1133 emaitza bi bilaketarentzat - [601 - 700] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:40 | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Nart. (es, fr, en).
bingoan jokatu adibidea gehitu (2022-01-11)
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2013-06-10): binilo 229: Deia (instrumentuak, sarrerak, biniloak, ikus-entzunezkoak), Elhuyar 3 (adib.: binilozko disko baten antza), Consumer 9 (adib.: Binilozko milaka diskoen bildumak, Zergatik bizi gara oraindik biniloarekin lan egingo bagenu bezala?), Berria 82 (adib.: Horietako batzuk aspaldiko biniloetatik berreskuratu dituzte), EiTB 97 (adib.: Kolore zuriko binilo bikoitza 16 orrialdeko liburuxkarekin), Jakin (Binilo zaharrari hautsak kendu), Argia 36 (adib.: bi azal ditu, eta binilozko disko bat bezala, A eta B aldeak).
EPG: binilo 40: Berria 12, Harkaitz Cano 7, Joxerra Garzia 5, Patxi Iturritegi 2, Pello Zabala 2, Iñigo Aranbarri 2, Mikel Hernandez Abaitua, Aingeru Epaltza, Irene Aldasoro, Aritz Gorrotxategi, Jasone Osoro, Joxan Elosegi 2, Juan Kruz Igerabide, Josu Landa, Koro Navarro.
es vinilo / fr vinyle: Elhuyar: binilo / Nolaerran: - / Zehazki: binilo / Labayru: binilo / Adorez5000: binilo.
baldintza minimoa betetzen duen forma da, eta onartzekoa, oraindik ere erabiltzen delako.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1998-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
iz.
pluralean erabiltzen da.
- [P008]: [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:HBL | 2003-10-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
-al izond. erref.
izond.
Mat.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:25 | 1998-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. arbustu / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Ligustrum vulgare.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
binper(rez) [binpher(raz)]: Prop 1898; A EY I 447; GAlm 1954, 40; ginper : Ol Ex 28; Ol Lev 13; Bibl; girbin(ez) : A EY I 446; Izeta BHizt; kinper [khinper]: Egiat
soineko guztiek badute beren ifrentzu edo binperra.
Soineko guztiek badute beren ifrentzu edo binperra
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2013-06-10): bioaniztasun 157: Elhuyar 5 (adib.: zer garrantzitsua den Urdaibaiko bioaniztasunari eustea), Consumer 18 (adib.: Espainiak Europako bioaniztasunik ugariena dauka, baso birjinak eta horiek duten bioaniztasuna), Berria 70 (Euskadiko Bioaniztasun Zentroak izan dituen bisitak, Gipuzkoako kostako bioaniztasun aberatsa), EiTB 23 (adib.: Peruko bioaniztasunaren defentsaren aldeko aldarria), Jakin 6 (adib.: euskal munduan bioaniztasuna areagotu da immigrazioa berriarekin), Argia 26 (adib.: Amazoniako paraje honek dauka irabazita bioaniztasunaren munduko saria), DiarioVasco 9 (adib.: urtean zehar aztertutako bioaniztasunaren gaiaren inguruan euren proposamenak); biodibertsitate 244: Elhuyar 46 (adib.: turismoa handitzea, biodibertsitatea handitzea), Consumer 26 (adib.: populazioari natur parkea eta inguruko biodibertsitateari babestokia emango zaie), Berria 42 (adib.: Jaurlaritza ez da natura eta biodibertsitatea babesteko legea promulgatzeko gai izan), EiTB 57 (adib.: Biodibertsitatea izango dute aztergai), Jakin 13 (adib.: dibertsitate biologikoa edo biodibertsitatea osatzen dute), Argia 35 (adib.: orduan badago araudi bat harekiko, biodibertsitatearen kontserbazioa dagoelako tartean), DiarioVasco 25 (adib.: Hainbat ekitaldi eskolan biodibertsitatea gaia hartuta).
EPG: bioaniztasun 79: Berria 77 (adib.: Bioaniztasuna babesteko neurriak eztabaidagai), Pello Zabala (Ingurugiroa bera, bioaniztasun eta ingurumen zabal hedatuarena, alor bakoitzeko kontseiluekiko harremanak, kutsaduraren ondorio negargarrien erasana, Kyotoko protokolo aipatuaren nahiz beste aldarrikapenen ekarriak aztertzearena); biodibertsitate 56: Berria 47 (adib.: itsasoaren biodibertsitatearen inguruko ikerketa bat egin du), Amaia Lizarralde 6 (adib.: Annan jaunak bost gai proposatu zituen, lehentasun gisa: ura eta saneamendua, energia, osasuna, nekazaritza eta biodibertsitatea"), Iñaki Heras 2 (adib.: klimari eta biodibertsitateari buruzko hitzarmen globalak hartu ziren), Joxerra Garzia (Ni, egia esan, ez naiz ez arranozale ez usozale, baina mezua ondo ulertu badut, biodibertsitatea omen da kontua, ala?).
BerriaEL2013: biodibertsitate* e. bioaniztasun; bioaniztasun (biodibertsitate*).
es biodiversidad / fr biodiversité: Elhuyar: - / Nolaerran: bioaniztasun, biodibertsitate / Zehazki: bioaniztasun / Labayru: - / Adorez5000:-.
Adierazle egokia da eta horren premia dago.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-11-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
biodegradagarri 3: J.A. Irabien ("Orokorki, hondar-urek materia organiko biodegradagarria daukate"), UZEI ("legearen arabera, garbiketan erabiltzen diren detergenteak biodegradagarriak izan behar dute"), FisKim/DBH ("energi iturri garbia eta hondakin gutxikoa da eta, gainera, hauek, biodegradagarriak dira").
biodegradable ">DFrec 1; biodegradagarri : AB38 2, HiztEn, Euskalterm 3; biodegradagarritasun : Euskalterm 1; biodegradatu : Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. AB50, LurE.
biodegradagarri : ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
osaera gorabehera (biodegradatu bezalako oinarririk gabe eskaintzen da hiztegi honetan behintzat), erabili egiten da, eta beharrezkoa da adierazle bat.
izond.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): biodibertsitate 396: Elhuyar 133 (adib.: turismoa handitzea, biodibertsitatea handitzea), Consumer 43 (adib.: populazioari natur parkea eta inguruko biodibertsitateari babestokia emango zaie), Berria 62 (adib.: Jaurlaritza ez da natura eta biodibertsitatea babesteko legea promulgatzeko gai izan), EiTB 60 (adib.: Biodibertsitatea izango dute aztergai), Jakin 13 (adib.: dibertsitate biologikoa edo biodibertsitatea osatzen dute), Argia 42 (adib.: orduan badago araudi bat harekiko, biodibertsitatearen kontserbazioa dagoelako tartean), DiarioVasco 43 (adib.: Hainbat ekitaldi eskolan biodibertsitatea gaia hartuta).
EPG: biodibertsitate 56: Berria 47 (adib.: itsasoaren biodibertsitatearen inguruko ikerketa bat egin du), Amaia Lizarralde 6 (adib.: Annan jaunak bost gai proposatu zituen, lehentasun gisa: ura eta saneamendua, energia, osasuna, nekazaritza eta biodibertsitatea"), Iñaki Heras 2 (adib.: klimari eta biodibertsitateari buruzko hitzarmen globalak hartu ziren), Joxerra Garzia (Ni, egia esan, ez naiz ez arranozale ez usozale, baina mezua ondo ulertu badut, biodibertsitatea omen da kontua, ala?).
BerriaEL2013: biodibertsitate* e. bioaniztasun; bioaniztasun (biodibertsitate*).
es biodiversidad / fr biodiversité: Elhuyar: biodibertsitate, bioaniztasun / Nolaerran: bioaniztasun, biodibertsitate / Zehazki: bioaniztasun / Labayru: biodibertsitate, bioaniztasun / Adorez5000: biodibertsitate, bioaniztasun.
lantaldeak bioaniztasun forma proposatua du (2013-09-10).
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa bioaniztasun proposatuarekin batera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): biodiesel 128: Elhuyar 49, Consumer 36, Berria 2, EiTB 5 , Jakin 7, Argia 8, DiarioVasco 3; bio-diesel 1, Consumer (onek, produktu naturaletatik erdietsitako bio-erregaian, bio-dieselean edo gas naturalean oin harturik, korronte elektrikoa era garbian sortarazten du).
EPG: biodiesel 30: Berria 29 (adib.: biodiesel ekoizteko planta bat, Gaur egun biodiesela ekoizteko erabiltzen den katalizatzailea behin bakarrik erabil daiteke), Herria (Biodiesela auto ala etxeko berogailuetan).
BerriaEL2013: biodiesel (bio-diesel*).
es biodiésel, biodiesel / fr biodiesel, biogazole: Elhuyar: biodiesel / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: -.
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2016-11-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2016-10-26): biodinamiko 22: Berria 7, EiTB 2, Argia 10, DiarioVasco 3.
EPG: Ez dugu aurkitu biodinamiko formarik.
BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu biodinamiko formarik.
Nazioartekoa da, eta beste gabe onartzekoa. Gaur egun asko dabil.
adj.
nekazaritza biodinamikoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh89 | 2022-06-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
LB: 89: Argia 8 (Baina bioeraikuntza batez ere hirian da beharrezkoa, han behar delako osasuna, lurra eta ingurune naturala berreskuratu), Berria 9 (Antolatzaileen arabera, produktu ekologikoen, bioeraikuntzaren, energia berriztagarrien eta kontsumo arduratsuaren azokak «erantzun bikaina» jaso du, eta 167 erakustokik beteko dituzte azokaren hiru pabiloiak), DiarioVasco 2 (Bioeraikuntza edota energia berriztagarriei lotutako postuak ere izango dira bertan), EiTB 5 (Halaber, bioeraikuntzan eta energia berriztagarrien produkzioan aritzen diren enpresek erabiltzen dituzten materialak erakutsiko dituzte), UEU 60 (Garai berriei dagokienez, bioeraikuntzaren historiak nahiko ibilbide motza du), Uztarria 4 (Kimu Baten erakusketa bioeraikuntzaren eta landareen bidezko ur arazketaren inguruan), ETC: 165 (UEU 50).
Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0; Euskalterm: 0.
Erabilia eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2013-06-10): bioerregai 151: Elhuyar 23 (adib.: Mikroalgetatik datozenak bigarren belaunaldiko bioerregaiak direla esaten da), Consumer 35 (adib.: ekilore oliotik bioerregaia ekoizteko lantegi baten prezioa), Berria 32 (adib.: bioerregaien erabilera sustatuko du Bruselak), EiTB 5 (adib.: Landare-olioa bioerregai gisa aprobetxatzeko), Jakin 33 (adib.: Horren adibide egokia bioerregaien onuren eta desonuren eztabaida da), Argia 23 (adib.: bioerregai berriztagarriak bideragarriagoak dira); bio erregai , Berria (bio erregaiek ez dituzte negutegi efektuak sortzen dituzten gasak murrizten); biokonbustible 0.
EPG: bioerregai 14, Berria (adib.: Bioerregaia bultzatzeko neurriak aurkeztuko ditu Europako Batzordeak datorren astean) biokonbustible 0.
BerriaEL2013: bioerregai. Biomasako materiaren batean oinarriturik sorturiko erregaia. 'Agroerregai' ere erabil daiteke, baina inoren esanetan bakarrik.
es biocombustible / fr: Elhuyar: - / Nolaerran: / Zehazki: bioerregai / Labayru: - / Adorez5000: -.
Adierazle egokia da eta horren premia dago.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): bioetanol 49: Elhuyar 24 (adib.: Minnesotako Unibertsitateko ikertzaile batzuek artoarekin egindako bioetanola eta sojarekin egindako biodiesela konparatu dituzte), Berria 11 (adib.: Gaur egun, hainbat herrialdetan bioetanola lortzeko ahalegin handiak egin dira, eta horien artean aipatzekoak dira Brasil, Ameriketako Estatu Batuak eta Kolonbia), Jakin 12 (adib.: Lehen begiratu batean, bioetanola erretzeak energia-balantze positiboa du), Argia 2 (adib.: Helburua 10.000 hektareako saila azukre-kanaberaz landatzea zen, bioetanola ekoitzi eta Europara esportatzeko).
EPG: ez dugu aurkitu bioetanol formarik.
BerriaEL2013: -.
es bioetanol / fr bioéthanol: Elhuyar: - / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: -.
etanol araua da.
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2013-06-10): bioetika 66: Elhuyar 8 (adib.: Nazioarteko Bioetika Elkartearen saria), Consumer (bioetika kasuetan espezializatua dago), Berria 14 (adib.: Frantziako Parlamentuak bioetikari dagokion legea bozkatu behar du aurki), EiTB 26 (adib.: beharrezkoa da gizartean bioetikaren inguruko eztabaida sortzea?), Jakin 10 (adib.: Estatu Batuetako presidentearen kontseilua bioetikaren inguruan garatzen ari zen politika aztertuz), Argia 7 (adib.: Juan Maria de Velascok bioetikaren jatorriaz eta garapenaz).
EPG: bioetika : Berria 43 (adib.: Nazioarteko erakundeak bioetikaren alorrean egin dituen deklarazioen gaineko azalpenak eman zituen), Filosofiako gida 3 (adib.: Etika aplikatuaren esparruan bioetikak aipamen berezia merezi du), Patxi Iturritegi (Hori dela eta, bioetika arazo batek asaldatu ditu bigarren plantako erizain bihozberak).
es bioética / fr bioéthique: Elhuyar: - / Nolaerran: bioetika / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: bioetika.
Adierazle egokia da eta horren premia dago.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): biofisika 33: Elhuyar 22 (adib.: Europan lan egin duten eta biofisikaren esparruan ekarpen garrantzitsuak egin dituzten 40 urte baino gutxiagoko ikertzaileen lana aitortzen da), Consumer (Medikuntza Akademiako Urrezko Domina eta Saridun, Oinarrizko Ikerkuntzako Sari Nazionaldun, Fisiologiako Elkarte Espainiarreko Presidente eta, era berean, Espainiako Biofisikako Presidente da), Berria 4 (adib.: American Biophysical Society munduko biofisika elkarterik garrantzitsuena da; 8.450 kide ditu egun), EiTB 4 (adib.: Iturri berdinen arabera, 23 gazte bat biofisikako eraikinean sartu da eta, berehala, tiroka hasi da), Jakin (onartu beharrean gaude gehiegizko xahutzeak eta garapen-ereduen desorekak, etorkizun ez oso urrunean proiektatuta, egoera jasangaitzera eramango gaituela ingurumenaren eta biofisikaren ikuspegitik, eta horrek ere ekarri du iraunkortasunaren beharra), Argia (Ez dugu, haatik, gaitzari aurre egiteko txertorik lortu. EHUren Biofisika Unitatean helburu horrekin ari dira lanean).
EPG: biofisika 3: Berria (Gaur, baina, Irvinen, Kaliforniako Unibertsitatean ari da, Fisiologia eta Biofisika Departamentuan), Pello Salaburu (EHUn sortu diren Materialen Institutua eta Biofisikako Institutua eredugarriak izan daitezke maila honetan.), Edorta Jimenez (Marcus izeneko biofisiko txiletarrak horrelaxe esan zigun astelehen gauean).
BerriaEL2013: -.
es biofísica / fr biophysique: Elhuyar: biofisika / Nolaerran: - / Zehazki: biofisika / Labayru: biofisika / Adorez5000: biofisika.
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:19 | 1998-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-11-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ez dugu aurkitu.
biogeografiko 3: Elhuyar 1983 ("Gasteropodoei eta kuskubitakoei buruzko lan berri batzuk [...] tenperatur mugak zonazio-mailaren, banapen biogeografikoaren, eta sasoi-aldaketen menpean daudela nabarierazi izan dute"), Lur eta Ingurugiro ("Hesi biogeografikoen eraketa"), Ingurugiro 1997 ("Mugatu eta ikertzea, sailkatu eta baloratzea, eskualde mailako testuinguru biogeografikoan").
biogeografiko : HiztEn (biogeografiari dagokiona), Euskalterm 4 (hauetan barrera biogeografiko; eskualde biogeografiko; probintzia biogeografiko) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.
biogeografiko : ElhHizt (Biol. biogeográfico, -a) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-iko izond. erref.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- [P008]: [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:32 | 1998-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-iko izond. erref.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1998-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
biografo: ø; biologo 1 (MEIG).
biografo 5: J.A. Arana Martija; P. Zabaleta 3; P. Urkizu; biologo 6: P. Urkidi 2; M. Pagola; Saioka/7; Azurm; I.A. Berriotxoa.
biografo : AB50 1; HiztEn; biologo : AB38 4; AB50 3; HiztEn; Euskalterm 1 // Ez ditugu aurkitu bestetan: DFrec; LurE.
biografo : ElhHizt; HiruMila; Casve EF; biologo : ElhHizt; HiruMila; Casve EF // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; XarHizt; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
- [P008]: [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): biokimikari 32: Elhuyar 22 (adib.: batzuk filosofoak dira, beste batzuk informatikariak, beste batzuk biokimikariak, neurologoak eta abar), Berria 2 (adib.: Aipatu izan nuen Calgaryko unibertsitatean eta proposatu ere biokimikariei hezur fosil horien biokimika aztertzea, eta posible balitz DNA aztertzea, baina ezina iruditu zitzaien Kretazeoko materia organikoak iraun izatea), EiTB 7 (adib.: Naroa Anabitarte Alzheimerra ikertzen ari den biokimikaria da), Argia (Árpád Pusztai Hungarian jaiotako biokimikaria da).
EPG: biokimikari 16: Berria 8 (adib.: Saritutako hiru biokimikari hauei esker dakigu gaur zelulek zelan kontrolatzen dituzten prozesu erabakigarriak), Juan Garzia 5 (adib.: entzuzkoxeago dirudite kontakizun mitikoek, biokimikari eta biologo molekularren solasek baino), Irene Aldasoro 2 (Airearekin kontaktuan jartzean odolbildu babesgarri bat eratzeko odolak duen gaitasuna garrantzitsua da lehen laguntza gisa, baina gogaikarria gertatzen da odola aztertzeko lagin bat hartu behar denerako, zeren, prozesua aldatuko duen zerbait egin ezean, patologoak edo biokimikariak begiratzeko denbora izan aurretik gogortuko bailitzateke odola), Fernando Morillo (Frederick Sanger biokimikaria).
BerriaEL2013: -
es bioquímico / fr biochimiste: Elhuyar: biokimikari / Nolaerran: biokimikari / Zehazki: biokimikari / Labayru: biokimikari / Adorez5000: biokimikari.
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa. biofisikari forma ere sar liteke.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:38 | 1998-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-iko izond. erref.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-12-30 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
arrabita, biola
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:015 | 2002-11-12 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2011-07-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
biolent 4: Tt Onsa ("Zonbat ahal baitzatekian azkar eta biolent, etzian uken aski indar haren kontre"), He Gudu ("Supherna biolentak"), Jaur 2 ("Gaitz bat, den gutiena izan dadin biolenta, ezin jasana iduritzen zauku", "Atakatze biolentak").
biolento 14: E. Antxustegi ("Biak plazer biolentoaz eta isurketa goxoaz gozatzen dira"), J.M. Kortazar ("Berriro doaz lagunengana, militarren jestuak gero eta zoroagoak, bortitzagoak, biolentoagoak dirala"), Egunk 1991-1997 arteko 8 ("Eskubide horren defentsan, euskal alderdi nazionalisten artean "ekintza bateratua" aurrera eramateak oztopo bat du Garaikoetxeak esan zuenez, "estrategia desberdinak, biolentoa eta baketsua"", "ETA eta Herri Batasunari eskatu zien "oztopo hori ken dezatela beren estrategia biolentoa etenez, eta autodeterminazioaren erreibindikazioa instituzioetara eramanez"", "Autodeterminazioaren erreibindikazioak "azpi gerra" asko dakarrela dio EAk, baina inoiz ez zaiola horri "estrategia biolentoen" bidez aurre egin behar", "Jonan Fernandezek azaldutakoaren arabera, une honetan "helburua elkarrizketaren gainean bakea eraikitzea da, biolento eta ez-biolentoen artean hesia altxatu barik"", "Oraintxe bertan estatuko kartzeletan gauden 335 intsumituok, [...] gizakien arteko harreman biolentorik gabeko gizarte baten alde egiteagatik", "Kazetariak fintasunez jantzitako sentikortasunezko adierazpenean talde biolento bihurtu zituen", "Hunkitu egiten gaitu euren barruetan daramaten samina bakea eta adiskidetasuna adieraziz kanporatu izanak, eta ez mendeku modura. Biolentoak lekutako distantzia moralean utzi dituzte", "Guzti honetarako, ez dugu metodo biolentorik erabiltzen, lehen esan bezala, helburua medioetan dagoelako"), E. Arana 2 ("guttiengo biolentoa eta, legitimitate osoa duen gehiengo demokratikoa", "Jarrera biolentoen ondorio txarrak"), E. Agirre ("Berak izango zuen, izatekotan, Knoxen izaera biolentoaren berri, beste inork baino hobeto"), NPAO 1999 ("Kolonbiak duela 30 urtetik gora bizi duen barne-gatazka biolentoan eragina duten funtsezko alderdi ugariak ulertu ahal izateko ahalegina ezinbestekoa da"); ezbiolento (eta ez-b., ez b.) 3, Egunk 1995 eta 1996 ("helburua elkarrizketaren gainean bakea eraikitzea da, biolento eta ez-biolentoen artean hesia altxatu barik", "Metodo ez biolentoen bidez gizarte hobekuntza sakon eta erradikala eragin zuen", "aldaketarako ordua iritsi dela uste dugu, bai gizarte hobekuntzan [...], baita bera lortzeko metodoetan ere, metodo ezbiolentotan, oinarrituta, alegia").
biolento : AB50 8 (hauetan 1 ekintza b.; 1 delito b.; 1 delito biolentoen indize) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, HiztEn, LurE, Euskalterm.
Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal violento / violent, e formen ordainak: HiruMila: 1 persona violenta: bortitz, gogor, zakar, gogortzale, suminkor, odolgaizto, odolgaitz; 2 comportamiento violento: gogor, bortitz; 3 desasosegado, -a: urduri, artega // ElhHizt: 1 adj. bortitz, gogor, zakar, mutiri, 2 adj. indartsu, bortitz, bizi; 3 adj. gogor, bortitz; 4 adj. indarkeriazko; 5 adj. larri, urduri, artega // Lur EG/CE: bortitz, mutiri; eta EF/FE: bortitz, mutiri, gogor, odolbero, zangar // Vox es-eu: bortitz, gogor, mutiri, indarkeriazko // XarHizt: bortitz, mutiri, zakar, gogor // Casve FE: gaitz, gogor, odolbero, odolgaitz, mitiri, zangar // HaizeG FB: odolgaitz, jauzkor, mutiri, bortitz, koleratsu // T-L LBF: borthitz, muthiri, gogor // PMuj DCV: 1 forzado no espontáneamente: bortxazko, gogorrezko, ez berezko; 2 impetuoso, vehemente: odol-bero, odolgaitz, zakar, zangar, mutiri, bortitz, oldarkoi, oldartsu; 3 hecho con repugnancia: gogoz-besteko, gogoz-kontrako, nai-gabeko; 4 iracundo, arrebatado: suminkor, suminkoi, zakar, sutsu, asarrekor, sukor; 5 tergiversado, torcido: okertu, aldatu, biurdikatu; 6 irregular, injusto: oker, bidegabezko, arrazoi-gabeko, arau-gabeko.
fr (DLLF): violent, e; emporté, e; gêné, e; gênant, e; it (S. Carbonell): violento, a; a malincuore, con ripugnanza, contro voglia; fig. ingiusto, contro ragione e giustizia; fig. falso, arbitrario, storto, a; en (Collins): 1 violent, furious, wild; 2 awkward, unnatural, cramped, forced; 3 embarrassing, awkward; 5 embarrassed, awkward; 6 forced, distorted; de (Langenscheidts): 1 gewaltig, heftig, wuchtig; 2 aufbrausend, jähzornig; 3 gewalttätig, ...; 4 peinlich, sehr unangenehm.
biolento 35: Mikel Asurmendi 2, Juan Mari Arregi 2, Gorka Bereziartua, Igor Estankona, Urko Apaolaza, Izibene Oñederra, Pello Urzelai, Berria 2, Itxaro Borda 2, Ainhoa Oiartzabal, Pablo Sastre Forest, Ander Iturriotz, Mikel Rodriguez 2, Aitor Renteria, Martxel Izagirre, Gontzal Agote, Ekaitz Goienetxea, Xabier Lasa, Urtzi Urkizu, Gorka Erostarbe, EiTB.com 10.
EPG: biolento 5: Berria, Joxe Azurmendi 2, Xabier Mendiguren Elizegi, Harkaitz Cano.
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du, eta ez dagoela beti ordezkatzerik, uste lantaldeak; baina ez daki eremua zehazten.
hedatua eta oso erabilia.
- [E116]: 'baditu lekuko batzuk, eta zenbaitetan zaila da horren ordez beste hitz bat asmatzea. Baina hemen besterik gabe sartzea gehiegi iruditzen zait. Nik ez nuke sartuko, eta norbaitek ezinbestean (gehienetan beste bide batzuk ere izango baititu) erabili behar baldin badu, beti izango du eskura'.
- Erabakia: Erabakia (2005-06-24): 'OK'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:06 | 1993-12-30 | Bigarren mailan onartzekoa |
h. indarkeria.
ik. indarkeria
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. Izendegia: bioleta; pentsamendu: Viola sp.; bioleta usaindun: Viola odorata.
Viola sp.
Viola sp.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
'musika-tresna' adierakoak dira guztiak; hots, ez dugu 'zerbait ukatu edo ezestean erabiltzen den oihu-hitza' adierakorik aurkitu; OEH / EEBS segidan, -b-dunak 7 / 9 dira, eta -b- gabeak 6 / 16.
B-G dira guztiak: bibolin eta -ñ 7 (Enb eta "bibolin-ots"; Ag Kr; Ag G eta "bibolin jotzalle"; Anab Aprika); biolin eta -ñ 4 (fB Olg; VMg, Sor Gabon, Muj PAm); biolintxo 1 (Arr GB); biolintero 1 (Alz Txib); OEH argitaratuan, gainera: biboliñ : JBDei 1919; biolin : A LEItz, A Itzald: "biolin-jotzaile"; -ñ: Garit Usand).
bibolin B-EB 7 (M. Zarate; UZEI, J. Iturralde, I. Mendiguren, EHAA; Deia 1986: "bibolinjole"; J. Iturralde: "bibolinzale"); binbolin B-G 2 (A. Zubikarai; B. Latiegi); biolin B-G-EB 15 (J.A. Goiria; Eliz-Kantatxoac, A.M. Labayen eta "biolin jotzaille"; L.M. Mujika, P. Zabaleta, J.I. Lasa, Egin, La Voz de Euskadi, EHAA; J. Azurmendi: "biolin musika"); biolinista EB 1 (J. Azurmendi).
bibolin : DFrec 8, AB38 3, HiztEn, LurE; bibolinista : HiztEn; bibolinjole : HiztEn; biolin : DFrec 4, AB38 2, AB50 2, HiztEn ("ik. bibolin"), LurE; biolinista : AB50 1.
es violín, fr violon, en violin, de Violine
AS gisa gehitzeko eskatuz: biolin-jotzaile .
- [K204]: "biolin hitzarekin ez duzue aipu xirribika" (1995-03-03)
- [E301]: bibolin [grafia proposatzen dut]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-05-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
biolinista 1, Azurm (Suerte piska batekin beti da posible Matxinbentatik munduko biolinista hoberena ateratzea).
biolinista : Euskalterm (eta biolin-jotzaile), Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE.
biolinista : ElhHizt, EuskHizt; ez dugu aurkitu ap. HiruMila.
biolinista : ElhHizt, HiruMila (eta bibolinjole, arrabitari), Zehazki; biolin-jotzaile : ElhHizt, Zehazki.
iz. Sin. biolin-jotzaile.
gehituz: iz. Sin. biolin-jotzaile .
-ista.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-01-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Maileg | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 |
- [A106]: "-g- grafemaz [proposatzen dut]" (1994-11-18)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1993-12-30 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 1998-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:40 | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Biol.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:37 | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Biol.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): biomediko (biomediku 4) 38: Elhuyar 20 (adib.: Ander Ramos Fatronik Fundazioko ingeniari biomedikoa da eta doktoretza egiten ari da), Consumer (Bildumagileak, zoologikoak, ikerketa biomedikoetarako laborategiak, animalia-dendak eta barne kontsumorako ustiategiak izaten dira animalia horien azken helmuga), Berria 8 (adib.: Kutxak ikerketa biomedikorako egitasmo bat hasiko du bi urte barru Donostian), EiTB 4 (adib.: Rosalie David egiptologo biomedikuak zehaztu duenez, "gizarte industrializatuetan minbizia bigarren heriotza-eragilea bada ere, Antzinaroan oso gaixotasun arraroa zen"), Argia 5 (adib.: Hiperaktibitatea ikuspegi biomedikutik artatzen da gehiago, psikohezigarritik baino).
EPG: biomediko 15: Berria (Eduard Rodriguez-Farre Bartzelonako Azterketa Biomedikoen Institutuko zuzendaria), Irene Aldasoro 14 (Ingeniari biomedikoak baditu, gaur egun, bere ikerketetan antzemandako diseinu - edo funtzionamendu-akats askori aurre egiteko baliabideak ere); biomediku 2, Berria (adib.: Lehia horren adibide gisa ikerketa biomedikuak aipatzen dira beti).
BerriaEL2013: -.
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa. Bide batez, mediko izond. ere sartzea beharrezkoa litzateke.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2016-11-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2016-10-26): biomedikuntza 37: Laneki (Instituto de Salud Carlos III erakundeak (Osasun eta Kontsumo Ministerioaren mendekoa da) biomedikuntzako eta osasun-zientzietako ikerketa sustatzen du), Elhuyar 11 (adib.: Suitzako Biomedikuntzako Ikerketetarako Institutuko talde batek), Consumer 4 (adib.: Horiek ez ezik, gizakiaren eskubide eta biomedikuntzari buruz Europar Batzordeak izenpeturiko Hitzarmena 2000 urteko urtarrilean indarrean sartu zen Espainian), Berria 17 (adib.: Zentroaren SANBioNS proiektuak biomedikuntzarekin eta energia berriztagarriekin lotura dauka, nanopartikulak eta molekulak ikertzen baititu), EiTB, Argia 3 (adib.: Oso argi daukate Barne Produktu Gordinaren zati garrantzitsu bat biomedikuntzari zor dietela).
EPG: biomedikuntza 18, Berria (adib.: Legearekin Espainiako ikerketa zentroak biomedikuntzaren «abangoardiara» eraman nahi dituztela esan zuen; «eta balio etiko eta moralen abangoardiara ere bai»).
BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu biomedikuntza formarik.
es biomedicina / fr biomédecine: Elhuyar: - / NolaErran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: biomedikuntza.
Nazioartekoa da, eta beste gabe onartzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2016-11-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2016-10-26): biometanizazio 26: Consumer 3 (adib.: Biometanizazioaren aurkakoek ingurunean sekulako kirats nardagarriak hedatzea, lur-azalera handiegia hartzea eta erraustegiak baino ikuspen-inpaktu larriagoa eragitea leporatzen diote), Berria 21 (adib.: Gainera, biometanizazio plantari dagokionez, eraikitzeko aukera baino ez da jasotzen), Argia 2 (adib.: hondakinon konpostatzea eta biometanizazioa lehenesten baditu, Stuart eta bere lagunentzako hori da bigarren soluzio egokiena).
EPG: biometanizazio 19: Berria 18 (adib.: Donostiako alkateak biometanizazioa proposatu du erraustearen alternatiba gisa), Edorta Agirre (Horrelakoak ustiatzearen ordainetan, Ama Lurrari berea itzuli beharko zaio, errespetu osoz, zaborrak bereiziz, hondakin organikoak konpost bihurtuz, tamainako biometanizazio prozeduretara eginez).
Euskalterm: biometanizazio (termino normalizatua).
es biometanización / fr : Elhuyar: - / NolaErran: / Zehazki: biometanizazio / Labayru: - / Adorez5000: biometanizazio.
BerriaEL2016: ez dugu aurkitu biometanizazio formarik.
Tekniko samarra, baina erabili da.
iz.
Teknol.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): biometriko 42: Elhuyar 26 (adib.: Datuen babeserako legeriak teknologia biometrikoak geldiaraziko dituen ala ez ikusteko dago, interes ekonomiko itzelak baitaude teknologia horien inguruan), Berria 14 (adib.: Bolivian errolda biometrikoa osatzea onartu dute, bozak egin ahal izateko), EiTB 2 (adib.: AEBetako Estatu Departamentuak informazio biometrikoa ere lortu nahi zuen).
EPG: biometriko 3, Berria (adib.: Europako Batasunak datorren urterako jasoko ditu datu biometrikoak pasaporteetan).
BerriaEL2013: -.
es biométrico / fr biométrique: Elhuyar: - / Nolaerran: - / Zehazki: biometria-, biometriko / Labayru: - / Adorez5000: biometria-, biometriko.
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa. Horrekin batera biometria forma ere onartzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-01-27 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-06-09 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
corpusetan ez dugu salesia, ate-aurre, ate-orde formarik aurkitu.
ik. OEH argitaratuan bionbo 1 (Garm EskL I 136).
bionbo EB 4 (B. Urkizu 3, J.M. Irigoien).
bionbo : HiztEn.
Beste hiztegietakoak: HiruMila: bionbo; ElhHizt: bionbo; PMuj DCV: ate-orde, ate-aurre, aize-geriza; Casve FE: aixolbe, axolbe.
ez du baldintza minimoa betetzen, gaztelania eta frantsesa bide banatatik baitabiltza. Zerrendatik kentzea erabaki da
ez da nazioartekoa (gaztelaniak japonieratik mailegatua omen da), baina lantaldeak ez du ordezko egokirik ezagutzen; galdera egin da, ea zilegi den honelakoetan aizolbe moduko forma bat berreskuratzea, berrezarpen lexikala eginez.
- [E116]: 'Lantaldeak zalantza du, horregatik ekarri dut hona. Aizolbe ez genuen sartu lehenbiziko itzulian, baina baditu lekukotasunak OEHn. Berrazpen lexikala hola egitea ez dut batere argi ikusten, ez dakit hori den Euskaltzaindiaren lana. Hala ere, ez dakit zer egin daitekeen'.
- Erabakia: Erabakia (2005-06-24): 'bionbo Heg.'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2002-11-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ez dugu aurkitu.
biopsia (eta heste-biopsia, hezur-biopsia) 6: J. Agirre 2 ("Teknika biokimikoak, entzimen iharduera likido biologikoetan edo ehunetan #mdash#gibeleko biopsia, heste-biopsia edo fibroblastoen kultiboaren bidez#mdash# neurtuz"), I. Egurbide 2 ("Biopsia tumoralen edo aztertutako likidoen azterketa zitologiko eta histologikoa", "Hezur-muinaren azterketa: hezur-muinaren aspiratua eta hezur-biopsia"), Tx. Txakartegi ("Hezur-muineko aspiratu edo biopsian muin hiperzelularra aurkitzen da"), Goli ("Eta azken hau espezialistarengana joateko baimen-agiria, ehunen biopsia egin diezazun").
biopsia : HiztEn, LurE, Euskalterm 12 (hauetan larruazal-biopsia, biopsia aparatu, biopsi aparatu...) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.
biopsia : ElhHizt, EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 1998-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1998-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2016-11-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2016-10-26): bioteknologiko 29: Elhuyar 14, Consumer 2, Berria 8, EiTB 3, Argia 2.
EPG: bioteknologiko : Berria 6, Iñaki Heras.
Euskalterm: prozesu bioteknologiko, es (proceso biotecnológico), fr (processus biotechnologique).
BerriaEL2016: ez dugu aurkitu bioteknologiko formarik.
es biotecnológico / fr biotechnologique: Elhuyar: bioteknologiko; bioteknologia- (hitz-elkarteetan) / NolaErran: - / Zehazki: bioteknologia-, bioleknologiko / Labayru: - / Adorez5000: bioteknologiko, bioteknologia-.
Tekniko samarra, baina nazioartekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-11-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
biotiko 3: NZ/BBB1 ("Eskema ikusirik, esan itzazu ondoko faktoreei dagozkien zenbakiak: a) Faktore biotikoak, zenbaki bakoitzak zer adierazten duen zehaztuz"), Ingurugiro 1997 ("Unitate biotiko nagusiak espazioan eta denboran identifikatzea"), GeolBiol ("Atmosfera hartan lehen molekula organiko "biotikoak" eratu ziren").
biotiko : AB38 1 (faktore b.), HiztEn (Ekol. 1 bizidunei dagokiena, bizidunen eraginez gauzatua; 2 bizitzaren garapena ahalbidetzen duena), LurE (Biol. izaki biziena edo haiei dagokiena), Euskalterm 5 (hauetan 1 komunitate b.; 1 faktore b.; 1 ingurumen b.; 1 potentzial b.) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.
biotiko : ElhHizt (Ekol. biótico, -a), HiruMila (Biol. biótico, -a), EskolaHE (Biol. izaki biziena edo haiei dagokiena) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
izond.
Biol.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:20 | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Biol.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-11-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
biozenosi 1, S. Ott ("Bere landetan edo basoetan biozenosi batzuek beren dinamika biologiko propioak edukitzeak abeltzaina ez du kezkatzen, baldin eta produktu batzuk kontsumitzerik badu"); biozenosis (eta biozenosis aberastasun) 3: L. Oihartzabal 2 ("Edozein izaki bizik janariak beharrezko ditu; hori lortzeko taldetan bildu ohi dira, Biozenosis izeneko taldeak osatuz", "Biotopo-ak eta biozenosis-ak osatzen duten multzoari, berriz, ekosistema izena ematen diogu"), J.A. Berriotxoa ("Bardeetan aurkitzen den biozenosis aberastasun handiari buruzko begirada honekin amaitzeko beharrezkoa dugu lurralde osoko inguru egokienetan aurkitzen diren hegazti harrapalariak aipatzea"); biozenotiko 2, UZEI ("Biogeografia deskriptiboa, fenomeno bizien nahaspilaren deskribapen eta taxuketan subsidiarioren laguntzaz baliatzen da: korologia, biogeografia sistematikoa, biogeografia biozenotikoa eta faunistika eta floristika", "Biogeografia biozenotikoak, modu berean, komunitateen banaketa eta dinamika ikertzen du").
biozenosi : HiztEn, LurE, Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.
biozenosi : ElhHizt (Ekol.), EskolaHE (Biol.) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-s.
iz.
Biol.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2016-11-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2016-10-26): bipartidismo 25: Berria 19, EiTB, Argia 5; alderdi(-)bitasun 43: Berria 28, EiTB 15.
EPG: bipartidismo 6: Berria 5, Pako Aristi; alderdi(-)bitasun 2, Berria. .
Euskalterm: bi alderdiko sistema, alderdi-bitasun (Pol.).
BerriaEL2016: bipartidismo. Bi alderdiko sistema.
es bipartidismo / fr bipartisme: Elhuyar: alderdi-bitasun / NolaErran: alderdibitasun / Zehazki: alderdibitasun / Labayru: alderdibitasun / Adorez5000: alderdi-bitasun, bi alderdiko sistema.
Ondo osatua, eta premia dago
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-12-30 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
piper da nagusi, 23 ager.ekin (G 6, B 5, EB-EgAs 15: piper, piper egin, pipertu); pipar- Bn 7; bip(h)er IEn 2, EB 4.
biper* e. piper
B eta G piper da; Ipar. biper, baina piperrada
piper da nagusi gaurko erabileretan
b-/p-
- [E109]: "Piperrada ez da argumentua: gaskoierazko piperade izan daiteke jatorria". (1993-02)
- [E115]: Ipar. Ez eta ez Zuberoan, phiper/piper, biru/piru Ipar. Zuberoan ezta ezaguna. Badirudi hor iparraldea Benafarroa dela edo horgo azpieuskalki bat" (1993-02)
- [K204]: biperra ala bipera? Nik biperra entzuten dut [Lhande-renetik hartu ditut...]" (1995-03-03)
- [E124]: Zuberoan hitz hau Oihenartek dokumentatzen du bere duenak azer biper '(diru, sosa, aberastasun handia) duenak azei piper (botatzen die)' ezagunarekin. Edonola ere, gaur piperera dugu hedatuena" (1995-01-25)
- Erabakia: (EH 2014): Euskaltzaindiaren Hiztegiak e. marka kendu du.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Bigarren mailan onartzekoa |
"Documentado exclusivamente en autores septentrionales"
Ipar. 'sugegorria'
Ik. sugegorri
Ipar.
- [E124]: "sugegorri hobetsirik ere, ongi dator aldamenean bipera kultismoa izatea, zoologian gorri ez diren sugegorriak baitira. Bipera berdeak edo bipera beltzak, kasu, egokiago gelditzen dira sugegorri berdea edo sugegorri beltza baino. Espainolez ere ba dira horrelakoak: escorpión/alacrán, tortuga/galápago, pantera/leopardo, tordo/mirlo (baina beti islas galápagos, pantera negra edo mirlo blanco)" (1995-01-25)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- [E109]: "bipil falta da". (1993-02)
- [K204]: Hiztegi honen hutsa nabari da aldi bat gehiago laneko eskatua diguten lana egiteko. Zer erran nahi du bipil hitzak? Gizon bipila, hitz bipilak eta oiloa bipildu, batere ez da gauza bera. Hiru horiek hartuak dituzue? Ohar bera bipi hitzarentzat. Ez dut ikusten zertaz den bipi/pipi eztabada. Eta ez dakit zuen bipi mamutxa bat den ala (ere) oiloaren mihi puntan den biloa. Ala beste zerbeit!" (1995-03-03)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
bipilarazi, bipilaraz, bipilarazten. du ad.
bipilarazi, bipilaraz, bipilarazten
- [P008]: [Zerrendatik kenduko nuke] (1994-07-29)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-01-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
larrua bipildu, uldu
bipildu, bipil(du), bipiltzen. da/du ad.
bipildu, bipil(du), bipiltzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-11-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: BIPILIK. Decididamente, directamente, sin titubear. Nahiko nuen xanfarin ergelari biphilik ihardetsi. Arb Erlis 103. --Hik diokan bezala egin balezate denek, lurrak dauzkan gizon eta emazte guziak jar balite elgarri so, elgarren koi, ondoriorik uzteko axola izpirik gabe, laster gure motakorik ez litakek ageri nehon nehor? Gure mota ezezta litakek? --Amodioz litakek ezezta!, zaundan ihardetsi bipilik. JE Bur 99. Zango puntetan zaizko / Etorri biphilik, / Aizkora eskuetan / Ixil gibeletik. Larz Senper 102. (Estar, etc.) dispuesto, pronto. Artzain batek hiru hartz / oren batez hilik, / Hori aipatu gabe / nor egon ixilik? / Mañex berearekin / han baitzen bipilik, / Lau hartz ezarri tuzte / metara bildurik. Etcham 233. Atorra xuri, / gerriko gorri, / gainetik xamarra, / Lerden eta bipilik / beti garaztarra. Ib. 126. Bazoala, urhatsa bipilik, etxe batetara. JE Bur 191. Familiako notaria ere han, nausiaren ezkerretarik, begiak bipilik. JE Bur 130.
adib: xamar1 iz. Ipar. eta Naf. Gizonezkoen soineko luze mahukaduna, atorraren gainean janzten dena. Ik. brusa. Gizon gaixoek atorra dute gerrian xamar petik ageri. Atorra zuri, gerriko gorri, gainetik xamarra, lerden eta bipilik beti garaztarra.
Ez dugu aurkitu bipilik formarik.
Ez dugu aurkitu bipilik formarik.
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa -ik atzizkiaz sortutako gainerako adberbioak bezala.
Azpisarrera gisa jasotzekoa bipil sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
iz.
Teknol.
- [P008]: [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
izond.
- [P008]: [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 1998-06-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
bira eman aditz-esapide soila 11 aldiz ageri da: Anab Poli 6 eta Aprika 4; Enb; bira + det. osaerakoak (bira bat eman, bira osoa eman, bira batzuek eman...) 9 aldiz: JMB ELG 3, Vill Jaink 1, Anab Poli 3, Txill Let, NEtx LBB.
bira eman (bira emon) aditz-esapide soila 14 aldiz: B 1 (I. Etxeberri), G 4 (A RIEV, Garit, El Día 1932, ZArg 1929), EB 9 (I. Sarasola, X. Goia, J. Iturralde, A. Sarriegi, M. Etxezarreta 2, X. Mendiguren Bereziartu 3); bira + det. osaerakoak 19 aldiz: B 1 (J. Legarreta), G 6 (E. Mujika, Zumalabe, F. Zubiaga, Garm Bidasoa, YAzp, GAO 1989), EB 11 (Elhuyar 4, X. Arregi, HezkSaila, I. Mendiguren, J. Lasa, M. Altuna, JMB, Egin 1990), IE 1 (HerrizH 1988); biradera 7 aldiz: TeknolMekan 6, M. Dupac 1; biragune EB 5 (K. Igea, J.L. Aramendi, X. Olarra, N. Azurmendi, I. Tapia: "biragune sistema").
bira eman : AB38 2, HiztEn (adib.), LurE (adib.: determinatzailearekin); biradera : AB38 9, HiztEn, Euskalterm; biragune : HiztEn, AB50; Ez dugu aurkitu ap. DFrec.
bira eman : EuskHizt (adib.: aditz-esapide soila eta determinatzailearekin), ElhHizt (adib.), EskolaHE (adib.: determinatzailearekin); biradera : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, PMuj DVC; birader : DRA; biragune : HiruMila, ElhHizt, Lur EF/FE, Casve EF, PMuj DVC. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, HaizeG BF, Lh DBF.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
g.er. Ik. bira egin.
eman.
bira sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-05-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
b/min: Harluxet.
Zientzia-unitateak.
bira 1 sarrerari dagokion azpisarrera.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): Onartua AS gisa bira 1 sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-05-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
b/s: Harluxet.
Zientzia-unitateak.
bira 1 sarrerari dagokion azpisarrera.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): Onartua AS gisa bira 1 sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-06-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
bira sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-06-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
biraka sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
Bizk.
biraka.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-01-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:26 | 1998-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2002-11-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ez dugu aurkitu.
biragarri 4: P. Alkain ("Estrukturaren kostuak ahalik eta txikiagoak izan daitezen, oinarri biragarri baten gainean ispilu-multzoren bat muntatzea pentsatzen ari da"), Informatika Atlasa ("Diskoek osatutako multzoa unitate biragarri batetan ezarria dago, honek azalerak irakurketa / idazketarako buruetatik gertu mugitzea bideratzen duelarik"), TeknolMekan ("Loturiko piezen artean desplazamendu erlatiboak, desplazamendu libreak edo gidatuak, irristakorrak edo biragarriak burutu daitezkeeneko loturei, giltzadurazko lotura deritzegu"), P. Zabaleta ("Ordaindu eta ate biragarritik kanpora atera zen").
biragarri : AB38 22 (hauetan ardatz eragile b. 'eje motor giratorio', danbor, gorputz, kaskilo, labe, oinharri, pieza, plataforma, plater, torlojo b. 'giratorio', tornu b. 'torno revólver'), Euskalterm 5 (hauetan beso b. 'brazo girable', makurdura b. 'flexión rotativa', dorretxo, plater, tornu b. 'torreta, plato, torno revólver') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE.
Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-garri/-kor.
izond.
(norbaitek edo zerbaitek) bira dezakeena.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:30 | 1998-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-gune.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 | 1993-12-30 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
adlag.
AS gisa gehituz: bira-biraka .
- [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ate birakaria.
ate birakari, motor birakari
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
biraka(tu), birakatzen.
-tu/-katu.
da/du ad.
g.er.
biratu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:MatHizt | 1993-01-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh62 | 2022-05-10 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
LB: 91 (horietatik 72 Laneki); ETC: 316
ElhHizt: 0; Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0. Euskalterm: biraketa-abiadura (velocidad de rotación/velocidad de giro, vitesse de rotation, rotational speed/velocity of rotation, Industria / Makina-erreminta, TN).
[bira1] bira minutuko iz. Biraketa-abiaduraren unitatea, zerbaitek bere buruaren inguruan edo ardatz baten inguruan minutuko egiten duen bira kopurua adierazten duena. Errekorra: milioi bat bira minutuko. // bira segundoko iz. Biraketa-abiaduraren unitatea, zerbaitek bere buruaren inguruan edo ardatz baten inguruan segundoko egiten duen bira kopurua adierazten duena. Bi buruko danbor baten biraketa-abiadura 50 bira segundokoa da.
Terminoa da eta jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa biraketa eta abiadura sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh53 | 2020-07-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu biral formarik.
biral 52: Argia 4, Berria 15, Deia 6, EiTB 8, Elhuyar 7, Consumer 1, Jakin 4, Laneki 6, UEU.
biral 2, Berria.
Euskalterm: biral, biriko (TN, Med.); marketin biral, bideo biral (TN, Informat.).
es viral / fr viral: Adorez: biral / Elhuyar: 1 (Biol.) biral, 2 (Inform.) biral / Labayru: 1 (Med.) biral, 2 (Inform.) biral / Zehazki: birus-, biral / NolaErran: birus-, biral.
Erabilia da eta, beraz, jasotzekoa. Nazioartekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-08-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 |
AS: birao egin.
birao egin
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-11-16 | Adibide gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-05-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: BIRAOA (BIRAOAK, etc.) BOTA. Echar una maldición (maldiciones, etc.); blasfemar. Asko birau edo maldizio mota, aserre aldian erraz botatzen diranak. Gco II 16. Etzaitezela oitu juramentuak erraz egitera eta birauak botatzera. AA II 33. Bota diozu lagun urkoari birau edo madarikazio bat. AA III 526. Birao andijak botaten. JJMg BasEsc 12. Zergaitik alan bota birao añ gaiztoak? AB AmaE 208. Zeruetako Jaunaz birau izugarriak botatuaz. Arr May 65. Patxik, birau izugarri bat boteaz, jo zuan ostikuaz lurra. Apaol 41. Ta ordun jentillek burroa bota zuela: etxe ortan etxekoandre izeten zenak ez altzuela izenen osasunik. (AN-larr). JMB Mund I 38. Amandreak atea ez idikitzera, / botako dute igazko biraua ber-bera. Or Eus 141. Gorrienak ere etzuten emen biraorik botatzen. Or QA 83. Baiñan ez dezadan biraurik bota. Txill Let 53. Azkora-kirtenari bere biziko birao ikaragarri au bota eutson. Akes Ipiñ 33. Agura ugerdoari birao bat botauaz. Erkiag BatB 115.
adib: birao 2 iz. Norbaiti kalteren bat opa izateko erabiltzen den esaldia. Ik. madarikazio. "Eztanda egingo ahal duk", "itoko ahal haiz", "Deabruak eramango ahal hau" eta antzeko biraoak esan. Ea bere buruari biraorik ezarri dion. Biraoak botatzea ez dela berez bekatua. Bilbao, han ere dongeak birao (esr. zah.).
biraoa bota 4: EiTB (inoiz ez du biraorik botatzen ), Jakin (neskek gure etxean kontatu zutelako biraoa bota nuela), Argia 2 (adib.: Jentilak ere konturatu ziren atsoak ikusi zituela eta biraoa bota zioten).
biraoa(k) bota 26: Iñaki Zabaleta 3 (adib.: Ezker ukabila beste eskuaren sagarrean kolpatu zuen indarrez eta biraoa bota), Jose Morales 3 (adib.: Tsiganokek hortzak karraskatu, biraoak bota eta tu egiten zuen), Karlos Zabala 2 (adib.: Ez da arrazoi txarra madarikazioak eta biraoak botatzen hasteko), Elizen arteko Biblia 2 (adib.: Harresiak sendo eta janari aski zutela-eta, inguratuak lotsagabe agertu ziren Judasen gudarien kontra, berauek irainduz, biraoak botaz eta zilegi ez diren gordinkeriak esanez), Xabier Olarra (zaunka eta ekinaldi kontrolgabeak, aurpegi-imintzio eta keinu bitxiak egiten zituzten pertsonen kasuak edo nahi gabeko zantarkeria eta biraoak botatzen zituztenenak ia duela bi mila urte gogoratzen zituen Areteo Kapadoziakoak), Josu Zabaleta (halako biraoak bota zituen non doktore gaixoak, Dekanoari begirune handia bazion ere, haren itsumena deitoraturik, ez baitzekien non ezkutatu), Javi Cillero, Koldo Izagirre, Koldo Biguri, Itziar Otegi, Anjel Lertxundi
Egokia eta adibide gisa jasoa dago jada.
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da. Eta pluraleko adibideak jaso.
Adibide gisa mantentzekoa da birao sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-11-16 | Adibide gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-05-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: BIRAOA (BIRAOAK, etc.) ESAN (Añ). "Maldecir, echar maldiciones [..] biraoa esan" Añ. Cf. A Morf 745: "Prolativos llamó [Arana Goiri] a on-esan, gaitz-esan, guzur-esan, egi-esan, birau-esan, que según el tratadista significan decir bien, decir cosa mala, mentir, decir verdad y blasfemar. Yo siempre he oído ondo esan, txarto esan (gaizki fuera del V), guzurra esan, egia esan y birauak esan". Ardura gabe gezurrezko juramentuak, eta birau, edo maldizioak, eta blasfemiak esaten dituenak. Gco I 414. Esan izan dozunez biraoak eta arranak. Añ EL2 137. Entzun duzue erran duen burhoa; zer zaitzue? HeH Mc 14, 64. Patxik [...] esan zuan birau izugarri bat. Apaol 100. Burhau itxusienak erran zeitzon Jesü Kristen Erlejioniaren kontre. Ip Hil 10. Buonaparte Iaun andia / munduen itzalgarria / il zan aitz baten / birao esaten / egon etzalako beti / mundu guztian ganeti. Azc PB 215. Aora etorri iakozan biraorik ikaragarrienak esan da gero. Ag AL 78. Itz gaistoak erran ttuten edo birau edo blasfemiak Jen. edo Sanduen kontra. (Larrainzar, 1906). FLV 1988, 283. Biraoak esan eta alperrik zin-egitea. KIkV 64. Zer dio onek? Biraoa esan du onek. Ir YKBiz 90. Olako beste txarkeri ta birao asko ere esaten zizkioten. Ib. 481. Birao au esan gabe ez nadilla gelditu. Zait Sof 131. Ez dozu Jaunaren aurka biraorik esango. Ker Ex 22, 27. Biraoa esan du; ba ote dugu lekuko beharrik? IBe Mt 26, 65.
adib: birao 2 iz. Norbaiti kalteren bat opa izateko erabiltzen den esaldia. Ik. madarikazio. "Eztanda egingo ahal duk", "itoko ahal haiz", "Deabruak eramango ahal hau" eta antzeko biraoak esan. Ea bere buruari biraorik ezarri dion. Biraoak botatzea ez dela berez bekatua. Bilbao, han ere dongeak birao (esr. zah.). // def: birao egin Biraoa esan. Espiritu Santuaren aurka birao egiten duena. Aurretik igarotzen zirenek birao egiten zioten. Bere aitari edo amari birao egiten diona, hil bedi. Zer da birao egitea?, besterentzako gaitzen bat eskatzea.
biraoak esan 6: Consumer (beste jokamolde batzuk ere hartzen dituzte haiengandik, biraoak esateko eta oihu egiteko ohitura, adibidez), Berria (Ezagutzen ditut armarrietan eserita daudela beren seme-alabei biraoak esateko baimena ematen dieten gurasoak, gero edukaziorik finena emango dietelako ustetan, kolegio garestietara eramaten dituztenak), EiTB 3 (adib.: Itzulera gaiztoko bide" hori Octave Lapize frantziarrak konkistatu zuen lehenengo aldiz 1910ean, antolatzaileen aurka biraoak esan eta hiltzailetzat jo zituen egun berean), Argia (Iñakirentzat oso garrantzitsua zen biraoak esaten ikastea, haiek bezala nahi zuen hitz egin).
biraoak esan : Elizen arteko Biblia 2 (Ba al da Job bezalakorik? Honentzat ura edatea bezala da biraoak esatea), Koro Navarro (Bisonte bat zeramala ematen zuen, hain estu heltzen zien uhalei, hain gogor astintzen zuen zigor luzea, halako biraoak esaten zituen bidean jolasean zebiltzan haurrei abisu emateko, hain tente zihoan zango polainadunak aparte jarrita eta bere pony kulunkariaren indar beldurgarria eta tema madarikatuz), Lopez de Arana (Aizak, Freddy, nickel bateko isuna biraoak esateagatik), Koldo Biguri (Orduan, etxetik irten eta haritz bati azala kentzeko moduko biraoak esaten hasten zen).
Egokia eta adibide gisa jasoa dago jada.
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da. Eta pluraleko adibideak jaso.
Adibide gisa mantentzekoa da birao sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
izond.
g.er.
madarikagarria.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
biraoka(tu), biraokatzen.
du ad.
g.er.
madarikatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau56 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-12-30 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-ti.
izond. eta iz.
Batez ere Bizk.
biraolaria.