Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

bilaxka(tu), bilaxkatzen.

Aditz-erregimena

da ad.

Erabileremu dialektala

Batez ere Zub.

Forma baten adiera(k)

borrokatu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bilbadura 5: P. Iztueta 2 ("Hala ere, bere saihets batean halako material-ahulezia agertzen du, zurezko bilbadura eta pezoarekin", "Horretxegatik igotzen dira batzuk jabaloiak indartzen dituzten paldoetan gora, batez ere bilbadurazko barietateez baliatuz"); J.A. Berriotxoa 2 ("Aipatu dugun Segurako etxeak fatxada sistema hori jarraitzen du, behekaldean harria, eta horren gainean egurrak, eta horien buruetan jartzen da bilbadura, solerak eta oin zuzenek osatua", "egurrezko bilbaduraren erabilera"); GAO 1990 1 ("sasi-sabaiko bilbaduraren behekaldea"); zalantzazko izentasuneko bilbatze 1 (Garm Bidasoa: "Denporaz, bere jaioterrira itzulirik, lantegia idekitzea erabaki zuenean, konturatu zan etzela gauza otargintza lana bear bezela burutzeko, bilbatzea, zumitz-eiotzea lortu ezin zuelako").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bilbadura : HiztEn ("Eraik. Elkarri lotutako edo bilbatuz bezala elkartutako oholez eginiko armazoia, eraikuntza-lan baten euskarri gisa erabiltzen dena"), Euskalterm 6 (entramado); bilbatze : LurE ("bilbatu aditzaren aditz izena"). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegietan jaso dutena: bilbadura : HiruMila, ElhHizt (eraik. entramado); bilbatze : EuskHizt (bilbatu-ren aditz izena), HiruMila (1 acción de hacer la trama de un tejido; 2 alcanzar algo difícil). Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

berri, egoki, premia bati erantzuten diona.

Euskaltzaindiaren Arauak

bilbatu, bilba, bilbatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

bilbatu, bilba, bilbatzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeak argitzekoa.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: bildots-mihi .

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: Ik. plantain / LurE: AS: bildots mihi / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS: bildots mihi.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-mihi.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bildots sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

(plantain-mota).

Jatorrizko forma

bildu, bil-

Euskaltzaindiaren Arauak

bildu, bil, biltzen. da eta du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

bildu, bil, biltzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan bilduki a 'doblando, plegando': Or Mi ("Goiz artan, neska bakarrik zegoen iturrian, eta besouts, eta magala bilduki gazta-zumitzak garbitzen ari zen azari-belarrarekin"). Eta corpusean beste bat: "Ta eguzkiak, bere mako ederrean astiro bilduki, Yainkoaren bakean uzten ditu aintzirak eta urmael aundiak"; b 'con recogimiento': JesBih ("O zein bilduki, atentzionerekin eta khartsuki egiten zuen bere othoitza!"; "Egun hau iraganen duzu bilduki eta khar handirekin"); c 'collectum'.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bildukin EB 9: Elhuyar 2 (adib. "Larbak, beren garapen handienera iristen direnean, bildukin edo kapulu batean itxita geratzen dira mugitu gabe"); I.A. Berriotxoa 2 (adib. "Geruza hauek zelula mota desberdinak agertzen dituzte, betebehar ugariekin, babeslea, bildukin, sentimen, uzkurgarri, betekinekoak eta abar."); M. Lorda 5 (adib. "Gasteromizeto guztiak bezala, bi bildukin azaltzen ditu, hauetako kanpokoa edo kanpoko peridioa oso lodia da eta zenbait laziniatan irekitzen da, izar gisa"; "onddoaren errestoa, bere barruko bildukinaz, erdian esfera gisa geratzen da"); bilduki IE 1 (Baionako diosesako katixima: "Behar da othoitz egin umilki, bilduki, konfidentzia eta iraupenekin").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bildukin : HiztEn (Biol. Zerbait inguratzen duen egitura), LurE, Euskalterm 11 ('envoltura', 'envuelta'; hauetan bildukin kutinizatu, b. gelatinakara, b. apaindu, b. zelulanitz, b. zurrun, lore-b., babes-b.); bilduki : HiztEn-LurE (bildutasunez). Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bildukin : HiruMila, EskolaHE; bilduki : EuskHizt, ElhHizt (1 Con recogimiento. 2 Bot. envoltura), HiruMila, EskolaHE, DRA. Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Zerrendako eratorri desegokiaren ordez ematekoa

Saih. Ik. bilkin (hots: forma hau dagokio eratorriari, arautu denez; adieraz, berriz, ez du 'biltzen duena' esan nahi, baizik 'biltzearen ondorioa, bildu dena').

Atzizkien araberako erabakiak

-kin.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: bilduma egin

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

bilduma egin

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Zerrendako forma osatua(k) baztertuz, osagaietako bat jaso da

bilduma

Euskaltzaindiaren Arauak

bildumatu, bilduma(tu), bildumatzen. du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

bildumatu, bilduma(tu), bildumatzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

Kategoria

iz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

eskertzekoa da doinu herrikoien bildumatze ahalegina.

LBeh (2014-04-03): bildumazale 68: Berria 32 (adib.: “Futbol zaletasunak bihurtu du bildumazale”), EiTB 32 (adib.: “Picasso eta Rousseau bezalako margolari ospetsuen 30 margolan inguru lapurtu dituzte bildumazale baten etxean herri frantziarrean, herrialdearen hego-ekialdean”), Jakin (“paperezko liburuak opari bezala salduko dira, bildumazaleentzat, irakurketa inprimatuaren zaleentzat, maila goreneko arte-liburu eta argazki-liburuak soilki aterako dira edizio analogikoan”), Argia 2 (adib.: “Izango al dituzte museo horretako leihoek burdinazko hesiak, bildumazale etsien asmo suizidak uxatzeko?”), DiarioVasco (“Gazteagoa da Charo Pita, irakurle amorratua, abeslaria, harri urdin bildumazalea eta duela hamar urte inguru ipuin kontaketan murgildutakoa”); bilduma zale 7: Berria 2 (adib.: “baliteke binilo zaharren bilduma zaleei ezer berririk ez ekartzea disko honek”), EiTB 4 (adib.: “Gainera, beste kutxa berezi bat ere aterako dute, bilduma zaleentzat aproposa: The Beatles In Mono”), Argia 1 (“Jon Zelestino musikari eta bilduma zalearen ustez [...]”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bildumazale 52: Berria 43 (adib.: “Enrique Ordoñez bildumazalearen azokak hirugarren urtea beteko du aurtengoarekin”), Mirentxu Larrañaga 2 (adib.: “Durant jaunak bildumazale nekaezintzat eta irakurle aseezintzat zeukan bere burua”), Ander Irizar (“haur bildumazale baten jakin-mina”), Karlos Linazasoro (“Baditut batzu-batzuk benetan kuriosoak eta bereziak, bildumazale handien artean oso ongi kotizatzen direnak"), Xabier Olarra (“bildumazale batek munduko piezarik bitxien eta baliotsuena, bere bildumako perfektoena, artelan benetako bat hautatzen duen bezala”), Aitor Arana (“Bildumazale batek baino gehiagok zerbait ordainduko luke honegatik”), Filosofiako Gida (“Autore eta bildumazale guztiek edango zuten ahozko kultura”), Xabier Mendiguren Elizegi (“musikako bildumazaleen bilera dagoela”), Jasone Osoro (“Zapata-denda bildumazale eta fetitxisten topaleku bihurtu zen”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: bilduma, bilduma egin, bildumagile, bildumari, bildumatu.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es coleccionista / fr collectionneur: Elhuyar: bildumagile, bildumazale / Nolaerran: bildumagile, bildumari, biltzaile / Zehazki: bildumari, bildumatzaile; bildumazale / Labayru: bildumari, bildumazale, bildumagile, biltzaile, bildumatzaile / Adorez5000: biltzaile, bildumazale, bildumatzaile.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

cf bildumagile, bildumari forma arautuak.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta horren premia dago.

Jatorri-osaerak gorabehera, hedatu-nagusitua da

onartzekoa da 'reunión (conjunto), réunion (ensemble)' adieran, beste eragiketa-emaitzak izendatzeko formen analogiaz sortua baita; nahiz tradizioan beste baliorik izan duen ('recogimiento', etc.), honetarako ba baitago bildutasun erabiliagoa

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da forma gomendatua dela erakusteko.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

bilgailu MEIG-NEtx 1 ('envoltorio': "Burni-azal zabalduak, isladura-bilgailutan trinkotutako enbor hertsiak, berriro hutsunera bihurtzen dute").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bilgailu forma 10 aldiz ageri da, beti P. Alkainen Eguzkitiko energia obran. Adibide batzuk: "Generalki, hartzaile zentralezko bilgailuek bi ardatzetako orientazioa behar dute; aldiz, bilgailu linealek, ardatz batekoak izanik, estrukturaren muntaia sinpleago dute", "Bilgailu eguzkitiarra, zurrunki muntaturik dago, eta hegoaldera begiratzen du", "bero-bilgailuak bihurpen termodinamikozko prozesuekin konbinatuz lor daiteke".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: "eguzki-bilgailu handiak bilaka litezke"; "hizkuntza bestalde kulturaren ibilgailu eta bilgailu naturala da". Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bilgailu : PMuj DVC (recogedor). // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

LBeh (2014-04-03): bilgarri 91: Elhuyar 16 (adib.: “Loto-efektuari esker, urak irrist egiten du azalean. Ikertzaileek ezaugarri hori duen bilgarri bat asmatu dute, haragia kontserbatzeko”), Consumer 61 (adib.: “Gehienbat erabilpen bakarreko ontziak eta era guztietako bilgarri eta enbalajeak”), Berria 10 (adib.: “Arazoa da kanpoko bilgarri horrek funtzionatu egiten duela”), EiTB 14 (adib.: “gozokien bilgarrietan Alfredo Perez Rubalcabaren aurkako mezuak irakur zitezkeen”), Argia 3 (adib.: “Hondakinen jaitsiera gobernuen eta legeen esku ere badago, enpresek bilgarriak murriztu ditzaten eta abar”), DiarioVasco 4 (adib.: “Bilgarria mantendu, barrukoa aldatu”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bilgarri : Berria 22 (adib.: “Saltegietako poltsak eta bilgarriak”), Iñaki Segurola 2 (adib.: “bilgarria eta estalkia”), Edorta Agirre 2 (adib.: “aseptikotasunerainoko higienea hamaika bilgarritan babestua”), Irene Aldasolo (“larruazala bilgarri sendo bat”), Karlos Zabala (“irribarre egiten zuten beren bilgarri garbiaren barrutik”), Xabier Arregi (“hitzaren muga eta bilgarri bezala”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta horren premia dago.

Kategoria

iz.

Atzizkien araberako erabakiak

-gia.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

biltokia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

1 bilduma. 2 paketea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

bilgorrezta, bilgorreztatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: Ik. bilgia / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. bilgia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

bili(a) Or Eus "Buka baiño lenago, leitzarrak etxera ekaitzean dabiltzan biliak bezala". OEH argitaratuan gainera: bili Etxba Eib (Bilixak asteko, ur-ondua biar da) eta bilikume Etxba Eib (Bilikumia, arrautzatik uretara).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

HiztEn: bili, bilio ("Ik. bili"); LurE: bili(a). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegietan jaso dutena: bili : EuskHizt eta ElhHizt (antzararen txitoa, ahatea), Lh DBF (oisin, poussin eta cf. biri! biri!, bilta), DRA (ansarón, pato; trigo sobrero, residuos que quedan en la era, después de recoger el trigo y la paja), PMuj DVC (1 trigo sobrero; 2 parro, pato); bili(a) : HiruMila (1 ansarón; 2 trigo sobrero, residuos que quedan en la era, después de recoger el trigo y la paja), EskolaHE (antzararen txitoa); bilia : PMuj DVC (granza, rubia (Bot.)); bili-bili : DRA (en lenguaje infantil, pato), PMuj DVC (pato); bilikume : DRA (cría de pato), PMuj DVC (patito). Beste batzuk: DRA: bilta (ansarón; piel que se pone a los bueyes debajo del yugo), biri (voz con que se llama a los patos). Ez dugu aurkitu hiztegiotan: Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: bili(a) / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: bili(a) / ElhHizt: + / EskolaHE: bili(a)

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

txitoa.

Jatorrizko forma

biligarro: bili-, ik. birigarro

Euskaltzaindiaren Arauak

h. birigarro.

Euskara batuan hobestekoa

ik. birigarro

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Batez ere Bizk.

Forma baten adiera(k)

zabuka, balantzaka.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

zabuka, balantzaka.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: bilkui(a) / EuskHizt: bilkui(a): azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: bilkui(a) / ElhHizt: bilkui(a) / EskolaHE: -

Forma zaharra da, beste batek ordezkatua

J-L. Davantek dio, azken 50 urteotan bilkura bakarrik ikusten duela.

Kategoria

iz.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

bilkura.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

bil(l)kunz 2: Mb IArg ("Beren juntanz, billkunz eta elkarganatze orietan adi ta ikasi dezaten leneko sermoiez ikasi etzutena"; "Jerusalengo gizon andien konzilio ta bilkunz batek").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bilkuntza 4 aldiz jaso da: G 3 (T. Izagirre in Europa: "Bilkuntza osatzeko bear dan amabi urteko tarte ontan Elkarrekiko Merkatuan sortu diran Seirentzako Konsejo ta Komisioak salerosketakiko politika bakar batera eltzeko egiñalak egingo dituzte"; "Orduan Bilkuntzako Laterriak bere salerosketak egiteko dituzten almen orokorrak Europako batzar nagusietara itzuliko dituzte"; "Bilkuntzako batzarrekin batera tarifa bakarrera lenbailen eltzeko Laterkideen artean salerosketari buruz neurri berdiñak artzen sayatuko dira, batasuna lortu dedin"), EB 1 (Azterketa historikoak/1: "Probintziako biztanlegunerik nagusienean kazetaritzaren bilkuntza genioen legez, askoz ere apalagoa dugu Gipuzkoan alboko lurraldeetan baino").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bilkuntza : DFrec ("musikak, pinturak, folklore eta herri jakintzaren bilkuntzek etnologo eta antropologoen azterketek etab"), AB50 (unión). Ez dugu aurkitu ap. AB38, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bilkuntza : DRA (junta, cabildo, reunión), PMuj DVC (1 reunión, junta, asamblea; 2 colección; 3 anexión, agregación; 4 centralización). Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

bilera.

Sektore jakin bateko informazioa

billano: EhiztEskulib (172: "Antzinako Billanoaren —txikiagoa zen— eta Alanoaren —egun desagertuta dago— arteko nahasketatik sortu zuten abelburuak gobernatzeko"); EhizAzter 82 ("543. Ondoko txakur-arraza hauetatik [...] / a) Billanoa. / b) Gasteizko Patxona. / c) Urtxakurra"); Enkarterrietako billano: EhiztEskulib (166: "badira Euskal Herrian bertako zenbait ehiza-txakur, esaterako, Gasteizko patxoia eta Enkarterrietako billanoa"; 172: "Esesle eta lasterkarien artean [...] Enkarterrietako billanoa aipatu behar da [...] Enkarterrietako Billanoaren Elkarte Nazionala sortu zuten"); Enkarterriko Billano: EhizAzter 81 ("541. Enkarterriko Billanoa da Euskadiko berezko arraza bakarretakoa").

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

villano 2, Berria (“Villano txakurra eta euskal oiloa igandeko azokan”, “San Jose eguna datorren igandean ospatuko dute Gueñesen (Bizkaia), urteroko nekazaritza eta abeltzaintza azokarekin. Baserriko produktuak saltzen dituzten 95 nekazari egongo dira. Horretaz gain, Villano eta Villanuco tokiko txakur arrazaren eta euskal oiloaren inguruko bi monografiko izango dira. Baita kapoiak, gazta eta Bizkaiko txakolina dastatzeko aukera ere”); (Enkarterriko) villano txakur (eta Enkarterrietako villano txakur) 15, EiTB (“Enkarterriko Villano txakurra eskualdeko ikur bilakatu da eta feriara etorritako jendetzaren begiradak erakarri zituen”, “Montxina arrazako behiak ibar malkartsuetan bizi ziren eta, animalia erdi basatiak zirenez, Villano txakurraz baliatzen ziren horiek harrapatzeko”, “Hain zuzen, euskal oiloari eta Enkarterriko villano txakurrari eskaini zizkieten ohiko azoka monografikoak, eta hamaika ekitaldi ikusteko modua egon arren, bi horiek izan ziren eguneko nagusiak”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Enkarterriko villano: Elhuyar (“Euskal Herriko arrazen katalogo ofizialaren arabera, arraza hauek oso larri daude: Enkarterriko astoa, ahuntz azpigorria, euskal txerria eta oiloa, erbi-txakurra, Enkarterriko villano eta villanuco [txakur-arrazak] eta behi montxina”). // Ez dugu aurkitu ap. EPG.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL: txakur arrazak. Afganiar, alano, american pitbull terrier, american staffordshire terrier, arratoi txakur, artzain txakur aleman / ardi txakur aleman (otso txakur*), basset, Bernako bouvier edo Bernako mendiko txakurra (Bouvier Bernois*), border collie, border terrier, boxer, brako, bull terrier, bulldog, bullmastiff, kanixe (poodle toy*), chihuahua, chow-chow, cocker spaniel, collie, dalmaziar, daniar handi (Great Dane*), doberman, dogo (dobatxakur*), dogo argentinar, dogo bordeles, Enkarterriko billano (villano*), Enkarterriko billanuko (villanuco*), erbi txakur edo xarlango, Espainiako galgo (gainerakoak, oro har, 'erbi txakur' dira), euskal artzain txakur, fila brasildar, fox terrier, Gasteizko patxoi, grifoi, husky edo husky siberiar, labrador, labrit txakur, mastin, Nafarroako patxoi, patxoi, pitbull, pointer, presa kanariar, retriever, rottweiler, sanbernardo, setter, spaniel, terrier, txakur pekindar, untxari, urtxakur.

Erdaretako formak

es villano de las Encartaciones.

Sinonimoa(k)

Enkarterriko billano.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Arrazak

Kategoria

iz.

Euskaltzaindiaren Arauak

'dirua'

Forma arautuaren azalpenaz oharra

"iz. Batez ere BNaf. eta Zub." markak erantsiz, eta AS gisa: bilo-gorri , bilo-hori , bilo-urdin , bilo-mozle .

Euskara batuan hobestekoa

ik. ile

Erabileremu dialektala

Ekialdekoa da (cf. OEH: "Documentado por primera vez en Leiçarraga; lo emplean autores bajo-navarros y suletinos (apenas se encuentra en textos propiamente labortanos). Aparece tbn. en Lizarraga de Elcano y en textos de los dialectos navarros pirenaicos. En Dfrec hay 3 ejs")

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-mozle.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bilo sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: biloba 1) ‘nieto’: Mg PAb, Izt C, Bv AsL, A Ezale 1897, Etxeg RIEV 1908, Urruz Zer, Or SCruz, Or Mi, Ldi BB, ABar Goi, Or QA, Etxde JJ, Mde Pr, Or Aitork, Ibiñ Virgil, NEtx LBB, Uzt Sas, Uzt Auspoa 43, Berron Kijote; 2) ‘biznieto’: Otx, Eguzk GizAuz, Vill Jaink, Alzola Atalak, Etxba Eib; 3) ‘descendiente’: Lard, Azc PB; 4) ‘hijo del primo’: A; 5) ‘hijo de sobrino’: A.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

adierak erantsiz: iz. 1 'seme edo alabaren haurra'. 2 Bizk. 'birbiloba'.

Euskaltzaindiak euskara baturako proposatua

Arauak jasoa du forma, bere azalpenekin, eta oraingoz ez dago zer erantsirik.

Bereizketa semantikoak landuz gehitzekoak

cf. birbiloba

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Familia-loturak.

Forma baten adiera(k)

'seme-alaben seme edo alaba'

Orain arte erabili gabea da, baina gaia ere bai

esku arteko testuetan erabili gabea da, baina egokia, eta ez du trabarik egiten (Iparraldekoek esango dute zein euskalki marka dagokion).

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-orde.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

ileordea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Kategoria

izond.

Erabileremu dialektala

Ipar. eta Naf.

Forma baten adiera(k)

iletsua.

Jatorrizko forma

biltegi, gaitegi

Jatorrizko forma

ehun-biltegi; patata-biltegi, patatak; pentsu-biltegi

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

biltegira(tu), biltegiratzen.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

biltegiratu 8: A. Diaz de Lezana ("Ezinbesteko tresna terminologiagintzan eta hizkuntzen industrietan, datuak biltegiratzeko, kontsultak egiteko eta erantzuteko, elkar trukeak egiteko eta hiztegi multzo handiak gordetzeko"), GAO 1990-1998 bitarteko 3 ("eraikineko etxebizitzetan bizi direnen tresnak gorde edo biltegiratzeko soilik", "Produktuak biltegiratu, gordailatu edo banatzea", "Lehengaiak gorde eta biltegiratzeko lekuak, bizilekuak eta antzeko elementuak"), AmetsenInterp ("Eskuinekoak, aldiz, aurrez biltegiratutako milaka aurpegirekin konparatzen du eta berehala ezagutzen du"), Arrain kontserbak ("Fabrika horretako behealdeak antxoa ondu bitartean hura biltegiratzeko balio zuen"), Estratega Game ("Honen arrazoia eskaria aurreikusitakoa baino handiagoa izatea gerta litekeela da, eta baita eskaria urtesasoikoa delako lehenengo hiru hiruhilekotan biltegiratzea komeni izatea ere"), Ingurugiro 1998 ("Askoz egokiagoa litzateke hondakinak biltegiratu eta ongarri natural gisa erabiltzea"); biltegiratze (eta b. sistema, b.-eragiketa, b.-mekanismo) 14: UZEI 4 (adib.: "Biltegiratzea edo gauzak gordetzea", "Aurreko atalean esan dugu janarien eta oro har, produktu organikoen biltegiratzeak giro freskoa eta ondo aireztaturiko tokia behar dituela", "Urtaroko biltegiratze honetaz kanpo, etxeak behar du eguneroko gauzak eta jantziak gordetzeko tokia"), KontuEkon 1983 ("Eraman ditzakete iharduera nagusi bat, zenbait bigarren mailako iharduera eta iharduera lagungarriak, hala nola administrazioa, salerosketa, biltegiratzea, konponketa, etab"), EHAA 1988 ("Biltegiratze eta material-erabiltze sistema programagarriak"), Informatika Atlasa 4 (adib.: "Datuen azken moetako tratamenduak, hemen interesatzen zaigunak, bilketa- eta hautaketa-prozesu bat behar du, biltegiratze eta prozesamenduaz gain", "Datuen biltegiratze lagungarrirako periferikoak", "biltegiratze lekua handitzeko disko edo zinten erabilera oso zabaldurik dago"), GAO 1990-1998 bitarteko 3 (adib.: "beren destinua lokalean garatutako ihardueran erabiltzen diren merkantzia edo tresnen biltegiratzea delarik", "Lurzatia hartzeak irtenbide egokia emango die sarbide, aparkamendu, maniobra, erakusketa eta aire zabaleko biltegiratzearen beharrei"), Informatika ("Biltegiratze-eragiketak: Ordenadoreak beste saio batean erabil dezakeen informazioa era iraunkorrean gordetzeko egin behar diren eragiketak sartzen dira atal honetan"), Elhuyar 1990 ("Garraio honen eragina eta biltegiratze-mekanismoa murrizten bada, atmosferako anhidrido karboniko edo karbono oxidoa gehitu egingo da"); biltegitu 3: cf. infra.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

biltegiratu : Euskalterm 7; biltegiratze : Euskalterm 5 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

biltegiratu : ElhHizt, HiruMila, Lur EF/FE, PMuj DVC; biltegiratze : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

"Propio de la tradición septentrional (...). La forma biltzar aparece desde finales del s. XVIII, durante el XIX su uso aumenta y en el XX se hace más frecuente que biltzarre. (...) En Dfrec hay 118 ejs. (48 septentrionales) de biltzar, 126 (3 septentrionales) de biltzarre y 30 ambiguos"

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

biltzar da forma nagusia, 163 ager.ekin (IE: 50; B: 1; G: 10; EB-EgAs: 102); biltzarre 45 aldiz azaldu da (IE: 10; G: 1; EB-EgAs: 34)

Forma berri(ago)a da, baina hedatu-nagusitu dena

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: biltzar-lagun .