2.
(
A DBols),
arke (
V-ger) .
(Tras gen.).
Contra, en contra (de), en oposición (a).
"
Bata besteen arke dabiltz onek beti
"
A Apend.
v. kontra, aurrezka.
Tr. Empleado para sustituir a
kontra (q.v.); desbanca, sin gran oposición, al neologismo sabiniano
kaltez ; cf. A
DBols s.v.
contra: "no es tan recomendable el uso de
garaiti, gibelaz y
kaltetan; menos aun el del neologismo
kaltez y el del extraño
kontra ". En
DFrec hay 589 ejs., todos menos 2 del Sur.
Errolda orren aurka jaso diran eskakixunak.
(1918).
ForuAB
133.
Zuen aurka, zuen kaltez dabiltza, sinismena kendu naian.
Urreta EEs
1918, 155.
Gizaldi onen aurka (kontra) Ninivetarrak jaiki ta gaitzetsi egingo zituztela.
A Ardi 84s.
Azkenerako alkarren aurka (kontra) jarri ziran.
Kk Ab I 116.
Zenbat eta zenbat ote dabiltza umien aurka!
JBDei 1922, 66.
Zazpi onoimen (birtute) dagoz zazpi griña txar onein aurka: arrokeriaren aurka apaltasuna, zekenkeriaren aurka esku-zabaltasuna [...].
KIkV 60.
Jainkoak barka begit orduan gizatasunaren aurka egon izana.
Or Tormes 41.
Idi apustua Mekoletaren aurka jokatu nuanean.
Lab EEguna 115.
Eta atsegin etzakonak, neure aurka itz-eginke, idazti eder bat argitaldu-begi.
Ib. 142.
Andra gaxuak, zijo bat ezeze, milla euki dittubez nire aurka asarre eragoteko.
Otx 29.
Zuen artean pekaturik gabeko danak aurtiki dezala lenbiziko arria orren aurka.
Ir YKBiz 319.
Ikusi degu leen errusitarrena poloniarren kaltez, orain ingelandarrena erindarren aurka edo kontra.
Ldi IL 167.
Ipar-pirrinta dator Guraz-tik / Araba-aizearen aurka.
Or Eus 316.
Eleizea eztago orren aurka, alde baño.
Eguzk GizAuz 81.
Norberak geiago irabaztearren beste barik, alogerak eratsi nai jasotea, gizarteko zuzenaren aurka da.
Ib. 142.
Gaitz itxaskorren aurka jardun bear.
EAEg 31-10-1936, 182.
Adimena ta guramena, alkarren aurka jarri oi dira gure baitan.
Erkiag Arran 65.
Jakintzari gehienek, ordea, ukatu egin zuten horiek benetan jazotzen zirela, [...], beren teoria guzien aurka zirelako.
Mde Pr 314.
Ez nezakenan ezkontzera beartu bere gogoaren aurka.
Etxde JJ 101.
Parkeruntz abiatu naiz, oituraren aurka guardasolik gabe.
Txill Let 63.
Mairuen aurka gerran ibillie da.
Akes
Ipiñ
11.
Etzuen bada uste gizon erbal ura ausartuko zela bere aurka deus erratera.
Izeta DirG 22.
Etzazu ustearen aurka erantzun.
Zait Plat 138.
Jaungoikoaren aginduen aurka, egun ta eguzki jardun legi gizonak.
Erkiag BatB 201.
Bi adibide oiek eztaude bata bestearen aurka.
Vill Jaink 78.
Sekulako ongarri izango jakola gaitz aren aurka.
Etxba Ibilt 472.
Buru zenbait bederen jazarri ziren Frantzian, "mystère"-en aurka, jasan-gaitz zitzaizkiela.
Lf (
in
Casve SGrazi 9
).
Gogorik gabe eta gogo gaiztoz hasi nintzen, beraz; ez, ordea, kontzientziak eskatzen eta are agintzen zidanaren aurka.
MIH 376.
Kantauri itxas-ertzaren aurka datozen olatuak.
MEIG IX 139.
(en colab. con NEtx)
v. tbn. Inza Azalp 97. Enb 43. Laux BBa 142. TAg Uzt 219. EA OlBe 81. SMitx Aranz 214. NEtx Antz 27. Munita 116. JAIraz Bizia 54. SM Zirik 73. BEnb NereA 82. Basarri 32. And AUzta 112. Onaind in Gazt MusIx 148. MAtx Gazt 60. Ibiñ Virgil 62. Alzola Atalak 97. Xa Odol 271. Berron Kijote 160. Etxabu Kontu 150. BAyerbe 143. Ayesta 88.
(Tras tema nominal nudo).
Oroen lotsagarri izate bat bakarrak / ukatzen dau ero lez Yaunan izatea; / "Yaungoiko bat bai dala" abes-aintzatsu-aurka / auxe bakar-bakarrik: Gizon sentzungea.
GMant Goi 22.
Mendirik mendi azkar / gudari-aldreak, / bildurrik bagiak, / Jel-etsai aurka gure / Mendigoxaliak.
Enb 57.
Matxinada aurka Erkala aldezte arren.
EAEg 2-6-1937, 1749.
(Con instr.).
Senideei ta ezagunei gorrotagarri gertatzea datorkio, aiek lagundu nai izango elitukeanean zuzenaz aurka.
Zait Plat 136.
(Con dat.).
Ni bakarrik natzaiola aurka aren ausardikeriei.
Berron Kijote 86.
(Sin compl. explícito).
Beronek [euzko-abendak] aurka dituben eragozpen berberakin burruka ibilli biar izan [...] duben edozeñek, erraz-erraz igarriko du lanegite orren alderik nausiyena ta biarrena idazlien gain egoten dala.
EEs 1916, 221.
Soña jauskorra eta gogua goi-tzale, / aurka diran gauz oneik, nok osuan neurtu?
Laux BBa 130.
Aurka jagi ziran sozialisten buruak be.
Eguzk GizAuz 184.
Eztugu zeren beldur izan, gizon guziak aurka ba ditugu ere.
Ir YKBiz 278n.
Etzan deus aurka azaldu.
"No hubo protestas"
.
EAEg
9-10-1936, 4.
Alde ala aurka gudukatzen.
Zait Plat 93.
Kontzientzi baten gizona danak / aurka ezin lei egin itz.
BEnb NereA 142.
Orregaitik aurka gogor jokatzeko ez egozan.
Etxabu Kontu 69.
Beste batzuk, asieratik aurka egonak [...], zarrapasta eragille ikusten ziran lenengoen arteko.
Onaind STeresa 70.