1236 emaitza ba bilaketarentzat - [801 - 900] bistaratzen.

barrengorri
iz. Larreetan eta simaurtegietan hazten den perretxiko zuria, jateko ona (Psalliota bispora).
barrenkoi
adj. Bere baitara biltzeko joera duena. Pertsona barrenkoiak eta Jainkoaren espirituaren arabera bizi direnak. Barrenkoia bazara, kontu gutxi egingo duzu haizeak daramatzan hitzez. Euskalduna hitz gutxikoa duzue, isila, barrenkoia.

Aztergaia: barrenkoi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
barrenkoitasun
iz. g. er. Barrenkoia denaren nolakotasuna; bere baitara bildua dagoenaren egoera. Ik. bildutasun. Barrenkoitasuna, Jainkoa baitan bildua bizitzea, gauza arrotza da arima epelentzat.

Aztergaia: barrenkoitasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

barrenkor
adj. g. er. Sarkorra. Arimaren etsairik gaiztoena eta barrenkorrena haragia da.

Aztergaia: barrenkor

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

sarkorra.

barrentasun
iz. Sakontasuna. Ez dezazula zunda Jaunaren obren barrentasuna; baina bai zureen malezia eta gaiztotasuna.

Aztergaia: barrentasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

sakontasuna.

barrera
iz. Hesia, langa. Iruntxiberri 1974ko urriaren 6an, Tolosako zezen-plazan; atzean, barreratik begira, Iñaki Eizmendi.

Aztergaia: barrera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Bigarren mailan onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

barrera Sin. hesi, langa.

Lantaldearen irizpideak
Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta baliokidearekin batera onartzekoa

ik. hesi, langa

Erdara batekoa da, baina Iparraldean eta Hegoaldean ezaguna

Ipar. erabilia barrerazain forma

barrerazain
iz. Barrera bat, burdinbideetakoa adibidez, zaintzen duen pertsona.

Aztergaia: barrerazain

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
barret
adj. Ipar. eta naf. Ernari ezin gerta daitekeen animalia.

Aztergaia: barret

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Ahoz erabilia, nahiz testuetako lekukotasunik ez duen

P. Xarritonek dio bizi dela.

Informazio lexikografikoa
Erabileremu dialektala

Ipar.

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

antzua.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [K204]: behi edo ardi agorra [Lhande-renetik hartu ditut...]" 1995-03-03 ()

Euskaltzainen oharrak

 - [E103]: 'barret izond. Ipar. g.er. 'antzua'. PXk dio bizi dela'.

 - [E103]: 'kendu 'gutxi erabilia''.

 - [E116]: Agian asko erabilia da, baina lekukotasunik ez du, egia esateko. Baten bat OEH, ez besterik. Lantaldeak dioen bezala utziko nuke'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'barret izond. Ipar. eta Naf. 'ernari ezin geldi daitekeen animalia''.

barretsu
adj. Barrez dagoena; irribarretsua. Aurpegi alai eta barretsua.

Aztergaia: barretsu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

aurpegi alai eta barretsua.

barretxo
iz. adkor. Barrea; irribarrea. Barreak ematen dio, eta oso gizalegezkoak ez diren barretxoen artean erantzuten dio jendeari. Barretxo lotsagabe bat ezpainetan zebilkiola.

Aztergaia: barretxo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:41 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-txo.

barrez
adb. Barre eginez. Ik. barreka; barrezka. Barrez ito beharrean. Komeria egiten, atso guztiak ditu barrez urrarazten. Begiak barrez-barrez, bihotza negarrez. Jakesen lepotik barrez.
Loturak
Ohiko lexiak

Esaera zaharrak

Dontsuaren etxean guztiok barrez, dongearenean negarrez.

Aztergaia: barrez

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:06 1993-11-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio osagarria
Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: EBB (1995-10): sarrera kentzea erabaki da.

barrez hasi
da ad.-lok. Erori egin zen, eta barrez hasi zen. Haurrak barrez hasten omen dira haren izena entzun orduko. Grazia egin zidan, eta barrez hasi ginen guztiak.

Aztergaia: barrez hasi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHadib [2] 2023-05-16 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

barrez lehertu
du ad.-lok. Ezin gehiagoan barre egin. Ik. irriz lehertu. Haserreak utzi balio, barrez lehertuko zen. Naroa eta Nekane barrez lehertu beharrean daude.
barrezka
adb. Batez ere bizk. Barrez. Barrezka hasi zen algara zakarrez.

Aztergaia: barrezka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:15 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: AS: barre(z)ka / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

batez ere Bizk.

Forma baten adiera(k)

barrez.

barride
iz. naf. Auzoa (adiera guztietan).

Aztergaia: barride

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Naf.

Forma baten adiera(k)

auzoa.

barrika
iz. Upela, bereziki 100-600 litro bitartekoa. Laurogei barrika sagardo, bakoitza hiruna zamakoa.

Esaera zaharrak

Barrika hutsak azantza handiena.

Aztergaia: barrika

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-06-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
barrikada
iz. Kale borrokako babesgarri edo oztopoa, askotariko gauzakiak pilatuz eratua. Barrikadak jarri zituen errepideetan. Ehun bat gaztek suzko barrikadak egin zituzten.

Aztergaia: barrikada

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
barrikar
1 adj. Barrikakoa, Barrikari dagokiona. Ik. barrikoztar.
2 iz. Barrikako herritarra.
barrikote
1 iz. Upel txikia, bereziki ehun litrotik beherakoa. Barrikote bati ziria kendu, eta nahi beste sagardo edan ahal izan zuen.
2 iz. Barrikotetik edanez egiten den otordua. Barrikotean gaupasa eginda.

Aztergaia: barrikote

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
barrikoztar
1 adj. Barrikakoa, Barrikari dagokiona. Ik. barrikar.
2 iz. Barrikako herritarra.

Aztergaia: barrikoztar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2004-10-29
Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [I202]: 'barrikoztar. barrikoztar (1979ko Euskal Herriko Udalen Izendegia-n onartua, eta ondoren Euskal Autonomia Erkidegoko Biztanle-Entitateak liburuan (Eudel, 2001) berretsia)'.

 - [E116]: 'Onomastika batzordeak erabakitzekoa'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'Onomastika batzordeak erabakitzekoa'.

barril
1 iz. zah. Upela.
2 iz. Danborradetan danbor gisa erabiltzen den upel txikia. Azpeitian ere dena prest dute barrilak eta danborrak gogoz jotzeko.

Aztergaia: barril

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2011-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

barril 4: Irune Lasa (“Danbor eta barrilek esperientzia eta lasaitasun handiagoa agertzen zuten”), EiTB.com 3 (“3.139 barrila eta 6.149 danborra jotzen irtengo dira”, “Presidentearen hitzetan, datozen bost urtetan saltzen diren ibilgailuek bizitza osoan 1.800 milioi petrolio barril gutxiago kontsumitzea ahalbidetuko dute arau berriek”, “garagardo barrilak”); barrika 4.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: barril 2 : Koldo Izagirre (“Garrantzizko kontuak esateko behar izaten zuen gisan itsasoari beha jarrita, Tomek beste bizitza bat zeukala erakutsi zuen berriro zazpi mila barril fuel eta suntsiezineko hiru mila bakteria mota desberdin atxikitzen zituzten harkaitzetan”), Julen Gabiria ("Pirata batzuek, karelaren kontra jarrita, gauaren miasmak edaten zituzten; beste batzuk, barrilen artean botata, dadotan eta kartetan ari ziren”); barrika 51.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

barrika.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Danborrak eta barrilak.

barrio
1 iz. Ipar. Eskorta. Egun batez ardien barrioaren erdian ezarri zuten barrika bat zutik.
2 iz. Ipar. Etxartea, patioa.

Aztergaia: barrio

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

1 Heg. Beh. auzoa. 2 Ipar. eskorta; larraina.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [A107]: "[sar litekeen hitza; cf.] EOH m 463" (1994-07-07)

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: 'barrio iz. 1 Heg. Beh. 'auzoa'. 2 Ipar. 'eskorta; larraina'. Barrio: Lehen adieran erdarakada saihestekoa da eta e. auzo, auzotegi, auzune ezagun eta erabiliagoak erantsi beharko lirateke'.

 - [E116]: 'Bat nator XK-rekin. Baditu lekukotasunak, baina nik 'h. auzo' jarriko nuke zalantza gabe'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'barrio iz. 1 Ipar. 'eskorta, larraina''.

barroko
1 iz. XVI-XVIII. mendeetan Europan eta Hego Ameriketan zabaldu zen arte estiloa, apaingarri ugaritasuna ezaugarri nagusi duena. Espainiako barrokoa.
2 adj. Barroko estilokoa; estilo horri dagokiona. Eliza barrokoa. Musika barrokoa.

Aztergaia: barroko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
barrote
iz. Heg. Burdin ziria, bereziki burdin hesi eta kidekoak eratzen dituztenetako bakoitza. Ik. burdin barra. Kaiolako barroteetara hurbildu eta eskua sartu zuen.

Aztergaia: barrote

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2004-10-29
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:29 1998-02-11 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

barrote EB 5: R. Saizarbitoria ("burdinezko bi barrote gurutzatuak"), X. Olarra 3 ("gauetan hosto jada ihartuen itzala pausaje neurtuz taupadatzen zen barroteekiko leihoan", "Gela amankomuna zegoen barrote haien atzean", "aurpegia barroteen itzalak koadrikulatzen zion"), UZEI Eraikuntza Hiztegia ("Barrotea. Barra lodia, zerbaiti eusteko edo sendotzeko erabiltzen dena").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

barrotadura : Euskalterm 1; barrote : DFrec 2, HiztEn ("Barra lodia, zerbaiti eusteko edo sendotzeko erabiltzen dena"), Euskalterm 1 (eta barrotedun balkoia).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

barrote : HiruMila (ik. burdin-hesi), ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE; barrotegi : HiruMila (reja); barrota (barrotes, armazón de una lancha): DRA, PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal barrote / barreau, barre formen ordainak: HiruMila: barra handi; burdin tranga // ElhHizt: barra, barrote // Lur EG/CE: 1 barrote, tranga. 2 ataga // Lur EF/FE: barre: 1 haga, barrote, ataga, barra. 2 lema. 3 palanka; barreau: barrote, ataga // XarHizt: (clôture) langa; (de fer) palanka, haga, burdin haga // Casve FE: barre: haga; (de fer) bürdüinaga; barreau: (chaise) barreta, makila, (échelle) banda, barze // HaizeG FB: barre: haga, marra (de gouvernail) lema; (de fer) palanga, palenka; (de porte) tranka; barreau: (chaise) makila, (échelle) mail // T-L LBF: barre: barra, marra, langa; (de fer) palanka, (de gouvernail) lema-zurruma; barreau: (de chaise) makhila, (d'échelle) makhila, mail, (vertical) barkalun // PMuj DCV: "1 barra grande = tzanka, sataitzar, barra aundi. 2 tranca = aga, langa; de hierro = burni-aga; de puerta = ataga, atalaga, atelanga; de ventana = leio-aga" // Azkue Aurkibidea: barrotes: barrota.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

lantalde honek erabaki ezinekoa da: itxura oso espainola du, eta horren premia handirik ez dagoela uste du ( erreja egokiagoa dela aipatu da, baina ahoskatze-arazo handia luke; edo burdin haga aski ote den).

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: 'barrote | F: lantalde honek erabaki ezinekoa da: itxura oso espainola du, eta horren premia handirik ez dagoela uste du ( erreja egokiagoa dela aipatu da, baina ahoskatze-arazo handia luke; edo burdin haga aski ote den)'.

 - [E208]: 'barrote: barra euskaraz izanik, ez dakusat nik barrote onartzeko arazo larriegirik'.

 - [E123]: 'Barrote Nik sartuko nuke, Heg. markarekin nahi bada. Hiztegiek jaso dute. Eta Joseba Sarrionaindiak badarabil Lagun izoztua nobelan'.

 - [E116]: nik ere sartuko nuke, 'Heg' markarekin, hoberik ez dugulakoan edo'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'barrote iz. Heg.'.

barru
1 iz. Barrena. Zamatzen dute barru guztia kareharriz. Itxura ederra eta barrua hobea. Eliza barru guztia erre zen. || Irakurgai arinak, errazak, barru gutxikoak.
2 (Leku atzizkiekin, singularrean. Dagokion izen sintagmak -en atzizkia hartzen du, baina bizigabe bati badagokio eta determinatzailerik ez badu, atzizkia eta mugatzailea gal ditzake). Etxe barruan ezkutatu dira. Jesus ona, zeure zaurien barruan gorde nazazu. Hobiaren barrura begiratu zuen. Etxe barrura sartu zen. Erregutu bihotz barrutik Jaunari. Bihotzaren barrutik irten behar dute berba horiek. Probintzia barruko herri asko (Ik. barruko). Hauek ez dute irabazirik Elizaren barruko aberastasunetan. Zenbat arazo etxe barrurako eta kanporako? Alde egin zuten haiek, eta barrurako sarbide gabe gelditu nintzen.
3 (Dagokion izen sintagmarik gabe). Barruan zeuden guztiak atxilotu zituzten. Barrura sar zaitez! Usain gozoa dator leihotik barrura. Kanpotik eta barrutik margotu zuten ontzia. Azaletik eta barrutik aldatu da. || Begiak txikiak eta barru-barruan sartuak.
4 iz. Pertsona baten barrenaldea, bereziki sentimenen edo nahien egoitzatzat hartua. Ik. barren 4. Barrua ondo berotuta Nafarroako ardoarekin. Ondo baino hobeto ageri du zein barruraino daukan sartuta txiki-txikitatik ikasi zuen berbeta.
5 (Leku atzizkiekin, singularrean). Ardiz jantzita datozkizue, baina beren barruan otso amorratuak dira. Ez ziren barrutik gaiztoak. || Nahigabea barru-barrura sartu zaio. Mañasiren negarra egiazkoa zen, barru-barrutik berez zetorkiona.
6 iz. lgart. Espetxea. Barrura sartuko haute, horrelakoak esaten badituk.
7 postpos. Aipatzen den denbora-bitarteaz gero. (Denbora-epe bat adierazten duen hitz edo esaldi baten eskuinean). Ik. -en buruan. Bi urte barru bukatuko da lana. Hiru egun barru piztuko zara. Ordu gutxi barru etorriko da. || Astebete barru, berriro hasi zen sakramentuak hartzen. Ordubete barru gorpu zen.

Esaera zaharrak

Lurra bigunago, harra barrurago.

Aztergaia: barru

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01 1993-11-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

barru 1 iz.: barruak ez dit agintzen. 2 postpos.: bi urte barru bukatuko da lana. / AS: barruan, barruko, barrura, barrurako, barrutik, barrutiko, barruz.

Informazio osagarria
Leku-denborazko izenen eratorriak

cf. OEHko azpisarrerok: barruago-, barruan, barruko, barrura, barrurago, barruraino, barrurako, barrurantz, barrutik, barrutiko, barruz

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.; 2. pospos. ("bi urte barru bukatuko da lana")

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [A104]: "Aipatzekoa: "barruak hau agintzen dit"" (1994-08-02)

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: EBB (1995-10): barruago-, barrurago, barruraino, barrurantz azpisarrerak kentzea erabaki da.

barruak agindu
du ad.-lok. Zerbait egiteko nahia edo bulkada sentitu. Ik. barrenak agindu. Ahaztu besteek zer dioten eta egin ezak barruak agintzen diana. Haiek orduan esan zituztenak berritzerik barruak ez dit agintzen. Hemen arauak segitzen dira, barruak agintzen duen neurrian.

Aztergaia: barruak agindu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH-AS 2017-10-10 Adibide gisa onartzekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHadib [2] 2023-05-16 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BARRUAK AGINDU. Dictar la conciencia; salir de dentro, sentir el impulso interior de. "Barruak ezteust aginduten (agintzen, aginketan) (V), no me permite la conciencia" A EY III 263. "Barruak ez dit agintzen (G-azp)" Gte Erd 139. v. BARRENAK AGINDU. -Manuelentzat ez naiz izango. --Zer dion, neska? --Barruak eztit agintzen. Ag G 271. Euskaldunoi, lendik egositako esaerak guztiok berdin esatea, eztigu barruak agintzen. NEtx Nola 50. Barruak aginduta. (Tít.). Erkiag Arran 93. Iainkoen iopu baikera, ezin Iainkoari eskua kendu, sen aundiz barruak agintzen zionez. Zait Plat 101. Bestaldez, barruak agintzen zion iakin-naia. Ib. 104. Barruak etzion agintzen an galdetu gabe gelditzerik. Ib. 90. Aiek orduan esan zituztenak berritzerik, barruak etzidak agintzen. Ataño TxanKan 156. Izango ziran an zenbait arrazoi, orrelako ekintza bat burutzeko: dirua tarteko [...]. Dana dala, leenengo, barruak agindu bear du. Zendoia 161. Platonek ezpaitzuen gizonak ain gaizto izan zitezkeanik uste, ta geiegikeririk egin zezaketeanik: orrelako itsusikeriarik zatekeanik etzion barruak agintzen. Zait Plat 12.

adib: barru 4 iz. Barrena, pertsona baten barrualdea. Barrua ondo berotuta Nafarroako ardoarekin. Haiek orduan esan zituztenak berritzerik barruak ez dit agintzen.

barruak agindu 5: Berria (“Gidoitik at. Atzoko El Parlamento de las ondas saioan, Radio Euskadin, Maria Eugenia Arrizabalagak eta Xabier Isasik euskarara jo zuten, bat-batean, barruak aginduta, hiruzpalau esaldiz osaturiko biko elkarrizketa eginez”), EiTB 2 (“barruak agintzen dion irentsita, Ernestorengana hurbiltzen da”), Argia (“Bakoitzak barruak agintzen diona egin behar luke”), DiarioVasco (“Ez da erraza garai jakin batzuetan, gizarte bakoitzean, norberak bere baitan duena, bere barruak agintzen dioena idaztea, hitz egitea”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

barruak agindu 9: Joxe Azurmendi 4 (“Konbentzimenduen etika - barruak aginduriko hori - absolutua da”), Iñaki Segurola 2 (“Hemen akademiaren arauak segitzen dira, barruak agintzen duen neurrian”), Filosofia apaingelan (“ordura arte bere sexua lotu duten aurreiritziak gaindituta, bere barruak agintzen dion guztia egin ahal izango du horretarako jarritako etxeetan”), Karlos Zabala (“Nadia harengana oldartu da barruak agindurik, baina siberiar zaharrak belarrira hitz egin dio xuxurla batean”), Elizen arteko Biblia (“Berrogei urte nituen Moisesek, Jaunaren zerbitzariak, Kadex-Barneatik lurralde hau ikertzera bidali ninduenean; barruak agintzen zidan eran eman nion hemengo berri”).

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adibide gisa jasoa dago jada.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da, barrenak agindu formarekin egin den bezala.

Informazio lexikografikoa
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa mantentzekoa da barru sarreran.

barruak eskatu
du ad.-lok. Zerbait egiteko nahia edo bulkada sentitu. Ik. barrenak agindu. Zuk egin barruak eskatzen dizuna. Hasi naiz barruak eskatzen didan guztia idazten. Hitza eta doinua barruak eskatzen duen bezala adieraziz.

Aztergaia: barruak eskatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH-AS 2017-12-19 Adibide gisa onartzekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHadib [2] 2023-05-16 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BARRUAK ESKATU. Salir de dentro, dictar el corazón; sentir el impulso de. Arek ostendutakoan, Batxik etxeratu bere nai eban, ez bere bai. Baeteekian berak barruak zer eskatuten eutsan? A BGuzur 145. Joanesek, emaztearen esanei entzungor egiñaz, mutikoen atarrapuzka ta iskanbilla ikustegatik, edo barruak eskatzen ziolako, beti parrez, atzera ta aurrera, ezker eskui botatzen zizkaten txanponak. Ag G 73. Atarira naiko dezu; landara, basora ta mendira joango zera. Ori eskatzen dizute barruak eta birikak; biotzak ere bai. Munita 15. "Barruak eztuzte eskatuten (V-arr)" Gte Erd 139.

barruak eskatu 16: Deia, Berria 7, EiTB 2, Karmel 2, Argia, DiarioVasco 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

barruak eskatu 10: Berria 3, Joxerra Garzia 4, Ana Urkiza 2, Anjel Lertxundi.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adibide gisa jasotzea aski da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da, barrenak eskatu formarekin egin den bezala.

Informazio lexikografikoa
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa jasotzekoa barru sarrerako 4. adieran, baina adiera horretan barren sarrerako 4. adiera bezalako azalpena jartzea komeni da.

barrualde
1 iz. Barrenaldea. Baso itzaltsuak barrualdean zuen zabalgunera. Haserreak barrualdea astindu eta irauli zion.
2 iz. Kostaldekoa ez den lurraldea. Ipar Euskal Herrian, batez ere barrualdean, Nafarroa Beherean eta baserri giroan, kantatzeko ohitura ez dute galdu. Kostaldean eta barrualdeko zenbait herritxotan.

Aztergaia: barrualde

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:09 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
barruan
postpos. Adierazten den epean. (Denbora-epe bat adierazten duen hitz edo esaldi baten eskuinean). Aste barruan etorriko da. Baserritarrei urte barruan bizitzeko eta berriro ereiteko beste utzirik. Ez dakik zer igaro den hamabost egun hauen barruan, Gizaburuagako baserri etxe batean?
Loturak

Aztergaia: barruan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

barruan hartu
ad.-lok. Barnean hartu. Gaitasunen bat gutxitua duten pertsonek gizartean normal parte hartu behar dute, ikasten, lanean, kirola egiten... eta, horretarako, denok barruan hartzen gaituen gizartea behar da.

Aztergaia: barruan hartu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH-AS 2017-12-19 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BARRUAN HARTU. a) Captar. Politikan, ordea, baipen edo afirmazio zeatzak, baipen larriak eskatzen dira. Orregatik barruan politikak artzen du ain yende gutxi. Ldi IL 144. b) Acoger. Gabon-gaba da gaur, ta ama zanaren izenean barruan artzen degu gau ontan datorren eskekoa. NEtx Antz 86. Edota uretan galdu dan untzi gizonak [zer gura dau besterik], potin oskil batek bada ere, leen bai leen barruan artu dagian baiño. Erkiag Arran 99. c) Incluir, abarcar. Ipiñeko eleix-barrutiek auxe inguru au egiten dau: Ubideko eleiz barrutien asi, eta Zadorrako urek datozen lekuti Beobide-auzuneraiño yoten dau; Beobide-auzune au barruan artu ta bidez-bide Agarre auzora. Akes Ipiñ 17. Han ari da ahaleginean besarkatzen era bihurtutako hutsunearen hondar mehar hori, barruan hartzen duenaren alderantzi gertatuaz. MEIG IX 127 (en colab. con NEtx).

barruan hartu 40: Elhuyar, Berria 27, EiTB 5, Karmel 2, Argia 5.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

barruan hartu 27: Berria 8, Josu Zabaleta, Asisko Frantzizko, Edorta Jimenez, Elizen arteko Biblia, Xanti Iruretagoiena, Pako Aristi, Pello Zabala, Andres Urrutia, Xabier Amuriza, Anton Garikano…

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa barru sarreran

barrubete, barru-bete
adj./iz. Barrua beste zerbaitez betea duena. Croissant barrubeteak.
Azpisarrerak

Aztergaia: barrubete

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:006 2002-10-09 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu; cf. barrunbete , Or Eus ("Zizili gatzemaillea, / neketan aizatuz kea, / asi da aroan, odol ta gurin, / egiñaz barrunbetea").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

barrubete (eta 2 barrunbete) 6: Karmel 1971 2 (iz.: "Sei arrautza emen be, 100 gr. gozokin zee, gatz apurtxo bat, gitxi; zalikada bat olio-gaimel; pare bat barrunbete [bizkotxo] paitarretan bustita, ta esne-gurin zati eder bat", "Sartu barruan barrunbete-paitartu zatituak"), I. Mendiguren ("Gaur enpanadila barrubeteak eta aza gorria, bihotza _esan zion Mary Jonesek Gerryri"), BAO 1994 3 ("Oreki frijitu, estalien edota estalkabeen nahiz barrubeteen, patata frijituen, janaurrekoen, fruitu lehor, golosina, txokolatezko prestakin eta edari freskagarrien txikizkako merkataritza" #mdash# ter).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

barrubete : Euskalterm 19 (hauetan 'relleno' adierako 17: oliba b., piper b., txokolate b., etab.; eta 'rellenar' adierako 2: barrubetetzeko bizkotxo 'bizcocho de rellenar', barrubetetzeko txahal-tapa 'tapa para rellenar de ternera') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, HiztEn.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

barrubete : GilSuk; Subijana ETB ("erdialdean zirkulu txiki bat ebakiko zaie, hartara, goiko geruzan barrubetea ikusteko", "Gaztaren barrubetea prestatzeko", "Gazta-barrubetea prestatzeko").

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Grafiari oharra zor zaio

beste bahuvrîhiak bezala, bi osagaiak erabat nahiz marratxoz loturik idatz liteke; baina ez da kasu guztietan egin ohar hau.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond. eta iz.

barruki1
iz. Ipar. Ukuilua; eskorta. Denbora hartan idiak egon behar du barruki bero batean. Betleemgo hirian barruki batean. Barrukira igortzen dute etzatera.
barruki2
iz. pl. Jaten diren animalia-erraiak. Emakumeek lanean jo eta su jarraitzen dute, odolkiak eta barrukiak prestatzen.
barruko
adj. Barruko nahia. Barruko tristura. Barruko aldean. Aberastasun hauek bi motatakoak dira: batzuk barrukoak eta beste batzuk agerikoak.
Loturak

Aztergaia: barruko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

barruko arropa
iz. Ikusten diren jantzien azpian janzten den arropa. Ik. azpiko arropa. Buzo urdin bat eta kirol oinetakoak eman zizkiguten; ez barruko arroparik, ez galtzerdirik. Leiho guztiek kalera jotzen dutenez, esekilekuaren atzeko aldean ipini ohi ditugu barruko arropak, maindire eta alkandoraz inguratuta.
barruko elastiko
iz. Heg. Leporik gabeko jantzia, alkandoraren edo kidekoen azpian erabiltzen dena. Ik. elastiko. Mahuka luzeko jantzi bat eta hiru barruko elastiko besterik ez dut negurako. Barruko elastiko beltza.
barrukotasun
iz. Adiskidetasunaz-eta mintzatuz, barrukoa denaren nolakotasuna; nolakotasun hori duen harremana. Ik. kutuntasun. Adiskide minen arteko barrukotasuna. Barrukotasun handia hartu zuen harekin. Barrukotasuna agertzen duena. Ezagutu izan ditu Nikanorrek, barrukotasunez ez baina, harako neskatila atsegingarriak.

Aztergaia: barrukotasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

barrunbe
1 iz. Barruko aldea; bereziki, pertsona baten barrualdea. Zer ikusiko duzu gizon eta emakume apaindu horien barrunbeari begiratzen badiozu? Zuk, o sabel gaiztoa!, daramatzazu zeure barrunbera gure neke eta izerdi guztien irabaziak. Barrunbeko mamia harrak janik dagoela. Bere barrunbeak esaten diona. Zer zegoen eliz barrunbe hartan? Sartu ginen oholez itxitako barrunbe batean.
2 iz. Gorputz bateko barne-hutsunea. Giza gorputzeko sabel barrunbea. Digestio barrunbea. Sudur barrunbeak.
3 (Denborazko testuinguruetan). Zer probetxu duzu gauza horiekin, baldin dena utzi behar baduzu egun gutxiren barrunbean?

Aztergaia: barrunbe

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:09 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
barrunda izan
du ad.-lok. gip. Barrundatu. Gaitz etorkizun handiak beregan barrunda zituen. Tentazioren bat barrunda denean, gauza txit ona da arrosarioari muin egitea.

Aztergaia: barrunda izan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Gip. 'barrundatu'.

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

ik. barrundatu

barrundatu, barrunda, barrundatzen
du ad. Itxurak edo aztarnek hartaraturik sumatu edo uste izan. Haien asmo doilorrak barrundatu eta, Jaunak berriro negar egin zuen. Inork ez daki zerurako den ala ez, baina harako daudenek barrundatzen dute harako bidetan aurkitzen direla, eta barrundatzen dute bide onez eta gauzak diren eran ikusten dituztela. Gaia: nola barrundatzen den bakoitzaren betiko zoria.

Aztergaia: barrundatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

barrundatu, barrunda, barrundatzen. du ad. 'susmatu, hauteman'.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

barrundatu, barrunda, barrundatzen

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

'susmatu, hauteman'

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [K201]: "barruntatu, ez?" (1994-07-06)

barrundiar
1 adj. Barrundiakoa, Barrundiari dagokiona.
2 iz. Barrundiako herritarra.

Aztergaia: barrundiar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2004-10-29
Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [I202]: 'barrundiar (1979ko Euskal Herriko Udalen Izendegia-n onartua, eta ondoren Euskal Autonomia Erkidegoko Biztanle-Entitateak liburuan (Eudel, 2001) berretsia)'.

 - [E116]: Onomastka batzordeak erabakitzekoa'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'onomastika batzordeak erabakitzekoa'.

barrurako
1 adb. Barruan bizitzeko, barruan egoteko. Txakurrak barrurako ez dira jaioak.
2 adb. Neure, bere... artean. (esan eta kideko aditzekin). Ik. bere (neure...) kolkorako. "Hauxe duk eguraldi ederra baratzean lan egiteko" barrurako esan zuen. "Gaur ez dizut emango, bada" zioen bere barrurako.
Loturak

Aztergaia: barrurako

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Utzi dagoena, baina -en barrurako forman jaso; oharra kendu. -en kolkorako azpisarreraren moldera jaso.

barruratu, barrura/barruratu, barruratzen
da/du ad. Barrura joan; barrura zerbait sartu. Barruratu nintzen atarian aurrera. Sakonki barruratu den sinesmena. Barrura itzazu abereak. Kartzelako zazpigarren gelan, itxura oneko gizon bat barruratu zuten.

Aztergaia: barruratu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

barruratu, barrura, barruratzen. da/du ad.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

aditzoina barrura(tu) forman eskainiz.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

barruratu, barrura, barruratzen

barruti
1 iz. Nolabait mugatu edo hesitutako lur eremua. Ganadua barrutian sartu. Lur gehixeago erantsi, zuloak bete eta barrutiak jaso. Ardi barrutia. Ehiza barrutia.
2 iz. Arauz mugatutako lurraldea. Unibertsitate barrutia. Hauteskunde barrutiak. Udal barrutia. Barruti mugak.
3 iz. Arloa, zernahi giza jarduera banatzen den zati bakoitza; zati horietako batek hartzen duen guztia. Kultura barrutiak. Euskara idatziaren barrutian, irakaste lanetan dugu beharrenik batasun hori. Gai hori, nire barrutikoa ez izateaz kanpora, ez da nolanahi presakako kritika batean ukitzekoa.

Aztergaia: barruti

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:03 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu landu: ik. OEH argitaratua.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

barruti (eta konposatuak) 271 dira: B-G 60, EB 211; horietan eliz barruti (eta aldaerak) 90, epai-barruti 3, hauteskunde-barruti 3, kultura-barruti 3, itsas-barruti 2, eta ager. banako artzipreste-b., elezar b., epai-b., eragin-b., etxe-b., harreman b., idazle b., industria b., inkisizio-b., lur b., meatze b., mezkita b., mina-b., nekazal b., nekazari b., olerki-b., pertsona b., ur-b.; ik. testuinguruak ondoko dokumentuan; udal(-)barruti 18 aldiz jaso da: El Día 1934 3, adib.: "agiriyan dago zeren tajuz jokatu duten Batzar-Guren edo Congreso'an orañago Udal-barrutien beren gogoko legedi berriyaren edo 'abolición de la ley de Términos Municipales' arazoan", "Udal-barrutiyetako beren legedi berriyaren ezezpen aurka su ta gar ekin eta jarraitu dute"; Jauntxoak: "1842. urtetik 1862.era bitartean lantegi berri franko altxatu zen Donostiako udal barrutian"; BEO 1990 12, denak erdal `distrito' itzuliz; adib.: "Ordenantza udal barrutian aplikatuko da", "Udal Barrutiko ordezkariak: 15. art. Barrutiko Eskola Kontseilu bakoitzean, Barrutiko kontseiluko Ordezkari Lehendakariak bertako kontseilarien artetik ordezkari bat izendatuko du"; Beasain: "Azkenik 'juez' bat komisiotzea akordatu zen, (...) akordio horren atalak bete zitezen, hau da, eskumen-entrega, Kontzejuko ofizialen izendapena, udal-barrutiaren mugarriketa, bizilagun-kopurua jakitea, etab"; J.A. G. de Cortazar: "Hiribilduak eta elizateak sesiotan sartzen dira horrela, beren udal barrutien mugaketagatik"

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

barruti : DFrec 127, AB38 20 (itzulpenak: campo 4, distrito 3, dominio de función 2, término 1, recinto 6, circo 1, area 1, terreno 2), AB50 45 (itzulpenak: departamento 6, territorio 7, ámbito 3, campo 3, distrito 12, marco 3, término 8, jurisdicción territorial 3), HiztEn, LurE (eta eliz barruti: AS), Euskalterm 62 (circunscripción 2, distrito 17, ámbito 4, región 2, fuero 3, espacio 1, zona 3, foro 1, rango 1, area 20, campo 3, esfera 2, dominio 1, demarcación 1, dehesa 1); udal(-)barruti : AB38 3 (`recinto municipal' itzuliak), AB50 4 (`término municipal' itzuliak), Euskalterm (`distrito municipal'; ik. hor `término municipal'en ordaintzat proposaturiko udalerri eta udal-mugape); ur-barruti: AB38 1 (ur-barrutiak: aguas jurisdiccionales); el(e)iz(-)barruti: AB50 7 (diócesis), Euskalterm 1 (obispado) // AB50: geben-barruti 1 (coto), parroki barruti 1 (parroquia) // Euskalterm: abade-barruti 2 (abadía), lurralde-barruti 1 (ámbito territorial), artzapez-barruti 1 (arciprestazgo: lurraldea), apezpiku-barruti 1 (obispado), barruti judizial 3 (partido judicial), funtzioaren barruti 1 (conjunto de llegada).

Sektore jakin bateko informazioa

barruti : HezkAdmin (circunscripción / distrito), AdminMila (1 circunscripción; 2 distrito), LurraldeAntol (interior del perímetro, perímetro, término); barruti judizial , auzitegi-barruti : AdminMila (partido judicial); mea-barruti : EurItune (es cuenca; fr bassin).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

barruti : EuskHizt (eta (eliz)barruti: AS), HiruMila (1 espacio comprendido entre límites concretos; 2 pasto acotado; 3 terreno acotado; 4 jurisdicción territorial; 5 ámbito limitado; 6 Mat. dominio), ElhHizt (1 cercado, dehesa; corral, redil; 2 distrito, circunscripción; 3 rango; eta barruti judizial edo auzitegi-barruti AS: partido judicial, udal-barruti AS: término municipal), EskolaHE (eta eliz barruti: AS), Lur EG/CE (recinto, ámbito, coto, distrito) eta EF/FE (1 enceinte, enclos; 2 arrondissement, district, secteur; 3 diocèse), Casve EF (1 clos, enclos; 2 juridiction territoriale; 3 lieu déterminé), DRA (1 territorio; 2 obispado: territorio; 3 redil; 4 terreno acotado; 5 jurisdicción territorial), PMuj DVC: barruti (barruti 1: 1 terreno acotado, coto; 2 palenque; 3 sitio prohibido; 4 prado junto a la casa; 5 dehesa, coto de pasto; 6 clausura, recinto interior; 7 cortinal, cortiña; 8 jurisdicción, distrito, demarcación; 9 marco, encuadre; 10 campo de acción; etab.; barruti 2: 1 cogitabundo, muy pensativo; 2 recogido, reconcetrado; 3 recoleto, retirado, retraído; -barruti: juridiscción: eliz-barruti, jurisdicción eclesiástica; gotzain-barruti, jurisdicción episcopal) // Ez dugu aurkitu ap. HaizeG BF, Lh DBF.

barrutiko
adj. Amodio horrek izan behar du barrutikoa. Barrutiko barrea.
Loturak

Aztergaia: barrutiko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

barruz
adb. Barrutik. Zuk nahi duzunarekin aitortu behar duzu, barruz lasai uzten zaituenarekin.
Loturak

Aztergaia: barruz

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

bart
adb. Joan den gauean. (Dagokion aditza lehenaldian, nahiz, maizago, orainaldian). Ez dakizu asko bart zer gertatu den elizako ateetan! Bart hil zen. Bart arratsean egin ditut negarrik handienak. Bart hamarretan, gauerdian, ordu bietan. Bart gaueko hamarretan. Bart gauean jakin dugu. Bart arratseko hamaiketan. Bartko loa. Bart hil nintekeen.

Aztergaia: bart

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1993-11-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

bart arratsean, bart gaueko, bartko loa.

Informazio osagarria
Zerrendakoa da hobestekoa, hedatuena baita

barda (Ipar.)

Informazio lexikografikoa
Deklinabidea

bartdanik / bartanik / bardadanik; bartko / barko / bardako / barteko

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

bart arratsean; bart gaueko hamarretan gertatua

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E202]: "52.4: bart arratsean, bart gauean eta ez *bart arratsez..." (1995-01-09)

bartan
iz. g. er. Azpantarra.

Aztergaia: bartan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

azpantarra.

bartz
iz. Zorriaren arrautza. Aspaldi, eskoletako umeen artean bartza ugari izaten zen. Bartz orrazia.

Esaera zaharrak

Besteren bartzak ikusten eta bere zorriak ez.

Aztergaia: bartz

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1993-11-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

OEH: bartx (Arch Gram); bartz (O Pr; Mg PAb; Azc PB; Ag Kr: 3; Erkiag BatB); partz (Or Eus); EEBS: ø ager.; AB38: bartz ('liendre': EB32, 316); Euskalterm: bartz

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E302]: "Hitz hasieran hitz askorekin gertatuko den bezala (bartz, basta, Bazko, bekatu, bertz, betatxu, bike, bikor, biku, bildumen, biper, bipi, biska, bits, biztu, bolbora, boltsa, budin... eta bere kideko partz, pasta, Pazko, pekatu, pertz, petatxu, pike, pikor, piku, pildumen, piper, pipi, piska, pits, piztu, polbora, poltsa, pudin...) B eta P hizkien arteko lehia ikus genezake. Oro har, P aldera gehiago joko genuke B aldera baino kasu guztietan, baina kasu bakoitza aztertzekoa izango litzateke. | Agian, ezinezkoa da arau orokorra ematea eta P edo B aukeratzea, baina ezinbestekoa litzateke gaur egungo erabilera oso kontutan edukitzea, iturri literarioei behar baino gehiagoko interferentziarik egiten utzi gabe" (1994-07-22)

bartzelonar
1 adj. Bartzelona hirikoa; Bartzelona probintziakoa; hiri horri edo probintzia horri dagokiona. Bartzelonar idazle eta margolaria.
2 iz. Bartzelonako herritarra. Bartzelonarrek batasuna eta elkartasuna behar dituzte momentu hauetan.

Aztergaia: bartzelonar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z8:LBeh 2016-11-29 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LBeh (2016-10-26): bartzelonar 60: Aizu (“Animazio atalean, Mario Rico bartzelonarraren Náufragos lanak lortu zuen sari nagusia, eta Euskal Herriko Animazio Saria, aldiz, Aitor Oñederra debarraren Dena eta ezer ezdago lanak”), Elhuyar (“Adibidez, 2006ko uztailean, hau da, bartzelonarrak Linazasorori aholkua eskatu eta hilabete gutxira, Science aldizkariak izenburu esanguratsua duen artikulu bat argitaratu zuen”), Consumer, Berria 7, EiTB 45, Argia 4, DiarioVasco.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bartzelonar 7: Berria 6 (adib.: “Eta Valpuestak eta Sansek arrazoiak dituzte kontent izateko: bederatzi urtetan 150 film afrikar eskaini dizkiete bartzelonarrei”), Koldo Izagirre (“Bartzelonarrek gaztelu madarikatua esan zioten hark ez du torturaren gomutarik”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu bartzelonar formarik.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, automatikoa.

Onomastika batzordeak argitzekoa

Dena den, Onomastika batzordeak argitzekoa. // Onomastika Batzordeak onartua (2021-09).

barur
iz. Ipar. Baraua. (-r- bakunarekin). Eriek eta erixkek ez dezakete barur garratzik egin.

Aztergaia: barur

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-03-24 Bigarren mailan onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

bar(a)ur

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. h. barau.

Informazio lexikografikoa
Erabileremu dialektala

Ipar. ik. barau

basa1
adj. Ipar. eta naf. Basatia. Ez gaituk abere basak. Gizon basa bat. Jenderik basenen artean. Haur basa. Biziera basa ederretsiz. || Indar basa. Itsasoaren oldar basari ihardukitzeko.
basa2
iz. Lohia, lokatza. Ur ertzeko basatan. Kaleko basaren gainean baitabiltza. Azpantar busti eta basaz lohituak. Urdea itzultzen da ilki den basara. Oroit zaitez ez zarela basa eta errautsa baizen. Basaz beterik etorri da eskolatik. Txerria basa artean gustura ibiltzen da.
basabaratxuri
iz. Baratxuri mota, mendian edo basoan berez hazten dena (Allium sativum).

Aztergaia: basabaratxuri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basabaratxuri: Allium sativum.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Allium sativum.

basabazter
1 iz. Kaletik urrun dagoen auzoa edo aurkintza. Nire gorputza aspaldian ere basabazterren batean deseginda dagoelakoan. Oihan eta basabazterretako aire garbia.
2 iz. Ipar. Baserria. Bai hirietan, bai basabazterretan.

Aztergaia: basabazter

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
basabehi
iz. Betizua. Basabehi argal eta idi hezurra eta azala baino ez daukatenak.

Aztergaia: basabehi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: basabehi / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

betizua.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

basabere
iz. Gizakiak hazi ez duen aberea. Lehen basabereak zirenak, orain gizonaren nahiaz menderatuta abere etxetiar bihurturik daude.

Aztergaia: basabere

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
basabide
iz. Bidezidorra. Baserri ondotik ezkerrera doan basabidea hartu behar da.

Aztergaia: basabide

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:34 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

basabizitza
iz. Basabereen eta basalandareen bizitza. Basabizitzari buruzko dokumentalak. Gizon-emakumeak basabizitzatik urrundu egin dira, hiritartu egin da gizartea.

Aztergaia: basabizitza

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z7:HBL 2014-06-10 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh152 2020-12-23 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LBeh (2014-04-03): basabizitza 36: Elhuyar 6 (adib.: “Baina ikusmen-eremu oso mugatua dute, eta hori oso arriskutsua izan daiteke basabizitzan”, “gizon-emakumeak basabizitzatik urrundu egin dira, hiritartu egin da gizartea”), Berria 5 (adib.: “Gero eta gehiago dira Interneten basabizitza zuzenean erakusten duten webguneak”), EiTB 25 (adib.: “Borneoko basabizitza salbatzekotan, lehenbizi basoak babestea lortu behar du”, “Basabizitza gorenean ikusi dugu, baina gure orangutanaren arrastorik ez“); basa bizitza 6: Consumer (“Lorategian basa bizitza sustatzea”), Berria 5 (adib.: “Baina ipar beleen lanabes erabilera ikertzen diharduen zientzialari horren ustez, basa bizitzan lanabesen erabilera soilak «portaera hori nola garatu duten ezagutzen ez dugun heinean» ez du zertan esan nahi animalia kognitiboki sofistikatua denik”). // basabizitza 152: Berria 5, Deia 86, Deustuko Unibertsitatea, EiTB 51, Elhuyar 7, Elkar, Laneki.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: basa(-)bizitza 7: Berria 5 (adib.: “Naturarentzako Mundu Funtsak Gai kimikoak, basa bizitzaren eta gizakiaren kontrako mehatxua izenburuko txostena kaleratu berri du”), Amaia Lizarralde (“lurra, airea, ura, itsasoko izotza, basa-bizitza eta beste baliabide batzuk barne-suntsipena edo degradazioa ekar dezakeen ekintza edo jokabide mota ororen aurrean babesteko”), Filosofiako gida (“Garai batean gizonaren bizitzak ez zuen batere ordenarik, basa-bizitza zen, indarraren menpean bizi zen giza aberea”).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

basabizitza basabizitz. Vida salvaje, barbarie. [Erri bat] basa-bizitzetik aterata bere buruuren bizitza erakutsi-gai deneen, orduuntxe dator guda-eresii. Or LEItz 39.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: basabizitza (TN, Ingurumena).

Lantaldearen irizpideak
Teknizismo hiztegi honen mailari ez dagokiona

Hedatu gabea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa. Terminoa da.

basaburuar
1 adj. Basaburukoa, Basaburuari dagokiona.
2 iz. Basaburuko herritarra.

Aztergaia: basaburuar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2004-10-29
Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [I202]: 'basaburuar basaburuar (1979ko Euskal Herriko Udalen Izendegia-n onartua)'.

 - [E116]: 'Onomastika batzordeak erabakitzekoa'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'Onomastika batzordeak erabakitzekoa'.

basabürütar
1 adj. Basabürükoa, Basabürüari dagokiona.
2 iz. Basabürüko herritarra.
basaerramu
iz. Zuhaixka hosto-erorkorra, lore berdeak eta fruitu gorri mamitsu eta pozoitsuak ematen dituena (Euonymus europaeus).

Aztergaia: basaerramu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basaerramu: Euonymus europaeus.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS: basa-erramu / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: basa-erramu / ElhHizt: + / EskolaHE: basa-erramu

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Euonymus europaeus.

basaezti
iz. Erleek gizakiaren esku-hartzerik gabe eginiko eztia. Larrapoteak eta basaeztia ziren Joanen janaria.

Aztergaia: basaezti

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

basa-ezti 3 (Ir YKBiz; Lç: basa e., EZ Noel); bas-ezti 2 (Lard, Lg II); basezti 1 (Lç); OEH argitaratuan gainera Mt 3,4 pasarteko basa ezti (TB; HeH; Ur; Ip); basa-ezti (Or); basaezti (Echn; IBk); basezti (Leon; Ol; Arriand; IBe); baso-ezti (Ker).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

basaezti : HiztEn ("Ik. basezti"); basezti : HiztEn. Ez dugu aurkitu iturriotan: DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.

Sektore jakin bateko informazioa

BiblE 2. ediziorako zuzenkizunetan: basa ezti .

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

basezti : HiruMila, ElhHizt, Casve EF, DRA; basa(-)ezti : Lh DBF, DRA, PMuj DVC (eta bas-ezti). Ez dugu aurkitu hiztegiotan: EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. basezti / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

basafruitu
iz. Basoan berez hazten den fruitua. Basamahatsondo tankerako bat aurkitu eta kolkoa bete basafruitu hartu zuen handik.

Aztergaia: basafruitu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:005 2002-10-09 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

basa- osaerako librea.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: 'basafruitu: onartu eta sartzekoa litzateke'.

 - [E116]: 'Ez nuke sartuko, ez baitu lekukotasun aski. Guk, behintzat, ez ditugu inoiz ere deitu hola fruitu basak. Bakean utziko nuke, eta nahi duenak erabil dezala'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'basafruitu iz. XKren oharra: bere honetan sartzea onartu da'.

basagerezi
1 iz. Basagereziondoaren fruitua. Gaueko basagerezi horiek zorionekoak ziren, baina gosea areagotu besterik ez zuten egiten.
2 iz. Basagereziondoa. Erkalatzak lorea basagereziarena bezalakoa du.

Aztergaia: basagerezi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basagereziondo: Prunus avium.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

basagereziondo
iz. Basoan berez hasten den gereziondoa, txertatu ez den gereziondoa. Izkinetako batean basagereziondo bat hazi zen.

Aztergaia: basagereziondo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-07-14 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: basa gereziondo / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

basa-.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gereziondo sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

Prunus avium.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: (EH2016): basagereziondo formari sarrera ematea erabaki da.

basagizon
1 iz. Hezi gabeko gizona. Normandiar basagizonek desegin zuten hiri zaharra.
2 iz. Basoan bizi eta lan egiten duen gizona. Ik. basomutil. Ikazkinak eta gainerako basagizonak.

Aztergaia: basagizon

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
basagudari
iz. g. er. Gerrillaria. Ik. sasitar.

Aztergaia: basagudari

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

basahate
iz. Ahate basatia, buru-berdea (arra) edo arrea (emea) dena (Anas platyrhynchos). Frantzian beste basahate bat azaldu da gripearekin.

Aztergaia: basahate

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:28 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basahate: Anas platyrhynchos.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Anas platyrhynchos.

basahuntz
1 iz. Ahuntz basatia; bereziki, Capra pyrenaica mota. Basahuntz beldurtiaren zalaparta.
2 iz. Herriko hizkeran, oreina, orkatza edo kideko aberea.

Aztergaia: basahuntz

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:Hletra 1992-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:09
basahunzkume
iz. g. er. Basahuntzaren umea. Basahunzkume baten larru pintarratua.

Aztergaia: basahunzkume

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-kume.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

basajainko
iz. g. er. Sasijainkoa. Ez izan basajainko-adoratzaile.

Aztergaia: basajainko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:39 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan basajainko (Lh EEs 1915: "Mai ark dakar latiñ itzez nola, mendiz-mendi zebillela, gudu aurrendari orrek altare bat eskeñi zion lepo artan zegoen edo arkaitz aietan zebillen basajainkoari") eta basajainkotasun (Urt).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

basa-jainko 2: Iratz ("Haurrideak, / badakizue, pagano zineztelarik, / basa-jainko mutuetarat ekarriak zineztela, / jiteak eman bezala"); Othoizlari ("Ez izan basa-jainko adoratzaile"); basajainko 1: Lh EEs 1915 (OEHko testuinguru bera).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ohiko hiztegi-iturriotan: DFrec; AB38; AB50; HiztEn; LurE; Euskalterm.

Sektore jakin bateko informazioa

IrakBa: basa-jainko 4 (Sal 37; 77; 1 Ko 10,7; 1 Ts 1,9).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

basajainko : DRA: "Idolo (...) P. Lhande, Eusk. Esn. 1915". Ez dugu aurkitu besteotan: EuskHizt; ElhHizt; HiruMila; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

sasijainkoa.

basajaun
iz. Euskal mitologiako gizakia, oihanetako jauna, iletsua eta basatia. Basajaunaren ipuina.

Aztergaia: basajaun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
basajende
iz. Jende basatia. Basajende haiek Jainkoarengana bildu nahian. Basajende barbaroenen artean. Ez naiz gure hizkuntzan erdal kutsurik ikusi nahi ez luketenetakoa, basajendea besterik ez garela izan adieraziko bailuke garbitasun horrek.

Aztergaia: basajende

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
basaka1
adj. g. er. Zuhaitzez mintzatuz, txertatu gabea. Ik. txertaka. Olibondo basaka.

Aztergaia: basaka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

(zuhaitz) txertatu gabea.

basaka2
iz. naf. Euri eta haize erauntsia. Zer basakak bota dituen!

Aztergaia: basaka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

(zuhaitz) txertatu gabea.

basakatu
iz. Basoan hazi eta bizi den katua, etxekoa baino handiagoa eta indartsuagoa, buztan lodia duena (Felis sylvestris). Oraindik ere ikus daitezke basakatuak gure mendietan. Basakaturik hain arin ez da abarrez abar goratu. Nahasialdi hartan, basakatua bezala jaikitzen da bat-batean. Basakatua bezala narras etorri zen neskatxaren oinetaraino.

Aztergaia: basakatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basakatu: Felis sylvestris.

basaker
iz. Basahuntzaren ar heldua. Basahuntzak adarrik ere ez du; adarrak, basakerrak izaten ditu.

Aztergaia: basaker

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

basahuntz arra.

basakeria
iz. Pertsona basatiari dagokion egite gaitzesgarria. Diktaduraren basakeriak.

Aztergaia: basakeria

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
basaki
adb. Basatiaren gisa; ankerkeriaz. Basaki haziak. Basaki jokatu. Barre egin zuen basaki. Basaki torturatu zuten.

Aztergaia: basaki

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
basakristau
iz. Gizalegerik gabeko pertsona. Ik. basapiztia 2. Nik uste nuen basakristaua zela, baina mutil fina da.

Aztergaia: basakristau

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

gizalegerik gabeko pertsona.

basal
adj. biol. Funtzio organikoez eta kidekoez mintzatuz, atseden egoeran edo barau egoeran izan ohi dena. 40 urtetik aurrera energia premia jaitsi egiten da hamar urteko bakoitzean % 5ean; gizakiaren metabolismo basala motelduz doa. Tenperatura basala.

Aztergaia: basal

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:16 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh91 2022-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Corpusean eta OEH argitaratuan ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

basal EB 15: B. Astobiza 7 ("Metabolismo Basala"; "Kondizio basaletan egonik, gorputzaren beharrizan energetiko minimoeri deitzen diegu honela"; "Gernutik galtzen den N2 kantitate basala / kilo eta egun bakoitzeko"); I.A. Berriotxoa 4 ("Mukroia bi hortz eta arantza basalarekin"; "Azkazalak, gehienetan, bi hortz nahiko haundiekin kokaera gutxi gora behera basalean eta beste bat edo bi apizerantz begira"); UZEI 4 ("Eta beheko gingilak bost: apikala, aurreko basala [edo aurreko oinaldekoa], kanpoko basala, atzeko basala eta parakardiakoa [edo barneko basala] deituak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

basal : HiztEn ("izond. Biol. Oinaldearena edo oinaldean dagoena; mintz basal"), Euskalterm 7 (hauetan "mintz basal" 2; "zelula basal" 1). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

basal : ElhHizt (AS: "metabolismo basal"), Harluxet (AS: "metabolismo basal", "mintz basal"). Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Hiztegi berezituetako datuak

Biologia/2: basal "Sin. Oinaldekoa; Oin-. es basal, fr basal, en basal".

LB: 82 (UEU 54); ETC: 851

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: basal izond. (Biol.) basal metabolismo basala: metabolismo basal; Adorez: basal: adj. (Biol.) basal; metabolismo basala: metabolismo basal; mintz basala: membrana basal; Labayru: 0, NolaErran: 0; Euskalterm: (Med., Biol.) basal (4) (mintz basal, metabolismo basal, tenperatura basal…).

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Biol.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E115]: 'basal: 1. Baseko, azpiko 2. oinarrizko'.

 - [E116]: Euskara arruntean ez du lekukotasunik, eta biologian ez dut uste 'azpiko' edo 'oinarrizko' esan nahi duen. Nik lantaldearen proposamena onartuko nuke, eta biologoek erabil dezatele modurik egokienean'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-10-29): 'kentzea erabaki da'.

basalandare
iz. Gizakiaren esku-hartzerik gabe hazten den landarea. Tokian tokiko basalandareak ederki ezagutzen zituzten.

Aztergaia: basalandare

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

basalapur
iz. Bidelapurra. Oihan handi horietan ugari ezkutatzen ziren basalapurrak.

Aztergaia: basalapur

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

basaleku
iz. g. er. Basamortua.

Aztergaia: basaleku

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

basamortua.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: 'basaleku iz. g.er. 'basamortua'. basaleku: ez dirudi basamortu-ren erabateko sinonimoa denik, leku bakarti eta latza baizik. Kontuan izan, erdarazko etimologia gora behera, gaurko jendeak 'basanmortu'tzat Sahara bezalako hondarrezko tokiak ulertzen dituela, eta, hortaz, arriskua izan daiteke orain horri basaleku esaten hasteko'.

 - [E116]: 'Baina erabili, basamortu bezala bakarrik erabili izan da, adibideak aski argiak dira. Beste gauzak bat da XK-k dioena. Nire iduriko, edo lantaldearen proposamena onartzen da, edo bestela ez aipatu lerroa. Zuek ikus'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-11-26): 'OK nirea. sartu'.

basalore
iz. Lore basatia. Kultura ez da, inoiz edo behingo mirakuluz, berez sortzen, basalorearen gisa.

Aztergaia: basalore

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:32 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

basalto
iz. Sumendi-harri ilun eta gogorra, silize gutxi duena. Basalto beltzezko labar ikaragarriak.

Aztergaia: basalto

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:27 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

basamahats
iz. Basamahatsondoaren fruitua. Egon zen mahats gozoen ustean; baina, horien ordez, eman zizkion mahats gaziak, basamahatsen antzekoak.

Aztergaia: basamahats

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Vitis labrusca.

basamahatsondo
iz. Gizakiak landu gabe hazten den mahatsondoa (Vitis labrusca). Basamahatsaren abarrak.

Aztergaia: basamahatsondo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basamahatsondo: Vitis vinifera.

Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

NekHizt

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ondo.

basamortu
iz. Inor bizi ez den aurkintza; bereziki, ia landare eta animaliarik ez dagoen lurralde hareatsua. Basamortura bakartzen direnak. Afrikako basamortuan. Zelai zabal eta jolaslekuak gaur dira basamortuak. Nahiago dugu lagunartea basamortuko bakartasuna baino. Basamortu lurraldeak.

Aztergaia: basamortu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

desertu, (basa)mortu

Informazio osagarria
Zerrendako forma hobetsiari dago(z)kion bigarren mailako forma(k)

desertu

basamortutu, basamortu/basamortutu, basamortutzen
da/du ad. (Lur emankorra zena) basamortu bilakatu. Mundua basamortutzeko bidean doala. Urtero 650.000 hektarea lur basamortutzen dira Argentinan.

Aztergaia: basamortutu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z8:LBeh 2016-11-29 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Informazio lexikografikoa
Aditzoinaren erabilerak

basamortutu, basamortu(tu), basamortutzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

basamortutze
iz. Lur emankorra zena basamortu bilakatzea. Ik. desertifikazio. Euria eginarazteko sistema hori bide baliagarria izan liteke, basamortutze prozesuaren aurkako borrokan aritzeko. Eta saihetsezinezko sorgin gurpila da hori: basamortutzeak berak dakar basamortutzea.

Aztergaia: basamortutze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z8:LBeh 2016-11-29 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LBeh (2016-10-26): basamortutze 27: Elhuyar 9 (adib.: “Saharan gertatutako aldaketa aztertzeko, gutxienez 6.000 urte egin beharko genituzke atzera, aldaketa azkar gertatu zela diotenek orain dela 5.500 urte inguru kokatzen baitute basamortutzea”), Consumer 3 (adib.: “Kontuan izan behar da basamortutzeak ingurumenarekin ez ezik, sistema sozial eta ekonomikoetan ere baduela eragina”), Berria 9 (adib.: “Eta saihestezinezko sorgin gurpila da hori: basamortutzeak berak dakar basamortutzea”), EiTB 2 (adib.: “Klima Aldaketak eragindako Chad lakuaren etengabeko basamortutzea”), Jakin (“lurraren erabileran izandako aldaketa batzuek (deforestazioak, esaterako) tokiko euria murriztu ohi dute eta basamortutzea eta uraren eskasia areagotzen dute”), Argia 3 (adib.: “Mundua basamortutzeko bidean doala-eta asmatu zuen Nendo Dango, funtsean zera dena: ahalik eta modu erraz eta merkeenean lortzea ahalik eta zuhaitz gehien erne eta haztea”); desertifikazio 14: Consumer 5, Berria 4, Argia 5.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: basamortutze 12: Berria 11 (adib.: “Lurraren basamortutzeak 25 milioi lagun beren bizilekua uztera derrigortu dituela salatu du NBEk”), Itxaro Borda (“Baiki, o, Sokrates, baina nik demagun hizkuntza galtzen baldin badut, ezin dut gehiago idatzi: mintzairaren basamortutzeak mututuko ninduke”); desertifikazio 16, Berria (adib.: “Errealitate gordina biluztu dute aste honetan Genevan (Suitza) desertifikazioaz mintzatzeko elkartu diren adituek”) || ZTH: basamortutze, desertifikazio.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: UNCCD. Basamortutzea Borrokatzeko Nazio Batuen Hitzarmena.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: basamortutze (3), desertifikazio (termino normalizatua).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es desertización / fr désertification: Elhuyar: desertifikazio, basamortutze / NolaErran: desertifikazio - basamortutze / Zehazki: basamortutze, desertifikazio / Labayru: desertifikazio, (basa)mortu egite | bihurtze / Adorez5000: -.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, automatikoa. Baina horrek eskatzen du basamortutu forma ere sartzea. Horrekin batera desertifikazio ere onartu da.

basandere
iz. Euskal mitologiako pertsonaia, basajaunaren emakumezko kidea. Harpe batean ikusten du basandere bat urrezko orrazi batekin orraztatzen ari zela.

Aztergaia: basandere

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendatik kendu egingo nuke]" (1994-11-02)

basanimalia
iz. Ipar. g. er. Basaberea.

Aztergaia: basanimalia

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

basapiztia.

basantzara
iz. Antzara basatia (Anser fabalis).

Aztergaia: basantzara

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Anser fabalis.

basaperrexil
iz. Astaperrexila. Basaperrexila duk Sokrates handia beste mundura eraman zuen belarra.

Aztergaia: basaperrexil

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

astaperrexila.

basapiku
iz. Ekialdeko zuhaitza, ezin ustelduzko zura duena eta pikuaren antzeko fruituak ematen dituena; fruitu hori bera (Ficus sycomorus). Ik. piku-masustondo. Ni ez naiz profeta; abeltzaina naiz eta basapiku-biltzailea.

Aztergaia: basapiku

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. sikomoro / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Ficus sycomorus.

basapiztia
1 iz. Piztia. Gizasemeak basapiztien antzera biziko dira etenik gabeko borrokan. Basapiztien erpea.
2 iz. Jendetasunik gabeko pertsona. Ik. basakristau. Tabernaria bihozgabe bat zela, eta irundarrak basapiztia batzuk.

Aztergaia: basapiztia

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
basaporru
iz. Larreko landarea, Liliaceae familiakoa, ezpata gisako hostoak eta lore zuriak buruxketan bilduak dituena. Ik. anbulo.

Aztergaia: basaporru

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: Ik. anbulu zuri / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Orrialde guztiak:
 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper