OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BAI EDO EZ. (En oraciones interrogativas, directas o indirectas). Sí o no. Cf., sin valor interrogativo, Mb IArg I 265: esazu bai edo ez, gauzari dagokan bezala (y tbn. en contextos similares AA II 34, CatLlo 41, CatAe 44, Itz Azald 88, etc.). v. BAI ALA EZ. Bazka berotua hobe den bai edo ez, gerorrek frogantza egin dezakegu. Dv Lab 264. Elizak zozokeriak erakusten ditu, bai edo ez? Hb Egia 143. Jaun mera edo auzapezek beharko dutela sinatu, ba edo ez, bretona utzirik elizetan, frantsesari lotu direnetz apezak. HU Zez 124. Hots, Maria, heldu zira, bai edo ez? Barb Sup 152. Tira; orrela egon gabe, zirt edo zart egin zak. Bai edo ez? Alz Ram 97. Ara, Maria, bakar-bakarrik gaude, iñor ez degu jiran, ez da ikusten gaituan begirik; ezta jakingo duan bururik ere. Bai edo ez? MAtx Gazt 46.

bai edo ez 117: Arabako batzar nagusiak, Elhuyar 2, Consumer 6, Berria 49, EiTB 38, Euskaltzaindia, Eusko Legebiltzarra, Gipuzkoako batzar nagusiak, Jakin 2, Argia 9, Laneki, DiarioVasco 6.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bai edo ez 49: Berria 24, Herria 6, Jon Alonso, Pello Zabala, Joseba Urteaga, Irene Aldasoro, Fernando Rey, Unai Iturriaga, Edorta Jimenez, Aingeru Epaltza, Lander Garro, Daniel Landart, Patxi Zubizarreta…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia, egokia eta komeni da adibide gisa jasotzea bederen.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa jasotzekoa bai sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bai sarrerari dagokion azpisarrera.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

baiki.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BAI HALABER. Y también. Othoitz egin diezazugun hillez eta biziez, / Bai halaber atsekabe gure egin nahiez. EZ Man I 15. Burlatzen naiz Garibaiez / bai halaber Etxabez, / zeñak mintzatu baitire / erdaraz eskaldunez. In EZ Eliç XVIII. Gaitz da handik pitzten den suaren iraungitzea, eta bai halaber iendearen ixilik edukitzea. Ax 404 (V 263). Hunen oinpera ditutzu / Aireko hegastinak, / Bai halaber itsasoko / Arrain sendo gordinak. Hm 42. Ikhas baitetzake latinezko deklinazionak, bai-halaber konjugazinoak. ES 400. Ikarak arturik baitzeuden bera ta bere lagunak, atxitu zuten arrainketa arengatik. Bai alaber Yakobo ta Yoan, Zebedeoren seme ta Pedroren lagunak. Ir YKBiz 88.

bai halaber 5: Berria (“Ez bakarrik zutabegile xume honi, EITBko LAB sindikatuari ere bai, halaber”), EiTB 2 (“XX. mendeko 40ko hamarkadako lehenengo urte haietan AEB, eta bereziki Columbia, lehendakariarentzat askatasun-lurra izan zen, bai halaber printzipio eta balio demokratikoen berrespenarena eta bakearekiko konpromisoarena”), Laneki 2 (“Irudiak manipulatzeko programak erruz garatu dira azken aldi honetan, bai halaber argazkigintza-ukituak, irudien bat-egitea, infografia (informatikaren bidezko irudiak) eta hirudimentsiokotasuna, hots, holografia”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bai halaber 18: Herria (“Garaztarrekere bai halaber beren trofeoko partida jende alde eder bat eta partida bizitto batzuekin”), Xabier Kintana 7 (“Jakizu oso arriskugarria litzatekeela zientzia honetatik hastea, metafisikatik esan nahi dut, bai halaber profeten alegorien esangurak azaltzetik ere, eta haien liburuetan edonon erabiltzen dituzten esaeren metaforen adieretan gelditzea”), Jon Muñoz 5 (“Baina gogoeta berankor horiek sekula ez dira gertatu beharrekoak gertatu arte heltzen; eta egiarik garrantzitsuenetako bat, bai halaber agian sarriena onartua izaten dena, itorik eta baliatu gaberik da gelditzen gure segidarik gabeko ohituren zurrunbiloan”), Iñaki Iñurrieta (“Denek ulertu ahal dezaten eta abar... "Burlatzen naiz Garibaiez, bai halaber Etxabez, zeñak mintzatu baitire erdaraz eskaldunez"”), Koldo Zuazo (“Burlatzen naiz Garibaiez, bai halaber Etxabez, zeñak mintzatu baitire erdaraz eskaldunez. / Ezen zirenaz geroztik eskaldunak hek biak, eskaraz behar zituzten egin bere historiak”), Josetxo Azkona (“Isun-buletinaren arabera, 150 euroko diru-zigorra ezartzen zitzaion gidariari, bai maniobra egiterakoan, argi keinukariak ez jartzeagatik eta bai halaber baimenduriko abiadura gehienezkoa urratzeagatik ere”), Patziku Perurena (“Bion daiola modari, bai halaber modistari: sortzeak eskas eman guzien hura dugu konplikagarri”), Bernardo Atxaga (“Alde horretatik, aztertu egin beharko litzateke diktaduraren eragina euskararen galeran, eta bai halaber - burura datorkidan lehen etsenplua jartzearren -, herritar ez euskaldunei ematen omen zaien tratu gutxieslearen egiazkotasuna; eta asmatu, nahiz azterketa horiek oso zailak diren, okerrak zuzentzen”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

eraikuntza librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa halaber sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BAI OTE (BN-mix, S (-th-), Sal, R; SP; ba-othe Hb ap. Lh; bai ete V-m-gip; A; baete A). Ref.: A; A EY III 336; Lrq (bai); Etxba Eib y Elexp Berg (ete). "Bai ote? est-il vrai?" SP. "¿Será verdad?" A. "Modo adv. interrogativo dubitativo. Ezkondu eitten zarala diñue, bai ete?" Etxba Eib. Cf. ejs. seguidos de verbo supra (I, 2). --Itanduten badeutsee [...] emongo deutsee esplikazinoia. --Bai ete? Mg PAb 179. Erran behar da soldadoek elgarren artean makur handixkorik dutenean, duelean artzera bortxatuak bezala direla. --Bai ote, bortxatuak? HU Zez 24. Bai ete? Neuk be zer edo zer entzun dot. Ag Kr 145. Gaur, mendiko egurats garbia oso kirastua dago. --Bai ote? --Makilla eskuetan daukatan bezela. Ag G 194. --Manex duk hori, Manex Donianekoa... --Ba othe? Barb Sup 174. "Beste eun jartzera noa lengoen gañean". Bai ote? Lek EunD 47. --Lepo egingo ote nauten ere gogoak ematen dit. --Bai ote? Or QA 121. --Hegiaphaliako Xalbat Engraziren irritsetan dabillela. --Bai ote? Etxde JJ 114. --Zure bezeruekin beti olan jokatzen ba-dozu laster geldituko zara eurak barik. --Bai ete? SM Zirik 115. --Bai ote? --Bai, motell. Alkain 23. Eta hain zuzen [oinarri sendorik badu] eredutzat (bai ote?) hartu nahi genituzkeen euskalkietan. MIH 388. v. tbn. NEtx Antz 138. Ugalde Iltz 20. Zait Plat 147. Ba ote: Iratz 86. Lf Murtuts 25. Zerb Azk 103. (Seguido de ba(da)). ¿Será así?. "Etorriko zala esan eban, bai ete ba?" Etxba Eib. (Con matiz desiderativo). "--Aberastuta berealaxe Ameriketatik etxeratuko zaigu anaia. --Baote! [...] ¡Será verdad!" A.

adib: bai 4 Esaldi bat baiezkoa den egiaztatzeko galde hitza. –Bihar etorriko da. –Bai? Bai ote? || ote2 3 (Aditza ezabaturik). Atsotitz horien hizkera, nongoa ote? Hitz hori, Axularrena ote? Zergatik ote? Bai ote? Zorionekoa ote, edo gaiztokoa, hori ez dakit.

bai ote 23: Elhuyar 2, Consumer, Berria 6, EiTB 3, Argia 8, DiarioVasco 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bai ote 40: Berria 20, Patziku Perurena 4, Karlos Linazasoro 3, Joanes Urkixu 2, Antton Olano 2, Juan Garzia 2, Xabier Olarra, Bego Montorio, Ibon Uribarri, Patxi Zubizarreta.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa mantentzekoa bai eta ote sarreretan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BAI NOSKI, BAI NASKI. Claro que sí. Ala bada, langille ona izandu da Jesus maitagarriaganako zure amorea. Bai, noski, ta sendor-bortitz ez-izukorra ere. Mb IArg I 106. Akerrak axeriari: Hala da bai naski hori. Gy 41. Yainkoa zuek baino gehiago da: ala ez? Bai naski. Hb Egia 35. Niri ere batzuek emango ez dizkit? Bai noski, eranzun zion amak. Arr GB 74. Eta zuk Judasekin egiten duzu solas? --Bai naski. HU Zez 196. Burian duka banitatia? / Uste duk bai naski / Haizu dela bethi / Gorthiaren egitia andre orori. ChantP 372. Beren mingaiñak etzeuden geldi. [...] bai noski, ederki eman ere! Urruz Zer 96. Eskuan liburu eder batek ez al luke ongi emango? Bai, noski. ArgiDL 7. Dio xixtux... hain polliki! Tü, tü nik, nik, nik, bai naski! Ox 106. Ama, errian zein ongi / bizi dian; / gu baño obeto bai-noski. Jaukol Biozk 40. Gerrak ondatu zula Dorrontsoro? --Bai noski, jakiña. Or SCruz 140. Esanak beti egi ateratzen omen dituk gure aitak dionez. --Bai naski, erantzun zuen Bikendik. Or Mi 22. Zuk biali dezu, bai noski, ta ondo egin dezu. Alz Burr 25. Entzun zazu: [...] Joango naiz. Bai, noski. JAIraz Bizia 59. Ba ote zen haren kezka ta grina berak ezagutu zituenik? Bai noski, bat edo beste izan bide da. Mde HaurB 9. Gaitzerdi? --Ekin zion iztunak suminki--. Bai noski. Etxde JJ 138. Entzunen gaituzun itxaropena al zaigu goxo? Bai, naski. Or Aitork 82. Ez ote dute entzun? Bai naski. Ardoy SFran 348. Geroztik amaika urte joan dira. Izkuntza berri bat ikasteko aiña bai noski. AZink 18

adib: noski 1 adb. Jakina, horixe! Bai, noski! Huts egin dezakeela?: noski, bada. Bidea hain ongi dakienak ez du, noski, gidari beharrik. Azkeneko hitza, noski, herriak izango du. [Oharra: noski baietz! eta kideko esapideen lekuan, Euskaltzaindiak bai, noski! eta kidekoak erabiltzea gomendatzen du].

bai, noski 915: Ortzadar 6, Deia 8, Elhuyar 12, Elkar, Consumer 9, HABE, Berria 243, EiTB 551, Jakin 15, Karmel, Argia 50, Erlea 10, DiarioVasco 8.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bai, noski 119: Berria 25, Lopez de Arana 15, Patxi Ezkiaga 9, Iñaki Heras 4, Urtzi Urrutikoetxea 5, Karlos Zabala 4, Ramon Saizarbitoria 3, Juan Garzia, Xabier Mendiguren Elizegi, Xabier Etxabe, Filipe Bidart, Itxaro Borda, Koldo Izagirre, Bernardo Atxaga, Aingeru Epaltza, Juan Garzia, Joxerra Garzia, Imanol Unzurrunzaga…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa bai, noski forman.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bai eta noski sarreretan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bai sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

baia(tu), baiatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: baiduria / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: baiduria / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

baimena.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

baiets, baiesten.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Forma arautuaren azalpenaz oharra

azalpenak gehitzeko eskatuz "1 adlag. 2 iz."

Beste sarrera batean argitzekoa

baietz sarreran jaso liteke iz. kategoriakoa.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

ezetz egin lantzean baietz egin ere azpisarrera gisa jasotzea proposatua. Orain adibidea da baietz sarreran.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa baietz eta egin sarreretan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko Lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da ezetz esan formarekin egin bezala.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BAIETZ ETA BAIETZ. (Intens. de baietz). Onduko zara zere bizi guzirako? [...] Baietz ta baietz juramentaturik eriak esan. Mb IArg II 333. Alde askotan itandu eban egia ete zan albistea, ta alde guztietan ao batetik zirautsen baietz da baietz. Ag Kr 114. Bada ango musikero arrek itz egin ziyon amoriyo kontu eta neskak [...] abisatu ziyon baietz eta baietz. Iraola 70. Biharamunagoan bazkariterat jitea baietz eta baietz hitz-emanik, berehala utzi nuen. JE Bur 129. Iya nerekin konforme zegon / asi nazaion galdian, / baietz ta baietz erantzun ziran. Tx B I 75. "Ba, gaur norbeit loriatzekotz, hura eginen duk, puska hauk oro guk etxerat eremaitearekin". Baietz eta baietz, heltzen dire holaxet Kamieten-bordako parrera. Barb Leg 136. Baietz eta baietz, guarda-ondoa bera bidali zuten. Lf Murtuts 18. Dantzan eragiteko txilibitu bat lortu bear ebala emon eutsan buruak. Baietz eta baietz. Bilbao IpuiB 153. Ain zorrotz zion Don Kijotek baietz ta baietz gudalosteak zirala. Berron Kijote 195.

baietz eta baietz 1, Erlea (“baietz eta baietz denak elgarrekin joan ginen pilotaplazara“).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

baietz eta baietz 15: Herria 5 (“Berak baietz eta baietz errepikaturik ere...”), Joan Mari Irigoien 3 (“Haserretu eta koleratu nintzaioan, eta ezetz erran... baina hark baietz eta baietz”), Anjel Lertxundi (“Neskak, baietz, baietz eta baietz”), Bat-bateko bertsolaritza (“Oralistek baietz eta baietz esan arren, ezinezkoa da ia onomatopeiak inprobisatzea, aurrez formulatu eta formulen artean egokitzeko saioak egin ez badira”), Karlos Zabala (“Paulinek baietz eta baietz besterik ez zion erantzuten”), Michel Oronoz (“Eta denek baietz eta baietz”), Elizen arteko Biblia (“Haiek, ordea, baietz eta baietz ari zitzaizkionez, azkenean esan zien”), Hasier Etxeberria (“Eta Petriquilloac baietz eta baietz, bein eta berriz”), Janbattitt Dirassar (“Baietz eta baietz, ez zuela horretaz duda mikorik”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia indargarri gisa, egokia eta komeni da jasotzea.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa jasotzekoa bai sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

1 eztabaida. 2 zalantza, ezbaia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

adlag.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izlag.

Euskaltzaindiaren Arauak

iz.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: baiezkoan .

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

ezezkoa eman forma aztertzean sartzeko proposatua.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa baiezko eta eman sarreretan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS: baiezkoan egon / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an/-tan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

baiezko sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

1 'baiezkoa delakoan' (baiezkoan nago). 2 'erantzuna baiezkoa bada'.

Euskaltzaindiaren Arauak

baieztatu, baiezta, baieztatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

baieztatu, baiezta, baieztatzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

baigorriar izond. 1, Zub (“artzain-mutil eskualdun Baigorriar batekin”).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

baigorriar 17 (eta baigorritar 2; izlag. 2, izond. 3): Etxde (“Baigorritar irakasle saiatuak”), Herr (“Erramun Martikorena baigorriar kantari gustagarria”); Herr ("Anne-Marie Mendibil Baigorriarra"), Lf (“Jaun artxapezpiku baigorriar zenari”), P. Urkizu (“Baionako apezpiku baigorriarrak eskaturik”); Herr 11 (adib.: “Hola leku gehiago izan dezakete baigorriarrek”, “Baigorriarrak Frantses iraultzaren alde”, “Denbora berean Baigorriarrak eta Baigorriko ibarrean bizi zirenak”, “Eyheralde Pierre, Baïgorriarrak”), Vill (“Joanis, baigorriarra”), J.M. Lekuona (“Chahoren eta Peillenen bide bera darama baigorriarrak”), B. Urgell (“baigorritarrari dagozkionez gain”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

ZTC: baigorriar 1.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeak erabakitzekoa.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

Kategoriak aipa litezke: «iz. eta izond. edo izlag.»

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak

Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)

OEHko datuak [laburduren azalpena]

baiko 3: Etch ("Mündü huntaik bestila baiko, han denak gira bardintzen"; eta testu hori jasotzen duen Etxde JJ); Mde HaurB ("Hura itzali baiko liburua utzi zuen"), eta OEH argitaratuan beste 1 (Herr 1962: "Jean Rospide denbora llaburretan barnen bi atzident ükhenik, orai azken huntarik untsa sendotü baiko jun behartzen zeio Verdun-erat"); baikoz 10: IE-Zu 2, testuinguru berean (Etch eta ChantP : "besarkagiala baikoz baraxtü ürhatsa"); G 7 (Zait 5: "gizonaren dei ozena entzun baikoz, badoa arrandiz dirdaitsu"; Ibiñ Virgil 2: "Arren ardura utzi baikoz, onatx berriz ere emeekiko arretak", "laugarren udaldira iritxi baikoz, inguruka ibilten asi bedi"); EB 1 (Mde HaurB: "Olatuek haren ikusmenetik kendu zuten baikoz, orroa bat egotzi zuen gizonak"); eta OEH argitaratuan beste 4 (Hual 2: "Kaur entzun baikoz erregeari, partitu zren", "Batixatu baikoz bada Jesus, uretik erkin zen istantian"; A 2: "Jin baikoz loak artu du"; "Jaten hasi baikoz ützi düzü").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

baiko Zu 3: J-L. Davant 2 ("Haurrak sortü baiko eskolan", "Gero hazi baiko hirilat joan behar haboroxek!"); A. Agergarai ("Ene lagünak zütiet / üzten urthe batentako / Jin gei düt zien ganat,/ Eskolak ürhentü baiko"); baikoz Zait 2 (Euzko Gogoa 1955: "Akileu bertara eldu baikoz, turtubea beste nonbait litzake"; Bidalien egiñak: "Geroztik, onbidera baikoz, beraren izangoa ezagun zun").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegiak: baiko : HiruMila, DRA; baikoz : Lur EF/FE, Lh DBF, DRA (bai-koz), PMuj DVC (eta baikotz). // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Erabileremu dialektala

Zub.

Forma baten adiera(k)

bezain laster, orduko.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

etzan baiko, loak hartu du.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Kategoria

adlag.

Sarrera autonomoan ematekoa

Euskaltzaindiaren Arauak

bailara Gip. 'eskualde txikia'.

Formen arteko bereizketa semantikoak

batez ere eskualde edo haran txikia (Nilo-rena, adibidez, "harana" da, ez "bailara")

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. bakoitz sarreraren barruan: "Kartak. [...] Erregea, anderea, baileta, bakoitza (S)" Gte Erd.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. Zehazki, ElhHizt, HiruMila.

Erdaretako formak

fr (DLLF) valet; en (Collins) jack; de (Langenscheidts): Bube.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

kartak: ik. oharra s.u. bateko.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

‘ezkutaria’ (frantses karta-jokoko irudia).

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

bailet diamantea.

Jatorrizko forma

gidabaimen

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: baimena eman.

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

baimena eman

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa baimen eta eskatu sarreretan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EHAA-koak baimendun 3, bitan 'titular' itzuliz erabilia ("Baimenduna: Esclavas del Amor Misericordioso"; "Baimenduna: Hijas de la Caridad") eta behin 'concesionaria' ("Horren ondorioz, baimendunak egindako eskea..."); baimendun-agiri 1 (M. Olazar: "Cambridge'ko Ikastetxe Nagusi ospetsuan atera eban Anglotarren Filoloji arloan Baimendun-agiria").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

baimendun : AB50 28 ('titular', 'autorizado', 'concesionario' itzulia). Ez dugu aurkitu ohiko hiztegi-iturriotan: DFrec; AB38; HiztEn; LurE; Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

baimendun : ElhHizt 'autorizado, que tiene permiso'; PMuj DVC 'licenciado, exento, libre de'. // Ez dugu aurkitu ondokoetan: EuskHizt; EskolaHE; HiruMila; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA.

Hiztegi berezituetako datuak

baimendun Admin. eremuan: EurItune 1428: eu baimenduna; es concesionario (licencia); fr licencié (licence); de Lizenznehmer; en licensee; it concessionario (licenza). // LurraldeAntol: baimenduna: beneficiario de la licencia, concesionario, titular de la licencia. // Ez dugu aurkitu ap. HezkAdmin, AdmMila.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Ongi eratua da

forma berri, egokia.

Atzizkien araberako erabakiak

-dun.

Kategoria

iz. eta izond.

Atzizkien araberako erabakiak

-gia.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

batez ere Zub.

Forma baten adiera(k)

bainuontzia.

Euskaltzaindiaren Arauak

bainatu, baina, bainatzen. da/du ad.

bainera iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bainera-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bainuontzi].

bainera 86; bainuontzi 356.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bainera 64; bainuontzi 147.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Debekua bere horretan uztea proposatu da. bainuontzi finkatua dagoela dirudi, baina badaezpada gomendioa mantentzea proposatu da.

Mailegu baztertuaren ordaina

Ik. bainuontzi, bainagia.

Erdaretako batetikoa onartu da, bakarra aski delakoan

baini- gaztelaniazkoaren forma berekoa hobetsi zen urtarrileko bileran, eta ez frantsesak gaztelaniatik hartu eta aldaturiko bani-; otsailekoan, berriz, bani- honen alde egingo zuten 4 kidek, eta baini- haren alde bik.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ll-.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Gramatikak argitu beharrekoa

Gramatikak argitzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Mailak

Goi.

Forma berri(ago)a da, baina hedatu-nagusitu dena

ez da argia b- dagokion ala m-: erabilera zaharrak m-ren aldekoak dirateke. Baina:

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: bainua hartu.

Proposatua da eta (ia) erabat nagusitua

"lehendiko erabakia berretsi" da, gaur nagusi-hedatuena baita.eta

Batera bizkaiera eta gipuzkera euskalkietakoa da

b-duna B eta G baita batera

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BAINUA EMAN. "Mainhu bat ematea, faire prendre un bain" H. Zeña zetorren iturritik sulla bat urekiñ; sartu zion Porroti burutik bera sulla, eta eman zion mañu ederra. Urruz Urz 30. Baiñu beroa emateko eta manta jartzeko. Egin genduan eta beia bereala sendatu zan. BAyerbe 101. Behar zazko fite fitea egunean hiru aldiz mainuak eman. Etchebarne 58. Biurrikadaren bat egiten badu, idortzi ur beroarekin ta baiñoak eman. Ostolaiz 25.

bainua eman 4: Deia 3 (“kobrezko txanponak limatu eta axal axaletik zilarrezko bainua eman, balio faltsoa zortzikotuz”), Berria (“Ama semeari asteroko bainua ematen espaloian”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bainua eman 1, Ramuntxo Etxeberri (“Mesedez... - ihardetsi zion bere aitak ogi xerra bati kafesnezko pizinatxoan bainua emanez”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Bi adiera jasotzea komeni da beharbada: 1 orokorra, ‘bainatu’; eta 2 Teknol.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bainu sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bainu-etxe (1), bainuetxe (2), bañu-etxe (1)

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

6 ager.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS: bainu-jantzi / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-jantzi.

LBeh (2014-04-03): bainulari 38: Consumer 17 (adib.: “Uretako salbamenduan espezialista diren sorosleak izan behar dituzte igerilekuek instalazioetan bertan, bainulariek igerilekua erabil dezaketen ordutegi osoan”), Berria 11 (adib.: “Bertzalde, Troitiñok argi dio hondartzan lehentasuna bainulariek dutela.”), EiTB 10 (adib.: “Azken asteetan pairatzen ari diren bero-bolada eta bainularien arduragabekeria dira hildako kopuru handi honen zergatia”").

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bainulari 16: Berria 11 (adib.: “Bainulari batzuek «arduragabekeriaz» jokatzen dutela salatu dute”), Josu Zabaleta (“Zerbitzariek poliki-poliki hasi zuten zerbitzua, berandu zetozenei iristeko astia emateko, eta gero platerak berriro ekarri beharrik ez izateko; eta aspaldiko bainulariek, ohitura zutenek, beren egonaldia aurreratzen ari zitzaienek, interes biziz begiratzen zuten atera, hura zabaltzen zen bakoitzeko, aurpegi berriak azaltzen ikusteko gogoz”), Xanti Iruretagoiena (“Bainu-askak paretaren eta parapetoaren tartean daukan zabalerak ez du izan behar sei oin baino txikiagoa; sei oin horietatik, beheko harmailak eta bainularien eserlekuak bi oin hartuko dituzte”), Julen Gabiria (“Irlara heldutako bainulariren baten galtzerdia zen”), Anjel Lertxundi (“Hango urek zakar fama zuten, ur-laster askokoa baitzen, eta uda oro bainulari bat edo beste itotzen zen bertan”), Monika Etxebarria (“Orain bizkarraren gainean zetzan, lasaiturik, ezti eta sentsuala, eguzkitan berotzen ari den bainulari baten biluztasun utziarekin.”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es bañista / fr baigneur: Elhuyar: bainulari, bainu-hartzaile / Nolaerran: bainatzaile, bainulari / Zehazki: bainulari / Labayru: bainulari, bainu-hartzaile / Adorez5000: bainulari.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta erabili da.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Ongi eratua da

ongi eratua, eta onartzekoa, nahiz bainutegi aski izan litekeen.