Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BIDEA (BIDE BAT, etc.) ERAMAN, BIDEA EROAN. Llevar, seguir un camino (sdos. prop. y fig.). Bide makhurra daramala. Ax 46 (V 29). Bide berri daroate. O Po 63. Bizkitartean bazihoan Jesus hiriz hiri eta herriz herri irakasten zuela eta Jerusalemeko bidea zaramala. He Lc 13, 22 (Lç bidea egin). Ango beren lanak egin ta beren itxerako bidea daramatela. Mb IArg I 163. Kondenazioko bidea zeramala. Cb Eg II 188. Nonbre xumea salbatzen da, har zazu beraz hek daramaten bidea. Brtc 144. Zerurako bidea daramanak, aunatu ez dedin, kontuz artzen ditu Sakramentuak. AA III 292. Ona izateko bidia daroian edo ez. fB Ic III 329. Eurak eruan eben zerurako bidetik ibilteko. Astar II 54. Jesusek zeraman bidean. Lard 429. [Jainkoak] zaintzen banau orai deramadan bidean. Dv Gen 28, 20 (Ur daramadan bidean; Ol, Ker egiten dudan (dodan) bidean, Bibl noan bide huntan). Utzirik ibaian ala kupida gabe bezela, Santuak ekin zion zeraman bidiari berriro. Bv AsL 206. Adalbaldok eroan eban bidea bera. Ag AL 59. Besteak eroan eben bidea. Echta Jos 203. Aizeak zeraman bidean [...] irakurtzen zuan urrengo egunerako giroa. Ag G 4. Eta ik, ze bide daruak? Kk Ab I 13. Eriotz aurreko gauean eraman zuen bide beraz. Inza Azalp 77. Euskalerria ez da osotara il, baiño ba derama bide. Or SCruz 8. --To, Pello, nun haila? Auritzeat? --Ba, hik ere bide bera deramak. Zub 41. Bata ta bestea daramakiten bideak arrapatuko ditu. Lab EEguna 92. Gure "Euskaltzaleak" oraindik aren aunditasunetik urrutitxo dago, baña bide berbera daramaki. Ldi IL 169. Yerusalem alderako bidea zeramalako. Ir YKBiz 260. Ugazabak salneurri-gañak goratu ta ugaritu egiten dabez, eta onelan baztarrak guztiak irabazi ta eskuratzeko bidea daroe. Eguzk GizAuz 61. Zoroetxerako bidia daroia. SM Zirik 67. Irungo bidea zeramaten. Anab Poli 120. Gizarteak ba-darama bere bidea. Vill Jaink 171. Benta bat ikusi zuan berak zeraman bidetik urruti gabe. Berron Kijote 45.

bidea eraman 13: Berria 9 (“Ehuneko horrek goranzko bidea darama krisialdi ekonomikoa hasi zenetik, 2008an %6,8koa baitzen”), EiTB 2 (“Marka guztiak hausteko bidea daramate”), Argia 2 (2 Bestalde, torturak beherako bidea zeraman, harik eta George Bushek terrorismoaren aurkako gerra indarrean jarri zuen arte”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bidea eraman 14: Berria 7 (“Aurtean, antzeko bidea darama”), Iñaki Iñurrieta (“Gauzek beren bidea zeramaten, eta ez inork ez ezerk geraraz zezakeen halabeharraren martxa”), Xabier Mendiguren Elizegi (“Handik aterata, askori sumatzen nien norako bidea zeramaten, eta harainoko denbora galdu nahi ez zuen presati batek halaxe esan zidan behin”), Patxi Ezkiaga (“Egingo du bai - Santxok berriro -; aieneka horretan, hilabete osoan eten-gabe aritzeko bidea darama eta”), Josu Zabaleta (“Purak eta Ernestinak negargarrizko bidea zeramaten”), Koro Navarro (“Historiara lehen kapitulura ere iritsi gabe pasatzeko bidea zeraman maite-kontu hark, eta horra botikari baten semeak irtenbidea eman”), Joxemari Urteaga (“Urteak bere bidea zeraman”), Patziku Perurena (“Gizarte osoak kontrako bidea baitarama”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta erabilia; azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bide sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BIDEA (BIDE BAT, etc.) HARTU. Tomar un camino; seguir un procedimiento. "Encaminarse [...] bidea artu" Lar. "Rauta, tomar la rauta, bidea artu" Lar y Añ. "Bide hori hartu dute (BN-arb)" Gte Erd 31. v. BIDEAK HARTU (b); Cf. BIDE HARTU. Asi zan bere bidea arzaiten. Lazarraga 1151v. Bat bederak ikhas beza Iainkoaren legea / Iakin faltaz har eztezan ezkerreko bidea. EZ Man I 8. Zer izanen da orai nitzaz? Zer bide hartuko othe dut? Salbatuko othe naiz? Ax 558s (V 357). Zeren nahi eztuen bekatuaren okasionetik ihes egin, eta bere bizitzearen oneratzeko behar den bidea hartu. SP Phil 25. Zeure loriara, handik / Hartu duzu bidea. Arg DevB 124s. Nor nola gobernatzen baita gaztean, hala komuntzki egiten ohi dela zahartzean-ere, orduan hartzen duen bidea, plegua, eta usantza edukitzen du gerorat-ere. ES 181. Ni naiz zuk hartu behar duzun bidea. Ch III 56, 1 (SP iarraiki behar zaizkon bidea). Beren bidea arzean edo bidez zebilzala. Mb IArg I 220. Galdegin zuen zein zen hark hartu zuen bidea; higan zen bere astoaren gainerat, eta eman zen haren ondoan. Lg I 344. Enganatzea liteke, bertze bide bat harturik saindu izaterat pretenitzea. Mih 109. Nonbre xumea salbatzen da, har zazu beraz hek daramaten bidea. Brtc 144. Ez esan zein bide artu dedan. VMg 66. Itsuak eta gorrak Zerurako bidea artzeko. AA I 420. Hartu nuen Jurdaingo hibaiarat zaraman bidea. MarIl 75. Jainkoak beste bide bat artu zuen, zentzatzen ote ziran ikusteko. Lard 122. Bide bera hartu behar da fedean. Hb Egia VIII. Gisua saltzea baino hobeki egin ginezake bertze bide bat hartzea. Dv Lab 187. Mont-Serrateko bidea hartu zuen. Laph 29. Bik artu zuten ipar aldeko bidia, beste bik jo zuten egualdera. Bv AsL 67. Zer bide behar duen hartu porturat heltzeko. Lap 14 (V 9). Beste bide bat arren hartü zien Jüdeatik elkhitzeko. Ip Hil 107. Artu zenduan Bermeora bidea. Echta Jos 125s. Artu zuan berriro erdalerrirako bidea. Ag G 118. Emendik orrerako bidea artuko degu. A Ardi 142. Eskual Herri bat lur arrotzetan / horra non den orai sortu, / zuen bidea horra non duten / bertze jendek nahi hartu. Ox 149. Craura bidea artu zun. Or Mi 87. Duke de Alba deituak ere bide hori hartu zuen, haratekoan beheitikoa eta hunatekoan gainekoa. Zub 126. Landako gizonek ez ikusteko, hartzen du bertze bide bat. Barb Leg 146. Bide baten ordez bestea artzea, ori gizonak euren eskuan euki dabela esatea be. Eguzk GizAuz 47. Zarautzerako bidea artu zun. TAg Uzt 202. Lurra oso solla bada, beste bide bat artu bear dezu. Munita 42. Bertze bide bat hartu zuen orduan Moisek. Itzuli handisko bat bazen hola. Zerb IxtS 41. Iruñera bidea artu eban eguerdi atantxe. Bilbao IpuiB 116. Oinez hartu nuen berriz bidea. JEtchep 110. Okerreko bidea artu eban. Erkiag BatB 97. Agintearen etorkia esplikatzeko, iru bide artu ditezke. Vill Jaink 186. Urrunago joaiteko zer bide hartu behar zuketen ikertzeko denbora. Ardoy SFran 260. Entzulearen gogoa bete nai du, eta ortarako badaki zer bide artu bearra daukan. MMant 34. Berriz borda alderateko bidea hartu nuelarik. Etchebarne 59. Bide au artu ta laster, arresi orren ondotik igarokeran itxaroten egoan. Gerrika 250. Har daitekeen biderik erosoena, noski, beste bat delako. MEIG VIII 103. v. tbn. Cb Eg III 388. Mg PAb 199. Aran SIgn 17. Mok 11. FIr 143. Ir YKBiz 33. TAg Uzt 254. Etxde JJ 190. Mde Pr 237. Anab Poli 121. BEnb NereA 159. Akes Ipiñ 21. Ugalde Iltz 17. Arti Tobera 279. Osk Kurl 168. MAtx Gazt 72. NEtx LBB 49. Berrondo Kijote 63. "Bide-artua (V). 1.º camino o viaje emprendido. 2.º camino elegido" A.

adib: bide1 3 iz. (Esapideetan). Norabaiteko bidea hartu, utzi. Norbaiti bidera irten. Marta bidera atera zitzaion lekuan. Bideari jarraitu. Bidean gelditu ziren bitartean. Itsuari bidea erakusteko. Bakoitzak bide erdia eginik. // 5 iz. Irud. Gaztelaniak ere egokitze horretara heltzeko bere bide berezia izan du. Salbatzeko bidean zarela (edo zaudela). Euskal literatura bide berrietatik abiarazteko. Gaurko eleberrigintzan bide berriak urratzeko. Euren asmo zuzen eta bide onekoak. Nik lehen bidea hartuko nuke, arras ikasientzat ari bagina, baina ez da hori gertatzen; sinpletasunera joko nuke areago, edo bide erdira behintzat. Hirugarren bidea.

bidea hartu 1529.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bidea hartu 750.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bide sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS: bidea hautserazi / EuskHizt: AS: bidea hautsarazi / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bide sarrerari dagokion azpisarrera.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

bidea galarazi.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BIDEA (BIDE BAT, etc.) IBILI. "Caminar, bidea ibilli" Lar y Añ. Albait ondoen ibilteko Krutze Santa oneetako bidea. Añ EL1 179. Bide lúzea beauzu ibili oráño. LE Ong 24r. Kalbarioko mendira igotzeko Jerusalen guzia ibilli bear zan. Lard 457. Bidiak eta bidiak ibilli ostian. Otx 105. Ainbeste bide ibilli / ditut erriz-erri. Gand Elorri 103. Bide geiena gauez ibilli bearko nuan basamortuan. Anab Aprika 67. Izadiak xede jakin bat izendatzen dio izaki bakoitzari, eta onek bide bat ibilli bear du xede ori irixteko. Vill Jaink 109. Egun bezain bakar ez naiz sekulan aurkitu / hainbeste bide ibili ondoren. Lasa Poem 106. Berriz ibili behar ez ditugun bideen irudia. MIH 288. Bide ibiliak maiz utzi ditu Orixek. MIH 356. Bide ibiliak, betikoak, erosoak eta maldarik gabeak izan ohi dira. MEIG I 197.

bidea ibili 20: Consumer, Berria 14, Euskaltzaindia, Argia 4.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bidea ibili 15: Berria 7, Karlos Zabala 2, Juan Garzia, Antton Olano, Josu Zabaleta, Imanol Zurutuza, Joan Mari Lekuona, Pako Aristi.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta erabilia; azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bide sarreran.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BIDEA (BIDEAK, etc.) ZABALDU. Abrir camino (sdos. prop. y fig.). Bidea zabaltzeko / este ximurtuai. Zav Fab RIEV 1907, 537. Beragaitik ikusten da Gipuzkoako nekazari jendea ari dala aiñ goaltsu, abere mueta au geiagotutzeko bide zuzenak iriki ta zabaltzen. Izt C 176. Uren erditik zabalduko da / bide leor bat beinguan. AB AmaE 61. Egunsentijari bidia zabaltzeko. Altuna 37. Baltsakeriari orrelan bidea idigi ta zabaldu yaken. Eguzk GizAuz 18. Biziak bide berriak zabalduko dizkizu. NEtx Antz 34. Argi-etxetik datorren indarrari bonbillara bidea zabaldu besterik ez dezu egin. MAtx Gazt 22. Bide berriak zabaltzen dituelako. MIH 197.

bidea zabaldu 289: Aizu 5, Deia 11, Elkar 2, Berria 151, EiTB 32, Jakin 19, Karmel, Argia 43, Laneki 3, Erlea 2, DiarioVasco 18.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bidea zabaldu 124: Berria 66, Herria 2, Karlos Zabala, Koro Navarro, Agustin Otsoa, Juan Kruz Igerabide, Anton Garikano, Markos Zapiain, Amaia Lizarralde, Koldo Izagirre, Pako Aristi…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta erabilia; azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bide sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BIDEAK HARTU. a) "Bideak hartzea, prendre les moyens de [..]. Laster har zatzu zure bideak, prenez vite vos précautions, faites promptement vos démarches" Dv. v. BIDEAK EGIN (b). Ez da asko nahi xoillaren izatea; seriozki estudiatu eta hartu behar dire hartako bideak. Mih 88. Bere sabelean ekhartzen duten fruituaren hil-arazteko bideak edo moianak hartzen dituzten. Brtc 62. Etorri leizkion peligroak eta naigabeak aurretik pensatzea, eta eskusatzeko bideak artzea. Gco II 84. [Gurasoen] konseju, ta baiezkoa bagarik ezkontzarako bidiak artzaiten dituezanak. CatLlo 42. Batzarrean bildu ziran, lenbaitlen eskuak egotzi eta galtzeko bideak artzera. Lard 427. Dabidi gatzigatzeko onek bere bideak artu zitzan. Ib. 169. Laborari onak egiten du bethi ongarria nasai; hartarako bideak hartzen ditu. Dv Lab 139. Kondeak, gerrako bere soñekoetatik erantzi zanean, Golori giltza guziak eskatu, eta onek iges egiñ etzezan, bideak ar zitzala Wolfiori agindu. Arr GB 95. Pekatuan barriro ez jausteko diran bideak artu gura ez dituezanakgaitik. Itz Azald 146. Prakerrek [...] burla egin dautsoela uste ixango yok [...], eta edozer ezbiar egiteko bidiak artu leikezak. Kk Ab I 35. Bakotxaren jabetzea aldeztu ta sendetsiaz, gizartean albait ugazaba ta jaberik geien izan daiten be, neurri ta bideak artu bear dabez. Eguzk GizAuz 164. Gizon zuhur bat behar diren bideak hartuko dituena, urthe onetako bihiaren bortzetarik bat gerokotz begiratzeko. Zerb IxtS 27. Behar ditugu bideak hartu populu horren menean atxikitzeko. Ib. 32. Oker ori zuzentzeko bideak artu nai izan zituan. Munita 7. Aien zoriona ta poza ikusteak, nere zoriona nundik sortu ziteken, garbi azaldu zidan: ta artarako bideak artzeko egarria, geitu ta bizitu zait egun auetan. NEtx Nola 33. b) Tomar el camino, tomar el rumbo. v. BIDEA HARTU. Baziakien latin ez eze, geiago ere; ez, egiaz, egaatzeko arrotasunez, ta jakin nai utsez, ta bai bideak artzeko Jaungoikoagana. VMg XVI. Etxerako bideak artzeko asmoetan, eurak egozan mandiotaraiño eldu zanean. Ag AL 127.

adib: bizitu, bizi/bizitu, bizitzen 1 da/du ad. Biziago bihurtu, bizitasuna hartu edo eman. Ik. biziagotu. Lehenengo sua piztu, gero bizitu. Hartarako bideak hartzeko egarria gehitu eta bizitu zait. Haren grina gaiztoak bizitzeko. Urratsa bizitu.

bideak hartu 30: Deia 3, Berria 13, EiTB, Jakin 2, Argia 8, Laneki, DiarioVasco 2.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bideak hartu 22: Herria, Berria, Marzel Etxehandi, Iñaki Iñurrieta, Patxi Altuna, Iñaki Zabaleta, Jon Muñoz, Antton Olano, Lourdes Oñederra, Patziku Perurena, Iñaki Heras, Xipri Arbelbide.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Egokia eta adibide gisa jasoa dago jada.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa gehitzekoa da bide sarreran ere.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

ekin aditzaren erabilera arrunt edo librea.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BIDEARI EMAN (G ap. A EY III 257). (Con aux. intrans., bipersonal y, modernamente, unipersonal). "Ponerse en camino" A s.v. eman. Naaman ez zitzaion hain laster eman bideari. Lg I 372. Eman zitzaion, gau hartan berean, bideari. Lg II 120. Hirur erregeak edo magoak, eman zitzaizkon bideari. Ib. 113. Bideari ematen zaizko. Mih 96. Bere-bereala Jerusalenerako bideari eman zitzaion. Lard 467 (v. tbn. 74). Lotsorkerian, uskurki bideari ematen banaiz, ez naiz helduren. Dv LEd 238. Xutituren naiz, eta emanen naiz zure bideari. Ib. 18. San Maore berriz ere eman zen bideari. Jnn SBi 108. Eta Kain eman zen bideari, bidearen gainean bizia galdu arte. Zerb IxtS 12. Berritz bideari eman ziren. Ib. 40. (Aux. trans. tripersonal). Onela gauzak, eman zion berriro bideari. NEtx LBB 188.

bideari eman 6, Berria (“Bideari ematen zaio jakin-minez, eta orrialdez orrialde topatzen ditu animaliak”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bideari eman 9: Herria (“Nahiz azken urtetan haütetsiak mintzatzen diren treinbide ala itsasuntziz kamioen iganarazteaz, kolektiboak ikusten dü lehentarzüna bideari emaiten düala... eta ez dü kanbiamenik ikusten logika hortan”), Josu Zabala 3 (2 Eta gaua baino lehen bideari eman zitzaion”), Pello Lizarralde 2 (“Neke keinu bat egin du bideari emateko prest dagoela adierazten duen jarrera hartu baino lehen”), Koldo Biguri 2 (“On Camillok itzultzeko bideari eman zion”), Edurne Elizondo (“Itoizko Koordinakundeak epaitegietako bideari eman dio lehentasuna, eta bide hori oztopa zezakeen edozer bazter uzten saiatu da beti”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta erabilia; azpisarrera gisa jasotzekoa bideari ekin, bideari lotu bezala.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bide sarreran.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BIDEARI JARRAIKI (JARRAITU, JARRAIO), BIDEA JARRAITU. Seguir el camino. Maledizkione haién gainean: ezen Kainen bideari iarreiki izan zaizkio. Lç Iudae 11. Alan iarraitu bekio bide oneri. "Y siga aquel camino". Cap (ed. 1893), 150. Ni naiz iarraiki behar zaizkon bidea. SP Imit III 56, 1 (Mst jarraiki behar zitzaion bidia; Ch hartu behar duzun bidea). Zuk iduki duzun bideari narraiola. Arg DevB 113. Jesus yarraiki zitzaion bere bideari. Lg II 208. Ze nekez jarraitu zenduan Kalbarioko bidea! Añ EL1 190. Infernuko bideari jarraioko diozue. Gco II 81. Jesusek erakutsi digun Zerurako bideari jarraitzea arreta andiarekin. AA III 455. Zelietarako bide hersiari jarraikitzeko. UskLiB 70. Urtetera joiala Eleisatik bere bidiari jarraituteko goguagaz. Ur MarIl 108. Gurdian sartuta, bere bideari jarraitu zitzaion poz andian. Lard 493. Nik ezin neioket onela bidiari jarrai. Bv AsL 146. Besteak eroan eben bidea jarraittuko ete eben guztiak. Echta Jos 203. Gizona bideari jarraik litekea / Ez balu, hots emaile, Jesusen elhea? Ox 70. Ta guk gure bideari jarraitu bear diogu. Alz Txib 103. Jarraik bitez bideari, heriotzaren beldurrik gabe. Lf Murtuts 51. Bideari jarraitu genion Amontilladoruntz. Mde Pr 112. Gertu naukazu osabaren bidea jarraitzeko. Etxde JJ 129. Eta etxerantzako bideari jarraitu eutson. Bilbao IpuiB 177. Gure errikide Izeta, beste horiek bezala, asitako bideari jarraikiko zaiola gero ere, igurikatzen dugu bihotz bihotzetik. AIr in Izeta DirG 13. Gure sasoia joan zan. Orain zuek jarraitu bearko diozue zarron bideari. NEtx LBB 20. Atseden alditxo bat antxe artuta, aurrerako bideari jarraitu genion berriro. AZink 61. Agurtuaz, jarraitu geuntsan geure bidiari. Gerrika 203. v. tbn. Bideari jarraiki: Ip Hil 121. Bideari jarraitu: VMg 66. JJMg BasEsc 151. Aran SIgn 14. Ag AL 5. TAg Uzt 164. Txill Let 98. Anab Aprika 61. Berron Kijote 65. Bidea jarraitu: Arr May 197. Basarri 118. Gure asaben bideari jarraika. Ag G 365. Ta zarra-zarra asi zan bideari jarrai. Bilbao IpuiB 240.

adib: bide1 3 iz. (Esapideetan). Norabaiteko bidea hartu, utzi. Norbaiti bidera irten. Marta bidera atera zitzaion lekuan. Bideari jarraitu. Bidean gelditu ziren bitartean. Itsuari bidea erakusteko. Bakoitzak bide erdia eginik. // jarraitu1, jarrai/jarraitu, jarraitzen 1 dio ad. (nor osagarririk gabe). Norbaiten edo zerbaiten ondotik joan edo ibili. Ik. jarraiki; segitu. Etxeraino jarraitu dio. Jainkoaren deiari baino emaztearen esanari hobeki jarraitu zion. Urrundik jarraituko diot. Mutilak begiez jarraitzen dio. || Bideari jarraitu. Egin zuen aitortza on bat eta jarraitu zion Zerurako bideari. Aitaren lanbideari jarraituz, zuzenbidea ikasi zuen Bordelen.

bideari jarraitu 260: Aizu 4, Bizkaiko batzar nagusiak, Deia 7, Elhuyar 5, Elkar 4, Consumer 5, Berria 153, EiTB 37, Jakin 5, Karmel 3, Argia 17, Laneki 2, DiarioVasco 17.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bideari jarraitu 149: Berria, Elizen arteko Biblia, Asisko Frantzizko, Iñaki Mendiguren, Luis Elberdin, Patxi Ezkiaga, Pedro Alberdi, Koldo Zuazo, Unai Elorriaga, Ana Urkiza, Juan Luis Zabala, Alberto Barandiaran, Juan Luis Zabala…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Egokia eta adibide gisa jasoa dago jada.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa mantentzekoa da bide sarreran ere.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

lotu aditzaren erabilera arrunt edo librea.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-zko.

Kategoria

iz.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

bidezkoa, bidaztia.

Txostenaren laburpena

'carretera, camino real, grand'route, route nationale' adierakoak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

bide(-)berri (eta barri) 16: B 8 (A BGuzur 2, Akes Ipiña 6), G 3 (A Ardi, Or SCruz, Munita), IE 4 (Barb Sup, Izeta DirG, JEtchep, Zerb Azk), EB 1 (Mde HaurB); bideberri (eta bidebarri): B 3 (Erkiag), IE 1 (Zerb Azk). Eta gainera Noe, EGAlm 1904, Zerb Herr 1958; bide(-)erreal 6: B 2 (Añ GGero, Erkiag BatB), G 2 (Aran SIgn, Urruz Zer), IE 2 (Ax, LE Prog). Eta Cb EBO; bide (h)andi 16: G 6 (Izt C), IE 9 (Lg, Bordel, Laph, HU Aurp, JEtchep 2, Mde Pr 3), ZuAm 1 (Etch). Eta Volt, IPrad EEs 1915; bide zabal : SP Imit, Ag G 2, EEs 1915, Bera EEs 1915, IPrad EEs 1915, Kk Ab 3, Zub, Markiegi in Ldi IL, Goen Y 1934, TAg Uzt, Zait 2, Munita 2, Anab 2, Erkiag 3, EgutAr 1959, Ugalde Iltz, Osk Kurl, Gand Elorri, Vill Jaink.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bideberri 7 aldiz ageri da, IE-EB (M. Erdozainzi 2, P. Saragüeta, Satr 3, Etxde); bide zabal 2 (I. Omaetxebarria, EAEg 1936); bidetxabal 2 (Euzkadi 1919); bidezabal 4: B (Erkiag), G 3 (B. Gerra, MItziar, TAg Uzt).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Euskalterm: bide zabal 1 (gran vía); AB50: bidezabal 1 (autopista). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

beste hiztegietan jaso dutena: bideberri : EuskHizt (bide-berri: errepide), Casve EF (grand'route), HaizeG BF (route nationale), Lh DBF (grand'route), DRA (bidebarri: carretera, camino real), PMuj DVC (bide-barri, bide-berri: carretera); bidehandi : EuskHizt (bide-handi: errepide), Casve EF (route nationale), Lh DBF (route royale, impériale, des départements), DRA (camino real); bidezabal : EuskHizt (bide-zabal: errepide), DRA (bide-zabal: camino real, carretera), PMuj DVC (carretera, camino real). Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) carretera / camino real formen ordainak: HiruMila: errepide, galtzada, kamino / ø // ElhHizt: errepide / errege-bide // Lur EG/CE: errepide / ø // PMuj DCV: (camino real, ancho) errege-bide, gurdi-bide, auto-bide, orga-bide, bide-zabal, bide-berri / bide-zabal, errege-bide; b) grand'route, route nationale formen ordainak: Lur EF/FE: (route) errepide // Casve FE: ø / erregebide, bidehandi, bidenausi // HaizeG FB: bide-berri, bide-handi / errege-bide.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS: bide-berri / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-berri.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

errepidea.

Euskaltzaindiaren Arauak

iz. eta izond. / AS: bidegabeko.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: bidegabez .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

bidegabeko

Kategoria

iz. eta izond.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

bidegabe(tu), bidegabetzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

bidea galdu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bidegabe sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

bidegabeki.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

bidegabezta, bidegabeztatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Diakronia

Zah.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

iraindu.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gile.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gintza.

LBeh (2013-06-10): bidegorri 254: Deia, Consumer 74, Berria 47, Argia 41, DiarioVasco 46; bide gorri 11: Consumer, Berria 5, Argia, DiarioVasco 4.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bidegorri 14: Berria 8, Patxi Zubizarreta 3, Joxerra Garzia, Karlos Linazasoro, Iñigo Aranbarri; bide gorri 9: Berria 3, Piarres Aintziart 2, Aurelia Arkotxa 2, Ana Urkiza, Aingeru Epaltza.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: bidegorri. Bizikletetarako bidea.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es carril bici / fr piste cyclable: Elhuyar: - / Nolaerran: bizikleta bide / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: bidegorri.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Euskalterm: es carril bici; fr piste cyclable; eu bidegorri; en bicycle lane.

Eratorri-konposatu berria hedatua da, eta zaharrarekin batera onartzekoa

Eratorri-konposatu berria, baina oso hedatua Hegoaldean.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Forma baten adiera(k)

Bizikletetarako bidea.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

"Documentado en autores tanto septentrionales como meridionales (...); las formas en bida- apenas aparecen en los textos. En DFrec hay 9 ejs. de bidegurutze"

Jatorrizko forma

eskuzko bidegurutze

Forma nagusia da alde eta aldi guztietan

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

bidelari (L-sar, BN-lab ap. AtSac 49 ), bidalari. Viajero. v. bidari . Basalurrez bidalari / kê urdiña ba-dut nabari, / ai nire poza! uraxe baita / gizalur-ezagungarri. Ldi UO 16. Isil ibilli zaigu gure bidelari; / ez da ain ixil ibiltzen airean egazti. Or Eus 130. Arren enetxoek, arrotz eta bidelari zeratenez, aldegizute animaren aurka gudan ari dan aragi-irritsetik. (1 Petr 2, 11) Or MB 451s (IBk bidelari; Lç bideazko, He bideante, TB piaiant, Dv bideant, Ol bidazti). Arkitu zuten bada gure bidelaria, ta begitarte gozoa egiñik esan zioten beren gogoa, erriraño ta etxeraño laguntzeko. Manzi GPatroi 128.

bidelari 60 (askotan mintzalagunei dagokie: bidelariak eta bidelagunak): Aizu 11, Argia 18, Berria 4, Deia 3, DiarioVasco 4, Elhuyar 4, Goiena 6, HABE 5, Jakin, Uztarria 4.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bidelari 1, Asisko Frantzizko.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: bidelari (correcaminos; Biol.).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta, beraz, jasotzekoa.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: bideo-joko .

LBeh (2014-04-03): bideoblog 42: Berria 27 (adib.: “Internet sarietan bideoblogik onenaren saria eman diote Lost in Bilbao ekimenari”), EiTB 10 (adib.: “Haritz Rodriguez kazetari eta bidaiazale donostiarrak bidaien bideoblog berri bat sareratu du”), Argia 5 (adib.: “ondorengo zerbitzuak ere eskaintzen ditu: ekitaldien jarraipen informatiboa, idatzizko erreportajeak, webgune eta bideoblogen diseinua, iragarkiak kontratatzeko edo Tokitan.tv-ko bideoen babesle bilakatzeko aukera, sare sozialen kudeaketa, eta, leku, ekimen edo jardunaldi bat sustatzeko abagunea”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ez dugu aurkitu bideoblog formarik.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: bideo. Bideoaren munduari buruzko beste hitz batzuk. Atariko bideo (bideo atezain*), bideo arte, bideoblog, bideo joko, bideo konferentzia, bideo sorkuntza, bideofono (bideotelefono*), bideokamera, bideokasete, bideoklip, bideoklub, bideokontsola, bideoteka, bideozaintza, bideozale.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es videoblog / fr blog vidéo: Elhuyar: - / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: -.

Onartzekoa da, euskal osaerako ordainarekin batera

nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.

LBeh (2016-10-26): bideogintza 37: Laneki (“pintura, eskultura, argazkigintza, bideogintza, musika, kantua, dantza eta antzerkigintza”), Elhuyar (“Arlo zibilean ere gero eta gehiago erabiltzen dira, zainketa-lanak egiteko, lursailak neurtzeko, argazkigintza eta bideogintzarako eta abarretarako”), Berria 25 (adib.: “30 minutuko iraupena du eta Lehizepes Ekoizpenak bideogintza enpresak egin du Oiartzungo Udalaren mandatuz”), EiTB 2, Argia 8.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bideogintza 20: Berria 19, Josu Zabaleta.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu bideogintza formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ondo eratua, eta hedatua.

Zerrenda osagarriak

PUrib: "bideokamera / videokamera".

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-kamera.

Zerrenda osagarriak

EEgunk.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-klip.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-klub.

LBeh (2014-04-03): bideokonferentzia 73: AEK (“GPS aplikazioak, multimedia irakurgailuak, bideokonferentzia aplikazioak, mahaigaineko zein sakelako sistema eragileak...”), Elhuyar (“Nik behintzat oso praktikoa deritzot AEBko Ipar Carolinako ikertzaile batzuek egin duten 3D bideokonferentziaren demoari”), Consumer 11 (adib.: “Samsung-ek bideokonferentzia eskaintzen du”), Berria 24 (adib.: “aretoaren barnean zeuden 250 lagunez gain, bertze 150ek kanpoan gelditu behar izan dute bideokonferentzia bitartez eztabaida jarraitzen”), EiTB 35 (adib.: “Nudistatik 30 bat metrotara zegoen bi adingabeen amak Madriletik egindako bideokonferentziaren bidez azaldu duenez, Haizearen Orrazira heldu zirenean agenteek gizona jada atxilotu zuten”), Argia (“Astebete geroago alderdiaren idazkari nagusia izan zen, bideokonferentzia bidez, israeldarrei abisua luzatu ziena”); bideo konferentzia 18: Berria 17 (adib.: “Bideo konferentziaz egiteko prest agertu zen auzitegia”), EiTB (“Aita Santuak ere parte hartu du, bideo konferentzia bidez”); bideo hitzaldi 1: Berria (“Gaur xake txapelketa egingo dute eta ostegunean bideo hitzaldi bat.”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bideokonferentzia 11, Berria (adib.: “1.200 metro koadroko lokala teknologiarik modernoenarekin horniturik dago: prestakuntzarako gelak, auditorioa, liburutegia eta bideokonferentzia aretoa daude bertan”); bideo konferentzia 16, Berria (adib.: “Bideo konferentzia, Internet eta telebista erabilita herritarren bizi-kalitatean eragin daitekeela esan dute agintariek”); bideohitzaldi 3: Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur; bideo-hitzaldi 1: Iñaki Heras.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: bideo konferentzia.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es videoconferencia / fr vidéoconférence: Elhuyar: bideokonferentzia / Nolaerran: bideokonferentzia / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: -

Onartzekoa da, euskal osaerako ordainarekin batera

nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa. Baina konferentzia sarreran adiera hau gehitu beharko litzateke (‘hitzaldia, hizketaldia’, OEHren bidetik).

LBeh (2014-04-03): bideokontsola 42: Consumer (“Espainiako haur asko Erregeek ekarri dieten bideokontsolan jolasei begira, adi-adi dabiltza aspaldi honetan”), Berria 25 (adib.: “Play moduan ezagunak dira Microsoften Xboxek edota Sonyren Playstationek osatzen duten bideokontsola sorta guztia”), EiTB 15 (adib.: “Aginterik gabe maneiatzen den bideokontsola atera du Microsoftek”), Jakin (“aisia zein kulturakoak (iPhone, iPod, bideokontsolak)”); bideo(-)kontsola 166: Aizu 3, Berria 10 (adib.: “iPodean erabiltzeaz gain, Microsoft Zune-an, DVD eramangarrietan, bideo kontsoletan, Nokia N95 sakelako telefonoan eta Samsung etxeko zenbait sakelakotan ere erabil zitezkeen”), EiTB 111 (adib.: “Sony konpainia japoniarrak PlayStation 3 bideo kontsolen konexio arazoa automatikoki konpondu dela jakinarazi du”), Argia 3 (“Nik diot, gaztetan, 90eko hamarkadan, gurasoek Atari 2600 bideo kontsola erosi zidatela, beste guztiek Nintendorekin jolasten zuten bitartean”), Elhuyar, Elkar, Consumer 35, Jakin, Laneki. // bideokontsola 54: Argia, Berria 34, EiTB 15, Consumer 2, Jakin, Laneki.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bideo-kontsola 1, Patxi Iturritegi (“Bideo-kontsola on bat, esate baterako, Leirek inondik inora erosten uzten ez didana”). Ez dugu aurkitu bideokontsola formarik.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: bideo. Bideoaren munduari buruzko beste hitz batzuk. Atariko bideo (bideo atezain*), bideo arte, bideoblog, bideo joko, bideo konferentzia, bideo sorkuntza, bideofono (bideotelefono*), bideokamera, bideokasete, bideoklip, bideoklub,bideokontsola, bideoteka, bideozaintza, bideozale.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu bideokontsola formarik.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

cf HBL proposatua (2013-09-10): “bideo-kontsola | H: Eratorri-konposatu zuzena, baina pasakorra izan daiteke.”

Eratorri-konposatu zuzena da, baina zalantzak daude hiztegian jasotzeaz

Eratorri-konposatu zuzena, baina pasakorra izan daitekeela aipatu da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa. Bide batez, bideo(-)joko forma arautuaren grafia berrikustea komeni dela aipatu da, beste guztiak lotuta jaso dira eta. Oraingoz bere horretan uztea erabaki da (bideo(-)joko).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bideozaintza 5, EHAA 1998 (adib.: "Bideozaintza eta Askatasunen Batzordea sortuko da Lege Organikoan dauden printzipioen arabera; eta bideokamera finkoak instalatzeko eta bideokamera eramangarriak erabiltzeko baimenen erregimena garatuko da", "Hamabost egunean behin Bideozaintza eta Askatasunen Batzordeari informazioa ematea bideokamera eramangarrien erabileraz, eta egindako grabazioen euskarria berari igortzea, hori egiteko eskatzen duenean", "Bideozaintza eta Askatasunen Batzordeari txostenak eskatzea bideokamera finko edo eramangarrien bidez lortutako irudi eta soinu grabazioen legezkotasunaz", "Bideozaintza eta Askatasunen Batzordea deritzon aholku-organoa sortuko da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bideo-zaintza : Euskalterm 2 (videovigilancia) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Osaerak zalantza sortzen du

forma horretan eratu da, eta horrela erabili, esku arteko datuen arabera; baina zalantzazkoa da osaeraz: x-zaintza modukoak 'x(-ren) zaintzea' adierakoak dira, ez 'x bidezko zaintzea' adierakoak.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-zaintza.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: inviable.

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

forma berri, egoki, premia bati erantzuten diona.

Atzizkien araberako erabakiak

-ezin.

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

ezin bideratuzkoa.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: viable

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: viabilidad

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bideraketa (eta pedagogi bideraketa 1) 6: I. Uribe ("Dirudienez, Gipuzkoako Foru Aldundiak, Oztaran errekaren zati baten bideraketa estalia burutzen ari zela-eta, alzairuzko urodi bat zegoela ikusi da"), EHAA 1989 eta 1992 ("Kontuan hartu behar da, ekainaren 15eko 10/1987 Legeak gas erregaiak kanalizazio bidez hornitzeko iharduketak onura publikotzat deklaratu zituela, baita horniketa horri buruzko ekoizketa, bideraketa eta banaketari buruzkoak ere", "irakaslegoari, irakaskuntzarako eta kirolerako instalakuntzei, pedagogi bideraketari eta osagarrizko gainerako zerbitzu [sic] dagokienez..." #mdash# instrumentalización pedagógica), M. Gartzia ("Telefono erotikoen erabilera, edota aldizkari eta bideo pornoena, ez da kritikagarria baina sexualitatearen bideraketa komertziala ekar lezake"), N. Gonzalez ("hitzegiteko espazio bat sortzen denean, komunikazioa eta sortu daitezkeen arazoen bideraketa bereziki zaindu behar dira"), Ingurugiro 1998 ("Gauza berbera gertatzen da bideraketekin; uraren bidea oztopatzen ez dutenez, urak, ibaian behera doan heinean gero eta abiadura handiagoa hartzen du"); desbideraketa 10: N. Balluerka ("Desbideraketak aberrazio gisa kontsideraturik egongo lirateke"), A. Aldezabal ("Zonalde honetara Oñatitik Arantzazura doan errepide berberetik iris daiteke, Araotz herrira daraman desbideraketa hartuz"), J.M. Barandiaran ("Sinkrotroi-erradiazioa magnetoen bidez elektroi edo positroi oso arinen desbideraketak sorturikoa da"), Kalkulua 2 ("Balezta batean karga baten oszilazioak aztertuz, oreka-posizioarekiko y desbideraketaren formula denboraren funtzio bezala lortzen dugu", "Honekin desbideraketa gehitzen duten t-ren balioak zeintzuk diren etab. ikus dezakegu"), BAO 1992 ("Ekialdean: Gernikatik Lekeitiorako 6.212. eskualde errepidea, Santimamiñeko Kobetaraino, Baselizaraino, doan desbideraketa, San Migel Gailurreko maldak..."), J.K. Igerabide ("eguneroko giroan era jakin batean garatuz joango litzatekeen gauza [...] ezustean beste bide batetik bideratzen da. Desbideraketa horrek sortzen duen zuloa zenbat eta handiagoa izan, orduan eta ezuste eta zorabio handiagoa sortzen da haurrarengan, orduan eta zorrozkiago akuilatzen da irudimena"), P. Aristi ("Frantziskaren helburuetan azarearen esku dirudien desbideraketa honen ondoren, ezer gutxi dakigu beraz ia berrogeita lau urtez"), J.A. Urbeltz ("kantineren "desbideraketa" bat "majorette"ak izan daitezke"), Ana Irigoien (""Gorroto dut surrealismoa. Arte burgesaren adierazpen gainbeherakoa iruditzen zait, jendeak artistarengandik hartzea espero duen artearen desbideraketa" idatzi zion 1952an Antonio Rodriguez adiskideari").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bideraketa : AB50 1 ('encauzamiento'), HiztEn (bideratzearen ekintza eta ondorioa), Euskalterm 2 (Informat. 'encaminamiento, asignación de ruta; acheminement, routage; routing'; bideraketa moldatzaile, bide-erakusketa adaptatzaile sinonimoarekin); desbideraketa : HiztEn ("1 desbideratzearen ekintza eta ondorioa; 2 Hizkl. jatorri edo zentzu bereko bi elementu desberdinak dituzten bi hizkuntz egoera [...] desberdinen artean gertatu den fenomenoa"; eta AS hauek: desbideraketa aritmetiko edo absolutu, desbideraketa tipiko edo estandar), LurE (desbideratzea) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bideraketa : HiruMila (encauzamiento); desbideraketa : HiruMila (desviación), EskolaHE (desbideratzea) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Ondoko erabilerak argituko du formen arteko lehia

ongi eratuak dira, eta erabiliak, -keta, -pen, -tze osaerakoak, eta (lantaldearen ustez, batasuna egiteko egokiena -tze osaerakoa den arren) hirurak proposatzen dira, erabilerak argi dezan horien arteko lehia.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-tze.

Txostenaren laburpena

Ik. s.u. bideraketa, bideratzaile dagokien informazioa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ez biderapen , biderakuntza, bideratzaile formarik, ez bideratze izen-banaketakorik. Ik. bideratze aditz-banaketako 2: Harb ("Hugenautak, paganoak eta infidel guziak eliza sainduan ezar itzatzu bere salbamenduko bideratzea gatik eta zure sehitzea gatik"), Mb IArg I ("Munduko arrotantz ta ondasundi guzien ezer-eza ekusi ta orien bidez egiñaz ongi damuturik berriz ez orien bideratzea, ta artako bein ta berriz ta askotan gogoan artzea").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bideraketa 6 (cf. supra); biderakuntza 1, BalioUrritu 1984 ("Legeak aurrikusten dituen aldizkako prestazio ekonomikoen biderakuntza eta ematea"); biderapen 7: EHAA 1985-1992 bitartekoak 6 (adib.: "Indarrean dauden legeen arauera Udalei dagozkien biderapenetarako agintepideen kaltetan gabe"), ZerbGidaliburua 1989 ("lurralde barneko espedienteen biderapena"); bideratze (eta ur bideratze) 4: A. Eizagirre ("Adierazpen sozial horien bideratze, arautze, antolatze eta erakundetzearen garaia dugu"), Ttipi-ttapa 1995 (izenburu gisa: "Ur bideratzea"), EuropaBI ("Erkidegoak, halaber, helburu horiek lortzen lagunduko du, egiturak helburu dituzten funtsekin egindako jardueren bidez [Nekazaritza Bideratu eta Bermatzeko Europako Funtsa, "Bideratze" saila]"), GAO 1998 ("Herri ibilgua eta berorren bideratze, babes eta zerbitzurako elementuak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bideraketa : cf. supra; biderapen : AB50 38, Euskalterm 1 (kanalizazio sinonimoarekin); bideratze : AB50 2, LurE (Bideratu aditzaren aditz izena), Euskalterm 4 (hauetan b.-taula, gaiak b., urte anitzeko b.-programa) // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB38.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bideraketa : cf. supra; biderakuntza : HiruMila (tramitación, encauzamiento), Casve EF (gestion, négociation); biderapen : HiruMila (1 encauzamiento; 2 trámite; 3 dirección, orientación), Casve EF (1 gestion, négociation; 2 orientation); bideratze : EuskHizt (bideratu ad.-aren aditz izena), HiruMila (1 acción de encaminarse, guiar; 2 acción de procurar; 3 acción de venirle a uno/a), PMuj DVC (orientación, encaminadura) // Ez ditugu aurkitu ap. ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, Lur EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.