1.
(
H, A, que cita a Mb),
ohartmen (
H).
Atención; observación, facultad de observar, de darse cuenta.
Zer gauzak ote dira, oarmen ta indar gutizko bekatariak egin behar dituen gauzak, bekatutik bein jaiki ezkero, ez berriz bekaturatzeko?
Mb OtGai II 191.
Nolako oarmen edo atenzioarekin, eta nolako errespetoarekin Aita gurea esan bear degun.
Gco I 403.
Aita gurearen hitz guziak ez itoka edo presaka, ezpada betaz, oarmenaz eta ondo esateko.
Ib. 406.
Bada oarmen osorik eta libertaderik etzuen.
Gco II 49.
Emakume erne orietarik bat edo batek sendalari bera argitu dezake, eriaren goiti behitietan, oharmen berezi batekin.
FIr 190.
Badirudi, lenengo txindurria oarmenez, asmamenez ta ekimenez ornia ote zan, gizakiok bezelatsu.
Ldi Y
1933, 86.
Gure oharmen guztia O Riain Anaiaren eleei baitzen.
Mde Pr 295.
Jo zezan ezaguera horrek Theresaren oharmena.
Mde HaurB 91.
Bañan ezin josi bertan nere arreta ta oarmena.
Txill Let 26.
Bere landarako oarmena.
Gazt MusIx 62.
Bere olerkietan eman zizkigun laburki bere gogaien eta oarmenaren guna.
Ib. 63.
Zere sentipena ta oarmena.
NEtx LBB 31.
Badaki [...] baduela bere baitan barrunbe bat oharmenaren bidez (honela mintza banaiteke) ezagun duena.
MEIG VI 117.
(Pl.).
Oarmen guziak ondo bildurik asi [otoitzean]
.
Inza Azalp 126.
Sensibilidad.
Jolas eta dantzak oarmen berezi batez jantziko dizkigute aurrak. Gaur pranko aienaturik arkitzen dan oarmenez.
"Sensibilidad"
.
EAEg
31-1-1937, 944.
Intelecto, entendimiento.
Jauna, zora zazu, othoi, Akitophelen oharmena.
"Infatua [...] consilium"
.
Dv 2 Sam 15, 31 (Azkue traduce "consejo"; Ol onua, BiblE aholku
).
Atzartze hori aita-amek akula dezaketela ñimiñoaren oharmena lagunduz.
Herr 2-10-1969, 4.
2.
"Remarque, observation"
Dv.
Aviso.
Kondaira baita [...] oraiuntako oarmen ta eginbide.
"Aviso y ejemplo"
.
(Quijote IX)
AIr RIEV
1928, 605 (Anab ib. 611 gaztigu, Ldi RIEV 1929, 210 zuurbide
).
3.
Conciencia, acción de darse cuenta.
Alan Pedro oartu zan [mesede ugari paregabekoaz], oarmen onek negar ugariak atera eragiñ ziozkan.
Kortazar Serm 411.
4.
Observación, hallazgo intelectual.
Uhartek oldozpen eta oharmen sarkorrak utzi dauzkigu bere liburuan.
Zub 34.