Harremana

    1133 emaitza bi bilaketarentzat - [401 - 500] bistaratzen.

    bihurpen
    iz. g. er. Bihurrera.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bihurpen

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:18 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    a) bihurdura 'zain-tiratua' adierakoa behin (Zub) eta OEH argitaratuan beste biurdura bat (LE-Ir); b) bi(h)urketa : b1) 'itzulpena' adierakoa OEH argitaratuan behin (A in Mg PAb); b2) MEIG-NEtx bi ager.: "Ertz biziz, bihurketaz eta tolosturez sortutako lana, lehenengo burnietatik, halakoa agertzen da", "Bihurketa neurtu bidez doa aurreraka: bata besteari erantsia dator, eta haien kantoiak, zehatz neurtuak, tajuz erabakitzen dituzte geroko abiaketak"; biorketa 'zain-tiratua' adierakoa OEH argitaratuan behin (CartAnd); c) bi(h)urkunde 'esker ona' adierakoa 13 ager. IE (He Gudu 2, Lg 8, Jaur, Dv LEd 2) eta OEH argitaratuan beste 5 ager. (He Phil, Dv 3, Gy Visites ap. Dv); d) bihurpen: ø; e) biurraldi 'itzulera' adierako bi ager. (TAg Uzt) eta OEH argitaratuan beste bihurraldi bat (Dv); biurraldika 'itzulika' adierakoa behin (TAg Uzt) eta biurraldikatu adierakoa 3 ager. (TAg Uzt); f) bi(h)urkera : f1) 'aldaketa' adierakoa OEH argitaratuan behin (Itz Berb); f2) 'itzulpena' adierakoa behin (Izt C) eta OEH argitaratuan beste bat (A Txirrist); f3) bihurkera MEIG ager. bat: "[Txillidak] Gaiaren gogor-biziak formari bizi-itxurako haziera bat ekartzen dio; haziera makur-ezina eta eske luzeen eragozpenez lotua: soma-ezineko bihurkera, behartze gorbiziz lerro etzanaren bihurgaitza hausi-zorian jartzen du"; biurkeratu 'itzuli' adierakoa behin (Izt C); g) bi(h)urrera : g1) 'joan dena bihurtzea' adierakoa 5 ager. B (Añ GGero 3, Ur MarIl, Ag AL) eta OEH argitaratuan beste ager. bat (Izt C) eta biurreran 'a la vuelta' adierako beste bat (Ag EEs 1917); bigurtukera corpusean behin (Ox); g2) 'bekataria bide onera bihurtzea' adierakoa B-G 7 ager.: Añ 2, Mg 4, Itz Azald 1; eta OEH argitaratuan beste bi ager. (Añ MisE, Astar I); g3) (eta euskal-bihurrera) 'aldaketa' adierakoa 6 ager.: B-G 5 (Itz Azald 4, Mg CC), EB 1 (MEIG) eta OEH argitaratuan beste ager. bat (Añ MisE); biurtuera corpusean behin (Itz Azald); g4) (eta biurtuera ) 'ostutakoa edo zor dena bihurtzea' adierakoa 12 ager. B-G (Añ 2, Mg 6, Itz Azald 4); e5) MEIG behin: "Eta egunen batean euskaldun huts, ez hain huts, haatik, dugun eta dukegun munduan, bihurtuko bagara ere euskotar guztiok, etorkizun lainotsuan dago bihurrera hori"; h) biurtza 'aldaketa' adierakoa behin (Mg CC). Ikus OEH argitaratuan lekukotasunik gabekoak: 'itzulpena' eta 'cambiante; torcedura; vuelta' adierakoak; i) bi(h)ur(t)ze : i1) (eta atzera-biurtze) 'joan dena bihurtzea' adierakoa 9 ager.: B 4 (Añ GGero, Erkiag 3), IE 4 (Ax 3, SP Imit) eta OEH argitaratuan beste bi ager. (Echve Dev, Prop 1902) eta biurtute B behin (Añ EL2); i2) (eta aul biurtze, gatz bi(h)urtze, on-biurtze) 'aldaketa' adierakoa 5 ager.: B 1 (Añ GGero, Etxba Ibilt), G 3 (Aran SIgn, Lek SClar, Or Aitork), IE 1 (Ax); i3) 'bekataria bide honera bihurtzea' adierakoa B behin (CatBus); i4) 'ostutakoa edo zor dena itzultzea' adierakoa B behin (Mg CO); i5) begi biurtze behin (Añ GGero: "Bear danean bear da gar gitxi bat, arpegi ilun bat, begi biurtze bat erakutsi, zorroz berba egin, zerbait sumindu ta aserratu, batezbere onez onera ondu gura eztabenean semeak").

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    a) bihurdura a1) 'zain-tiratua' adierako 1 (Urraspide 1982); a2) '' 3 (J.M. Txurruka, MarrazTekn 2: "bihurdura-momentu"); b) bihurketa : b1) 'aldaketa' adierako 4 (P. Alkain, Elhuyar 2, M. Onaindia); b2) 'joan dena bihurtzea' adierako 2 (El Día 1936, Argia 1931); b3) 'zain-tiratua' adierako 1 (L. Fernadez); b4) lan-bihurketa 'itzulpena' adierako 1 (X. Mendiguren B.); c) bihurkunde: ø; d) bihurpen : d1) 'aldaketa' adierako 11 (P. Alkain 9 eta bero bihurpen, Elhuyar: energi bihurpen); d2) 'itzulpena' adierakoa 4 (Onaind 2, G. Garriga; UnescoAlb 1989); f) biurkera : f1) 'aldaketa' adierako 1 (Garit); f2) 'joan dena itzultzea' adierako 1 (Onaind); f3) 'itzulpena' adierako 2 (NEtx; Laux: "Lateran sustraya daukijen izkuntzetako idazlarijak ezeze doixtar minnesiger ayek be Rose aldeko izneurlarijekandik neurtitz bijurkera eta ereskera ikasi ebezan"); g) bi(h)urrera : g1) 'aldaketa' adierako 1 (Azurm); g2) 'joan dena bihurtzea' adierako 2 (Arti, Txill); h) biurtza 'itzulpena' adierako 1 (A. Arzac); i) biurtze (eta on-biurtze, bihurtze-prozesu) 'aldaketa' adierako 4 (EAEg 1936, B. Gerra; Jesusen jarraitzaile, J.I. Abrisketa).

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    bihurdura : DFrec 1, AB38 1 (torsión), HiztEn (zain-tiratua / teknol. esfortzu-mota), LurE (gorputzen itxura aldaketa; ik. zain-tiratu), Euskalterm 25 (22 torsión itzuliak; 2 distorsión; 1 torcedura); bihurketa : AB38 4 (2 torsión itzuliak eta beste 2 reducción, conversión), HiztEn (bihurtzearen ekintza eta ondorioa), Euskalterm 23 (20 conversión itzuliak; eta beste 1 reflexión itzulia; figuren bihurketa: reducción de las figuras; bihurketa-proposizio: proposición conversa); bihurkunde : HiztEn (esker ona), Euskalterm 1 (quiebro); bihurpen : AB38 2 (torsión), AB50 1 (devolución itzulia); bihurraldi : AB38 1 (torsión), HiztEn (itzulera); bihurrera : AB38 1 (conversión), HiztEn (itzulera / bekataria bide onera bihurtzea / ostutakoa bihurtzea / zah. itzulpena), LurE (joan dena bihurtzea / bekataria bide onera bihurtzea / lapurtutakoa bihurtzea / itzulpena); bihurtza : HiztEn-LurE (bihurtzea); bihurtze : DFrec 1, AB38 10 (2 conversión, transformación; 3 reflexivo; eta bihurtze propietate, bihurtze-propietate 'propiedad reflexiva', bihurtze-formula 'formula de transformación, de conversión'); LurE, Euskalterm 9 ('transformación' itzuliak 2; 'conversión' 5; diru-bihurtze: 'realización'; laiko-egoerara bihurtze: 'reducción al estado laical').

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    Beste hiztegiak: bihurdura 'zain-tiratua': EuskHizt (ik. 2 bihurri), HiruMila, ElhHizt, EskolaHE (ik. bihurri 2; gorputzen itxura aldaketa), Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA (eta biurdura; beste adiera hauek ere bai: castración / devolución / travesura), PMuj DVC (biurdura, beste adiera hauek ere dituela: reviro / travesura / devolución); bihurkera (itzulpena / bihurrera): EuskHizt, HaizeG BF, DRA (biurkera), PMuj DVC (biurkera); bihurketa : EuskHizt (bihurtzea), HiruMila (conversión / torsión), ElhHizt (transformación), DRA (biurketa: traducción / retorcimiento / cambio / contorsión), PMuj DVC (biurketa: traducción / devolución / torsión / retortijón / transmutación); bihurkunde 'esker ona': EuskHizt, HiruMila (eta restitución), ElhHizt, DRA (eta bihurkhunde; beste adiera hauek ere badituela: pago / remisión), PMuj DVC (biurkunde: restitución / conversión / pago); bihurpen : HiruMila (restitución), Casve EF (restitution), Lh DBF (restitution), DRA (conversión), PMuj DVC (biurpen: conversión / retorno / traducción / transmutación); bihurraldi : ElhHizt (regreso / torsión), Casve EF (émeute), DRA (vuelta / contraofensiva), PMuj DVC (biurraldi: conversión / vuelta / perturbación); bihurrera : EuskHizt (joan dena itzultzea / bekataria bide onera bihutzea / ostutakoa bihurtzea / itzulpena), HiruMila (regreso / giro), ElhHizt (regreso / conversión religiosa / restitución / transformación), EskolaHE (joan dena bihurtzea / bekataria bide onera bihurtzea / ostutakoa bihurtu / itzulpena), Lur EG/CE eta EF/FE (vuelta, retour), PMuj DVC (biurrera: restitución / traducción / regreso / conversión / vuelta); bihurtza : EuskHizt (itzultzea; transformación; torsión / restitución); bihurtze : EuskHizt, HiruMila (convertirse / volverse / acc. de devolver / resistirse), ElhHizt (regreso / transformación), EskolaHE, Lur EG/CE (contorsión), Lur EF/FE (contorsion / restitution), HaizeG BF (tordre, opposer, fouler la cheville, rendre), DRA (vuelta / torsión; eta biurtze: mudanza / regreso / repetición / conversión / devolución), PMuj DVC (biurtze: regreso / devolución / conversión / mudanza / viraje / torcimiento / flexión) // Ez ditugu aurkitu ap. XarHizt.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    bihurraldi
    iz. g. er. Itzulera; bihurdura.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bihurraldi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    itzulera; bihurdura.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

    bihurrarazi, bihurraraz, bihurrarazten
    du ad. Bihurtzera behartu. Atzerantz bihurrarazi zuen. Bekataria Jainkoagana bihurrarazteko. Otsoa bildots bihurrarazi.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bihurrarazi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak erabaki gabe utzia

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    a) aditzoinaren gain eratuak 21 dira (G 4, IE 17): bihur arazi IE 7 (Ax, JesBih, MarIl, Jaur); biur erazi G 1 (AA III); bihur-arazi IE 4 (He Gudu, CatJauf); biur-arazi G 1 (Ir YKBiz); bihurrarazi IE 2 (Dv Lab); bihurrarazle IE 1 (cf. infra); biurrerazi G 1 (Or Aitork); biurrirazi G 1 (Gazt MusIx); bihurarazi IE 2 (SP Phil, Ch); bihurazi IE 1 (Mih); b) -rta- modukoak 3 (G 2, IE 1): bihurtarazi IE 1 (SP Phil); biurtarazi G 1 (Or Aitork); biurtazi G 1 (Ibiñ Virgil); c) partizipioaren gain eratuak 6 (B 1, G 5): biurtu erazo B-G 2 (Añ GGero; Gco II); biurtu-azi G 1 (Alz Txib); biurtuazi G 2 (Aran SIgn); biurturazi G 1 (Lek SClar).

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    a) bihur arazi behin EB (Euskal preso politikoen kolektiboa); bihur erazi EB 1 (R. de Rijk); b) biurterazi B 1 (I. Zubiri); c) biurtu arazo B 1 (B. Enbeita); biurtuazi G 1 (Or).

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    biurtuerazi : DFrec 1.

    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bihurrarazi, bihurraraz, bihurrarazten. du ad.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    bihurrarazi, bihurraraz, bihurrarazten

    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -arazi

    bihurrera
    1 iz. Itzulera. Frantsesei Probintzia barrura sartzen lagatzea, gero bihurreran kalte gehiago egiteko.
    2 iz. Bekataria bide onera bihurtzea. Ik. konbertsio. Bekatarien bihurreraren alde otoitz egiteko. Aingeruek jai handia egiten dutela zeruan bekatari baten egiazko bihurreran. Euren bihurrera heriotzaraino luzatzen dutenak.
    3 iz. Norbaiti ostu, hartu edo zor zaiona bihurtzea. Egingo dutela gauza ostuaren bihurrera honelako edo halako denboran. Zorraren bihurrera egunetik egunera luzatzen duena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bihurrera

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bihurrezin
    adj. g. er. Ezin bihurtuzkoa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bihurrezin

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    biur-ezin 2: Or Aitork ("Nik alare, gure Iainkoa egiazko Iainkoa, kutsa-ezin, biur-ezin, iñondik alda-ezin zindudalarik" #mdash# inconvertibilem); Zait Plat ("Neurrikide ba'lira, m/n zatiki biur-ezinaz adierazgarri lirateke").

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu.

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    bihurtezin : Euskalterm 1 (pezeta bihurtezinak 'pesetas no convertibles') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    Maiztasuna

    g.er.

    bihurri
    1 adj. Gaiztotasunera makurtua. Ik. gaizto. Judu bihurrien mendean jarri zara. Gizaldi sinesgogor eta bihurria. Ondore txit bihurri eta gaiztoaren aita izan zen.
    2 adj. (Gauza abstraktuez-edo mintzatuz). Beren asmo bihurriak betetzeko. Gurari bihurriak azpiratzen. Aitzakia bihurriak. Ez dut plegu bihurririk hartzeko biderik izan.
    3 adj. Haurrez-eta mintzatuz, gaiztakeriak edo bihurrikeriak egiten dituena, esanekoa ez dena. Mutil bihurri bat joan zen behin aitortzera. Gaztetan bihurria zen oso. Zer esango dute orduan kritikari bihurriek?
    4 adj. Hezteko edo menderatzeko gaitza dena. Ez da jende hura, nahiz bihurria den, osoki hezigaitza. Santa Kruz bihurria eta eskuragaitza zela eta. Ematzen ditu espiriturik bihurrienak, hausten bihotzik gogorrenak. Inoiz bakerik goza gabeko ene gogo bihurria, bihotzak edan duen ur onak hil du zure egarria.
    5 adj. Gauza abstraktuez-edo mintzatuz, nahasia, askatzen edo menderatzen nekeza dena. Arazo bihurria. Gai bihurri samarrak euskaraz erabiltzeko. Korapilo luze bihurria. Arras atseginak zitzaizkidan baserritar zahar haien esaera bihurriak. Hain dela bihurria euskara non euskaldunek berek ez baitakite ontsa. Aldi nahasi eta bihurri honetan. Haize bihurria zutelako.
    6 adj. Gauzez mintzatuz, nolabait zuzena ez dena. Bost aker adar-bihurri. Aihen-belar zahar bihurriak. Hari luze bihurri bat. Mendi bide bihurrietan barna.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bihurri

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-03-24 Lantaldeak besterik gabe onartua
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:Hletra
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05
    bihurrialdi
    iz. Matxinada. Kolonbiako azkeneko bihurrialdian ere, gerran sartu zen gure Santa Kruz, apezpiku jaunak aginduta.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bihurrialdi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    kategoria-adierak gehituz: iz. 'matxinada'.

    bihurriarazi, bihurriaraz, bihurriarazten
    du ad. Bihurritzera behartu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bihurriarazi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bihurriarazi, bihurriaraz, bihurriarazten. du ad.

    bihurrika
    adb. Bihurrikatuz. Mutikotxoa han ari zen, bere txikian, sugegorri bat bezala bihurrika.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bihurrika

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    adlag.

    Maiztasuna

    g.er.

    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    ezpain-bihurrika hasi zen.

    bihurrikatu, bihurrika/bihurrikatu, bihurrikatzen
    da/du ad. Bihurdikatu; bihurritu. Nahiz bere gogoa bihurrikatu behar hartarako. Bizarra eskuz bihurrikatuz.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bihurrikatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bihurrikatu, bihurrika, bihurrikatzen. da/du ad.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    bihurrikatu, bihurrika, bihurrikatzen

    bihurrikeria
    iz. Bihurriari dagokion egite gaitzesgarria; bereziki, haurrek egindako gaiztakeria xehea. Ik. okerkeria. Habiak ebasten eta antzeko bihurrikerietan. Umetan hainbat bihurrikeria egindakoa zen. Haserrez irakiten, tresna batzuk hautsi eta bihurrikeria okerrak Paulari esanda, herrira jaitsi zen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bihurrikeria

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bihurriki
    adb. Era bihurrian; bihurrikeriaz. Haize-zirimolak du bihurriki jotzen. Nik haren berri nekien bakar honek, galdegin nion bihurriki (...).
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bihurriki

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ki.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

    bihurripen
    iz. g. er. Bihurrialdia, matxinada.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bihurripen

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    bihurrialdia, matxinada.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

    bihurritasun
    iz. Bihurria denaren nolakotasuna. Ik. bihurrikeria. Gaur egungo nobela batean nekez aurki daiteke horrelako hitz-jauzirik edo bihurritasunik.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bihurritasun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Eratorri-konposatu baztertuaren ordaina

    Ik. bihurrikeria.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

    bihurritu1, bihurri/bihurritu, bihurritzen
    1 da ad. Asaldatu, norbaiten aurka altxatu. Ene aginduen aurka bihurritu da.
    2 du ad. Zerbait bi muturretatik alde banatara biratu, edo mutur bat finko dagoelarik bestea biratu. Ik. bihurtu 5. Lepoa bihurriturik joarazi zion lurra zezenari, behin alde batera, eta gero bestera. Lepoa bihurrituz akabatu zuen oiloa. Besoa bihurritu zion. Hariak binaka bihurrituz soka egin zuen. Erori eta orkatila bihurritu zuen.
    3 du ad. Gauza abstraktuez mintzatuz, korapilatu, nahasi. Esaldia bihurritu gabe. Berez bezala dator horrexegatik, ezer behartu eta bihurritu gabe, biak berdintzea. Erraz ziruditenak zaildu eta zuzen ziruditenak bihurritu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    Azpisarrerak
    bihurritu2
    iz. Giltzadura bat bortxaz eta bat-batean bihurritzea. Ik. bihurdura. Ezkerreko belaunean bihurritua egin zuen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    bihurritza
    iz. g. er. Bihurrialdia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bihurritza

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -tza.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    bihurrialdia.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

    bihurritze
    iz. bihurritu aditzari dagokion ekintza. Piztia-ehizan zebilela, zalditik jauzi egitean, hanka-bihurritzea gertatu zen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bihurritze

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -tze.

    bihurtu, bihur/bihurtu, bihurtzen
    1 da/du ad. Egoera edo itxura batetik beste batera aldatu. (Predikatu-osagarria, izen hutsa denean, artikulurik eta kasu markarik gabe doa. Izen horrek izenondoak, izenlagunak edo kidekoak hartzen baditu, orduan artikulua darama askotan). Ik. bilakatu. Ura ardo bihurtu zen. Hauts zara eta hauts bihurtuko zara. Dorre gorak eta jauregiak hauts bihurtu eta kea bezala suntsitu eta hondatu dira. Ur guztiak odol bihurtu eta arrain guztiak hil ziren. Atseginak azkenean atsekabe bihurturik. Bere eskuko zena morroi bihurtu da. Emakumerik ederrena bihurtu zen.
    2 da ad. Lehen zegoen tokira joan. Ik. itzuli1 1. Atzo joan zen eta bihar bihurtuko da. Etxera bihurtu zenean. Adora ezazue eta bihurtzean, haren berri ekardazue. Bide onera bihurtzeko. Bihur zaitez nigana. Ez gara esku hutsik bihurtuko.
    3 da ad. Zerbaitek edo norbaitek lehen zuen egoera berriro izan. Bizitza basatira bihurtu. Bere zereginetara bihurtu zenean. Bekatura ez bihurtzeko. Bere onera bihurtu zenean.
    4 du ad. Norbaiti kendu edo hartu zaiona, edo galdu duena berriro eman. Ostu zuena bihurtu behar duela. Zor duena bihurtzeko. Gaizki eramana bihurtu behar duzu. Bihurtu diot utzi zidan liburua. Ezin dio bihurtu soinekoari eguzkiak jan aurretik zuen kolorea. || Eskerrak bihurtu.
    5 du ad. Bihurritu. Zangoa bihurtu du.
    6 da/du ad. Zerbait, norabidea aldatuz, norabait zuzendu. Bihur itzazu gugana zeure begi errukizkoak.
    7 du ad. Hizkuntza batetik beste batera itzuli. Ez ditu euskarara hitzez hitz bihurtzen.
    8 da ad. Bildu. (Dagokion osagarriak -ra atzizkia hartzen duela). Hiru alditara bihurtzen dira urte horiek. Lur mota asko dira, baina guztiak bitara bihurtzen dira.
    9 zaio ad. Buru egin. Etsaiei bihurtzeko. Bihurtzen baitzaizkio Jainkoaren borondateari.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    Ohiko lexiak

    Esaera zaharrak

    Aldi joana bihurtzen gaitz da. Duguna jan dugu eta arlote gara bihurtu.

    Aztergaia: bihurtu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:Hletra 1993-12-30 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Jatorrizko forma

    (dirua) itzuli, bihurtu

    Euskaltzaindiaren Arauak

    bihurtu, bihur, bihurtzen. da eta du ad.: ura ardo bihurtu zen.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    bihurtu, bihur, bihurtzen

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [I108]: "ez 'bihurritu'" (1993-02)

    Euskaltzainen oharrak

     - [E115]: 'Bihurtu: 1. bilakatu (zerbait, norbait) 2. okertu ( zerbait, norbait) 3. erresistitu (norbaiti)'.

     - [E116]: 'Holakoetan, hitzak arruntak direnean eta toki gehienetan berdintsu erabiltzen direnean, ez dugu ematen arruntean esanahirik. Beraz, nik dagoen moduan utziko nuke, besterik erantsi gabe, hau guztia lehenbiziko itzulian zehaztu baikenuen'.

     - Erabakia: Erabakia (2005-06-24): 'OK nirea'.

    bihurtza
    iz. g. er. Bihurtzea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bihurtza

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -tza.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    bihurtzaile
    1 adj./iz. Tresnez, gailuez edo kidekoez mintzatuz, sistema edo formatu batean dagoen zerbait beste sistema edo formatu batean ematen duena. Bihurtzaile automatikoa.
    2 adj. hizkl. Gramatika sortzaileaz mintzatuz, perpaus egitura batetik beste batera igarotzean erregela jakin batzuk aplikatzen direla adierazten duena. Gramatika sortzaile eta bihurtzailea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bihurtzaile

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: Osoko bilkura (2016-02-26): bihurtzaile sartzea erabaki da, bilakatzaile sarreran definitzaile gisa erabili delako.

    bihurtze
    iz. Lehen zegoen tokira edo egoerara itzultzea. Egunsentian zuzendu zuen oina herrirantz, begiratu gabe bere bihurtze lasterragatik jendeak esan zezakeenari.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bihurtze

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bijektibo
    adj. Erlazioez mintzatuz, lehen multzoko elementu orori bigarren multzoko bat bakarra dagokiona.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bijektibo

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau 2005-06-24
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-05-13 Lantaldeak erabaki gabe utzia

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Beste batzorde batek argitzekoa da

    Euskaltzaindiaren arauak dio: "bokal artean beti i idatziko da: proiektu" (Maileg 37); kasu honetan, ordea, aplikatzen zail dirudi.

    Informazio osagarria
    Izenondo erreferentzialak

    -ibo izond. erref.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E124]: [ik. "maiuskula/projektu gisakoak" #mdash# ] (1994-05-20)

    Euskaltzainen oharrak

     - [E208]: 'bijektibo | F: Euskaltzaindiaren arauak dio: "bokal artean beti i idatziko da: proiektu" (Maileg 37); kasu honetan, ordea, aplikatzen zail dirudi'.

     - [E116]: 'lantaldeak zalantza du, baina proposamena oso egokia da. Ez da harritzekoa arau orokor batek salbuespenak izatea, eta hau da bat. Inori ere zaio burutik pasatuko 'biiektibo' idaztea. Beraz, ni guztiz bat nator lantaldeak proposatzen duenarekin'.

     - Erabakia: Erabakia (2005-06-24): 'OK'.

    bijekzio
    iz. Egokitasun bijektiboa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bijekzio

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau 2005-06-24
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-05-13 Lantaldeak erabaki gabe utzia

    Formari buruzko datuak

    Informazio osagarria
    Maileguen egokitzapen sistematikoa

    -j- bokal artekoa.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E124]: [ik. "maiuskula/projektu gisakoak" #mdash# ] (1994-05-20)

    Euskaltzainen oharrak

     - [E116]: 'aurreko ohar bera'.

     - Erabakia: Erabakia (2005-06-24): 'OK'.

    bijilatu
    ad. [Oharra: Euskaltzaindiak, bijilatu-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. zaindu; begiratu1; jagon; zelatatu].
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bijilatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:22 1998-05-13 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh22 2020-05-19 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak

    bijilatu ad. [Oharra: Euskaltzaindiak, bijilatu-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. zaindu; begiratu1; jagon].

    bijilatu 25 (Berria 2, EiTB 19, Elkar 4).

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    bijilatu 9.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Lantaldearen irizpideak

    Debekua bere horretan uztea proposatu da, baina zelatatu baliokidea ere gehitzea komeni da.

    Informazio osagarria
    Forma saihestekoa

    Saih. Ik. zaindu, begiratu, jagon, etab.

    Maileguen egokitzapen sistematikoa

    g/j.

    bijilia
    iz. Haragi uztea; erlijio aginduei jarraikiz haragirik jaten ez den eguna. Gaur bijilia eguna da. Bijilia egin. Nahitaez bijilia egin dugu gaur, ez genuelako dirurik okelatarako.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bijilia

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    bigilia: 4 ager. (EBko testu batean); bijilia: 4 ager.(G: 3; EB: 1); bixilia: ager. 1 (IE)

    Informazio osagarria
    Lexemen erregulartasuna

    g/j

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [A106]: "G-rekin idatzi beharko litzateke" (1994-07-21)

     - [E124]:  bigiliagrafia hobetsi beharko genuke, tradiziozko bigiraetabegira zaharren argitan" (1995-01-25)

     - [I102]: zer da? 'baraua' ez, 'beila' edo 'bigira' ote? Zertako behar dugu, /j/ hori dela eta are problema gehiago edukitzeko?" (1995-01-10)

     - [A106]:  -j-z (...) horrelaxe idazten ditugulako aspaldiko urteetan" (1994-11-18)

    bijorra
    iz. Bigarren jorraldia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bijorra

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH argitaratuan bijorra (V-gip ap. Iz ArOñ), biljorra (V-oroz-ple ap. A). "Bil-jorra (V-oroz-ple), segunda escarda en el plantío de maíz (permut. de bir-jorra)" A. " Bijorria emun, dar la segunda escarda" Iz ArOñ.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    ez dugu aurkitu.

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    ez dugu beste inon aurkitu.

    Bestelakoak
    Ahozko erabileraren testigantza fidagarria du

    esku arteko testuetan ez da ageri, baina ahozko erabileraren lekukotasun fidagarria du.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Forma baten adiera(k)

    bigarren jorraldia.

    bik
    iz. Ipar. Bolaluma.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bik

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-01-13 Lantaldeak erabaki gabe utzia
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Bigarren mailan onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

    ik. oharra, s.u. bolaluma

    Informazio osagarria
    Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

    Ipar. Ik. bolaluma.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [A106]: "Beharrezkoa al da hitz hau zerrenda honetan?" (1994-07-21)

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: EBB (1995-10): kendu egin da.

    bikain
    1 adj. Guztiz ona, dohain onez txit hornitua. Lur bikainak. Janari, edari bikaina. Bertso bikainak. Kritikorik sonatuenek maiz egin izan dute kolpe huts, obrarik bikainenak txarretsiz eta txepelenak goraipatuz. Gizon, emakume bikaina. Mutil gazte bikaina. Anai giro bikainean. Pentsa ahal daitekeen izakirik bikainena.
    2 adb. Bikainki. Bikain jokatu ziren arraunlariak.
    3 iz. Zerbaiten zatirik hoberena. Gainak eta bikainak besteren, hondarrak eta arbuioak Jainkoaren. Doktore guztien erpina, santu guztien bikaina, teologo guztien gailurra.
    4 iz. hezk. Ikasketetan, ohorezko matrikularen eta oso ongiren arteko kalifikazioa, azterketan edo proban eskaturiko maila bikaintasunez gainditu dela adierazten duena. Ikastetxe hartan egon zen hiru ikasturteetan, bikain atera zuen azterketa guztietan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Esaera zaharrak

    Gainak eta bikainak besteren, hondarrak eta arbuioak Jainkoaren.

    Aztergaia: bikain

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-05-28
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:02

    Formari buruzko datuak

    Informazio osagarria
    Zerrendakoa da hobestekoa, hedatuena baita

    "pikain. Ipar. (g.g.er.): ik. bikain"

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E205]: "berdin" [hots: "zergatik iparraldeko forma hauei bai eta bizkaierari ez?"] (1993-02)

    bikaindu, bikain/bikaindu, bikaintzen
    da/du ad. Bikain edo bikainago bihurtu. Edertzen eta bikaintzen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikaindu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bikaindu, bikain(du), bikaintzen. da/du ad.

    Informazio osagarria
    Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

    bikaindu, bikain(du), bikaintzen

    bikainki
    adb. Bikaintasunez, bikain. Bikainki landua. Bikainki azkendutako lana. Ikasiak ziren orduko zenbait lapurtar, ez bat edo bi gero, eta bikainki ikasiak gainera.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikainki

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bikaintasun
    iz. Bikaina denaren nolakotasuna. Huskeriok ez dira alderatzeko ere liburu eder honen bikaintasunaren ondoan. Erabili zituen gaien bikaintasunagatik.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikaintasun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bikaintze
    iz. Bikain edo bikainago bihurtzea. Karmeldar ordenaren iraute, santutze eta bikaintzea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikaintze

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -tze.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    karmeldar ordenaren iraute, santutze eta bikaintzea.

    bikarbonato
    1 iz. kim. Azido karbonikoaren hidrogenoetako bat metal batez ordezkatuz sorturiko gatza.
    2 iz. Sodio bikarbonatoa, bihotzerrea eta urdaileko mina arintzeko sendagai gisa erabiltzen dena. Etxean ere egin daiteke serum hori: litro bat ur irakin, limoi zukua, bi koilara handi azukre, koilaratxo bat bikarbonato, koilaratxo erdia gatz.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikarbonato

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:21 1998-05-13 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Maileguen egokitzapen sistematikoa

    -ato kim.

    bikario
    1 iz. Elizan, nagusi baten ordekoa edo laguntzaile nagusia. Aita santua, Jesu Kristoren bikarioa lurrean. Lehenik bikario Baionan eta gero erretore Baigorrin egonik.
    2 iz. Erretorea. Luzaideko bikarioak moldatua. Leaburuko bikario jaunari.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikario

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1993-12-30 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:06

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    AS gisa gehituz: bikario jeneral .

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -ari/-ario

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E208]: "Mailegu-hitzetarako arauekin bat, bikari forma hobea ez ote?" (1993-01-18)

     - [I102]: Zuberoan bikari erabiltzen da, eta formagatik hobestekoa da, ezpabere, azkenean gaztelaniaz egiten amaituko dugu denok" (1995-01-10)

    bikario jeneral
    iz. Gotzainak izendaturiko apaiza, elizbarrutiko gobernuan laguntzen diona. Handik zazpi urtera, Donibane Garaziko bikario jeneral izendatu zuten Etxepare.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikario jeneral

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH: AS

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

    -jeneral.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    bikario sarrerari dagokion azpisarrera.

    bikario kapitular
    iz. Gotzainaren ordezkoa, katedraleko biltzarrak aukeratua dena. Cadiz, Ceuta, Leon eta Valladolideko bikario kapitularrak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikario kapitular

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHL 2021-05-17 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    kapitular Capitular. * Guk, diozesako Bikario Kapitularak, [...] gogotik onesten dugu argitarat eman dadin. Ip in Jnn SBi II (v. tbn. en la misma pág. Inchauspe, Bikario Kapitulara).

    LB: “Quersoneso de Creta-Ibiza, Segovia, Zamora, Curio, Huesca, Tuy, Badajoz, Girona, Oviedo, Coria, Mondoñedo, Osma, Teruel-Albarracín, Ávila, Málaga, Iruña eta Kanarietako apezpikuak; eta Sigüenza, Cádiz, Ceuta, León eta Valladolideko bikario kapitularrak.” (Elkar), “1936an hil zutenetakoa izan zen Markos Goñi nafarra, Irurita Lleida eta Bartzelonako gotzain nafarraren laguntzailea. Bikario Jeneral izandakoak ditugu I. Egurtza mendigorriarra (Cádiz Ceutan), F. Bujanda torralbarra (Calahorran), Bikario Kapitular E. Domaika lagrandarra (CádizCeutan) edo E Berdun erriberritarra (Burgo de Osman)” (Karmel); EPG: 0; ETC: “Quersoneso de Creta-Ibiza, Segovia, Zamora, Curio, Huesca, Tuy, Badajoz, Girona, Oviedo, Coria, Mondoñedo, Osma, Teruel-Albarracín, Ávila, Málaga, Iruña eta Kanarietako apezpikuak; eta Sigüenza, Cádiz, Ceuta, León eta Valladolideko bikario kapitularrak.” (Elkar).

    Bestelakoak

    kapitular 1 adj. Erl. Kapituluarena, kapituluari dagokiona; kabildoarena, kabildoari dagokiona. Ik. kapitulu 2. Bikario kapitularra: gotzainaren ordekoa, katedraleko biltzarrak aukeratua

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    Azpisarrera gisa jasotzekoa bikario eta kapitular sarreretan.

    bikariogo
    iz. Ipar. Bikariotza.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikariogo

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -go/-tza.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Erabileremu dialektala

    Ipar.

    Forma baten adiera(k)

    bikariotza.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

    bikariotza
    1 iz. Bikarioaren lanbidea eta kargua. Alemanian doktoretza egin ondoren parrokiako ardura hartu zuen Ermuan eta Uribe-Kostako bikariotza gero.
    2 iz. Bikarioaren ardurapeko barrutia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikariotza

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2002-11-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Forma baten adiera(k)

    1 bikarioaren lanbidea eta kargua. 2 bikarioaren ardurapeko barrutia.

    bike
    iz. Gai iluna, oso likatsua, oholak, larrua eta kidekoak irazgaitz bihurtzeko erabiltzen dena. Ik. ui. Bike opila. Bikea ukitzen duena berarekin lohitzen da. Bike irakinetan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bike

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-10-29 Lantaldeak besterik gabe onartua
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt
    bikedun
    adj. g. er. Bikea duena, bikeztatua.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikedun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -dun.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    Maiztasuna

    g.er.

    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    Hiru bide bikedun.

    biketsu
    adj. Likatsua. Eskailera biketsu batzuetan goiti.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: biketsu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

    biketu, bike/biketu, biketzen
    du ad. g. er. Bikeztatu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: biketu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:36 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

    bike(tu), biketzen.

    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -tu/-ztatu.

    Informazio lexikografikoa
    Aditz-erregimena

    du ad.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    bikeztatu.

    bikeztatu, bikezta, bikeztatzen
    du ad. Zerbait, irazgaitz bihurtzeko, bikez estali. Zahatoak bikeztatu. Txalupak bikeztatzen. Zur landu leunez egina, barnetik eta kanpotik bikeztatua.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikeztatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bikeztatu, bikezta, bikeztatzen. du ad.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    bikeztatu, bikezta, bikeztatzen

    bikeztatze
    iz. Zerbait, irazgaitz bihurtzeko, bikez estaltzea. Zahatogile guztiek ez zuten bikeztatze hau berdin egiten.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikeztatze

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -tze.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    zahatogile guztiek ez zuten bikeztatze hau berdin egiten.

    biki
    1 iz./adj. Senideez mintzatuz, sabelaldi berean jaioa. Ik. bizki. Anaia bikiak. Bere ahizpa bikia. Jakob eta Esau bikiak ziren.
    2 (Gehienetan bakarka jaiotzen diren abereen umeez mintzatuz). Bildotsik sendoenak bikiak dira, eta horiek ume egiteko gorde behar dira.
    3 adj. (Bi gauza berdin-berdinez mintzatuz). Izar bikiak badira zeruan. Titanic-en konpainia bereko ontzi bikia. New Yorkeko dorre bikiak.
    4 iz./adj. anat. Bernaren atzealdean elkarrekin kokatuta dauden bi giharretako bakoitza. Lópezek gainkarga du bikietako batean.
    5 iz. pl. Zodiakoko konstelazioa. (B larriz). Ik. gemini 1. Uztai antzeko izar-gerrikoa ageri baita hamabi izar mordorekin: Aharia, Zezena, Bikiak, Karramarroa, Lehoia, Birjina, Balantza, Eskorpioia, Sagitarioa, Kaprikornioa, Akuarioa eta Arrainak; han ikusten nuen guztia batean.
    6 iz. pl. Zodiakoa banatzen den hamabi zatietako hirugarrena, eguzkia Gemini konstelazioaren aurrean ikusten den aldiari (ekainaren 15etik uztailaren 16 artekoari) dagokiona; zati horri dagokion ikurra. Ik. gemini 2.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: biki

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30

    Formari buruzko datuak

    Informazio osagarria
    Zerrendakoa da hobestekoa, hedatuena baita

    biritxi (Ipar.), bizki (Gip.)

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): biki 1 iz. pl.: anaia bikiak. 2 iz. pl. Sin. gemini

    bikingo
    1 iz. Eskandinaviatik abiatuta, VIII. eta IX. mendeetan hego-mendebalderantz eta hego-ekialderantz espedizioak egin zituen herri bateko kidea. Bikingoek, gauez erasotzera etorri zirenean, hondartzetako kardulatzak zapaldu zituzten. Bikingoak ikusi eta ikararen ikaraz ihes egiten zuten.
    2 adj. Herri horretakoa edo herri horri dagokiona. Mutikoak daraman kasko bikingoa zuhaitz adarretan katigatu da.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikingo

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:021 2002-11-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    bikingo (eta bikingo itxura) 13: Orhipean 2 ("Bikingoak [tit.] Europa osoan beldur handia sortarazi zuten herrien artean normandoak ditugu, bikingoak ere deituak"), Bene-benetan/4 (zerrenda batean: "Ihauteriak / mozorroa / bikingoa / pailazoa / maitagarria / mamua..."), GaztEntz/7 4 (adib.: "Normandia eskualdeak gaur ere izen bera du eta normandoei edo iparraldeko gizonei zor die izena, jatorriagatik horrela deitzen baitzitzaien bikingoei", "911n, Karlos III.a Tentelak, bikingoekin hainbat borroka izan ondoren, kostaldea eman zien hartara erasoak amaitze aldera"), A. Perez ("Musulmanak sartu eta urte batzuk beranduago, Gipuzkoa eta Bizkaiko kostaldera normandar edo bikingoak etorri ziren"), HD Kulturak ("Inuiten herriak [...] han aurkitu zituzten bikingoek"), X. Diaz 3 ("Daraman kasko bikingoa zuhaitz adarretan katigatu da", "Motxilatik kapela bikingoa ateratzen du", "Kapela bikingoa Akerren buru gainean ezartzen du"), M. Gartzia ("Nere lagunek bikingo itxura dudala esaten dute, ile horia eta gorputz boluptuosoagatik"); viking 2, I. Zaldua ("aintzineko viking hauen hezurrak", "Baina Viking guztiengan baserritar sustrai sakonak bait dira, janari batzuek beren garrantzia gordetzen dute"); vikingo 4: UZEI 2 ("Vikingoak Ameriketan?", "Erdi Aroan, kolonaurreko itsasgizon europarren ahalegin goiztiarren adibide bat da vikingoen ondoko hau"), I. Zaldua 2 ("Vikingoak ez die axola haundirik egiten", "Vikingoak olgatzen dira lan egiten duten eran, sakonki ihardunez ahitu arte"); wikingo 3, Zer 1977 ("Bederetzigarren gizaldi illuna istilluz eta baltzunez betekoa izan zan Europa guztian; Iparraldeko Wikingo praka-gorrien eta Egoaldeko arabiar muztur-baltzen eraso ta eragiñen ekiñagaitik, batez be", "Ipar-Euskalerrian egoan, ango inguruetara sartu ziran Wikingoen aurka burrukan", "Wikingoak eta arabiarrak emendik betiko urrundu eta 33 urrezko urte ederrak emon zituan Santxo'k bere erreiñuaren buru lez").

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    bikingo : AB38 1, AB50 1, HiztEn, LurE; vikingo : HiztEn (ik. bikingo) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, Euskalterm.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    bikingo : ElhHizt, EskolaHE (bikingoak) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

    Erdara/euskara hiztegietako datuak

    Erdal vikingo / Vikings formen ordainak: bikingo : ElhHizt, HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve FE, HaizeG FB, PMuj DCV.

    Erdaretako formak

    fr (DLLF): Vikings; en (Collins): Viking; de (Langenscheidts): Wikinger // Ez dugu aurkitu ap. it (S. Carbonell).

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: bikingoak

    Lantaldearen irizpideak
    Mailegu onartzekoa da, forma irentsi-egokituan

    forma egokituan jasotzekoa da, lantaldearen ustez.

    bikini
    iz. Emakumezkoen bi ataleko bainujantzia. Neskak ez zuen bikiniaren goiko atalik janzten.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikini

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2008-07-08

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Erdaretako formak

    OfQuLF: maillot de bain composé de deux pièces || Bikini || nom d'un récif du Pacifique où eurent lieu des essais nucléaires.

    Informazio osagarria
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    Izen propiotikoak.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

    biko
    1 iz. Bik osatutako gauza. Ik. bikote; pare. Bikotan banatua. Behin, gogoan daukat Leitzan hirurogei biko ginela sokadantzan.
    2 adj./iz. Joko kartez mintzatuz, sail bereko bi irudi dituena. Biko urrea eta biko ezpata bota zituen. Biko hirusta. Azkenean berak errege bat bota zuen, eta nik bikoa.
    3 adj./iz. Txanponez mintzatuz, bi unitateren balioa duena. Biko txanponarekin ordaindu. Zentimo bateko edo biko txanponak eguneroko erosketetan erabiltzeko txikiegiak dira. Bikoa bota.
    4 iz. Sokasaltoan, sokak bi bira egiten dituela egiten den jauzia. Ik. binako. —Mugi zaitez, korri, salto... —Bikoak egiten hastea nahi al du berorrek?
    5 iz. mat. 2 zenbakia. Bikoaren ezkerretara jarri behar da zeroa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: biko

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    bi: "Bia, le deux" Ith 41. "Bia (V, G), el dos (en el juego de naipes)" A. v. biko (3); biko 3. (gral.; Hb ap. Lh, H). Ref.: A; Etxba Eib; Gte Erd 191s. (El) dos. "Chiffre deux" Lh. "Le deux, au jeu de cartes" H. "Biko bastoia (G-azp) [..], biko ezpata (V-gip, G-azp, ANgip-5vill) [...], biko urrea (AN-5vill, BN-arb)" Gte Erd 191s. Ox (“Biko, biko, biko berriz, horra sei”), Barb Leg ("Hiru, bi, bortzeko!...". Eta, hitz horiek entzutearekin, lur guzia aztaparrez harrotzen duela, hiru urhats egiten du marroak gibelerat. "Bortz, hiru, biko!...". "Cinq, trois, deux!").

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    biko: SGram Historia triste bat (“ALTZ - Bateko... biko... errege... eta... zaaaldunnn! GOÑI - Bost”).

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    biko: HiztEn-LurE (biko urrea, ezpata).

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    HiruMila: biko, (el dos de oro) biko urrea; ElhHizt: biko, (pásame el dos de espadas) emadazu biko ezpata; Zehazki: biko, (el dos de oros) biko urrea.

    Bestelakoak

    Ik. "2 izlag. / iz. Kartetan, sail bakoitzeko bigarren zenbakia. Biko urrea eta biko ezpata bota zituen. Azkenean berak errege bat bota zuen, eta nik bikoa".

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    biko kopa, biko hirusta adibideak eransteko eskatuz.

    Informazio osagarria
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    kartak: ik. oharra s.u. bateko.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: Osoko Bilkura (2015-09-25): biko iz.: biko kopa, biko hirusta.

    bikoiti
    adj. Bi zenbakiaz zatitzean zenbaki osoa ematen duena. Anton. bakoiti. Zenbaki bikoitiak. Laua bikoitia da; bosta, ez.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikoiti

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Jatorrizko forma

    zenbaki bikoiti

    bikoitz
    1 adj. Bi osagai berdinez, mota bereko bi gauzaz osatua. MM-a, ll-a eta gainerako letra bikoitzak. Kontsonante bikoitzak. Lore bikoitza. Lerro bikoitzetan. Izar bikoitzak eta hirukoitzak. Disko bikoitza.
    2 adj. Bitara har daitekeena. Ik. bitariko 3; anbiguo. Esaldi bikoitza.
    3 adj. Bi halako dena. Ik. bikun 2; doble. Lan istripuak izateko aukera bikoitza.
    4 iz. Bikia. Bisurteetan bikoitz asko jaiotzen dira.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bikoitz

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:04
    bikoizketa
    1 iz. Bikoiztea. Gizakiak gainerako ugaztunek baino gene bikoizketa gehiago izaten dituela diote.
    2 iz. Filmez mintzatuz, antzezleen jatorrizko ahotsa aldatzea, gehienetan beste hizkuntza batera. Bikoizketarik ez zegoen, eta filmen bertsio bat baino gehiago egiten zituzten.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikoizketa

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    bikoizketa EB 1 (KultUrtekaria 1988: "Telesailen bikoizketan antzeko zerbait gertatzen da"); bikoizkin 4 (BEO 1990: "espedientearen zenbakia adierazi eta sarreraren frogagiriaren bikoizkina Garraio Zuzendaritza Nagusiari bidaliko zaiolarik / el duplicado del justificante de ingreso": testuinguru bera guztietan); bikoizpen EB 1 (Euskararen egoera Iparraldean: "Artoaren bikoizpenean, berriz, enpresa handiek kontrolatzen dute hazia, ereintza, ongarriak..."); bikoiztapen EB 3 (Hitz-Elkarketa/1: "aditz-elkarketak /- ekintza-elkarte sintetikoak /- duandua /- bikoiztapenak /- aposizioak"; "bertako hainbat erizpide Talde eragilean galbahetu ondoren, prestatu da bikoiztapenaren atala osorik eman ahal izateko"; "elkarte-motaren (bikoiztapenen) bigarren zatia da"); ez dugu bikoizte formarik aurkitu.

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    bikoizketa : AB50 1 (doblaje), HiztEn (1 Bikoiztearen ekintza eta ondorioa; 2 Bereziki hitz-hasieran fonema bat errepikatzean datzan fenomenoa), LurE (Teknol. filmeak eta bikoiztea), Euskalterm 9 (6 duplicación eta 3 doblaje); bikoizketari : Euskalterm 1 (doblador); bikoizki : AB38 1 (par), Euskalterm 4 (duplicado); bikoizle : AB50 1 (doblador); bikoiztaile : AB50 4 (doblador).

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    Beste hiztegietan jaso dutena: bikoizketa : HiruMila eta ElhHizt (reduplicación, duplicación, doblaje), EskolaHE (filmak eta bikoiztea), Casve EF (doublage), PMuj DVC (reduplicación); bikoizki : HiruMila (duplicado, copia), PMuj DVC (número par); bikoizpen : HiruMila eta PMuj DVC (geminación); bikoiztaile : ElhHizt (doblador, duplicador); bikoiztailu : PMuj DVC (multicopista, duplicador). Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

    Bestelakoak
    Adierazle egokia da, eta horren premia dago

    forma berri, egoki, premia bati erantzuten diona.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

    bikoizle
    iz. Bikoizturiko filmetan antzezle baten jatorrizko ahotsa ordezkatzen duen pertsona. Bikoizlearen lanaren muina dramatizazioa da; jatorrizko pertsonaiaren larruan sartu behar du.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikoizle

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh61 2020-07-14 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu bikoizle formarik.

    bikoizle 61: Aizu 2, Argia 2, Berria 15, EiTB 7, Erlea, UEU 34.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    bikoizle 2, Berria.

    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    Euskalterm: bikoizle (TN).

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Erabilia da eta, beraz, jasotzekoa.

    bikoiztasun
    iz. Bikoitza denaren nolakotasuna. Helburu bikoiztasuna. Olerki herrikoi gehienetan irudi-asmoen bikoiztasun horiek sumatzen ditugu. Ez ote dakite kaleko txakur-katuek ere hizkuntzak, edozein hizkuntzak, bikoiztasuna berezko duela? Ez da seigarren neurtitza baino lehen bikoiztasuna deusezta dezakeen hitzik.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikoiztasun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bikoizte
    iz. bikoiztu aditzari dagokion ekintza. Errepidearen bikoizte-proiektua.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikoizte

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2003-11-05 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -tze.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    errepidearen bikoizte-proiektua.

    bikoiztu, bikoitz/bikoiztu, bikoizten
    1 da/du ad. Bi aldiz handiago bihurtu. Kopurua bikoiztu.
    2 da/du ad. Bikoitz bihurtu. Bidea bikoiztu, autobide bihurtzeko. || (Partizipio burutua izenondo gisa). Kontsonante bikoiztuak.
    3 du ad. Filmez mintzatuz, antzezleen jatorrizko ahotsa aldatu, gehienetan beste hizkuntza batera. Urteak badira filmak euskarara bikoizten direnetik. Euskaraz bikoiztutako ikus-entzunezkoak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikoiztu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt 1993-01-27 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bikoiztu, bikoitz/bikoiztu, bikoizten. da/du ad.

    Informazio osagarria
    Sistematika batean bil daitezkeen aditzoinak

    bikoiztu, bikoitz/bikoiztu, bikoizten

    bikote
    1 iz. Bi lagunez osatutako taldea. Ik. biko 1. Kantari bikotea. Neska-mutil bikoteak. Edotariko bizidun bikote bana, arra eta emea. Pilota jokoan lehen tantoa egiten duen bikotea. Abesti sariketa, bakarlari eta bikoteentzat. Bikotea bi bizikidek osatzen dute.
    2 iz. Bi gauzak osaturiko multzoa. Etorki bereko bikoteak (arima/anima...) maiz ditugulako.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bikote

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:04

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Jatorrizko forma

    zenbaki arrunten bikote ordenatu; zenbaki osoen bikote ordenatu

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    AS gisa gehitzeko eskatuz: bikote-lagun .

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E202]: "53.2: Gaztelaniazko 'pareja' hitzak adiera bi ditu: a) gauza edo pertsona bik osatzen duten multzoa; b) multzo horretako bigarren kidea, hau da "bikote-laguna" ('¿quién es tu pareja?', '¿tienes pareja?'...). Euskaraz, berriz, bikote hitzak multzoa adierazten du beti, nire ustez. Dena den, gaztelaniaren eraginez-edo, bigarren adieran ere erabili ohi dute inoiz hedabideetan: 'zein da zure bikotea?', 'aurtengo txapelketan Unanue izango da Arretxeren bikotea'... Azken hau adierazteko egokiagoa da bikote-lagun, bikotekide edo horrelakoren bat erabiltzea, edo lagun besterik gabe..." (1995-01-09)

    bikote lagun, bikote-lagun
    iz. Bikotekidea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    bikoteka
    adb. Bikoteak osatuz. Abereak, bikoteka, arra eta emea, kutxan sartu ziren. Bikoteka jokatzeko.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikoteka

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:41 1998-05-13 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ka.

    bikotekide
    iz. Bikote bateko kidea bikoteko beste kidearentzat; bereziki, amodio harreman bat duten bikoteetan, kideetako bat bestearentzat. Ik. bikote lagun. Tolosako hotel batean nengoela, nire bikotekidea izango zena ezagutu nuen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikotekide

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    Txostenaren laburpena

    ik. iritzi-emailearen oharra s.u. bikote.

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -kide.

    bikotu, biko/bikotu, bikotzen
    du ad. g. er. Bikoiztu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    bikromia
    iz. Bi koloretan egiten den inprimatze teknika.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bikromia

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Zerrenda osagarriak

    HezkAdmin: bicromia.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Jakite-arloak

    (inprimatze-teknika).

    biktima
    1 iz. Ekintza edo egoera baten ondorioz kalteak izan dituen pertsona. Izurriteak eragindako biktimak. Erasoaren biktimen senideei doluminak eman zizkien. Biktima guztiek dakigu zer den mina, denek sufritu dugu.
    2 iz. Opagaia; oparia. Eta biktima hura da bakarrik haren kolera ema dezakeena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: biktima

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-01-13 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    bitima : Monho; MarIl; Jaur; Dv LEd; Dv Act 7; Hb Egia; Zby RIEV 1908; Jnn SBi; Ip Hil; Arb Igand; UNLilia; Xa Odol; biktima : Lg II; Mih; CatLan; Brtc; Dh; Gy; Lard; CatS; Elsb Fram; CatJauf; Mde Pr

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    biktima forma bakarrik agertu da, 48 aldiz (EB-EgAs: 48; G: 1; B: 1)

    Lantaldearen irizpideak
    Gaurko erabilera zainduan nagusitua da hobestekoa
    Informazio osagarria
    Maileguen egokitzapen sistematikoa

    -kt-

    biktimismo
    iz. Bere burua biktimatzat hartzen edo erakusten duenaren jarrera. Askotan errealitateari begiratu beharrean biktimismoa erabiltzen dugu. Mugak gainditurik eta biktimismo antzurik gabe.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: biktimismo

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z7:HBL 2014-06-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak

    LBeh (2014-04-03): biktimismo 78: Consumer 2 (adib.: “arduragabekeria, perfekzionista izan nahi izatea, biktimismoa, beldurra eta errua”), Berria 42 (adib.: “Antonio Basagoitik ‘biktimismoa’ egiteari uzteko galdegin dio Ibarretxeren gobernuari”), EiTB 18 (adib.: “Beste alderdi batzuek koalizioari "biktimismora" mugatzea leporatu diotela”), Argia 16 (adib.: “Ez omen dugu, baina, biktimismoan erori behar”).

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    EPG: biktimismo 13: Berria 12 (adib.: “Ez du biktimismorik eginen baina irmotasunez jokatuko dugu nafarren eta espainiarren interesen defentsan», argudiatu zuen”), Iñaki Segurola (“Bai urrun, gerora gailenduz joango zen Euskalgintza izeneko industriaren biktimismo esentzialetik!”).

    Zerrenda osagarriak

    BerriaEL2013: biktimismo . Batzuetan, 'biktimarena egin' ere erabil daiteke. San Gilen ustez, Ibarretxek «biktimismoa» egiten du*[e.] San Gilen ustez, Ibarretxek «biktimarena» egiten du.

    Erdara/euskara hiztegietako datuak

    es victimismo / fr victimisme: Elhuyar: - / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: biktimismo.

    Lantaldearen irizpideak
    Onartzekoa da, euskal osaerako ordainarekin batera

    nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.

    biktimista
    1 adj./iz. Bere burua biktimatzat hartzen edo erakusten duena. Biktimistatzat gaituzte; gehiegi miazkatzen omen ditugu gure zauriak.
    2 adj. Biktimistarena, biktimistari dagokiona. Gainerako alderdietako ordezkariek jarrera biktimista izatea egotzi zioten.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: biktimista

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z8:LBeh 2016-11-29 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

    HBLk 3. itzulian biktimismo proposatua.

    LBeh (2016-10-26): biktimista 23: Aizu, Deia 2, Berria 14, EiTB 3 , Argia 3.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    EPG: biktimista 3: Berria 2, Anjel Lertxundi.

    Zerrenda osagarriak

    BerriaEL2016: ez dugu aurkitu biktimista formarik.

    Erdara/euskara hiztegietako datuak

    es victimista / fr : Elhuyar: - / NolaErran: / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: -.

    Lantaldearen irizpideak
    Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

    Nazioartekoa da, eta beste gabe onartzekoa. Ez da gehiegi erabili, baina proposatua dugu biktimismo; batera jasotzekoak izan litezke.

    biktimizazio
    iz. Norbait biktima bihurtzea. Biktimekiko elkartasun kode etikoaren helburua biktimizazioa gainditzen laguntzea dela.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: biktimizazio

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10:LBeh61 2020-07-14 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu biktimizazio formarik.

    biktimizazio 60: Argia 18, Berria 20, DiarioVasco, EiTB 6, Euskaltzaindia, Jakin, Laneki, UEU 12.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    biktimizazio 6, Berria.

    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    Euskalterm: biktimizazio (4).

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Erabilia da eta, beraz, jasotzekoa.

    bikun
    1 adj. Bikoitza; bi osagaiz osatua. Soineko bikuna.
    2 adj. Bi halako dena. Kamiseta grisa, lepo garai bikuna daukana.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Esaera zaharrak

    Atsegina bikun da, denean laster egina.

    Aztergaia: bikun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bikundu, bikun/bikundu, bikuntzen
    da/du ad. Bi aldiz handiago egin. Ik. bikoiztu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bikundu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bikundu, bikun(du), bikuntzen. da/du ad.

    Informazio osagarria
    Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

    bikundu, bikun(du), bikuntzen

    bil-bil egin
    da/du ad.-lok. Estu bildu. Zapi zuri batean bil-bil eginda. Ardi eta artzainak bil-bil egin ziren.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bil-bil egin

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Informazio lexikografikoa
    Formatu-arazoak
    bila
    1 adb. Bilatzen. (Osagarritzat izen sintagma bat duela; izen sintagma horrek, mugatua denean, -en atzizkia hartzen du). Egiazko Jainkoaren bila. Euskararik garbienaren bila. Haur galduen bila atera zirenean. Ignazioren bila joan ziren. Bide berrien bila agertu zitzaigun. Zure bila dabil. Ea zeren bila dabilen. Matematika irakasle baten bila ari dira. Atzo galdu zituzten bi aizkoren bila. Bi aizkoraren bila.
    2 (Zehar-galdera bati dagokiola). Apaiz nagusi eta lege irakasleak hura nola galduko zuten bila zebiltzan. Gaitza zer den bila ibili nintzen.
    3 (Dagokion izen sintagma mugagabea denean eta izen arrunt batek edo izen eta izenondo batek osatua, -en atzizkirik gabe). Lan bila. Sagar bila atera. Lur berri bila. Jainkoaren bila nabil, ez jainko bila.
    4 (Izen sintagmarik gabe). Nondik hasi bila?
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bila

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bilaka
    adb. Bila.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bilaka

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bilakabide
    iz. Zerbaitek bere bilakaeran segitzen duen bidea. Eritasunaren bilakabideaz jabetzeko.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilakabide

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bilakaera
    iz. Mailaka eta norabide berean egiten diren aldaketen segida. Ik. eboluzio. Etengabeko bilakaera. Bilakaeraren uneak, aldiak. Hizkuntzen bilakaera. Kapitalismoaren bilakaera.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilakaera

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bilakaide
    iz. zub. zah. Lehiakidea; etsaia. Ik. bilakari.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bilakaide

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Erabileremu dialektala

    Zub.

    Diakronia

    Zah.

    Forma baten adiera(k)

    liskar-kidea, etsaia.

    bilakarazi, bilakaraz, bilakarazten
    du ad. Bilakatzera behartu, bihurrarazi. (Predikatu-osagarria, izen soila denean, beti mugagabean doa). Eta ur hura ardo bilakarazi zuen. Aberatsak behartsu bilakarazi. Ohoinak direlako, legea bera ohoin bilakarazia dute. Santu bilakarazi nahi gaitu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bilakarazi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bilakarazi, bilakaraz, bilakarazten. du ad.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    bilakarazi, bilakaraz, bilakarazten

    bilakari
    adj. zub. g. er. Borrokalaria.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilakari

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    Erabileremu dialektala

    Zub.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    borrokalaria.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

    bilakatu, bilaka/bilakatu, bilakatzen
    da/du ad. Egoera edo itxura batetik beste batera aldatu. (Predikatu-osagarria, izen hutsa denean, artikulurik eta kasu markarik gabe doa. Izen horrek izenondoak, izenlagunak edo kidekoak hartzen baditu, orduan artikulua darama askotan). Ik. bihurtu. Ene bi begiak bilaka daitezela negarrezko bi iturri. Ura ardo bilakatu zen santuaren ezpainetara zeneko. Hain dira gor eta itsu bilakatuak. Alegiazko Euskal Herria egiazko Euskal Herri bilaka dadin. Ez dira erdal testuak euskal testu bilakatzen k bat gorabehera. Izarren hautsa egun batean bilakatu zen bizigai. Harri horiek urre bilaka itzazu. Hainbat hoztasun, hainbat nagitasun, asmo haien balioa ezdeus bilakatzen dutenak. Den baino ere gogorragoa bilaka bekit bizia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bilakatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:02 1993-12-30 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bilakatu, bilaka, bilakatzen. da/du ad.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    bilakatu, bilaka, bilakatzen

    bilakatzaile
    adj. g. er. hizkl. Bihurtzailea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilakatzaile

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    bihurtzailea.

    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    Gramatika sortzaile eta bilakatzailea.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: Osoko bilkura (2016-02-26): Adibidea kentzea erabaki da eta bihurtzaile formari sarrera ematea.

    bilakatze
    iz. Egoera edo itxura batetik beste batera aldatzea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilakatze

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:32 1998-05-13 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -tze.

    bilaketa
    iz. Bilatzea. Ez zela sekula Orixe bide nagusitik baztertu ez errebelatu bilaketa luze horretan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilaketa

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bilaketa tresna, bilaketa-tresna
    iz. inform. Interneten informazioa bilatzeko aukera ematen duen programa; testu digitaletan hitz, esaldi edo testu zatien bilaketak egiteko programa. Ik. bilatzaile 2. Internet informazio-iturri ikaragarria da gaur egun, eta, bilaketa-tresna egokiekin, corpus erraldoi gisa ere erabil daiteke. Bilaketa-tresnen artean honako hauek dira handienetarikoak: Google, Fast-Alltheweb, Webtop, AltaVista eta Excite. Argitalpen horrentzat berariazko bilaketa tresna ere sortu da.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    bilakizun
    iz. g. er. Bilatzekoa, bilatzeko dagoen gauza. Laguntzaileei esker aurkitu du bilakizun zena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilakizun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:36 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu corpusean eta argitaratuan.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    bilakizun 4 aldiz ageri da, M. Etxeberriaren Euskaldunen ipuin harrigarriak obran ("Indarraren nahiz maltzurkeriaren bidez, eskuratzen du lehen-pertsonaiak bilakizun zena. Gauza bera, baina pertsonaiaren batek norbait behartu egiten du bilakizun aurkitua hartzera", "Zenbait laguntzaileren artean eskuratzen da bilakizuna", "Ehizeari esker eskuratzen da bilakizuna").

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu ohiko iturrietan (DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm), ez hiztegietan (EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC).

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Ongi eratua da

    idazle bakarrak erabilia, baina osaera argi-gardenekoa (edo eratorbide emankorrekoa).

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    laguntzaileei esker aurkitu du bilakizun zena.

    bilakuntza
    1 iz. Azterketa, aztertzea.
    2 iz. Bilaketa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bilakuntza

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

    bilaldi
    iz. Aldian-aldian biltzen den talde baten bilera. Euskaltzaleak deritzan bazkunaren azken bilaldian.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilaldi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bilan
    iz. Ipar. Balantzea. Azken sei urteen bilan baikorra egin du auzapezak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    bilarazi1, bilaraz, bilarazten
    du ad. Bilatzera behartu. Jezabel erreginak bilarazi zituen bi lekukoak. Ene tristeziak bilarazten dizkit ilunpeak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bilarazi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bilarazi, bilaraz, bilarazten. du ad. 1 'bilatzera behartu'. 2 'biltzera behartu'.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    bilarazi, bilaraz, bilarazten

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    1. bilatzera behartu; 2. biltzera behartu

    bilarazi2, bilaraz, bilarazten
    du ad. Biltzera behartu. Herodesek gortea bilarazi zuen. Tribunoak biharamunean juduen batzarra bilarazi zuen. Hiltzera zihoala ikusi zuenean bere seme guztiak bilarazi zituen etxera.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bilarazi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bilarazi, bilaraz, bilarazten. du ad. 1 'bilatzera behartu'. 2 'biltzera behartu'.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    bilarazi, bilaraz, bilarazten

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    1. bilatzera behartu; 2. biltzera behartu

    bilari
    adj./iz. Bilatzailea. Ardi galdu direnen artzain bilaria. Jesus, arimen bilari kartsua. Gizon eta emazte, mediku, apaiz, oro laguntza emaile edo bilari. Gazte harro, gezur-bilari, etxekalteak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bilari

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bilarrauzi
    iz. zah. Aratxea, txahala.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilarrauzi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Diakronia

    Zah.

    Forma baten adiera(k)

    aratxea, txahala.

    bilasari
    iz. bizk. g. er. Zerbait aurkitzen duenari ematen zaion saria.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilasari

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

    -sari.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Erabileremu dialektala

    Bizk.

    Maiztasuna

    g.er.

    bilateral
    adj. Aldebikoa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilateral

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:40 1998-05-13 Bigarren mailan onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. aldebiko / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Maileguaren aldean hobestekoa

    Ik. aldebiko.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    bilatu, bila/bilatu, bilatzen
    1 du ad. Zerbait aurkitzen saiatu edo ahalegindu. Ik. xerkatu. Galdu dena bilatu. Bilatu zuen, baina ez zuen aurkitu. Hutsik nabarmenenak ere, egingo nuke, ez dituzte behar den lekuan bilatzen. Eman iezadazu argia Zu bilatu eta aurkitzeko. Arazoari irtenbideren bat bilatzen saiatu.
    2 du ad. Heg. beh. Aurkitu. Ik. topatu. Alde egiteko aitzakia bat bilatu ezinik.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    Ohiko lexiak

    Aztergaia: bilatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-03-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bilatu, bila, bilatzen. du ad.

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    adierak emanez: 1 'bila ibili, xerkatu'. 2 Heg., gaur Beh. 'aurkitu'.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    bilatu, bila, bilatzen

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E302]: "bilatu / aurkitu: eguneroko lanean sortu (...) zenbait zalantza (...). Ba ote dute eremu semantiko amankomunik?" (1994-07-22)

    bilatzaile
    1 iz. Zerbaiten bila ari den pertsona. Ik. bilari. Atsegin-zaleak eta josteten bilatzaileak. Bilatzaileengandik ihes eginik. Bilatzaileak aurkitzen baitu. Urre-bilatzaileak.
    2 iz. inform. Interneten informazioa bilatzeko aukera ematen duen programa; testu digitaletan hitz, esaldi edo testu zatien bilaketak egiteko programa. Ik. bilaketa tresna. Interneten nabigatzean, zerbaiten inguruko informazioa bilatu nahi denean, betiko bilatzaile erraldoietara jotzen da normalean, hau da, Google, Yahoo eta MSN Live bilatzaileetara. Hegaldi merkeak aurkitzeko bilatzaile ugari daude sarean. Termino zehatzen bat topatu nahi izanez gero, bilatzaile bat ere badu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bilatzaile

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bilatze
    iz. Zerbait aurkitzen saiatzea edo ahalegintzea. Aitzin gaueko bilatze etsi itsuan behin baino gehiagotan iragan nintzen haren ondotik, batere ikusi gabe. Iturri-bilatze hau, etxe-garbiketa bezala, ez da beharbada eguneroko eginbeharra. Bilatze lanak lurrean eta itsasoan egin ziren.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilatze

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -tze.

    bilau
    1 iz./adj. Erdi Aroan, jaun baten mendeko ez zen laboraria; herri xehekoa. Ez bilau, ez aitoren seme. Zaldun ala bilau, langile ala arlote, denei ohore zitzaien josteta horretan baltsatzea.
    2 adj. Edozein doilorkeria edo saldukeria egiteko gauza dena. Ik. doilor. Mairu bilauen kutsua aienatzeko. Morroi bilau gaiztoak galdu nahi izan zuen. Hura bezalako ugazaba bilau maltzur bat.
    3 adj. Ekintzez eta gauza abstraktuez-edo mintzatuz, gaitzesgarria, duintasunik gabea. Saldukeria bilau hura egin ziolako. Zikinkeria bilauen artean ibiltzen. Gauzarik bilauena bazina bezala.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Esaera zaharrak

    Bilauaren eskerra, pokerra. Gortea jaikiz gero, bilauaren arrazoiak.

    Aztergaia: bilau

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-06-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Jatorrizko forma

    bilau(n)

    bilaukeria
    iz. Bilauari dagokion egite makurra. Ik. doilorkeria. Bilaukeria doilorra. Esker gaiztoko bilaukeriarik beltzena. Egin zion bilaukeriagatik. Emaztearen bilaukeria ez diot aitatu nahi izan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilaukeria

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau56
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bilaukiro
    adb. g. er. Doilorki.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilaukiro

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ki-ro.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    adlag.

    Maiztasuna

    g.er.

    bilautasun
    iz. g. er. Bilaua denaren nolakotasuna. Ik. bilaukeria.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilautasun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    bilautzar
    adj. g. er. adkor. Bilaua.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bilautzar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -tzar.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    Maiztasuna

    g.er.

    bilaxka
    iz. Batez ere zub. Borroka. Ezdeus bategatik hasi da bilaxka bat, eta gaizki bururatu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bilaxka

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Erabileremu dialektala

    Batez ere Zub.

    Forma baten adiera(k)

    borroka.

    Orrialde guztiak:
     

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper