Tr. Documentado en todos los dialectos, excepto en suletino. En DFrec hay 59 ejs. de oraintxe y 2 de oraintxen, todos ellos meridionales.
sense-1
1.
(V, L, B, BN-mix-baig; SP, Lar, Añ, H (s.v. orai));
oraitxe;
orainxe;
oaintxe (G-azp); ointxe (V-gip);
ontxe (V, AN);
oraintxen;
oraintxek (V-ger-m);
orantxe (Lar, Dv);
orantxet (Dv);
oraixe (T-L, s.v. présence);
oraixet;
guaixe (G-nav);
ontxek (V-ger)
Ref.:
A(ontxe, oraintxe);
AMorf 349;
EtxbaEib(oiñtxe, oraintxe);
HolmerApuntV(oraintxe, oraintxek);
ElexpBerg(ointxe);
GteErd 265;
ZestErret(oaintxe). Ahora mismo."Agora", "actualmente" Lar."Ahora"Lar, Añ.
"Oiñtxe ikusiko da aren ezeri bildurrik eza norañok eltzen dan"EtxbaEib.
"Oraintxek artez, ahora mismo. Oraintxek arin etorri, ven pronto"Holmer ApuntV..
"Ointxe dira amabixek laurden gutxiao (V-gip)"GteErd 265.
Oraintxe agerturen duk ea nor zenz iustua. EZMan I 83.
Orainxe ene baitan konplitzen da Aita-on haren borondatea. HeGudu 141.
Orañtxe da denbora. CbEg III 298.
Zeinbat dagoz oraintxe erretan infernuan nik baño bekatu gitxiagoaz?AñEL1 144.
Leungarriarekin / zapata apaintzen / nere guztizkotxua / ari da oraintxen. Echag 76.
Noak egitera oraiñtxe, / obra bat laudatzekoa. Gy 258 (73 orain-).
Orantxe da nere azkena. ArrGB 88 (79 orañ-).
Prankotarrak eta gu adiskide izateagaitik ontxe emongo neuke neure bizitzea. AgAL 53.
Oraiñtxen erretako iru koxkorreko opill bat. MocDamu 7.
Zeugana giñoiazan oraiñtxe. AgKr 190 (52 orain-, 162 oran-).
Egitekotan oraintxe. MujPAm 12.
Oraintxe, bai, oraintxe jausten naz kontuen. Enb 133.
Haurra oraixet sortua baizik ez da. BarbLeg 24 (Sup 153 oraintxet).
Irakiten jarri nau oraintxe!AlzBurr 25.
Oraintxe da denboria / izena muratzeko. Balad 144.
Oraintxen bai zeudela arrapagalluan eroritako saguaren gixa. EtxdeJJ 46.
Oraintxe be barre-gure bat baiatort kolkora!BilbaoIpuiB 79.
Ez dezakenat erran oraixe zorion osoan bizi nizala. JEtchep 70.
Bada oraintxe aurrerapena / ta bada milla zientzi. Basarri 64.
Oraintxe badakit / ederki, zergatik / maite zaitudan nik. ArtiMaldanB 216.
Oraintxet jalia da hemendik zuen Ganix. LarzSenper 42 (v. tbn. Iru 42).
Galdua nok oraintxe!ErkiagBatB 188.
Lotsa ematen du oraintxe ondartzetara begiratzeak. MAtxGazt 81.
Oraintxe edo beiñere ez!NEtxLBB 91.
Eztiagu besterik bear oraintxe. Ib. 120.
Kantore berri baten paratzen / oraitxe nauzu abian. Mattin 91.
Oraintxe alargundu berria da andre ori. UztSas 349.
Oraintxe aspertu naiz / ni orrelako gaiz. Basarri(inUztLEG I 218).
Oraintxe botilla bat ardo musean jokatu bear genduke. BBarand 90.
Ointxe dago lurra artzen Iberia. Gerrika 225.
Oraixe berriz mahai hunek du ahantziko eztuguna. LarreArtzainE 343.
Zorretan gaudela berriz ere euskaldunok Gorostiaga jaunarekin oraintxe eskeini digun lan honegatik. MEIG II 47.
v. tbn.
DurPl 79. Mg PAb 115. fB Ic II 189. Astar II 42. Ur MarIl 45. Laph 239. JanEd I 24. Zab Gabon 47. AB AmaE 397 (47 orañ-). Apaol 121. Echta Jos 273. Urruz Zer 40 (Urz 37 oran-). A Ardi 44 (BGuzur 119 ontxe, 139 ointxe). Kk Ab I 7 (II 64 ointxe, 139 ontxe). Lh Yol 36. Jaukol Biozk IX. Or Tormes 51. Tx B II 213 (127 oran-). Ldi BB 8. Lab EEguna 77. ArgiDL 61. Ir YKBiz 319. Laux AB 89. TAg Uzt 233. Zait Sof 143. SMitx Aranz 5. JAIraz Bizia 55. Munita 55. Mde HaurB 90. Lek SClar 111. Txill Let 141. Ugalde Iltz 24. And AUzta 69. Anab Poli 27. Vill Jaink 76. Izeta DirG 12. EgutAr 11-7-1963 (ap. DRA). Ibiñ Virgil 42. Mattin in Xa EzinB 88. Berron Kijote 137. Etxabu Kontu 215. Ataño TxanKan 66. Onaind STeresa 32. Oraiñtxe: JJMg BasEsc 77. Orantxe: Dv LEd 165. Elzb PAd 77. Iraola 98. Orainxe: JE Bur 71. Oraixe: Bordel 48. Zby RIEV 1909, 232. Oraixet: Prop 1893, 100. Ox 185 (101 oraintxet). Oiñtxe: Alzola Atalak 57. Etxba Ibilt 483. Ontxe:ForuAB 105. Osk Kurl 67 (hontxe). Oraintxen: FrantzesB I 140. It Fab 170. Izt C 193. Bil 104. AB AmaE 410. Bv AsL 177. Sor AuOst 86. Alz STFer 125. Ag Serm 502. Iraola 84. Ill Pill 26. Muj PAm 24. Tx B II 263. Enb 130. Anab Usauri 4. Noe 69 (24 orañ-). Lek EunD 24. Or BM 42. Basarri 93. Arti Tobera 288. Izeta DirG 44. Lasarte in Uzt Noiz 116. Ostolaiz 117. Orantxen: Sor AuOst 88. Tx B II 137.
azpiadiera-1.1
(Con reduplicación intensiva)."Oaintxe-oaintxe sartzia in du"ZestErret.
Lurreko atsegiñ ta ondasunak laster, baño laster, oraintxe, oraintxe; pekatu ta okasinoiei itxi ta bizitza on bat artu, gero, gero. JJMgBasEsc 267.
Etzerate oraintxe-oraintxe sartuak etxe ortara zuek! AtañoTxanKan 27.
azpiadiera-1.2
(Con el verbo en pasado). Oraintxe ari nintzan, bada, nere buruarekin, noiz etorriko zenkidan. OrQA 142.
azpiadiera-1.3
(Con bertan, berean)."Etxoin, ointxe bertan nator da. Indartu nahi denean, ointxe bertan"ElexpBerg.
Oraintxen bertan / zaidak gogoratu. ItFab 66.
Oraintxe bertan illteko bazengoz zek geijen estutuko zindukez?UrMarIl 90.
Erabagi daigun oraintxe bertatik. Ib. 65.
Oraintxe bertan zu eta zure etxeko guziak il bearrak zerate. Lard 171.
Oraintxe bertan eitia baño / eztaguala gauza obarik. Enb 138.
Gaur bertan egin bear dan gauza da. Oraintxe bertan obe. LabEEguna 71.
Hortxet, oraintxet berean gordeak dira. BarbLeg 142.
Oraintxe berton noiako atzetik!BilbaoIpuiB 95.
Oraintxe bertan nator. NEtxAntz 90.
v. tbn. Ag G 275. Kk Ab I 78. ArgiDL 65. Or SCruz 129. Lek EunD 19. Erkiag Arran 90. Zait Sof 66. Ibiñ Virgil 115. Oraintxen: Etxde JJ 117.
sense-2
2.Hace ahora mismo (...).v. orain (I, 2). Oraintxe sei eun urte. ItFab 206.
Guztiok dakizu erri-erdia oraintxe lau illabete erre iakuna. ABeinB 56.
Oraintxe zazpi urte. A(inAzcPB 16).
Oraintxe urte batzuek dirala. Iraola 90.
Ontxe urte batzuk dirala euskeraz ikasten ibilli zan. KkAb II 106.
Oraintxe urte batzuk arte. LdiIL 164.
Oraintxe dala urte bete bat, / Iñaki, ginduzun utzi. Auspoa 39, 111.
Oraintxen dala ogei urtetan / mundu ontara etorria. UztSas 185.
Oraintxe urte batzuk ere, beste liburu txiki bat atera zidateken.AtañoTxanKan 14.
v. tbn. Zendoia 185.
sense-3
3.(Con valor distributivo).v.orain (I, 3). Egun guzian iraun zuan gudak, orañtxen gurutzetien alde, orañtxen Sarrazenuen. BvAsL 214.
Milia, aur-gisan, oraintxe jaiki, oraintxe Anaren esanetara adi. NEtxAntz 9.
Oraintxe alde ontatik, oraintxe aruntzatxeago iruditzen zitzaizkion ardi ezkilla ta txakur uluak. NEtxLBB 98.
azpisarrera-1
ORAINTXEAGO EDO GEROXEAGO.
Antes o después. Ezi giristiño hun batek haren eta beste Jinkoaganako einbiden eiteko [artea] oraixoo edo geroxoo hartuko edo idirenen dizi. AR 16.
azpisarrera-2
ORAINTXE ARTE.
Hasta ahora mismo. Oraintxe arte mojarik eztet egundaño ezagutu. AgG 318.
Oraintxe arte ez gara gehiegi nabarmendu. MIH 268.
azpisarrerakoSense-2.1
Izen ori oraintxe artean entzun bere eztot nik egin.Ag AL 137.
azpisarrera-3
ORAINTXE BATEKO.
"Oraintxe bateko. Ez da oraintxe batekoa, no es de ahora, es de hace mucho tiempo. Zuk diozun hori ez da oraintxe batekoa, eso que dices tú sucedió hace mucho tiempo" Asp ANaf.
azpisarrera-4
ORAINTXE ETA ORAINTXE ERE.
"Oraindik ere. Ori ontxe ta ontxe be pasatzen da" AntzHizk.
ORAINTXEKO.
"Orantxeko ou orantxetako, qui est d'à présent même" Dv. v. oraingoxe. Gure baserri xar au beñepin, ez dek oraintxekoa izango. AtañoTxanKan 27.
azpisarrera-7
ORAINTXEON.
Ahora mismo. Oraintxeon iduritzen zait frogantzarik aski ekharri dudala erraiteko eskualduna noble dela. ES 115.
azpisarrera-8
ORAINTXE PUNTUAN(ointxe p. V-gip ap. Elexp Berg). Justamente hace un momento. "Ointxe puntuan ein ddau diar Belenek" Elexp Berg (s.v. puntuan). v. ORAIN PUNTUAN. Oraintxe puntuan parrez, oraintxe negarrez. MAtxGazt 38.
azpisarrera-9
ORAINTXETAN.
"Oraixetan (L, B), hace poco" A. Jauna, ene alaba oraixetan hil da. DvMt 9, 18 (Lç orain, He orai doi doia, TB orai, Echn, Ip orai berean).
azpisarrera-10
ORAINTXETIK.
Desde ahora mismo. v. oraindixe. Gogo onez zure eskuetatik oraintxetik artzen det. ArgiDL 52.
Oraintxetik zigorra lurrean izten dot. OrTormes 109.
Iainkoaren morroi naukek oraintxetik eta ementxetik. OrAitork 197.
--Ta noiztik asiko gera lan onetan? --Oraintxetik. UgaldeIltz 61.