1.
(G, L, BN, S; Volt 63 y 179 <esc->, SP, Urt IV 410, Ht VocGr , Lar, Añ, Lecl, Arch VocGr , VocBN , Gèze, Dv, H);
eskoRef.:
A;
Lrq. Cera."Beharrietako ezkoa"SP.
v. argizagi. Tr. Documentado en textos septentrionales desde principios del s. XVII; a partir de la tercera década del XX tbn. se encuentra en algunos meridionales.
Iguzkiak beratzen du ezkoa, eta gogortzen lurra. Ax 109 (V 72).
Hil ustegabearen gañeko ezkua, karioenik. Bela 30.
Iaunaren bistan mendiok / Ezkoa bezain urtzen. Hm 62s.
Ordea eztute egiten ezkorik baizen, eta eztirik ez. SPPhil 243.
Hunek ezko gutti batez gantzutu ixtupatik du argia. Gç 29.
Har ezazue turmentina, ezko horia eta eztia. Mong 593.
Zein elkhi baita Ama Birjinaren sabeletik ezko xahia erletik bezala. Bp I 144.
Halako batzuen gainean hedaturik ezkoa, iskiribatzen zuten lehenagokoek. HeHLc 1, 63n.
Ez bakhoizki eztia, bena ere emaiten deiküie ezkua. IpDial 10 (Dv ezkoa; It argizagia, Ur argizaija).
Garbitu behar duzula ezko edo ezti ez diren zikhin guzietarik. DvLab 301.
Ezkozko argi bat. HUAurp 134.
Erlearen ezkoa. JEBur 74.
Ezko hutsa bezain hori. Ox 80.
Onako muñook, ezkoa bezala lenago beratuko dire. OrMi 51.
Ezkoan idatzirik eman nien irakur zezaten. "In cera".OrAitork 221.
Burdin goriak bere marka ezko malguan erretzen duan antzora. MdeHaurB 73.
Ezko berria antzetsuki moldatzen. IbiñVirgil 108.
Ezko-tenkorra edatzen dutelarik. Ib. 110.
v. tbn. ES 196. Egiat 244. JesBih 460. Iratz 103. Mattin 95.
azpiadiera-1.1
Lacre. Esko horiz eta handiaz sigillatürik. Etchart 1.2r.
Jinen ziren azkenean, paperak bederen, behar ziren ezko eta zigilu guziekin. ArdoySFran 90s.
sense-2
2.
(Dv, H). Vela, cirio. Ezko biztuak zarotan / Fedea zeinalatu, / zeinak gure obra onetan / Bizia behar baitu. EZNoel 27 (ap. DRA; no aparece en la ed. que manejamos).
Ezko benedikatua bizten dute. DvLEd 166.
Azken ezko pindarrerat. Iratz 147.
Arima-gauan argi zen ezkoa. MdePo 74.
Ezkoen suan. Ib. 93.
sense-3
3."(G), impermeable, encerado"A.
sense-4
4."(Hilo no bien) torcido, ari ezkoa"Lar (de interpr.no segura).
azpisarrera-1
EZKO-HARI (H).
"Fil enduit de cire pour qu'il ne se roule, ni ne se défasse" H; éste lo relaciona con ari ezkoa de Larramendi.
azpisarrera-2
EZKO-BILGIA.
"Bobèche" T-L.
azpisarrera-3
EZKO-EGILE(BN, S ap. A; ezkogile Lar, Añ, Hb, H). Cerero, fabricante de velas.
azpisarrera-4
EZKO-GINBAIL.
Sombrero de tela encerada. Ta ezko-ginbaila eguzki izpiz dirdaigarri. 'Chapeau de toile cirée'.OrMi 46.
azpisarrera-5
EZKO-KANDELA(H; ezko-gandela H). Vela, cirio. Kürütxe bat eta ezko-kanderak eskietan. Const 30.
azpisarrera-6
EZKO-OPIL.
Pan de cera. "Ezkophil, pain de cire"VocBN(tbn. en Dv, H y A).
Piza dezatela hogoi eta borz esko opil. Volt 212.
azpisarrera-7
EZKO HORI.
"Nombre popular del hongo Hygrocybe chlorophana" VocNav.
azpisarrera-8
EZKO-ORRAZI.
"Ezkorraze, rayon de cire, gâteau de cire" H.
azpisarrera-9
EZKO-ORRE.
"Ezkorre, rayon de cire" Lh.
azpisarrera-10
EZKO-SU.
"(TB), torche" Lh. Eta erori zen zerutik izar handi bat gartua eskosu bat bezala. TBApoc 8, 10 (Lç, He, Dv, Ur (V y G), Ip (züzü), Ol, IBk, IBe zuzi, Echn tortxa, Ker argizuzi).
Etorri zen harat gabargi eta ezkosu batzuekin, eta harmekin. TBIo 18, 3 (LE zuzi, EvS tortxa).
EZKO-XIGOR.
"(L-côte), cerilla que arde en las sepulturas" A. Zuen olata muthur eta zuen ezko-zigor, berrogoita hamar aldiz pixtuekin. Lander(ap. DRA).
azpisarrera-13
EZKO-XIRIO.
Vela, cirio. Ezko-xirio benedikatuak, lerro lerro, phizten ari ziren. BarbSup 142.
azpisarrera-14
EZKO-ZARE.
"(L-ain, Sc), cestilla en que se lleva la cerilla a la iglesia" A. "(Petite corbeille pour la cire) à l'église, ezkozaria" Foix.
azpisarrera-15
EZKO ZURI.
"Nombre popular del hongo Hydrophorus niveus" VocNav.
azpisarrera-16
EZKO-ZUZI(Lar, Hb, H; ezko-zui Lar, Hb). "Blandón, hacha de cera", "antorcha" Lar. Eta jaiki zan Elias profeta sua bezala, eta bere itzari zitzekan eskozuzi bati bezala. Ur( inBOEg 3314).