Harremana

    OEH - Bilaketa

    330 emaitza jaiki bilaketarentzat

    Sarrera buruan (23)


    Sarrera osoan (307)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    gabon.
    sense-1
    1. (V, G, AN, L, BN-baig, S; Deen II 75, Hb, H); gau on (V (no V-gip), G, AN, L, BN-arb-ad-baig-lab; H); gaubon (V-ger-ple-arr-arrig-oroz-m, G-nav, AN-araq); gaihun (S); gaihon (S); gaion (R-uzt-vid); gauhon (BN-ad-baig-lab); gauhun (BN-ciz-mix-baig); gahun (BN-ciz-bard; Hb (S)); gahuon (BN-baig); gabuon (AN-araq); geu on (V-arr-arrig); geubon (V-ger); gebon (V-ger); gegon (V-arr); gaon (V-ger-m, G-bet, AN-larr-erro, Ae); geon (V-ger); garauon (V-arr) Ref.: A (gau on, gaihun); Lrq /gaihún/; Iz R 297, Ulz (egunón); Holmer ApuntV ; Etxba Eib ; Elexp Berg ; Gte Erd 213; EI 117s; EAEL 233; ZestErret .
     (Fórmula de saludo). Buenas noches. "Gau on, gabon, bon soir, bonne nuit" H. "Fórmula que se usa desde las cinco de la tarde aún en día claro" A. "Gaión --gisa bérean, buenas noches --igualmente" Iz R 297. "Salutación que se usa después del anochecer. Gabon danori, Jaungoikuak emon deizula!" Etxba Eib. "Gabon pasa! (V-gip, G-azp-goi, AN-5vill), pasa zazu gau on bat! (BN-arb), gau on bat pasa (V-arr), gai hun igan ezazü (S), gau ona pasa! (AN-gip), pasatu gabon! (AN-5vill), gaubon! (V-arr)" Gte Erd 213. Cf. VocNav, que da gabón "buenas noches" (Zona N. O. ).
    Gai hun eta osagarri / eta izan zite sendo. AstLas 37. (v. tbn. 60) Gai hun suhetatzen deizüt, / Romako aita saintia. Xarlem 1368. Oiera juan ta pasatu gau on. Bil 81. --Kobra zak, Martolo, eta gabon. --Gabon, Txomin, konpañiarekin. Zab Gabon 29. Baguaz, etxekuak, / gabon, gabon, gabon, / desiatzen diyogu / txilla bat urte on. Sor Gabon 24. --Gabon, D. Makario. --Gabon, Andre Joxepa. Ib. 63. Arratsalde on, edo gabon onezkero, Don Jose konpañiarekin. Apaol 87. Ainbesterekin gabon, eta bigar arte. Ib. 91. Gau on, adixkidea. JE Bur 168. Alkarri gabon esanda aldendu ziran bakotxa bere etxera. Kk Ab I 105. Otsokok Astokori: "gau on, jaun astoa"; / Astokok Otsokori: "to, gau on, otsoa". Ox 118. --Gabon dezatela Dorronsoroko erregintxo ederrak [...]. --Gabon, Antzuela ospetsua! TAg Uzt 241. Gaion guzier! MEst Ezka 87. Gabon, eta ondo lo egin! Erkiag Arran 48. Are, hea, erran zak gau on! JEtchep 38. Nagusiari gau on opatzean. Mde HaurB 14. Gabon pasa. Anab Aprika 12. --Gabon, agur egin zien etorri berriak. --Bai zuri ere. Izeta DirG 19. --Gabon, Mikel. --Gabon, aita. NEtx Antz 80. --Gabon, Pillomena. --Ala zuri ere, Migel. NEtx LBB 137. Gabon jaun andreok! Lab SuEm 199.
    v. tbn. Urruz Zer 20. Enb 89. Alz Ram 26. Or Mi 5. Otx 96. Ldi BB 12. SMitx Aranz 204. Etxde AlosT 49. Bilbao IpuiB 180. SM Zirik 118. Ugalde Iltz 63. Alkain 92. Gau on: LuzKant 133. A BeinB 86. Barb Sup 112. Mde HaurB 23. TxGarm BordaB 125. BBarand 19.
    azpiadiera-1.1
    (Con determinantes, etc.).
    Gau on bat igaro egizu. Mg PAb 66. Niretzat gaurko naikua da ta / gauon eder bat danori. BEnb NereA 192. Denei gau on bat opa ondoren. Izeta DirG 61. Batere gabonik esan gabe sartu ta segituan bertso auxe bota zuan. Uzt LEG II 319.
    azpiadiera-1.2
    (En exprs. figs.).
    Daukanak gabon, eztaukanari emon. Mg PAb 123. Illun arrats batean sartu zan Patxin dendan [...] gizon bat, eta, ez gabon eta ez berri on, eseri zan. Apaol 95. Gabon bonbon, / ase ta bete. Enb 97. Gabon, daukanak bonbon, eztaukanak zonzon. (V-ger?) "Nochebuena, el que tiene zampa, el que no tiene se aguanta". A EY III 85. Gabon, dagonean bonbon, eztagonean egon. (G-goi). Ib. 85s. Gabon, daukanak eztaukanari emon. (V-arr, G-azp). Ib. 86 (que explica: "Se usa al entrar en una casa, entre la visitante y la dueña").
    azpiadiera-1.3
    (En exprs. como Jainkoak gabon dizula, etc.). "Aue serotinum, postmerid. aue, Jainkoak gauon dizula, tuteando, Jainkoak gauon diala, diñala" Urt III 139. Cf. quizás Gangon dizila (Voc. de von Harff, fines del s. XV, TAV 2. 2. 18).
    Ieinkoak dizula gau on, adiskidea. Volt 134. Jinkuak gaihun dieiziela. Xarlem 1430. Agur ontzari esan giñon ta / "gabon Jainkoak dizula". Noe 19. Gabon digula danoi gure Jaungoikuak. AB AmaE 412. --Jainkoak dizula gau on. --Bai zuri ere. HU Zez 185. Jainko onak dautzuetela gau on. --Bai zueri ere. Barb Sup 119. Jainko maiteak orori digula gau on! Ox 62. Jaungoikoak gabon dizuela. Lek EunD 46. Hortan elgarri "Jainkoak dizula gau on" erranik, joan ziren oro etzaterat. Lf Murtuts 24. --Gabon! etxeko-andre. --Bai zuri be, gabon Jaungoikuak deizula. SM Zirik 118. --Jainkoak gabon dizula, Txirrita, On egin dizula! --Igualmente, gazte; eskerrik asko. Salav 46. Jainkuak gau on dizula. Mattin 149. --Gabon Jainkoak dizula, / ama ona neuria. / --Halan euki daikala, / bai, seme maitia. (V-gip). Balad 100s. Kaixo, Nikolas. Jainkoak gau on daizula. Zendoia 217.
    v. tbn. Zab Gabon 33. Elsb Fram 133. SMitx Aranz 135. NEtx LBB 156. Ataño TxanKan 191.
    azpiadiera-1.3.1
    Eman dizaiotela / gau on Jaungoikoak. Echag 128.
    azpiadiera-1.3.2
    (Con determinantes).
    Jaungoikuak gau ontxo bat dizutela. Alz Ram 24. Berandu ere badegu ta Jainkoak dizutela gau on bat. A Ardi 41. Gabon bat deigula gure Jaungoikoak. Erkiag Arran 142.
    azpiadiera-1.4
    (G-goi-bet ap. EAEL 233 ).
    (Sin dizula, etc.).
    (Sar bedi pozik). Jaungoikoak gabon. Lek EunD 51. Oles, ezkonberriak; Jaungoikoak gabon! Or Eus 365. --Jainkoak gabon --esan zidan Matxinek iseka-jario. Etxde Itxas 195. Gabon Jaungoikoak, Don Pedro. TxGarm BordaB 178 (133 gau on). Atea jo ta nere saludoa "Gau on Jainkoak" izango zan seguru. BBarand 142.
    azpiadiera-1.5
    (Uso sust.).
    Alkarri gabon gozorik eman gabe etzanak ziran gau artan. TxGarm BordaB 156. Sukaldean sartu ta gabonak emanda. JAzpiroz 188.
    sense-2
    2. (V, G-azp; Añ (V)) Ref.: A; Iz ArOñ; Etxba Eib; Holmer ApuntV; Elexp Berg; Gte Erd 225; ZestErret .
     (Pl.). Navidad(es). "Gabonak etorriko die eta artian artuak erretiratzeke" Elexp Berg. "Gabonetan gaude (G-azp). Gabon gabonetan gaude (V-arr-gip)" Gte Erd 225. v. Eguberri. Tr. Usado por autores vizcaínos y guipuzcoanos desde mediados del s. XVIII.
    Aurtengo gabonetan. GavS 1. Españako erreiñuban / zer gauza andijago / bakia ta jaietza / gauon untan baño? Ulib (in FrantzesB II 35). Komulgadu zeitezala iru bidar urtian, Gabonetan, Erresurrezinoe eta Maijatz Paskuetan. Astar II 230. Bere seme ta illoba guztiakin gabonak igarotzea. Ag G 206. Gabonetako aurregunak. KIkV 78. (KIkG 63 Eguarrietako) Aspaldiko gure Txomin / etorri dok etxera, / guraso ta nebarrebak / Gabonez ikertzera. Enb 164. Etxean ez degu gabonetarako Jaiotzarik ipiñi. NEtx Antz 122. Gabonetako ipuin tristea. Arti Ipuin 21. Gabonak dira urrian / da etxeratu bearrian, / gurasuakin apaldutzeko / oitura zarrian. Uzt Sas 71. Gabonak zirala edo udako oporrak zirala. Etxabu Kontu 20. Gabon batzuetan famili geiena Italiara joan giñan. Zendoia 135.
    v. tbn. Sor Gabon 22. AB AmaE 239. Azc PB 290. Ldi BB 156. Mde Pr 253. Erkiag Arran 181. BEnb NereA 253. Olea 273. MMant 82. TxGarm BordaB 73. Onaind STeresa 79. FEtxeb 206.
    azpiadiera-2.1
    (Como primer miembro de comp.). v. infra GABON-KANTA, etc.
    Gabon illuntzian ere joan giñan. Urruz Zer 55. Gabon amesak. NEtx LBB 223. Gaur Gabon aize lurrean. Ib. 256. Scrooge agure zekena gabon-iratxoek piztutzen duten bezala. MEIG I 80.
    sense-3
    3. (V-gip ap. Etxba Eib; Añ, Dv (V), Bera), gauon (gaun Añ, seguramente errata), gairon. Nochebuena. Cf. VocNav, que da Gabón "Nochebuena" (Zona N. O. ) y Gagona "postulación que hacen los chicos, pidiendo el aguinaldo en la noche de Navidad (V. de Yerri)". v. infra GABON-EGUN, GABON-GAU. Tr. Aparece en autores guipuzcoanos y vizcaínos desde finales del s. XVII (tbn. lo hallamos en Izeta, que parece apartarse en ésto del uso baztanés).
    Gau on sanktu onetan, / Iaunaren iaiatzean. Zubia 138. Gaur dala gauon gaua, gaur dala gauon / gaur egiten xaku xangoikoa gizon. Acto 501. Urte guzijetako / Gabongo legia / da soñu eder baten / kantia imintia. Iraultza 167. Gaboneko kantak. DurPl 124. Gau ona pasatzeko / pozez elkarrekin. Echag 243. Gabon dogu gaur. Azc PB 92 (en Ur PoBasc 326 gabon gaba). Jainkoak gabon on bat dizutela. Zab Gabon 37. Gabon ontxo bat igaro beza / pamili guziarekin. Ib. 44. Beorri gaboneko umoriekin etorri da ta txantxetan dabill. Sor Gabon 45. Gabon ta Pazkoak. AB AmaE 238. Gabon aurretxoa zan. Ag Kr 89 (v. tbn. Kk Ab II 164). Gabona, bertsolari ta idazlariak era guztietara goratu duten gaba. Ag G 226. Maian jaki, edaki / gustitaikuak, / Gabon ospatuteko / gertaurikuak. Enb 96. Gaur gabon eta biar Eguerri! NEtx Antz 111. Ai Maria! / Gairon gairona, / sortu da Jein ona. MEst Ezka 141. Zeuen etxetan ondo igaro / Gabon da Eguberriak! Basarri 65. Gaboneko afaria. Izeta DirG 96. Gabon-arratsaldean bertan or ziak Errioxa-aldera. NEtx LBB 73. Gabon onduan ganbaran diran / sagarrak bezin gozuak. Uzt Sas 278. Gabon-goizean San Kristobalera eramanak zirala. Ataño TxanKan 235.
    v. tbn. Echag 129. KIkV 78. KIkG 63. Etxde JJ 248. BEnb NereA 30. MMant 59.
    azpiadiera-3.1
    (Pl.). Cf. supra (2).
    Gaur gauean gabonak dituk eta bihar Eguberri. Arti Ipuin 28.
    azpiadiera-3.2
    (Como fórmula de felicitación).
    Luisa Miserikordiakoak ongiñ guziai Gab-on, Urte-on ta berri-on. GavS 5. Gabon! Enb 96.
    azpiadiera-3.2.1
    Atsegiñez betiak Gabon-urteberri / opaizkitzut, jelkide lagun maite orri. Enb 125. Gabon zoriontsu! NEtx Nola 51. Gabon eta Eguerri zoriontsu bat opa dizuet denei! Izeta DirG 96. Gabon eta Urte barri / zorionekoak. BEnb NereA 31.
    sense-4
    4. "En Trespuentes llamaban Gabon a este tronco [de Navidad]" AEF 1922, 132. v. tbn. LzG s.v. gabon. v. infra GABON-SUBIL.
    azpisarrera-1
    GABON-ABESTI. Villancico. v. infra GABON-KANTA.
    Gabon-abestiak. Uspitxan urtero abesten diranak. Enb 99.
    v. tbn. Ldi BB 54. BEnb NereA 59.
    azpisarrera-2
    GABON-AFARI. Cena de Nochebuena.
    Gabon apari baten, txakur eta katu / abiaurik nai ez da alkarri parkatu? AB AmaE 237. Amatxok daust bezuzadun / otzara ori, / danok egin daizuen / Gabon-afari. Enb 97. Bete dezagun guk ere gabon-apari-legea. NEtx Antz 131. Eta gure gabon-aparia auntz ori izan zan. Alkain 46.
    v. tbn. Azc PB 91. Ldi UO 56. Uzt Sas 274.
    azpisarrera-3
    GABON-AGUR. Saludo de buenas noches.
    Amak gabon-agurra egiñik, lotara aldegin eban. Erkiag Arran 73.
    azpisarrera-4
    GABONAK EMAN; GAU ONAK EMAN.
    azpisarrerakoSense-4.1
    a) Dar las buenas noches.
    Etxekoai gau onak / emanik aurrena. Echag 248. Neure emazteak [...] / urteten deust atera / gau onak emoten. Azc PB 258. Gabonak alkarri emonaz, aldendu ginean bakoitza geure etxera. Ag Ezale 1897, 76a.
    v. tbn. Gau onak: Izt C 229. FIr 150. Akes Ipiñ 35.
    azpisarrerakoSense-4.2
    b) Felicitar la Nochebuena.
    Etxeko guztiari / gabonak emanez, / gatoz zelebratzera / beterikan pozez. Sor Gabon 21. Gaur gabon degu eta gogoratu zait gabonak ematia. Ib. 40.
    azpisarrera-5
    GABON-ALDI. Navidad(es).
    Osasun bakez, / pozez erdian... / Gabon-aldi eta Urte Barrian. Enb 97. Pozez ospatu daien aurtengo Gabon-aldija. Ib. 106. Gabon-aldian txerria ilda. And AUzta 140. An pasa baigenduan irugarren gerrako Gabon aldia. AZink 111. Sei familiak alkartzen giñan leku batera jai nagusietan, da Gabon aldian asko dira orrek be. Gerrika 238.
    azpisarrera-6
    GABON-HARI. "Gabonari, hilo hecho el día de Navidad. Se le atribuyen virtudes especiales" A Apend.
    azpisarrera-7
    GABON-ARRATS. Nochebuena. v. infra GABON-GAU.
    Kantatu biar degu, / gabon arratsa da, / umore onarekin / pasa zagun gaba. Sor Gabon 22. Zer afari ote degu / gabon arratsian! Ib. 23 (v. tbn. 28 y 41).
    azpisarrera-8
    GABON BERRI. "(V-gip), Nochebuena" AEF 1922, 131. Cf. infra GABON ZAHAR.
    azpisarrera-9
    GABON-BEZPERA. Víspera de Nochebuena.
    Bergaran agertu zan Gabon-bezperan. Ib. 72. Gabon-bezpera zan. TxGarm BordaB 93. Bost lagunek pentsau genduen Gabon-kantetara juatie. Au izaten zan Gabon bezpera gabien. Gerrika 28.
    azpisarrera-10
    GABON EGIN; GABONAK EGIN. Celebrar la Nochebuena. Cf. VocNav, que da hacer gabón "celebrar la Nochebuena (Zona N.O.)".
    Zuek geienean gabon egiteko azaburu bat edo bakallao bustan batekin askidatu ta kunplitu dezue nerekin. GavS 5. Kanpaeak badarauntsa ya, gabon egiteko gure deiez. Ib. 8. Badatozala mutillak etxera, gabonak aitamakin pozik egitera. AB AmaE 257.
    azpisarrera-11
    GABON-EGUN.
    azpisarrerakoSense-11.1
    a) (V-gip ap. Etxba Eib y Elexp Berg; gairon-e. R ap. A). Día de Nochebuena (24 de Diciembre). "Gairon-eguna (R), víspera de Navidad" A.
    Gabon egunean agertu jakon [Ama Birjiña] . Añ MisE 165. Gabon egunian gabez egiten bada kolazinoe, artu leiteke zerbait geijago. Astar II 239. Gabon-egun goizean. Ldi BB 40. Iritxi zen Eguberri bezpera, Gabon eguna. Izeta DirG 95. Gabon eguneko kanta polit au. Ib. 99. Gaur gabon-eguna degula. NEtx Antz 120. Gabon egunez etxera bota ninduen [osagilliak] . Gerrika 237. Gabon-egun aundian, Jesusen jaiotzako bezperan. Albeniz 253.
    v. tbn. Azc PB 91. Urruz Zer 57. Enb 87. Etxabu Kontu 117. BBarand 39.
    azpisarrerakoSense-11.2
    b) (Pl.). Día(s) de Navidad.
    Gabon-egunak mundu osoan atsegin-aldi diranez. Erkiag Arran 181.
    v. tbn. BEnb NereA 255.
    azpisarrera-12
    GABON-ERESI. Villancico. v. infra GABON-KANTA.
    Gabon eresirik bigun bigunenak. Ag G 231.
    azpisarrera-13
    GABON-ESKALE (G-azp ap. A EY I 413). "Buscadores de aguinaldos" A EY I 413. v. gabonzale.
    azpisarrera-14
    GABON-ESKE. Cuestación de Navidad. Cf. gabonsari.
    Erriko aurrak etxerik etxe ibilliko ziran Gabon-eskean. NEtx Antz 112.
    azpisarrera-15
    GABONETAN GEREZIAK (g. keixak V-gip ap. Etxba Eib y Elexp Berg). "Promesa con que los mayores agradecían a los menores algún servicio. Eldu aiz? Gabonetan keixak!" Etxba Eib. "Hi haiz mutilla hi. Errekaua zintzo asko ein ddostak. Gabonetan keixak. (Noski, gabonetan ez dago keixarik)" Elexp Berg.
    azpisarrera-16
    GABON-GAU (V-gip, G-azp-bet; Lar; gauon- H, A). Ref.: A EY I 413; Etxba Eib; Elexp Berg; ZestErret. Nochebuena. "Nun pasau biozue aurtengo gabon gaba?" Elexp Berg.
    Gaur dala gauon gaua, gaur dala gauon / gaur egiten xaku xangoikoa gizon. Acto 501. Gabon gaba zelebratzeko / aitaren da amaren onduan. DurPl 124. Gabon gaubean egon bear da / apaldu ezkero kantari. Azc PB 93. Aztu ditzagun aztu bear diranak, gabon gaba da ta. Ag G 230. Gabon-gau bateko oroipenak. Urruz Zer 51. Gabon-gabeko aparia. NEtx Antz 110. Gabon gaba anaiaren etxian igaro genduan. Gerrika 287s.
    v. tbn. Oe 59. JJMg BasEsc 125. Ur MarIl 98. Zab Gabon 35. AB AmaE 388. JMB ELG 81. Basarri 65. BEnb NereA 30. MEIG I 79.
    azpisarrera-17
    GABON-GAU BIGARREN. Segundo día de Navidad (26 de Diciembre). v. EGUBERRI-BIGARREN.
    Gabon-gau bigarrenean. SMitx Aranz 94.
    azpisarrera-18
    GABON-GAUERDI. Medianoche de Nochebuena.
    Aurtxo bat jaiotzen da / gabon gauerdian. Zab Gabon 45. Belengo urian / gabon gaberdian, / Birjiña Santia dago / kontsolaziño andian. Balad 200.
    azpisarrera-19
    GABONIK (AN-olza, Ae; gaionik R-uzt-urz; gai unik R). Ref.: A (gai onik, gaihun); EI 117s; EAEL 233. Buenas noches (fórmula de saludo).
    azpisarrera-20
    GABON-JAI (V-ple ap. Holmer ApuntV). "Gabon-jajak, las fiestas de la nochebuena" Holmer ApuntV.
    Josu Umetxuen / Jaiokundeko / Gabon-jai ezti / alaiak. Enb 94 (v. tbn. 125, 94 y 177). Ama Joakiñak azkenengo jaiki-aldia gabon-jaietan egin zuanetik. NEtx LBB 64 (v. tbn. 72). Orra berriro Gabon-jaietan / urte bat geiagorekin. MMant 114.
    azpisarrera-21
    GABON-KANTA.
    azpisarrerakoSense-21.1
    a) (G-azp), G.-KANTU (V-gip). Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg; ZestErret. Villancico. "Gabon gabon zeta, errosabaseta... izan zan gure lenengo gabon-kantua. Gabon kantura joan, urten... Gabon-kantuan ibilli..." Elexp Berg.
    Azkoitiko Eleiza Nagusian kantatuko diran Gabon-Kantaak edo Otsaldiak. GavS 1. Guraso ta seme-alabak mai-inguruan gabon-kanta zarrak kantatzen. NEtx Antz 111. Gabon-kantak kantatzen saio bat egin zutenean. TxGarm BordaB 96. Pentsau genduen Gabon-kantetara juatie. Gerrika 28.
    v. tbn. Lar Carta a Gandara 162. GavonC (1764), BAP 1966, 159. Azc PB 269. Lek SClar 115. Alzola Atalak 140. Berron Kijote 137. Insausti 151. MEIG I 77.
    azpisarrerakoSense-21.2
    b) "Gabon-kantak (V-ger), fantasías" A EY III 289. "Gabon-kantak dira (V), ésas son pamplinas, historias" PMuj.
    azpisarrera-22
    GABON-MADARI. "Gabon-madari (Vc), peras de invierno que se conservan largo tiempo" A s.v. madari. "Pera de año, pera que se come en Navidad" DRA. v. EGUBERRI-UDARE.
    Karta onetan gabon-madari datoz batzuk. Ezale 1898, 5. (que usa tbn. negu-madari (q.v.))
    azpisarrera-23
    GABON-MUKUR (V-arr ap. AEF 1922, 74 y A EY I 326). Nochebueno. Para detalles sobre las costumbres relacionadas con él, v. AEF. v. infra GABON-SUBIL.
    azpisarrera-24
    GABON-MUTIL. Recolector de aguinaldos. v. gabonzale.
    Bixigu bi ta lebatza / gabon-mutil antzera, / ijuika ta ikotika / sartu dok eskatzera. Enb 164.
    azpisarrera-25
    GABON-SU. "Gabon-gabean su andi andia egiten eben, Jesus berotzeko zala-ta. Gabon-sua zan bere izena (V-m)" A EY I 328.
    azpisarrera-26
    GABON-SUBIL (V-ger-gip; -suil V-gip). Ref.: A; AEF 1922, 133; Iz ArOñ (gabon-subilla); Vill (comunicación personal). "Tronco que arde en la cocina por las fiestas de Navidad" A. Para detalles sobre las creencias adscritas a esta costumbre, v. AEF e Iz ArOñ. v. supra (4) y GABON-MUKUR, GABON-ZUZI.
    azpisarrera-27
    GABON-TXIMUR. "(V-ger), la noche del día cinco de Enero" AEF 1922, 79.
    azpisarrera-28
    GABON ZAHAR (V, G-azp). Ref.: A; AEF 1922, 79; Iz ArOñ; Etxba Eib; Elexp Berg. Nochevieja. Se declina gralmte. por los casos del plural. "Gabonzarrez erranarenean batu oi gara etxeko guztiok (V)" A. "Gabon-zar, noche vieja" Iz ArOñ. "Gabon-zarreko ferixan erositako trepetxuak dira onek" Etxba Eib. "Gabon zar (eguna), el día de Nochevieja. Gabon-zarrak ere bai. Laster die gabon-zarrak" Elexp Berg. Cf. supra GABON BERRI. v. URTE ZAHAR.
    Gabonzar gabean. Kk Ab I 63. Gabon-zarrez, amabiak ezkeroz datorren len-ura jasotzea. JMB ELG 81. Gabonzarretako beste zenbait koplaentzat ere. Lek SClar 112. Gabon zarretan Olentzero begi-gorri. NEtx Antz 112. Gabon zarrean kajoia edo / kutxatilla atera, / urteko zorrak pagatu eta / zenbat dagon kontatzera. And AUzta 140. Gabonzar aurreko illuntzean. Etxabu Kontu 131. Broma aspergarriai / emonez zoria, / Amurrion Gabonzar / artako istoria. Ayesta 142. Gabon Zarretan, guztia antzera zan. Gerrika 64.
    v. tbn. Enb 195.
    azpisarrera-29
    GABON-ZUHAITZ. Árbol navideño.
    Gabon-Zugatza. Enb 106.
    azpisarrera-30
    GABON-ZUZI (G-goi ap. AEF 1922, 132 y JMB At). Nochebueno. "Tea de Nochebuena" JMB At (v. JMB OC I 91, para las creencias que se le adscriben). Cf. VocNav: Gabonzuzi (Goizueta, Regata). v. supra GABON-SUBIL.
    Gabonzuzia edo Eguberri aldean sutokian erre oi dan enborra. JMB ELG 81.

    gabon

    gabon
    << gabetarik 0 / 0 gaihalara >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper