Euskara eskuz esku

25. araua. Hitz elkartuen osaera eta idazkera

Gramatika-atalak: Idazkera morfologia
  • Arau honek hitz elkartuen osaera eta idazkera aukezten ditu.
  • Bereiz idatziko diren hitz elkartuak hauek dira:

Hitz elkartu mota

Idazkera zuzenak

Aposizioak

Bidasoa ibaia, Eiffel dorrea

Aditz-lokuzioak

irri egin, hitz eman

Erramolde batzuk (instrumentalean, partitiboan eta genitiboan)

etxez etxe, eskurik esku, menderen mende

Aditza + berri egiturak

hasi berri, sartu berri

Postposizioak

mahai gainean, aste barnean

Izena mugagabean + {bila, eske, falta} egiturak 

ogi bila, barkamen eske, harreman falta

{erdal, euskal, giza} + izena egiturak

erdal gramatika, euskal idazleak, giza zientziak, itsas garraioa

Lehen osagaiak bukaerako -a galtzen duelarik (kultura, literatura, natura…) marratxorik gabe idazten da.

kultur emankizuna, literatur saioa, natur zientziak

Lehen osagaia osoa denean, bi formak onartuak dira: kultura(-)emankizuna, literatura(-)saioa, natura(-)zientziak

Konposatu kimikoen nomenklaturan ez da marratxorik erabiltzen (777).

NaCl konposatua izendatzean, honela idazten da: sodio kloruroa (*sodio-kloruroa)

  • Marratxoarekin idatziko diren hitz elkartuak hauek dira:

Hitz elkartu mota

Idazkera zuzenak

Hitza errepikatzen denean

bihotz-bihotzetik, gorri-gorria, zabal-zabalik, zuzen-zuzenean

Hitz bikoiztuak atzizki berbera duelarik

apurka-apurka, egunero-egunero, emeki-emeki

Bikoteak adierazten dituzten hitz elkartuak (familiarekin, koloreekin, bi aditzoinekin, etab. erabiltzen dira)

seme-alabak, xuri-urdin, joan-jin

Onomatopeiak eta lokuzioak

briu-brau, nahas-mahas, zirt-zart

Leku-izen batzuk

Kasu: bi hizkuntzatan ematen direnean, zehar-marra (/) erabiliko da. Ikus Euskaltzaindiaren 141. araua «Herri izenak: hurrenkera eta zeinu grafikoen erabilera».

Maule-Lextarre, Ainhize-Monjolose

Baiona / Bayonne eta ez *Baiona-Bayonne

Osagai bat baino gehiago badelarik, usaietan da marratxoa errepikatzea ([EBE:777).

edari- eta izozki-saltzaileak

auto-saltzaile eta -konpontzaileak

  • Loturik idatziko diren hitzak hauek dira:

Hitz elkartu mota

Idazkera zuzenak

{aditzoin + izen} egiturak

aztergai, biltoki, egongela

{aditzoin + izenondo} egiturak

aldagaitz, ulerterraz

Aditz-elkarte arruntak

gaitzetsi, indargabetu, odolustu

Hitz eratorriak

bizardun, hargin, langile

Izen-elkarteak

batzordeburu, legegizon, solaskide

Lehen osagaia {aitzin edo aurre, azpi, gain} delarik

aitzinkontu, azpiegitura, gainazal

{zenbatzaile + izen} egiturak

begibakar, ehunzango, lauburu

  • Marratxoarekin edo bereiz idatziko diren hitzak (nahi den bezala) hauek dira:

Hitz elkartu mota

Idazkera zuzenak

Izen-elkarte arruntak

eguzki lore edo eguzki-lore,

merkatari mundu edo merkatari-mundu

Egile-elkarteak

karrika garbitzaile edo karrika-garbitzaile,

harri altxatzaile edo harri-altxatzaile

Ekintza-elkarteak

adar jotze edo adar-jotze,

zikiro jate edo zikiro-jate

Bukaerako -a atxikitzen denean

(-a berezkoa)

biologia azterketa edo biologia-azterketa

  • Marratxoarekin edo loturik idatziko diren hitzak (nahi den bezala) hauek dira:

    sudur-luze edo sudurluze, buru-soil edo burusoil, odol-bero edo odolbero

  • Bi hitzak letra larriz hasten direlarik, marrarik gabe idazten dira.

    Euskal Elkargoa eta ez *Euskal-Elkargoa
    Euskal Herria eta ez *Euskal-Herria

Euskaltzaindiaren araua
25. arau osoa ikusi
Euskara Batuaren Eskuliburua
777. fitxa, 778. fitxa

Azkue Biblioteka eta Artxiboa

ORDUTEGIA
9:00 - 14:00

Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

Es bueno saber que cada vez que gastas una moneda para tu placer culpable, ayudas a alguien que lo necesita. Ice Casino es conocido por sus generosas campañas benéficas en toda Europa. ¡Pero no olvides jugar responsablemente!

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.