OEH - Bilaketa

331 emaitza jaiki bilaketarentzat

Sarrera buruan (23)


Sarrera osoan (308)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zerbitzu.
tradizioa
Tr. Documentado en la tradición oriental desde los primerso textos (v. infra ejs. de Beriain en ZERBITZUAN y ZERBITZU EGIN) y en la occidental desde el último cuarto del s. XVIII. Emplean la forma zerbitzu los autores labortanos, bajo-navarros y alto-navarros (junto a zerbitzo, serbitzu, serbitxu y zerbitxu en Etcheberri de Ziburu, Beriain, Bordel y Etchebarne respectivamente; sólo serbitzu en Pouvreau y Mendiburu), zerbütxü los suletinos (junto a zerbützü en Inchauspe), zerbutxu los roncaleses y zerbitxü los mixanos (aunque en Etchart hay zerbütxü y zerbützü (1.1v)). En textos occidentales hay serbitzu y serbitzo (este último en Ubillos, Iztueta y Lardizabal). En DFrec hay 230 ejs. de zerbitzu (14 septentrionales), 46 de serbitzu, 3, sept., de xerbitxu y sendos de xerbitzu, xerbixü , zerbizu y zerbütxü.
sense-1
1. (G-azp; Urt I 182, Dv, H), serbitzu (SP), zerbutxu (S; H), zerbutzu, serbitzo, zerbitzo, serbitxu Ref.: Lrq ( zerbütxü ); Gte Erd 221 .
Servicio, acción o efecto de servir. "Service" SP. "Adjumentum, sokórrua, lagúntza, supórtua, [...] zerbítzua " Urt I 182. "Service, usage" Dv. "Service, faveur" H.
Lebitak ziraden [...] zerbitzu beheragotara deithuak. Decl ã 6r. Ordaiñez ofrendatzen darotzut bizitzea / Eta halber zerbitzu leialtatez bethea. EZ Man I 40. [Birjinak eta Iosefek] bere zerbitzo humilla / zioten prestatu. EZ Noel 57. Ederrago baitzaitza Iainkoari gaztetasuneko zerbitzuak eta obra onak, zahartasunekoak baiño. Ax 188 (V 127). Beraz nizaz hain axol guti / Duzuen gero, zuen zerbitzuti / Naiz [...] ialkiten, ez itzultzekotan. O Po 52. Ezta gizonaren oldea [...] gorputzaren sensatzea, gastigatzea eta serbitzuaren azpian emaitea. SP Imit II 12, 9. Gertatzen gara [...] zenbait herri xumetan, [...] non ezpaita oherik, gelarik, mahainik, serbitzurik, errekaiturik. SP Phil 276. Prinzeari zor zaion serbitzua. Ib. 13. Ezen zuk ditutzu merezi zerbitzu guziak, ohore eta loria guziak. Ch III 10, 4 (Mst zerbütxiak oro, SP serbitzu ). Jarraikiago izan zerbitxü dibinuari. CatLan 141 (102 zerbitzü ). Ta bizitu zen etxeko egitekoa, Elizako serbitzua ta Jangoikoaren maitanza baizik gogoan etzuela. Mb IArg I 131. Handier goiendia, aberatser zerbützia, jakingabier jakintzia, flakier indarra, erier osagarria [dereio edireiten] . Egiat 211. --Zer entenditzen duzu Jesu Kristoren gizonaz? --Jesu Kristoren fedea duen gizona [...] eta dagona obligatua aren zerbitzu saindura. CatB 19. Kado bat egin diozü zerbütxü sarila. 'Pour le service rendu' . Etch 274. Errege jaunak saristatu zituen Umantes andi onen serbitzo baliosoak. Izt C 489. Mediku zelebre baten dizipulu izatua [...], banathortzu eskaintzera urririk zerbitzua. Gy 73. Hezurra dio khentzen; / Baiña zerbitzuarentzat saria ere galdetzen. Ib. 71. Hunen oiñ leialek ere, / eziñ konplitua dute, / bere ohitu zerbitzua. Ib. 64 (ref. a un ciervo que queda enganchado por su cornamenta sin poder huir). Joan zitzaion, agur egitera eta bere serbitzoak eskeñtzera. Lard 198. Zergatik ez naiz Jainkoaren zerbitzuari khartsuki lotzen? Dv LEd 270. Jinkuaren zerbütxiari bere büria aplikatü. CatS 46. Zor guziaren alderako serbitzu añ laburra eskatzen du. Arr May 65. Lurrean belaunikatu eta bere serbitzuak eskeñtzen ziozkan. Ib. 193. Neskameak ez zuen gehiago eskurik etseko jaunaren zerbitzuari zoakion edozein gauzatan. Mde HaurB 67. [Nere Iaun eta Iainko] bekizu opari nere buru-mihien serbitzua. Or Aitork 304. Ene ofizioa ez zauka zerbitzu on bat hanitz eskualdun gazteentzat? Larz Iru 142. Ene zerbitzua zen zerbitzu umila / ez nindabilan segur sari hauen bila. Xa Odol 337. Onela eziñ ba bere eskuz ezertxo ere aora eraman, bestek eman ta sartu egiten ez bazion; serbitzu ontantxe ari zan bada andre aietako bat. Berron Kijote 48. Biotza biguintzeko [...] serbitzu-mesedeak onak omen dira. "Servicios" . Ib. 129. Baiña auzoa erreza / biotz-beratzia, / eta euren aldetik / serbitzu artzia. Ayesta 17. Udarako loreak / erlearentzako, / serbitzua badauka / denen onerako. Ostolaiz 88. Badiat zerbitzu bat hiri eskatzeko. Larre ArtzainE 161.
v. tbn. Harb 210. Hm 186. Gç 192. CatLav 200 (V 102). El 77. He Gudu 77. LE Prog 106 Dh 200. JesBih 397. Jaur 403. CatSal 13. CatAe 12. Arb Igand 175. HU Zez 31. CatUlz 10. Ardoy SFran 112. Onaind STeresa 37. Zerbütxü: FPrS 11. Mercy 21. Zerbützü: Ip Hil 267. Zerbutxu: CatR 13.
azpiadiera-1.1
Badu ogei edo obro urte jente biardunen neskato guziuak faitendra Frantziara negu guzuko espartinan trabajatra [...]. Korren gatik dago emaztekien zerbutxiua galtruk. ' Por esta causa está perdido el servicio de mujeres' . Mdg 137.
azpiadiera-1.2
(Ref. al servicio militar, al servicio en el ejército...). "Service militaire. Zerbitzuan da, il est au service" H.
Mila zortzi ehun eta / Ogei ta irurian / Zerbitzuan ginauden / Donostia hirian. Bordel 38. Jauna, maite banaizü / erraiten düzün bezala / kita ezazü, kita ezazü / Erregeren zerbitzia. Balad 111. Zerbitzua utzi baino urthetsu bat lehentxago Beskotzeko guardak [...]. Ox 195. Hogoi eta hamalau urthe eman ditut zerbitzuan / Fidel Gobernamenduan; / Errenta orai eskuan, / Jin baitzaut behar orduan. Ib. 193. Gure guarda xuxenago zoan, pruntagoa zen bere zerbitzuan. Ib. 200. [Egizu lan erreximenduan] Utzkitzu haurkeria horiek. Errazu zure zerbitzua nahi duzula egin, etzirela beldur. JEtchep 94. Galileako lurrean / bizitzen ginen denok. / Andreak eta gizonak, / neskatxak eta haurrok. / Morroiak eta mutilak, / dira zerbitzurako. Arti MaldanB 194. Ni soldado joan nintzalarik, zerbitzua zen urte bat eta erdi. Etchebarne 82.
azpiadiera-1.2.1
Soldaduzko zerbitzua. Revol 95. Ez dakigü zerentako etzen jarraiki soldado zerbütxiari. Const 37. Soldado zerbitzuaren ondotik. Larre ArtzainE 109.
azpiadiera-1.3
Ainbat lantegi eta ola [...] ateak itxi eta ezeren serbitzu gabe ainbesteko legorpeak. AZink 141.
azpiadiera-1.4
Garai artan kotxearekin eguneroko serbitzua Berastegitik Tolosara zuana. JAzpiroz 37 (cf. infra (6) ).
sense-2
2. Servicio religioso.
Gero tabernaklea-ere halaber, eta zerbitzuko unzi guziak, odolez ihizta zitzan. He 9, 21. Eliza-gizonei emaiten deraue esku Elizako zerbitzuaren egiteko eta iendei sagaramenduen emaiteko. Mat 137. Agerriki ere meza ezta zelebraturen / Bañan zerbitzu saindua ixillka zokholutan / Kristauek eginen dute hats hartzeko ordutan. EZ Man I 67. [Alleluya hitza] hain ardura egun saintüi hontan erraiten baita eta ondoko Jinkoaren zerbütxietan. Bp I 55. Egün hortako prozesioniala eta zerbütxü saintiala joaitia. Bp II 86 (58 zerbütxü saintua ). Alde batetik klinika eta bestetik xaharretxea [...]. Guk, parrokiek, badugu ere hor gure zerbitzua. Larre ArtzainE 317 (cf. infra XERBITXU).
azpiadiera-2.1
(Ref. a la evangelización).
Mark harturik erekharrak eurekin: ezen probetxable diat zerbitzukotz. 2 Tim 4, 11 (He ezen laguntza on bateko duket ebanjelioko endrezuan ).
sense-3
3. (H (L)), zerbutxu (H (BN, S)).
"État de domestique" H.
sense-4
4. "Service, usage" Dv. " Ez dü beste zerbütxürik (S)" Gte Erd 39. Cf. infra ZERBITZU IZAN.
Maithagarri da emazte küntia / ümil eta xarmant balin badia / mündian ezta gaiza bat hobia / zerbütxü dinik nun ezten ürhia. / Bai bata eta bai bestia / biak zoin hobe beitia / hekin gozatzen mündia / biak falsü ezpadia. Xikito 11s.
sense-5
5. Servicio, cuarto de baño. "Latrines" H.
Joan ziren, salbu zuek eta, bakartokira, zerbitzuetara. "Aux cabinets d'aisances" . Barb Leg 61.
sense-6
6. Servicio, organización.
Segurantzaren Zerbitzuarekin mintzatzen zara, Aurtenetxe jauna. Kaso arrisku haundiko bat dadukagu. Arti Ipuin 75. Auzo andi bateko serbitzuak gure erriaren gain egozan. Etxabu Kontu 221. Urdozko eskolan beti izana da erakasle zerbitzu ona. Larre ArtzainE 18. Zerbitzu batzu baziren semenarioan, ofizio eta aprendizgo, ikasketez kanpokoak. Ib. 159. Autokar zerbitzua bazela. Ib. 143.
sense-7
7. Olak ta zer-nai zerbitzu / zabal eta luze, / zerrako orma kontran, / zutunik t'etzanda. . 'Anchas y largas tablas, tan útiles, de pie o tumbadas'. Gand Elorri 172.
azpisarrera-1
XERBITXU .
(Forma con palat. expresiva). Pequeño servicio (religioso).
Tokiederren bada ere barne-elizatto pollita [...]. Bainan estimatzekoa dauka den bezala horrek duen otoiztegi xerbitxua. Larre ArtzainE 315s.
azpisarrera-2
ZERBITZUAN .
(Precedido de gen.). Al servicio (de). v. ZERBITZUTAN. Tr. Salvo errata, hay zerbitzun en un ej. de Leiçarraga y en dos de Duhalde (170 y 118), en ambos junto al más frec. zerbitzuan; tbn. aparece en Insausti, en el que se trata de una contracción dialectal.
Zeinek fidel estimatu ukhan bainau, bere zerbitzuan ezarririk. Tim 1, 12. Hire zerbitzuan enplegatzeko dohain eta grazia egiguk. ABC A, 8r (v. tbn. -(r)en zerbitzuan enplegatu en Mat 336, Brtc 257, LE Prog 104 y Arb Igand 162). Bizi nadi ni zure zerbitzuan. Ber Trat 98r. Aren zerbitzuan enplea gaitezen. Ib. 12r ( Doc 160r serbitzuan ). Atsegin da eta plazent, Iainkoaren bidean eta zerbitzuan ibiltzea. Ax 491 (V 317). Orainokoan deabruaren zerbitzuan bezala, enplega zaite hemendi aitzina, Iainkoarenean. Ib. 509 (V 328). Zaren erne eta agudo Iainkoaren serbitzuan. SP Imit I 25, 1. Zure graziez betheko tutzu zure zerbitzuan bihotz onez ematen diren guziak. Ch III 10, 5. Jaiñkoaren zerbitzuan gudukatzen denak. He Gudu 55. Eztüzüla ahalkerik Jesü Kristen amurekatik besteren zerbütxian izatez. Mst I 7, 1. Yarri zen Achis, Gethko erregeren zerbitzuan. Lg I 290. Zure zerbitzuan bizitzeko eta hiltzeko. Brtc 99. Zeren gutitzia handi hark, gauzak Jinkoaren zerbitxian bere beitharik gaitz eta phenoz direnak [...] ezti iduri arazitzen baititu. AR 21. Harentzat hari gare lanean, hornituko dauzku haren zerbitzuan garenei. Jaur 190. Erregeren serbitzoan sartu zan [...] milla zazpieun irurogei ta bederatzigarren urtean. Izt C 489. Efraingo Tribuko gizon bat Salomonek bere serbitzoan zeukan. Lard 215. Enplea itzatzu arma oiek Jainkoaren serbitzuan. Arr GB 12. Zer egin behar da Jinkuaren zerbütxian iganten igaraiteko? CatS 46. Jesusi eta Mariari hitzemanez heien zerbitzuan biziko dela. Laph 33. Jainkoak badakiela zenbat soldadu duen bere zerbitzuan. Jnn SBi 117. Galtegin zian Elizaren zerbütxian berriz sartzia. Const 27. Non duzu senarra / andere aurena? / Erregeren serbitzuan / jaunaia zalduna. Balad 124. Faraonen zerbitzuan berrogoi urthe egona baitzen. Zerb IxtS 33. Izaki guztietaz arduratzen da Jauna, baiña era berarizkoan Bere zerbitzuan gozo ta samur dabiltzanakaz. Onaind STeresa 37. Diru-laguntzak ugaldu ziran / Euskal Errian zerbitzun. Insausti 278. Bere burua apez gelarigoan Jainkoaren eta Elizaren zerbitzuan ezarria zuen emazte saindu bat. Larre ArtzainE 273.
v. tbn. EZ Man II 33 (Eliç 72 zerbitzoan). Harb 449. Tt Arima 38 (zerbutzian). Gç 57. CatLav 3 (V 11). In MEIG I 252 (1793, zerbitzuian). Mih 11. Dh 100. JesBih 11. MarIl 66. Dv LEd 233. Lap 411 (V 187). Elsb Fram 161. CatJauf 28. Zerbütxian: Bp II 23. UskLiB 219. UNLilia 5. Zerbützian: Ip Hil 44. Serbitxian: Bordel 85. Serbitzuan: MRos 11.1v. Mb IArg I 169. Aran SIgn 47. Berron Kijote 203.
azpisarrerakoSense-2.1
(Con determinantes).
Zure zerbitzu sainduan bethi enplegatzeko. Harb 316. Grazia handia izanen dute borondatez zure serbitzu sainduan iarriko direnek. SP Imit III 10, 5. Zure zerbitzu sainduan / Argi hunen gisa nahi dut / Hil eta bizi munduan. 142. Gauz guztiz txikia da emen guk beraren serbitzu zuzenean ta honran dagikeguna. Mb IArg I 319. Bilhazak hire zoriona [...] hire Jainkoaren zerbitzu gozoan. Dh 196. Nahi dut bizi zure zerbitzu Sainduan eriotzerañokoan. CatB 86 (v. tbn. zerbitzu sa(i)nduan en CatLuz 5, Legaz 58, Añ CatAN 71, CatUlz 6).
v. tbn. Hm 187. Tt Arima 129. UskLiB 61.
azpisarrerakoSense-2.2
(No precedido de gen.).
Zein da handiago, mahainean iarririk dagoena ala zerbitzun ari dena? " Celui qui sert" . Lc 22, 27.
azpisarrera-3
ZERBITZUANGO .
(Adnom. de zerbitzuan, tras gen.). v. ZERBITZUKO (B).
Jainkoaren zerbitzuango kharraz. Dh 275 (tít.).
azpisarrera-4
ZERBITZU BIHURTU.
Prestar servicio.
Dohatsu zaduzkan hari hurbiltzen zitzaiozkonak eta zerbitzu bihur ahal ziozoketena. Lg I 335. Hanbat zerbitzu bihurtu duten besoak. Dh 276. Iduritu zait jende prestuei atsegin eginen eta zerbitzu bihurturen neraiela ondoan dathozen meditazioneak hekiei eskaraz eskuetarat emanez. Ib. 110.
azpisarrerakoSense-4.1
(Con determinantes).
[Elkarri] konseilluak ematen, zerbitzuak bihurtzen ziñotzaten. Mih 67. Lagunari bihurtzen zaizkon zerbitzuetan motx eta zikinkara izatea. Ib. 53. Jainkoari bihurtu edo bederen bihurtu nahi izan diozkaten zerbitzuak. Jaur 175. Birjina sainduak [...] mila zerbitzu bihurtzen diozka bere etxean [bere ahaideari] . Ib. 355. Zerbitzu hoberena / zerk dautan bihurtzen / Eskual-aire gozoan / hasten naiz kantatzen. Etcham 81 (ref. a la makila ).
v. tbn. Dh 170.
azpisarrera-5
ZERBITZU-EGILE (Urt III 228).
Beren baitarik zerbitzu egile dira Japonesak. "Serviables" . Ardoy SFran 240.
azpisarrera-6
ZERBITZU EGIN.
Prestar servicio, servir.
Zerbitzu egitera ez nagi, spirituz ardént, Iauna zerbitzatzen duzuela. Rom 12, 11 (He ez zareten nagi zuen eginbideetan ). Hek dira guziak spiritu zerbitzu egiten dutenak, zerbitzuko igorten direnak. ABC I 8r. Zure anaie leala eta hun desiratzen dudana eta zerbutzu egitera obedien datena ni nukezu. Echaux 155. Hau da bada prometatu atsegiñen gozoa / Eta zerbitzu egiñei agindu golardoa? EZ Man I 112. Errekaitu billhatu [zuten] / haurtxo iaio berriari / egiteko zerbitzu. EZ Noel 58. Lau urte du, zuri beti iarrikitez / Higatzen naizela, bai zerbitzu egitez. O Po 18. Apeztasuneko ofizioa hartu dugunok behar bezalako debozionez [...] serbitzu egin diazazugun. SP Imit IV 11, 8. Hari zerbitzu egiteagatik jaiki behar da eta hari ofritu bihotza. 35. Ezen berak ere hainitzei zerbitzu egin izan daroe eta bai neroniri ere. He Rom 16, 1. [O Kristio izeneskoak] il ta deus aurkituko eztuzienak zerbitzu eginik Jangoikoari, porkonsigiente soldatarik ere ez. LE Prog 104. Bena Jinkoak nahi ükhen badü, batak bertziari zerbützü egin genezan, behar zian aberatsak eta eskeliak egin. Egiat 167. Prestik beiniz heben / zier zerbütxü egiteko. Xarlem 1086. Algarri zerbütxü eta plazer egitia baizik txerkatzen ez-zienak. Ip Hil 143. Ezpeitü guri egin zerbütziaren beste phakürik ükhenen. Ib. 158. Debrua zen agertzen zitzaiona [...] ez zerbitzu egitea gatik, bainan hura izitarazi beharrez. Jnn SBi 115. Elgarrekin ginelarik, beti hiri zerbitzu egiterat ekarria nintian. JEtchep 66. Hail [Azkaratera] , mutikoa. Zerbitzu eginen duk eta denbora berean zenbait sos gehiago irabaziko duk. Etchebarne 90. Nire sorterriari zerbitzu egingo niola uste nuen. MIH 237.
azpisarrerakoSense-6.1
(Con determinantes). " Zerbitzu bat [...] egitea, [...] rendre un service" H. " Bear bearreko lanak egingo dira (AN-gip), bear bearreko zerbitzuak egingo dituzte (G-azp)" Gte Erd 221.
Mezan egiten zaionean Iaungoikoari anbat zerbitzu. "Se hace a Dios un servicio" . Ber Trat 19v. Etsaia baithan ere, egiten derautzatzun ongiek eta zerbitzuek pitzten dute eta egiten amoriaren sua. Ax 294 (V 196). Eta halatan serbitzu gogarakoa egiten diogu hetaz artha idukiteaz. SP Phil 269. Ta egitenzáio zerbitzu pixkabát estadoaren konfórme. LE Prog 102. Gobernuak idukiko du edozein personagatik, egiten badu zerbitzu hau, konsiderazioa. FrantzesB I 92. Gizon gaztiak harek / ni beno maitiagotu / haiek egiten beteie / nik beno haboro zerbutxu. AstLas 20. Eskerrak bihurtzen dioztegularik zerbitzu on hori egin derakutenei. Jaur 129. Ez diguk gaur ik egin serbitzu gaiztoa! It Fab 263. Zail ta samur [...] guzti guztiak dira Probinzia onetako lurrak, bakotxak bere gaiean, gizonari serbitzo andiak egiten diozkatenak. Izt C 25. Biak kapitainak eta armadan itsasoz serbitzo andiak egindako gizonak. Ib. 460. Gogoraerazo ziozkan ogei urtean egin ziozkan serbitzo eta morrontzak. Lard 40. Onen uztar-pean bizi bearko zirala serbitzo umill eta apalenak egiten. Ib. 154. Jainkoak Tarbernakuloan bere serbitzoak egiteko [autuak] . Ib. 94. Asi zan egunetik eta orain arte, / serbitzua egin du errian bastante. Bil 43. Eta egin zion serbitzu laburra ere ordañ-saritugabe utzi nai izan etzion. Arr May 71. [Mariak Elisabethi] haren emerditzeko zerbütziak egin zeitzonian, ützüli zen bere etxerat. Ip Hil 80. [Aserik bainaiz] horrelako zerbitzu personalak egitez. Mde Pr 57. --Serbitzu ona egingo dute; / olako ugari betoz. Basarri 112. Zoazi berehala denen salatzerat jendarma xefari... Zerbitzu gaitza eginen diozu. Larz Senper 30. Balio aundikoak ez, baña baserrian serbitzu ederra egiten dutenak beintzat. Salav 18. Jesu Kristo zerbitzatzen duteneri debruak nahi luke sinetsarazi zerbitzu haundiagoak behar lituzketela egin. Ardoy SFran 335. Stempf-ek prestatu zuen hiztegia, hamaika zerbitzu on egin duena haatik. MEIG V 32.
v. tbn. Harb 143. CatLav 37 (V 26). Larre ArtzainE 89. Zerbitzo: EZ Eliç 158. Serbitzu: Mb IArg I 313.
azpisarrerakoSense-6.2
Egin ziezoten bada hari afari bat han, eta Marthak zerbitzua egiten zuen eta Lazaro zen harekin mahainean iarririk zeudenetarik bat. Io 12, 2 (He Martha zerbitzatzen ari zen ).
azpisarrera-7
ZERBITZU ERRENDATU.
Prestar servicio.
Errendatzeko zerbitzu bethiere leiala. EZ Man II 18. Hauk kunplituko tuzte Jaunak biltzen tuenean populu guziak, eta deitzen tuenean errege guziak hari zerbitzu errendatzera. 48. Guri gaitz nahi darokutenei zerbitzu errendatzek okhasionea bilha dezagun. CatLav 333 (V 163). Oraiño behar diotzotzu haiñari egin ahal zerbitzuak errendatu. He Gudu 87. Kapaule bali bagira / zier zerbütxü errendatzera. Xarlem 1434. Lagünari zerbitxü errendatziaz. CatLan 98.
azpisarrerakoSense-7.1
(Con determinantes).
Aphezkoaz deitzen duzu gizona aldarera / zerbitzu partikulara zuri errendatzera. EZ Man I 20. Eta bere zerbutziak rendatuko drautzu lekhu orotan hanbat fidelki. Tt Onsa 1. Obedientki errezibitu [...] errendatzen diozkaten zerbitzuak. CatLav 314 (V 156). Jaiñkoari errendatu diotzogun zerbitzu guziek [...]. He Gudu 53. Mila zortzi ehun eta lau hogoi / eta hemeretzigarrena, / Frantziari zerbitzuaren / errendatzen garena. Etcham 38 (en boca de un soldado).
v. tbn. Zerbütxü: Mercy 35.
azpisarrera-8
ZERBITZU IZAN (trans.).
Usar, emplear.
Kalendrera [...] ferietako, hartu-emanetako eta asko berze gauzatako egun iakinak eta bereziak dituztenék zerbitzu dutenzat. Cal ã 1r.
azpisarrera-9
ZERBITZUKO.
azpisarrerakoSense-9.1
A) Uso adv.
azpiadiera-1.1
a) (Precedido de gen.). Para servir (a), al servicio (de). v. ZERBITUKOTZ. Cf. zerbitzuko.
Aingerua da, Iainkoaren graziaz berak bere zerbitzuko kreatu zuen [...] spiritu on bat. ABC (I) 8. Baldin zure zapatak, eta etxean zeure zerbitzuko dituzun bertze gauzak mintza albalitezi. Ax 564 (V 360). Bere gloriarendako eta gizonaren zerbitxüko. CatLan 27. [Jaiñkoak] egiñ ditu bertze kreatura guziak gure zerbitzuko. He Gudu 75. Ofrezitzennáiz neuráu naizen guziáu orren zerbitzúko. LE Prog 98. Badiat uzkian zilo bat / beti hire zerbutxuko, / zabalik diat nahi dianian / hantik sudurra sartzeko. AstLas 40. Ehün neskatila bere / zerbütxüko üken zütian. Xarlem 1511. Hirur urthetako haur bat doha Jainkoari bere tenploan presentatzera, eta haren aldareen zerbitzuko kontsekratzera. MarIl 109. Den guzia gure zerbitzuko enplegatzen da. Dh 243. Huna nere ezpata zure zerbitzuko. Gy 298. Eskualdun makila / neure zerbitzuko / Ni xutik nabilano, / hau ez dut utziko. Etcham 82. Zorteak deitu izan gaitu [...] Erresumaren zerbitzuko. Ib. 8. [Erretora han da oraino] herritar eta kanpotiar, ororen zerbitzuko. Zerb Azk 84. Mutil bat gotorra hartu zuen bere zerbitzuko. JEtchep 59. Hitz emaiten dautzuet, Jainkoa lekuko, / hemendik hilabete batzuen buruko / berriz hor nauzuela zuen zerbitzuko. Xa Odol 337. Betiko bere gisan, beti ororen zerbitzuko, izan ziten alfurus ala portuges. " Toujours au service de tous" . Ardoy SFran 193. Nik herri horren zerbitzuko amesten nuen geroa. Larre ArtzainE 180. Kristautasuna eta demokrazia, bandera eder horiek, ez ote darabiltzagu klase interesen estalki eta zerbitzuko? MEIG VIII 38.
v. tbn. Mih 80. CatB 60. Jaur 131. Balad 111. Zerbütxüko: FPrS 19 (<-chuco>). Bp II 7. Mst III 10, 3. CatS 41. Casve SGrazi 158. Serbitzuko: Ber Trat 75v. SP Imit III 10, 3. Zerbützüko: Ip Hil 41.
azpiadiera-1.1.1
(En fórmulas de cortesía).
Jainkoa dela zureki eta guzieki, eta mana zazu zerbitzari bizala, bainago zure zerbitzuko. MRos 13.1v. Zure zerbütxüko [...] G. d'Etchart. Etchart 4.1v. --Agur, jaun andreak. [... ] Hola eta hola gabiltza [...] jaun adineko bat ikusi nahiz. -- Zuen zerbitzuko. --Zu zira bederen? --Bai, ni eta bera. HU Aurp 182. --Zer atsegin zinukete jaunak? [...] --Muntra bat nahi nuke, muntra bat haur hunentzat... --Berehala... Zure zerbitzuko... Zonbatsu eman zinezake? JEtchep 29.
azpiadiera-1.1.2
(Con determinantes).
Zeure zerbitzo sainduko arren hauta nazazu. EZ Eliç 408. [Jainkoaren] zerbitzu sainduko kontsakratua zen etxe batean. Jaur 348.
azpiadiera-1.2
b) (Estar, etc.) de servicio.
Zerbitzuko ez zen guziez, Larrondo guarda ere han zen, bethi xuxen, beharriak ernerik. Barb Sup 5. [Oxalde guarda] arratsalde batez beaz, zerbitzuko zen, Sabuki guarda lagun. Ox 197.
azpisarrerakoSense-9.2
B) (Uso adnom. o adj.).
azpiadiera-2.1
a) (Tras gen.). Que está al servicio (de).
Egin ezazu [...] aingeruen lagun, zeure sainduen tropelako, [...] eta zeruko gorthean zeure zerbitzuko. Harb 244. Hontan ere haren maniak, bestak, barurak eta beste Jinkoaren zerbütxükoak erakasten baitira. Bp II 12. Bazituen bada lehenbiziko alientzia hark ere Jainkoaren zerbitzuko lege eta ordenamendu batzu. He He 9, 1. Jakin ere, herriaren ta erregiaren zerbützüko hiltzia dela herio ohoretsuena. Egiat 256. Baña au da Jangoikoaren zerbitzuko trabajua eskusa eztaikena. LE Prog 114. Jainkoaren zerbitzuko gauzetan ahal guziez enplegatzen. Dh 130. Edozeñ Jainkoaren serbitzuko ekiñ-aldi danik gogorrena ere. Aran SIgn 114. Olak ol barriak / ta usain maitekorra / oletatik, nire / zerbitzuko izan nai / zabal ta apalera, / bolada bigun, ta, / adiskidezkoez. ' Un amable olor, en premio a este mi anhelo [...] de ser útil' . Gand Elorri 172. Gure elizak Estaduarenak dira jabetzaz eta parropien zerbitzuko erabilpenez. Larre ArtzainE 319.
azpiadiera-2.2
b) (Agua) empleada para distintos usos o servicios.
Etxeti urrunxago ginduen zipua, zabal eta barna. Edateko ala zerbitzuko ura handik ginaukan. JE Ber 9.
azpiadiera-2.3
c) Que sirve.
Batere eskolarik gabeko neskame zerbitzukoa. Arti Ipuin 76.
azpiadiera-2.4
d) (Puerta, etc.) de servicio.
[Neskameak] bultzadaka eroan dau mutilla serbitzuko ateraiño. Erkiag BatB 157.
azpisarrera-10
ZERBITZUKOTZ, ZERBITZUKOTZAT .
(Tras gen.). Para servir (a), al servicio (de).
Har ezazu ene arima zeuretzat, eta haren podoreak zeure zerbitzukotzat. EZ Man II 19. Horra non zerua eta lurra kreatu tutzun gizonaren zerbitzukotz. Ch III 10, 3. Beretzat, bere loriakotzat, bere zerbitzukotzat egin nau naizen guzia. Dh 188. Jaunak bere zerbitzukotzat eman izan daizkidan ahal eta dohainak. Dv LEd 75.
v. tbn. zerbitzukotz: CatLav 201 (V 103). MarIl 99. Zerbitzukotzat: Jaur 206.
azpisarrerakoSense-10.1
(No precedido de gen.).
Luk bera duk enekin, Mark harturik erekharrak eurekin: ezen probetxable diat zerbitzukotz. 2 Tim 4, 11.
azpisarrera-11
ZERBITZU-LAGUN.
Compañero de servicio.
Baina zerbitzari hark, irten orduko, diru pixka bat zor zion zerbitzulagun batekin egin zuen topo. BiblE Mt 18, 28 (He, TB, Dv, Leon sehi-lagun, Echn mutil lagun, Ur, Ker morroi-lagun ).
azpisarrera-12
ZERBITZURA, ZERBITZURAT .
(Precedido de gen.). Al servicio (de). v. ZERBITZUAN.
Efeseko hiria dedikatua dela Diana handiaren [...] imajinaren zerbitzura. Act 19, 35. Sainduén zerbitzura bere buruak eman dituztela. 1 Cor 16, 16 (He sainduen zerbitzurat; TB osoki eman direla sainduen zerbitzuari ). Iainko Jaunak galdetzen gaitu denak bere zerbitzura. Jnn SBi 171 (v. tbn. en contexto similar Jaur 405 zerbitzura, SP Imit I 18, 1, Arr May 24 serbitzura ). Hek direla Akaiako primeziak eta sainduen zerbitzurat bere buruak emanak dituztela. He 1 Cor 16, 15. Berak aal-zezakean guzia aren serbitzura jartzekoa. Berron Kijote 162.
azpisarrera-13
ZERBITZURAKO.
azpisarrerakoSense-13.1
a) (Precedido de gen.). Para servir (a). v. ZERBITZUKO.
Konsidera zazu Iainkoaren serbitzurako erakhartze hark zer egin duen zure baitan. SP Phil 507. Nere giarraba, nere suia, nere humea ta etxean ezkonzaz edo serbitzurako sartu zaiana. Mb IArg I 326. Nor izandu zan, Kristau egin zan lenengo Enperadorea? --Konstantino. --Nola gelditu ziran horduan Kristauen gauzak? --Askoz obeto; bada Jainkoaren serbitzorako, bazuen, nai adiña esku, ta libertade. Ub 120. Bonaparteren zerbitzurako / guk ez diagu gogorik. FrantzesB I 12. Gipuzkoako Probinzia jaiotzatik da, bada, beraren serbitzorako bear diran gauza guztiaz gure Egille andiak ondo janzia. Izt C 201. Jaungoikoak asieran zeru-lurrak gizonaren serbitzorako egin zituen. Lard 361. Nik janharia izariz eta jaunaren zerbitzurako din-dina emanen diaiat. Dv LEd 85. [Amorantea gordetzen zuen] bere logelatik hurbil alabaiña, beti ere haren mendeko eta zerbitzurako egon zedintzat. Mde Pr 179. Erriaren serbitzurako, zaldun ibiltari egingo zala. Berron Kijote 35. Haragia, arraultzak, ez baitira beren zerbitzurako, gizonaren onerako baizik. MEIG I 175.
v. tbn. Serbitzurako: Arr May 27. Or Aitork 29. Erkiag BatB 145.
azpisarrerakoSense-13.2
b) (Uso adnominal).
[Ezpaitu] enzunen Iainkoaren laudoriotako eta haren zerbitzurako exhortazionerik [baizen] . Ins F, 8r. Beldürrez etzükiala bentüraz Jinkoaren zerbützialako deia behar zen bezain egiazko eta azkar. Const 15. Irakasle gazte askoren Estatuaren zerbitzurako gogo txarra. MEIG IX 32.
azpiadiera-2.1
Jainkoaren serbitzurakoa bait da onelako azi txarra lurraren gaiñetik garbitzea. " Y es gran servicio de Dios" . Berron Kijote 93.
azpisarrera-14
ZERBITZUTAN .
(Precedido de gen.). Al servicio (de). v. ZERBITZUAN.
Elejitu ere izan da Elizéz gure bidajeko lagun, [...] Iaun beraren gloriatan eta zuen gogo prestaren zerbitzutan. 2 Cor 8, 19 (TB zuen xede onaren laguntzeko ). Muthilek gure zerbitzutan deramate urthia / soldata aphur bategatik hartzen pena handia. E 11. Goiz et'arrats egiten duk buluz eta beztitzia, / gorputzaren zerbitzutan barazkari afaria. Ib. 25. Azpianago zadutzan / sensutako zagitak / ezen bere zerbizutan / erresumak suietak. Arg DevB 142. Ta ofrezitu bere persona [...] ta gauza guziak egun gartakoak [...] Jangoikoari berain zerbitzu ta agradotan. LE Prog 96.
azpisarrera-15
ZERBITZUZ.
(Enviar, etc.) de servicio.
[Mugazainak] aitzindarieri galdetzen diote Martinaurren bordako inguruetarat igor dezaten zerbitzuz. Zerb Azk 102.
zerbitzu
<< zenbat 0 / 0 zerikusi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper