OEH - Bilaketa

331 emaitza jaiki bilaketarentzat

Sarrera buruan (23)


Sarrera osoan (308)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
2 izaki.
tradizioa
Tr. Documentado desde Lizarraga de Elcano en autores septentrionales, guipuzcoanos y alto-navarros. Izaki es la forma propia de los autores meridionales y hay izanki en la mayoría de los septentrionales. Al Norte emplean izaki Hiribarren, Hiriart-Urruty, Barbier, Iratzeder y Lafitte (en éste junto a izanki ). En DFrec hay 29 ejs. (1 septentrional) de izaki y 17 (8 sept.) de izanki .
sense-1
1. (L, BN, S ap. A ), izanki (L, BN, S ap. Lh ), izaiki.
Siendo; estando.
Alegia jaun arrotz bat izanki, [...] lihozko arropa batez jauntzia zen. Jnn SBi 60. Unhatuak izaki biak, laster lokhartu ziren. Barb Leg 69. Zuek nere ondoan izaki, ilda ere ez nintzake negargarri izango. Zait Sof 138. Hura zen erikor izaiki bere osasunari begiratu beharrean zegoena. Mde Pr 136 (182 izaki). Trebe izaiki tekhnikan / joritzen dira Amerikan. Mde Po 34. Jatordu aundietan, edaria ugari izaki, ondoren griña txarrak nagusi. MAtx Gazt 79. Eta ori danori ain bada-ezpadako izaki, zer egin? Vill Jaink 87. Lana Bergilirena izaki illezkorra baita. Ibiñ Virgil 26.
v. tbn. TP Kattalin 192. Lab EEguna 83. Ldi IL 12. SMitx Aranz 143n. Gand Elorri 158. Anab Poli 138. Berron Kijote 27. Izanki: Zub 62. Larre ArtzainE 166.
azpiadiera-1.1
(AN-gip-5vill-larr-ulz-erro; izeki AN-ulz, B), izanki (BN-baig), izakio (AN-larr), izake (AN-5vill-ulz) Ref.: Asp Gehi; P.
Iñigo / P. Salaberri / J. J. Zubiri FLV 1995, 280, 281, 282, 283, 286, 287, 288, 289, 290, 292. (Con valor enfático). "Eri izanki eta ezin dut joan, étant malade je n'ai pu y aller" Lh. "En Leiza [izaki] no tiene sentido de gerundio. La traducción sería 'resultó que entonces... aquel día... Donostiara joan nintzen berakin egoteko asmotan, baina bera Tolosan izaki egun hartan eta ez nintzen egon" Asp Gehi. "Txakurra izaki eta uste nuen bildotsa zela!" (AN-erro) P. Iñigo / P. Salaberri / J. J. Zubiri FLV 1995, 281.
Ez izaki ofiziorik trabajurik gabe, ta gizona izaki jaioa trabajatzeko nola egastea egatzeko. (118). LE-Ir. Ene Jauna izáki ain ón amáblea beréz [...] eta alaére nik ofendítu bere Majestadea? LE Ong 49v. Badute milla aitzaki / gaztiaguak izaki, / estimaziyo txarra nola dan / mutill zarrak daki. Xe 244. Plaza bat izaiki-ta / pilotaririk ez; / Asko herritan hortaz / dagode ahalkez. Zby RIEV 1908, 92. Maria etzen aberats, baina Judeako erregen odola izanki bere zainetan, eta zergatik eztu, bederen aldi huntan, aberatsek bezala eginen? Jnn SBi 41. Nik beraz nere ofizioa hau izaki eta ez zitzautan iduritzen deus hoberik egiten ahal nuenik. HU Zez 49. Indar guziak eskuetan izaki eta halere jendearen beldur! HU Aurp 162. Barkatzen diote okerragoari ere; baño gure au apaiza izaki, ta oientzat eztago barkatzerik. Or SCruz 9s (v. tbn. Or Aitork 83). Preparatuta etorri ziran / izugarrizko kuadrilla, / bertan naikuak izaki ez ta / ausiliyuaren billa. Tx B I 182 (v. tbn. Uzt Noiz 108). Gaur hogoi urte izaki eta, orai ari naiz gizontzen. Iratz 71. Bai, zu ere aberaskume izaki. Danok berdiñak zerate. Etxde JJ 76. Argi-etxea aurrez-aurre geneukakelakoan ta illargi-punta izaki! Anab Poli 45. Umeño bat baizik ez izanki ta jaberik ez, amarik ez! JEtchep 67. An bildu ziran aita-amen ondoan [...]. Ia irurogei lagun guzitara; ta zugaitz baten adarrak izaki. Basarri 117. Holakorik giristino batzuk nola sinets zezaketen? Eta egia izanki! "Et dire que c'était vrai!" . Ardoy SFran 229. Nihaur artzaina izanki eta, errexki bete nuen egin bide hori. Xa Odol 233. Euskal Herrian [...] izen horietaz jauntzi zituzten, nahiz antzerki mota horietarik biziki urrun izaki. Lf ( in Casve SGrazi 10 ). Jakiña zegoan [...] nai eta nai ez balientea izango zala. Eta ala izaki. Alkain 51. Eta mutikoak ala neskak, denak elgar iduriak izanki! Etchebarne 23. Eta kaletarron buru-bihotzak ez izaki beti lehengo euskaldunenak bezain garbi. MIH 35. Beste eginkizunik ez izaki eta, hor aritzen dira. Ib. 310.
v. tbn. Aitzol in Laux BBa VI. Lek EunD 12. Yanzi 226. Ir YKBiz 386. NEtx LBB 138. Ataño TxanKan 47. MMant 25. Ostolaiz 53. Izanki: JE Bur 194. Barb Leg 60. Larre ArtzainE 49.
azpiadiera-1.2
(Con aux.).
Eta hala izanki zela jendea ohartu ondoko egunetan. "Et les gens s'aperçurent [...] qu'il en était ainsi" . Ardoy SFran 199.
azpiadiera-1.3
Badut zalantza zein giro izaki. "Dudo acerca de la estación en que estamos." Ldi BB 110.
sense-2
2. Teniendo; habiendo.
Ximeldegian Daille bizi ohorezki / gutik haren agurra herrian izaki. Hb Esk 102. Hor ibai bat izanki / arrunt hormaturik. / Ttirritta jauzi batez / gaindi da pasatzen. Etcham 113s. Abagunearen ezaguera zorrotza izaki, poliki ustiatu oi zuen. Zait Plat 37. Harek antzara mainguaren urhatsa zuela; bertze horrek gazteriarekin sekulako auzia izanki, galarrotsen ondotik. Lf Murtuts 43s.
azpiadiera-2.1
(AN-gip-5vill-larr-ulz, B), izanki (BN-baig) Ref.: P.
Iñigo / P. Salaberri / J. J. Zubiri FLV 1995, 280, 286, 288, 290, 292. (Con valor enfático). "Ayant. Nik maiteño bat izanki eta, bertze batek eramaki, j'avais une amie et c'est un autre qui s'en est emparé" Lh.
Guti herrik izaki holako dohainik / ikusteko [...]. Hb Esk 112. Oi zer bihotzmina! Jesusentzat beizik amodiorik ez izanki, eta ezin komunia. Arb Igand 116. Guk behar bada bekhatu mortalentzat ez izaki behar den beldurra eta higuintza! Dih MarH 292 (ap. DRA). Neri bularra gustatzen, ta gure oiloak izaki ez. Iñarra Ezale 1897, 148b. Eta bizkitartean, [...] zortzi asto baizik ez izaki Ellandek! Barb Sup 73. Bainan otsoeri buruz xakurrek izanki hortz. Ox 186. Latasak ere izaki / aizkorian gala. Yanzi 207. Nahi nuen bien maitez osoki bizi [...] / bainan bien maitatzeko bihotz bakar bat izaki. Iratz 97. Amodioa zoin den zoroa / mundu guziak badaki. / Nik maiteño bat izaki eta / beste batek eramaki. (B). NafEKZ 100. Eguna baño ordu / bat lenago jaiki, / lanerako tokia / aldian izaki, / orregatik bizitzen / dirade egoki. Uzt Sas 220. Bainan jaunek ere flakaldiak ba! Eta bertzek buru eta beso izaki! Herr. (ap. DRA) Arrazoirik onenak baiño indar geiago izaki bere zorotasunak eta [...]. Berron Kijote 41. Bañan alare lo egiteko / zuk ez gogorik izaki. MMant 128. Hoinbertze lan izanki eta beharrena falta, aroa. Larre ArtzainE 49.
v. tbn. Anab Usauri 41. Larre in Xa Odol 16. Izanki: Etchebarne 75.
azpisarrera-1
IZAKIZ.
Zertako ez ezar bertze norbeit haren ordain auzapez? Ala nehor ez izakiz ordain-gei? HU Aurp 128 (tal vez errata por izaki).
izaki
<< 1 izaki 0 / 0 jaagi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper