisarrera gisa jasotzekoa barkamendu sarreran.

    barkarazi, barkaraz, barkarazten
    du/dio ad. Barkatzera behartu. Bere bekatuak barkarazteko, beilari joateko prest dago.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barkarazi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    barkarazi, barkaraz, barkarazten. dio ad.

    barkatu, barka, barkatzen
    du ad. Huts, irain edo bekatu bat zigortzeari edo zor bat hartzeari utzi. (Objektu bakarra duenean eta objektu hori pertsona bat denean, dio ad.). Irain guztiak barkatu nizkion. Barka iezadazu. Barka, jauna. Etsaiei barkatzea. Aita, barka iezaiezu, ez baitakite zer ari diren. Hartzekodunak zorra barkatu. Ez duzu pagatu behar, baldin hartzekodunak berak barkatzen badizu. Erraz barkatzen dena. Ezin barkatuzkoa. Bihotzez barkatu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barkatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-07-23 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:02

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    barkatu, barka, barkatzen. du ad.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    barkatu, barka, barkatzen

    barkazio
    iz. herr. Barkamena. Barkazio eske etorri, jarri.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barkazio

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1993-11-11 Bigarren mailan onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    Herr. 'barkamena'.

    Informazio osagarria
    Euskara batuan hobestekoa

    ik. barkamen

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [I102]: "opor zentzuan arruntkeria hutsa dela uste dut, polita, baina ez hiztegi batuan sartzekoa" (1995-01-10)

    barkoxtar
    1 adj. Barkoxekoa, Barkoxeri dagokiona.
    2 iz. Barkoxeko herritarra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barkoxtar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:24 1998-02-11 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2007-10-02

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    barkoxtar 2 izlag.: Ox (“Ez duzue bidarritarraren bertsuetan barkoxtar Topeten kantorek hanturaz daukaten errabia, hoskin eta gaitzeristerik usnatuko”), Etxde JJ (“Piarre Topet Etxahun barkoxtar koblariari buruz egin eleberria”).

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    barkoxtar izlag. 2 eta izond. 1: Etxde (“hainbeste sufritu izan ezpa’lu Barkoxtar koblariak”, "Barkoiztar koblaria"); G. Eppherre (“Esker diotegu hortaz Etxahun pastoral-egileari eta Attuli Barkoxtarrari”); Etxahun Iruri (“Barkoxtarrak adio, zaharrak eta gaztiak”), Lf (“Barkoxtarrek ezin ederkiago”).

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Lantaldearen irizpideak
    Onomastika batzordeak argitzekoa

    Onomastika batzordeak erabakitzekoa (Oh.: gerora, 99. arauan, erabakia du Euskaltzaindiak barkoxtar forma).

    Informazio osagarria
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    -tar osaerakoak.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E124]: 'barkoxtar | H: Onomastika batzordeak erabakitzekoa. Oh.: gerora, 99. arauan, erabakia du Euskaltzaindiak barkoxtar forma'.

     - [I202]: 'barkoxtar (ik. 99. araua)'.

     - [E116]: 'Onomastika batzordeak erabakitzekoa'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'onomastika batzordeak erabakitzekoa'.

    barku
    iz. Itsasontzia. Barku gehienek anitz pairatu dute ekaitzarekin. Barkuz joan zen Ameriketara.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barku

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Informazio osagarria
    Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)
    barkugintza
    iz. Ontzigintza. Ik. itsasontzigintza.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barkugintza

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    EArauak 25 (II.3.d): "Loturik idaztekoak [dira (...)] bigarren osagaia -gin (...) edota -gintza (...) duten elkarteak: (...) bertsogile, eltzegile, langile (...) gaztagintza, barkugintza, burdingintza".

    Informazio osagarria
    Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

    -gintza.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Forma baten adiera(k)

    ontzigintza.

    barla
    iz. g. er. Eskorta.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barla

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    eskorta.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E103]: 'barla iz. g.er. 'eskorta' bai?'.

     - [E116]: 'ez dakit gutxi erabilia den, baina adibide gutxi dagoela bistan da. Nik dagoen moduan utziko nuke'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'barla iz. g.er. 'eskorta''.

    barlasai
    iz. eraik. Leihoaren azpiko aldean pareta estaltzen duen pieza horizontala, gehienetan kanpoaldera irtena dena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barlasai

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:38 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Jakite-arloak

    Tekn. (Eraikuntza).

    barn
    iz. fis. Partikulen fisikan erabiltzen den azalera-unitatea, 10-28 m2-ren baliokidea dena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barn

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2009-05-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    Sektore jakin bateko informazioa

    Laburtzapenak.

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    barn: HiztEn; ez dugu aurkitu ap. LurE.

    Erdaretako formak

    Le Petit Robert: barn; ez dugu aurkitu ap. Collins.

    Lantaldearen irizpideak
    Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

    Onartzeko arazorik gabea da, nahiz berez ZTHB lantaldeak argitzekoa izan.

    Informazio osagarria
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    Zientzia-unitateak.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): Onartua barn

    barna
    1 adj. Sakona. Putzua barna da. Leize barna eta iluna. Ur barnak. Jainkoa zerua baino goragoa da, infernua baino barnagoa; haren hedadurak gainditzen ditu lurraren luzetasuna eta itsasoaren zabaltasuna.
    2 adb. Barnera, barrura; sakonki. Barna aitzurtu. Gogoan biziki barna sartua. Erroak sobera barna egin gabe. Bidetik barnago, itzalpe batzuen gibelean.
    3 iz. Barrua, barnea, bereziki sentimenduen edo desiren gunetzat hartua. Barnak eragina. Barna korapilaturik, ezin natzaio mintzatu. Jaunak badaki zein barnatik zaitudan maite. Azaleko lurra ezar ezazu alde batera, barnagokoa bestera.
    [Oharra: -n barna (mendian barna) hedatuagoa da -tik barna (menditik barna) baino].
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: barna

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:03 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    izond. 'sakona': putzua barna da. // AS: -an barna postpos. (-an barna #mdash#mendian barna#mdash# hedatuagoa da -tik barna #mdash#menditik barna#mdash# baino).

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    1 posposizoan, -an barna ("mendian barna") hedatuagoa da -tik barna ("menditik barna") baino; 2 izond. 'sakon' ("putzua barna da")

    barna hartu
    ad.-lok. Gaitzitu, biziki hunkitu. Esan diodana barna hartu du. Berri hori arras barna hartu zuten haren adiskideek.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    barnagotu, barnago/barnagotu, barnagotzen
    da/du ad. g. er. Barnago joan, barnago sartu. Hurbiletik ezagutu dugun askok berarekin ikasi dugu gure euskaltasuna eta abertzaletasuna barnagotzen eta Europatik mundura zabaltzen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: barnagotu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    barnagotu 1: Iratz ("Egun guzia aitu naiz ene gogo ta bihotzen, Barnago ziten nitara, zuri pentsatuz zabaltzen"); barnatu 4: Egiat ("Eztirokianak, arren, holako griñaldia iñharraus gogoan denian eskentzen, da falta gaberik mespretxiaz ta ordariaz handitzen ta erran dütügün zaiñak dütü barnatzen"); Or Eus ("Ukondoz elkar jotzer aizkora barnatuz, gerriz dardara, eta belaunak jokatuz"); JE Ber ("...suge luze bat bezala bihurdikatuz ixil eta ezti, ez dakigu nola loditurik bere ohantzea barnatuz, apur bat zabalduz ere ba bere auzkia"); Xa Odol ("Arrotz horren gogoan beharrez barnatu edo zure burua nahiz enganatu, herri aiherkundea duzu zu ganatu"); ik. OEH argitaratuan, gainera: TB Mt 14,30; Dv 4; H; LE Doc; LE-Ir 3; LE-Fag; DvHtoy; barnatze (Gatxitegi Laborantza), eta testu-lekukotasunik gabeko barnatzaile.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    barnatu 6: Otoizlari 1977 ("Bertzalde, badire frango bederazka etorri direnak, beren sinestearen barnatzeko"); 1985. Euskal kulturaren urtekaria ("AEKren proiektoa sakondu eta harekilako identifikazio prozesoa barnatu behar da gau eskoletan lehenik"); Vill ("Izan ere, Kristoren arimak Jainkoa ikusten bazuen ere, ez zuen Jainkotasun hori bere luze, zabal eta sakon guztian barnatzen"); Hiriart-Urruty 2 ("gure fedeak behar du beti aintzina garbitu, barnatu, azkartu"; "Nor-nahi izan gaiten, gure fedeak badu beti argitzearen eta barnatzearen beharra"); B. Castorene ("Edo balitake beste ikusteko manera bat, optimistagoa: orai arte ez ginuen sobera barnatu gure helburua, zer zen gure arima eta orai zendako dugun horren beharra"); barnetu 2: P. Agirrebaltzategi ("Fedezko egiak oso-osorik barnetzea esan nahi duenez gero, fedezko egiarekin paretu izan ohi da sarritan historiazko egia"); M. Aramendi ("Sare sistema eragilea barnetzen duen mesenzefalo-aren bitartez kontrolatzen dela dirudi arerioa").

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    barnatu : DFrec 1; HiztEn; LurE; Euskalterm 2; barnatze : LurE; barnetu : Euskalterm 1. Ez dugu aurkitu ap. AB38; AB50.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    Beste hiztegietakoak: barnagotu : Lh DBF; DRA; barnagotze : Lh DBF; barnatu : EuskHizt; ElhHizt; HiruMila; EskolaHE; Lur EF/FE; Casve EF (barnatü); XarHizt; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC; barnatze : Lh DBF; DRA. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE.

    Informazio osagarria
    Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

    barnago(tu), barnagotzen.

    Informazio lexikografikoa
    Aditz-erregimena

    da/du ad.

    Maiztasuna

    g.er.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

    Orrialde guztiak:
     

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper