Harremana

    OEH - Bilaketa

    330 emaitza jaiki bilaketarentzat

    Sarrera buruan (23)


    Sarrera osoan (307)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 ezko.
    sense-1
    1. (G, L, BN, S; Volt 63 y 179 <esc->, SP, Urt IV 410, Ht VocGr , Lar, Añ, Lecl, Arch VocGr , VocBN , Gèze, Dv, H); esko Ref.: A; Lrq.
     Cera. "Beharrietako ezkoa" SP. v. argizagi. Tr. Documentado en textos septentrionales desde principios del s. XVII; a partir de la tercera década del XX tbn. se encuentra en algunos meridionales.
    Iguzkiak beratzen du ezkoa, eta gogortzen lurra. Ax 109 (V 72). Hil ustegabearen gañeko ezkua, karioenik. Bela 30. Iaunaren bistan mendiok / Ezkoa bezain urtzen. Hm 62s. Ordea eztute egiten ezkorik baizen, eta eztirik ez. SP Phil 243. Hunek ezko gutti batez gantzutu ixtupatik du argia. Gç 29. Har ezazue turmentina, ezko horia eta eztia. Mong 593. Zein elkhi baita Ama Birjinaren sabeletik ezko xahia erletik bezala. Bp I 144. Halako batzuen gainean hedaturik ezkoa, iskiribatzen zuten lehenagokoek. HeH Lc 1, 63n. Ez bakhoizki eztia, bena ere emaiten deiküie ezkua. Ip Dial 10 (Dv ezkoa; It argizagia, Ur argizaija). Garbitu behar duzula ezko edo ezti ez diren zikhin guzietarik. Dv Lab 301. Ezkozko argi bat. HU Aurp 134. Erlearen ezkoa. JE Bur 74. Ezko hutsa bezain hori. Ox 80. Onako muñook, ezkoa bezala lenago beratuko dire. Or Mi 51. Ezkoan idatzirik eman nien irakur zezaten. "In cera". Or Aitork 221. Burdin goriak bere marka ezko malguan erretzen duan antzora. Mde HaurB 73. Ezko berria antzetsuki moldatzen. Ibiñ Virgil 108. Ezko-tenkorra edatzen dutelarik. Ib. 110.
    v. tbn. ES 196. Egiat 244. JesBih 460. Iratz 103. Mattin 95.
    azpiadiera-1.1
    Lacre.
    Esko horiz eta handiaz sigillatürik. Etchart 1.2r. Jinen ziren azkenean, paperak bederen, behar ziren ezko eta zigilu guziekin. Ardoy SFran 90s.
    sense-2
    2. (Dv, H).
    Vela, cirio.
    Ezko biztuak zarotan / Fedea zeinalatu, / zeinak gure obra onetan / Bizia behar baitu. EZ Noel 27 (ap. DRA; no aparece en la ed. que manejamos). Ezko benedikatua bizten dute. Dv LEd 166. Azken ezko pindarrerat. Iratz 147. Arima-gauan argi zen ezkoa. Mde Po 74. Ezkoen suan. Ib. 93.
    sense-3
    3. "(G), impermeable, encerado" A.
    sense-4
    4. "(Hilo no bien) torcido, ari ezkoa" Lar (de interpr. no segura).
    azpisarrera-1
    EZKO-HARI (H). "Fil enduit de cire pour qu'il ne se roule, ni ne se défasse" H; éste lo relaciona con ari ezkoa de Larramendi.
    azpisarrera-2
    EZKO-BILGIA. "Bobèche" T-L.
    azpisarrera-3
    EZKO-EGILE (BN, S ap. A; ezkogile Lar, Añ, Hb, H). Cerero, fabricante de velas.
    azpisarrera-4
    EZKO-GINBAIL. Sombrero de tela encerada.
    Ta ezko-ginbaila eguzki izpiz dirdaigarri. 'Chapeau de toile cirée'. Or Mi 46.
    azpisarrera-5
    EZKO-KANDELA (H; ezko-gandela H). Vela, cirio.
    Kürütxe bat eta ezko-kanderak eskietan. Const 30.
    azpisarrera-6
    EZKO-OPIL. Pan de cera. "Ezkophil, pain de cire" VocBN (tbn. en Dv, H y A).
    Piza dezatela hogoi eta borz esko opil. Volt 212.
    azpisarrera-7
    EZKO HORI. "Nombre popular del hongo Hygrocybe chlorophana" VocNav.
    azpisarrera-8
    EZKO-ORRAZI. "Ezkorraze, rayon de cire, gâteau de cire" H.
    azpisarrera-9
    EZKO-ORRE. "Ezkorre, rayon de cire" Lh.
    azpisarrera-10
    EZKO-SU. "(TB), torche" Lh.
    Eta erori zen zerutik izar handi bat gartua eskosu bat bezala. TB Apoc 8, 10 (Lç, He, Dv, Ur (V y G), Ip (züzü), Ol, IBk, IBe zuzi, Echn tortxa, Ker argizuzi). Etorri zen harat gabargi eta ezkosu batzuekin, eta harmekin. TB Io 18, 3 (LE zuzi, EvS tortxa).
    azpisarrera-11
    EZKO-TORTXO. Vela, cirio.
    Elizan edozoin sasoinez mukua darian, zer da? --Etsi! --Ezko-tortxoa. Lf Herr 3-8-1961, 4.
    azpisarrera-12
    EZKO-XIGOR. "(L-côte), cerilla que arde en las sepulturas" A.
    Zuen olata muthur eta zuen ezko-zigor, berrogoita hamar aldiz pixtuekin. Lander (ap. DRA).
    azpisarrera-13
    EZKO-XIRIO. Vela, cirio.
    Ezko-xirio benedikatuak, lerro lerro, phizten ari ziren. Barb Sup 142.
    azpisarrera-14
    EZKO-ZARE. "(L-ain, Sc), cestilla en que se lleva la cerilla a la iglesia" A. "(Petite corbeille pour la cire) à l'église, ezkozaria" Foix.
    azpisarrera-15
    EZKO ZURI. "Nombre popular del hongo Hydrophorus niveus" VocNav.
    azpisarrera-16
    EZKO-ZUZI (Lar, Hb, H; ezko-zui Lar, Hb). "Blandón, hacha de cera", "antorcha" Lar.
    Eta jaiki zan Elias profeta sua bezala, eta bere itzari zitzekan eskozuzi bati bezala. Ur ( in BOEg 3314).

    ezko

    ezko
    << ezker 0 / 0 1 ezpata >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper