OEH - Bilaketa

331 emaitza jaiki bilaketarentzat

Sarrera buruan (23)


Sarrera osoan (308)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
oraindino.
tradizioa
Tr. Documentado en textos vizcaínos y en algunos guipuzcoanos (Larramendi, Guerrico, V. Mocoroa, G. Mujika, J. Mokoroa, Lizardi, M. Lekuona, T. Aguirre, E. Arrese, S. Mitxelena, Etxaide y Uztapide). Hay un ej. septentrional de oraindino en GH. La forma guipuzcoana es oraindio, también empleada por algunos autores vizcaínos. En DFrec hay 6 ejs. de oraindino, 5 de ondiño, 4 de oraindiño, 3 de oraindio, 3 de oindiño y 1 de oidiño.
sense-1
1. (V, AN-larr-araq; -diño Añ, Izt 58v, Dv (V), Zam Voc ), oraindio (G-goi; Lar, , Dv (G), H), oraindiokan, orandio (Lar), orandiokan (Lar), oindino, ondino (-iño V-ger-m), ondiñok, oindio (V, G-goi), oindiok (V-gip), ondio (V-arr-gip), ondiok (V-gip; A Apend), ondion (V-gip; A Apend) Ref.: A (oraindiño, ondiño , oindiko), EY III 237; EI 153, 161; Echaide Nav 386-387; Etxba Eib (oiñdiok, oiñdiokan, ondiok, ondiokan); Holmer ApuntV; Elexp Berg (óinddio); Gte Erd 271.
"Aún, todavía" Lar, . "En Tolosa oraindiotzean <-cean> [¿por oraindiokan?]" Lar Cor 301. " Oiñdiok ez dituraz zorrak ordaindu " Etxba Eib. " Oinddio eztago konforme " Elexp Berg. " Onddiokan emen zarete? " Ib. " Ondio bizik dao (V-arr-gip)" Gte Erd 271. v. oraindik.
Zuen koronel Isasi / ei da soldadu andi, / con todo eztau oraindio / Bilbaon oñik ifini. BBizk 16. Baña [zerua] oraindio itxia dago. Lar SermAzc 46. Bada dakigu ikusiko doguzala orañdino. Oe 79. Oraindiyo egon gura dau pekatuben serbiziyoan. Zuzaeta 52. Sabaiko lasto ganian etzunda egongo da oraindiño. Mg PAb 70 (156 -dino). Esker onak emon Jangoikoari [...] bota etzaitualako oraindio infernura. EL1 58 (53 oraindiño ). Geretzat ere alakoak deseatzea edo oraindio eztitugulako tristetzea ezta pekatu. Gco II 66. Oraindino berbetan ondo ez daki. fB Ic II 288. Oraindio gaztiak dira. Astar II 93. Erri parebagako menditsu onetantxe, / Oraindiño gizona ondoen bizi da. AB AmaE 379. Ez dakizu oraindiokan emakumeak zer egiñ lezakean berak nai dubena logratu artean. Moc Damu 29. Eztogu amaitu ondiño. Ag AL 119 (70 oraindio). Arimenak eztau oraindiño jo ta elizako ateak eztira itxi. Ag Kr 25 (73 oindiño). Gazteak gara oraindiño. Echta Jos 13. Bixirik ago ondiño? Kk Ab I 43. "Harriaren tema, zein da?" galdetzen badugu, beraz, orpoz-orpo "harri" erantzun behar ligukete. MEIG VI 139. Gauza asko daukodaz oindiño esateko-ta! Altuna 84. Oraindiokan asko / ez daude jakiñak. MendaroTx 347. Il dabe gaizkiñak oraindiño neskuts / datzan onoimena! Laux BBa 118 (AB 34 oindiño). Jaunak arnasa dit oraindio / nere lan au jarraitzeko. Or Eus 257 (Or LEItz 32 oraindiño). Oraindiño [batza] gitxi baño eztirala eratu. Eguzk GizAuz 157. Jesus-abecean dabil ondiño. (V-m). A EY III 237. Bere buru-biotzeko asmo ta gurariak oindio asaba zarren izkuntzan eralgiten dituana. (In Akes Ipiñ 4 ). Ta ondiño baltzena entzuteko ago. Bilbao IpuiB 14 (200 oraindiño). Oindiño oraintxe etortea baiño eztot egin. Erkiag Arran 74. Dudan zare oindiok! SM Zirik 64 (89 ondiok). --Aspaldi joan zan? --Ez, ondio ezta urrin izango. And AUzta 52 (95 oindio). Segurutik eztirela ohetik oraindio jaiki. Arti Tobera 267. Aurrera egin bear dau oraindiño. Erkiag BatB 168 (66 oindiño). Motsal arin dut bainan aberats gogoa, / deusek ez daut nahasi oraindino loa. GH 1966, 108. Etxako oraindiño aiztu. Alzola Atalak 73. Zeuen denporan ezetz alkarri / esan gaberik oindio. FEtxeb 123. Baiña zuk mundu ontan / segi oraindio. Insausti 338. Guzti au or dago ondiño testigu askorentzat. Gerrika 109.
v. tbn. Azc PB 254 (56 -diño). Osk Kurl 84 (102 oindiño). Oraindiño: Ur MarIl 75. A BeinB 58. EusJok II 52. Zait Sof 187 (122 oraindio). Gand Elorri 174 (49 ondiño). Onaind STeresa 120. Orandiño: Zait Sof 86. Oindiño: Or Tormes 53. Enb 193. Otx 60. Akes Ipiñ 8. Onaind STeresa 88. Ondiño: Echta Jos 88. Kk Ab I 43. GMant Goi 42. Altuna 44. Enb 207. Eguzk GizAuz 13. BEnb NereA 71. Oraindio: Mok 22. Lek EunD 30. Ldi IL 12. TAg Uzt 15. EA OlBe 85. SMitx Aranz 173. Oraindiokan: Bertsol 1931, 14. Oindio: Ezale 1897, 292a. Oindiok: Etxba Ibilt 486 (490 oindiokan, 486 ondiok, 471 ondiokan).
azpiadiera-1.1
(Ref. al pasado).
Illabetean egon zan buru austen, ta oraindino ez eban bearrearen erdirik egin. Mg PAb 198. Eta oraindiño orduan etzan bekaturik. GGero 11. Etzan oraindio zabaldu mundutik Kartago. Astar II III. Josentzat oraiñdio bazan andrageia. AB AmaE 278. Zumaian be sartu zeikean, ziñoan, oraindiño aorik zabaldu ezeban gazte batek. Ag Kr 21. Gaztea zala orainddiño ta beste ereti baten artuko ebala emaztea. Echta Jos 230 (13 orandiño). Gure mutilla oindiño bedar-ganian etzunda eguan. Altuna 35. Oindiño lukainka baltza urdaillean ondo ezarri etzalako. Or Tormes 29. Eskua biotzeratu zion eta Jaungoikoari bearrik etzun oraindio geldirik. Etxde JJ 261. Sei kilometroko bidea eginbearra eukien oindiño. Akes Ipiñ 8 (14 oindio). Bizikletak eurak bere, tubularrik oindio ez euken aiñean. Erkiag BatB 86. Elizak, baiña, ez eban oindiño ezer aldarrikatu. Onaind STeresa 127. Ni orduan ondiñok naiku ezjakin nengoan orretan. Gerrika 33 (86 ondiño).
v. tbn. Bilbao IpuiB 108. Oraindio: Or SCruz 47. TAg Uzt 249. Oindiño: Ag Kr 59. Erkiag Arran 137. BEnb NereA 129.
azpiadiera-1.2
Oraindiño esan legi Jeremias propeta santubagaz pensamentu on baten paltiak daukala munduba galduta.fB Ic I 3. Baña oraindiño beste gauza bat deritxat [...] dala [...] sosigurik ezari lekurik geijeen emoten deutsana. Ib. 3s.
sense-2
2. (Con sintagma con suf. -ago ). Aún, todavía (más).
Oraindiño epelago nago zu errezibidu ezkero. LoraS 82. Eta oraindiño geiago dana [...]. Ib. 50. Zenbat modutara da oraindio geiago orazioa? Gco I 384. Maitik oraindio geiago jateko disposizioan gaudela jaikitzea. Gco II 64. Geijago uts egin ebeen oraindino alan juzgau ebeenak. fB Ic II 232. Oraindiño geiago artukozan gurasoaren esana egitten ezpon. Echta Jos 290. Neke aundiagoak ere jasango nituke oraindio arengatik. TAg Uzt 194. Oraindio geiago ditxin zuri-neri-ka ari zaizkionak. Or QA 90 (Tormes 51 oindiño). --Ama, emen eztago koiperik. --Bai, oraindio belea egondako lekuan baiño obe dek or. And AUzta 51. Ondiño geiau: pekatu-pean / jolas au eben zigortzen. BEnb NereA 229. Ondiok geixago mintzen eban bere maittia ete zan kulpagarri pentsatziak. Etxba Ibilt 486. Egun gomutagarri ortan, oindiño, Pablo VIgarrenak berak [...] gaiñeratu eban: [...]. Onaind STeresa 126. Etxe bakotxeko tellatuetan egindakuak [kalteak] ondiño txarraguak. Gerrika 118.
v. tbn. Oraindiño: AB AmaE 217. Ondiño: Kk Ab II 66 (111 oindiño). Bilbao IpuiB 82.
sense-3
3. Ya, desde ahora.
Gertu adi eriotzarako, oraindiño ordua dok-eta. Bilbao IpuiB 49.
azpisarrera-1
ORAINDINO HALAKORIK (Exclam.). ¡Habráse visto!
Aitearen da Semearen!! Ondiño alakorik! Kk Ab I 6 (v. tbn. II 69).
azpisarrera-2
ORAINDINO ARTE (oaindinoarte AN-gip ap. Echaide Nav 387). Hasta ahora.
azpisarrera-3
ORAINDINO ERE.
a) Todavía.
Oraindino bere [...] ez dakijee. fB Ic I app. 16. Oraindiño bere gogoratutean, / txapel arek miñ emon oi deust biotzean! AB AmaE 229. Ondiño bere bear dan legez / ez gaituez ondrau. EusJok II 110. Ezer ein barik dau ondiño be. Enb 138. Ikusten dedanez, beti bezin irrilari ta axelari dirauzu oraindio ere. TAg Uzt 241. Azeri madarikatu ori ondiño be emendik dabil? Bilbao IpuiB 131. Kriarak gelditu barik abasto emon eziñik dabillaz da i oindiok pe triste ago. SM Zirik 70. Oindiok be konturatuko ez balitza bezela. Etxba Ibilt 459. Amaika alaitasun / igaro genduan; / oraindiokan ere / daduzkat goguan. Uzt LEG II 338.
v. tbn. Oindiño: Onaind STeresa 111. Ondiño: Kk Ab I 95.
(Ref. al pasado).
Indarraldi zeatza egin bear izaten zuan oraindio ere, noizikbein. TAg Uzt 191. Begira egokiezanok oraindiño bere [...] berba gangar ta barre zorangaz ospatuten zituela. Erkiag BatB 38. Ez zituan oindiño be osorik laga bere biotz-zalekeriak. Onaind STeresa 55.
Emakumea eta bere iritzian itxusia! Oraindiño ere aditu eztan gauza. Urruz Zer 89.
b) (Con sintagma con suf. -ago).
Baña oraindio bere andijagua da beste batzuben itxumendija. Astar II 107. Esan biar dot ondiño bere / egi andi bat geiago. Enb 48. Ondiño be geiago gura dozue? Bilbao IpuiB 246. Lanbide au, oraindiño bere aloger eskasagoz egin bear izango ete neuke? Erkiag BatB 65. Geiago oindiño bere? Ib. 70.
v. tbn. Enb 32 (ondiño).
c) Otra vez.
Josetxo az? --oraindiño-be ittandu eutsan. Echta Jos 18. Oindiño be? Eztautsugu esan, ala? Otx 25.
azpisarrera-4
ORAINDIO ETA ORAINDIO ERE (ondio ta ondio be V-gip; BeraLzM).
Oraindio ta oraindio ere artuak egin egingo dira. "A pesar de ser ya tarde, aún se sembrarán los maíces" . Ayerb EEs 1914, 195.
azpisarrera-5
ORAINDINOKO. (oindiko V-och ap. A; ondiko V-ple ap. A). a) (Adv.). Todavía.
Burle egin eusten sano gure gizonok, esaten eurela erretzinean alderako eztaola argirik ondioko ta... Kk Ab I 71. Txit poz ori izan da / ezin andiagua ba, / ondiñoko esana / egi argia da. Noe 99. Beste bost udabarri daukoz oraindiñoko, ondo pentsetako. Alzola Atalak 84. Zorionez, biotz onekoak badira oraindiñoko mundu onetan. Ib. 87. Ondiñoko egarri pixkat dauket eta... Ib. 59.
b) (Adnom.). "Oinddiokua, el tiempo transcurrido hasta este momento, lo de hasta ahora. [...] Oinddiokua ondo doia baiña gero ikusi biar" Elexp Berg.
Baña ondiñokuak eztira naikue; geiago dago esan biarrian. Gerrika 281.
azpisarrera-6
ORAINDINOKOAN (H; oindiokuan V-gip, ondiokuan V-gip; ondiokoan A Apend). Ref.: Etxba Eib (oiñdiokuan, ondiokuan); Elexp Berg (oinddiokuan). Todavía, hasta ahora. "Hasta ahora no, oraindiokoan ez" Lar. "Ondiokuan ez da agertu beste bat a lakua" Etxba Eib. "Hasta el momento. Gure taillerra ondo doia oinddiokuan" Elexp Berg.
Eurai atzera eragingo eutsenik ondiñokoan etzala jaio ta... Kk Ab II 11.
azpisarrera-7
ORAINDINOKOZ. Todavía.
Loreok, ondiñokoz, / ez dira lore, baiña, / badauke, bear bada, / elorrien Jorrailgo / lore-izan-nai zori. Gand Elorri 52 (v. tbn. 50).
azpisarrera-8
ORAINDINO ORAINAGO. Recientemente. "Oraindik orain. Ondio oiñao be jun die globo orrek" AntzHizk.
azpisarrera-9
ORAINDINO ORAINTSU. Hace poco. Cf. ORAINDIK ORAIN.
Oindiño oraintsu dala, badakixu zuk zer lotsabagekeri egin eutsan onek nire emaztiari. Otx 176.
azpisarrerakoSense-9.1
Oindio ointsutan zeuon Santiago-eleizea [...] lengo maillara ekarri dozue. Mañarikua in Akes Ipiñ 3.
oraindino
<< opildu 0 / 0 oraintxe >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper