Azpisarrerak (sarrerak) (23)
- 1 jaiki
- 2 jaiki
- 3 jaiki
- AUZIA JAIKI (1 auzi)
- ERPIL-JAIKI (2 erpil)
- EZKERRETIK JAIKI (ezker)
- EZTEN-JAIKI (ezten)
- HAIZEA JAIKI (haize)
- jaiki-arin
- JAIKI-BERRI (1 jaiki)
- JAIKI EGIN (1 jaiki)
- JAIKI ERAGIN (1 jaiki)
- JAIKI-ERORI (1 jaiki)
- JAIKI-ERORKA (erorka)
- JAIKI-ERORKA (1 jaiki)
- JAIKI-ETZIN IBILI (1 jaiki)
- JAIKI-GARAI (1 jaiki)
- JAIKI-JAIKIRIK (1 jaiki)
- JAIKI-ORDU (1 jaiki)
- JAUSI ETA JAIKI (jausi)
- LINA-JAIKI (liho)
- MANDO JAIKI (mando)
- MOKIL-JAIKI (mokil)
tolestatu.
1.
(Lar→H, VP
90r; -au V-gip, G-azp),
toleztadu,
tolostatu,
toloztatu (G),
dolestatu
Ref.:
A (
toloztatu
);
Iz
ArOñ
;
ZestErret
.
"Doblar, plegar" , "coger la ropa, doblarla" Lar. "Plegado, tolestua, tolestatua " Ib. "Plegar" A. v. tolestu.
Ene kapaak egon doaz / ain ondo toleztadurik. Lazarraga A23, 1195r. Bere saskian tolestaturik arkitzen zen oial batean. Mb IArg I 256. Eneas, Jaun Jesu-Kristok sendatzen zaitu; jaiki zaite, eta zere oia tolestatu ezazu. Eneas jaiki zan eta oia tolestatu zuen, ikusi zezaten, egiaz sendatu zala. Lard 496. Estalia tolostatu, ganbelpean gordeta utzi. JAIraz Bizia 87. Aren barruko amar-amabi paperen artean [...] koplatxo oiek zeuden ondotxo tolestaturik. Lek SClar 109 (v. tbn. otro ej. en la misma pág.). Onela diño amamatxuak / [...] Bezperetako mantalin baltza / tolestetan daun artean. Lek ( in Onaind MEOE 919 ). Tolosta eta tolosta, beharkizunaren sareketa gertatzen da amor ematearen muga. "Plegado y replegado" . MEIG IX 125 (en colab. con NEtx). En DFrec hay 4 ejs. de tolestatu.
"Doblar, plegar" , "coger la ropa, doblarla" Lar. "Plegado, tolestua, tolestatua " Ib. "Plegar" A. v. tolestu.
Ene kapaak egon doaz / ain ondo toleztadurik. Lazarraga A23, 1195r. Bere saskian tolestaturik arkitzen zen oial batean. Mb IArg I 256. Eneas, Jaun Jesu-Kristok sendatzen zaitu; jaiki zaite, eta zere oia tolestatu ezazu. Eneas jaiki zan eta oia tolestatu zuen, ikusi zezaten, egiaz sendatu zala. Lard 496. Estalia tolostatu, ganbelpean gordeta utzi. JAIraz Bizia 87. Aren barruko amar-amabi paperen artean [...] koplatxo oiek zeuden ondotxo tolestaturik. Lek SClar 109 (v. tbn. otro ej. en la misma pág.). Onela diño amamatxuak / [...] Bezperetako mantalin baltza / tolestetan daun artean. Lek ( in Onaind MEOE 919 ). Tolosta eta tolosta, beharkizunaren sareketa gertatzen da amor ematearen muga. "Plegado y replegado" . MEIG IX 125 (en colab. con NEtx). En DFrec hay 4 ejs. de tolestatu.
Doblar (la rodilla).
Tolestatzen ditu belaunak, galtzen ditu indarrak. Ag Serm 348.
Tolestatzen ditu belaunak, galtzen ditu indarrak. Ag Serm 348.
Cruzar (los brazos, las manos).
Beren besoak atxur kertenaren gañean toleztatuta [...] begira gelditu ziran danak. Ag G 44. Besoak dolestatuta egotea. EAEg 2-12-1936, 441 (tbn. dolestatu 11-5-1937, 1639). Eskuk atzekoaldean tolostatuta, an zebillen saitsean lurreruntz begira. JAIraz Bizia 16 (v. tbn. en contexto similar Sabiag Y 1934, 32 eskuak tolestaturik). Zer egin? Besoak tolestatuta, aizeari begira egon? Munita 55. Joera honek hizkuntzaren zori gaiztoz besoak tolestaturik ezin ikusiaz gainera [...]. In. MEIG VI 44s.
Beren besoak atxur kertenaren gañean toleztatuta [...] begira gelditu ziran danak. Ag G 44. Besoak dolestatuta egotea. EAEg 2-12-1936, 441 (tbn. dolestatu 11-5-1937, 1639). Eskuk atzekoaldean tolostatuta, an zebillen saitsean lurreruntz begira. JAIraz Bizia 16 (v. tbn. en contexto similar Sabiag Y 1934, 32 eskuak tolestaturik). Zer egin? Besoak tolestatuta, aizeari begira egon? Munita 55. Joera honek hizkuntzaren zori gaiztoz besoak tolestaturik ezin ikusiaz gainera [...]. In. MEIG VI 44s.
2.
+
tolostatu
(V-gip ap. Elexp Berg).
Colocar; ordenar, disponer en orden.
"
Bandixuan sartzen dou, da gero tolostau
"
Elexp Berg.
.
Jauregi ura jasotzeko, arri batzuek alkarren gañean tolestatu ta aien buruan aga bat [...] jartzea baño beste lanik etzuten egiñ. Ag G 8. Illea koipe leunez betea, usai gozozko urez bustia, txito ajolaz tolestatua, erdi aldean lerro txuria duala. Ib. 164. Irakurri, idatzi eta zenbaki batzuk ere tolestatzen ikasi nuan. AZink 32. Tolostatzean gurdi arriak / umil izkutatzen ditu. Insausti 34.
Jauregi ura jasotzeko, arri batzuek alkarren gañean tolestatu ta aien buruan aga bat [...] jartzea baño beste lanik etzuten egiñ. Ag G 8. Illea koipe leunez betea, usai gozozko urez bustia, txito ajolaz tolestatua, erdi aldean lerro txuria duala. Ib. 164. Irakurri, idatzi eta zenbaki batzuk ere tolestatzen ikasi nuan. AZink 32. Tolostatzean gurdi arriak / umil izkutatzen ditu. Insausti 34.
Honen hormak giza-ondakin metatuz erpineraino tolestatuak izan ziren Pariseko katakunba handietan bezalaxe.
Mde Pr 112.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
