Zein da zuzena: Gaixotasunaren diagnostikoa garaiz egitea komenigarria dela irizten diote ala Gaixotasunaren diagnostikoaRI garaiz egitea komenigarria dela irizten diote?

Subjuntiboa nola egiten da eskatu aditzarekin: eskatu diote etor dadila ala eskatu diote etor dadin? Eta proposatu, gomendatu eta aholkatu aditzekin?

Nola esan behar da: etxeko janariari on/ona deritza, astun/astuna deritza...? Biak zuzenak dira?

Gerra urreko liburu batean, bizkaierazko adizki bitxi batzuk aurkitu ditut, <aditz jokatua + -danik> atzizkia dutenak (zandanik, yakundanik, ebendanik...). Dirudienez, denborazko perpaus mendekoen balioa dute. Arruntak al dira? Euskara batuan lekurik izango al lukete?

Zuzena al da Nik ez dut uste gu IZORRA GAITEZEN egiten dutenik, baina kalte egiten digute esaldia?

Zein da zuzena: Etortzen direneino ez dugu alde egingo ALA Etortzen ez direneino ez dugu alde egingo?

Eta zein da zuzena ‘zu joan arte ez naiz isilduko’ adierazteko: Joaten EZ zareneino ez naiz isilduko ALA Joaten zareneino ez naiz isilduko?

Egoeraren arabera, etxearen edo etxeko erabiltzen dugu: etxearen neurriak, etxeko leihoak... Horrela jokatzen al da NORAKO eta NORENTZAT kasuetan ere? Adibidez: Diru hau etxea erosteko da, eta beste hori, autoa erosteko. Testuinguru horretan, zuzena al da Diru hau etxearentzat da, eta beste hori, autoarentzat esaldia?

NORA kasu-markan -rat erabil daiteke arauz euskara estandarrean: mendirat, etxerat, basorat... Baina galdegaia ZERTARA denean ere -rat erabil al daiteke (egiterat, jaterat, jolasterat), ala jolastera, jatera, egitera paratu behar da nahitaez?

Amak ez zuen bere alaba haurtzaindegira bidaltzen: aitona-amonekin uzten zuen merkeagoa izateagatik esaldian -t(z)eagatik zuzena da ala -(e)lako erabili behar da?

Badakit ez direla berdin etortzeagatik (kausa zein helburua) eta etorriagatik (kontzesiboa). Baina lehenaldi burutuak izan eskatzen duenean ez daukat hain argi. Hau da: Aita etorri izanak poztu du moldatu eta Aita etorri izanagatik (kausa) poztu da esan al daiteke? Ala Aita etortzeagatik poztu da esan behar da? Nik lehena erabiltzen dut, baina ez dakit ongi dagoen.