Harremana

    OEH - Bilaketa

    330 emaitza jaiki bilaketarentzat

    Sarrera buruan (23)


    Sarrera osoan (307)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    oinazpi.
    tradizioa
    Tr. Documentado en Etcheberri de Ziburu y Duvoisin, y en autores meridionales desde mediados del s. XVIII.
    sense-1
    1. (oiñ- V, G, AN ap. A ; H). (En casos locales de decl. sing.). "Oin azpian, au propre et au fig., sous les pieds" H. "Bajo el pie" A. v. oinpe, OINAREN AZPI.
    Egin diezakedazu egun batez grazia / oñ azpian ikhusteko hekin [izarren] nonbre handia. EZ Man II 113. Oñazpian zapaldu eta desegin euen [...] sugiaren beraren buru berenotsua. Ur BulaAl 38. Zure gorputza jaiki da zulotik, nik zure odolaz busti nuen lurra oñazpian zapal ez dezadan. Arr GB 103. --Bi bider kallua zanpatu dirazu. / --Zertan jartzen dezu nere oñ azpiyan? Iraola 19. Buruan ixarrak amabi / ta oñazpijan illargi / jarten dautsoez Mireni. Enb 91. Ibiltzen asi baño lenago, oñazpian lur ibilkorra ala geldia degun ikusi bear. Ldi IL 79. Loreak, bidariaren oinazpian burua makurtu bear izan du. TAg Uzt 312. Oin-azpian darabilgun hautsa. MEIG I 64.
    v. tbn. Ol (oñ-) y BiblE Apoc 12, 1 (oinazpian).
    azpiadiera-1.1
    (Pl.).
    Oi eta albanegi [illargia] oñazpikotzat ezarri aren oñazpietan! Lar SermAzc 46.
    azpiadiera-1.2
    (Usos figs.).
    Onak erabill gintzake oñ azpian urdaraz. EZ Man I 114. Noiz oñ azpian onra ta gezurrezko esanak utziko ditut. Cb Eg II 84 (Dv LEd 155 oin-azpian zaphaturik). Luziferren oñazpian arkitzen dira! Cb Eg III 321. Bere arerio guztiak bere oñazpian ifintera. Añ MisE 50. Bago lege santurik, guk oñazpian eztarabilgunik? Ib. 136. Zatoz oin azpijan zapaldutera Jaungoikuaren semia? Astar II 237. Euskaldunen oiñazpian zapalduak izan. Ag AL 14. Guzia oro aren oñazpian yarririk. Ol Ps 8, 7 (Ker aren oiñazpian jarri; v. oinpe). Deabru txarra oin azpian da / ezpata zorrotza eskuan. And AUzta 152.
    v. tbn. Oin azpian: Gand Elorri 105.
    azpiadiera-1.2.1
    Munduko gauzarik erpilena bazina bezala, oin azpitan erabili zaitut! Dv LEd 73 (Cb Eg II 34 oñ azpian erabilli).Gizakume gajoa errukigabe zapaldu eta Estaduaren oiñazpitan jarri [du komunismuak]. Vill Jaink 181.
    sense-2
    2. (H; oiñ- V, G ap. A; oñ- V-gip ap. Etxba Eib; Lar, Añ, Izt 93r, H).
    Planta del pie. "Oñ-azpixan kili-kili aundixa eukan" Etxba Eib.
    Zer izango da [...] arkoskuen gañian ibilli biar badot? Oiñazpijak eratziko jataz. Mg PAb 118. [Idijei] oinazpijak garbitu jakeez. Ib. 108. Oñazpia busti baga. Añ LoraS 6 (v. tbn. Añ EL1 116 buru-ganetik oñazpira). Sartu zitzaion aurreko oin azpi batean arantzea. VMg 40. Orgatillak eta oñazpiak sendotu zitzaiozkan. Lard 482. Bereala aterarik, anaiaren oñazpiari itxekitzen zion eskuarekin. Ur Gen 25, 25 (25, 26 BiblE orpoari). Olezko zapata, oñzorro edo trauskoak oñazpian. Ag Kr 87. Lurrak erre baileutsozan bere oñazpijak. Kk Ab I 101. Buru gañetik oñazpiraño. Enb 104. Oñazpia lurrean yartzeko saioa ere zailtxoa zitzaion. Ol Deut 28, 56 (Ker oiñazpi, BiblE oinazpia). Oñazpitik bururaño ez da arengan une osorik, [...]. Ol Is 1, 6 (Ker oiñazpitik; Dv oin-zolatik, BiblE orpotik). Oin-azpiko azala ez zuan makala. Anab Aprika 93. Izotz gogorrak ez al dizkitzu oiñazpiak pitzatuko! Ibiñ Virgil 63. Oin-azpiko zana ziztatzea. Ib. 103.
    v. tbn. Oiñ-azpi: Berron Kijote 134.
    sense-3
    3. Suelo.
    (Kuartoaren) oiñazpia edo beea ispilluz jantzi eban. EgutAr 28-4-1960 (ap. DRA .

    oinazpi

    oinazpi
    << oin 0 / 0 1 olde >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper