Harremana

    OEH - Bilaketa

    330 emaitza jaiki bilaketarentzat

    Sarrera buruan (23)


    Sarrera osoan (307)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    hasiberri.
    tradizioa
    Tr. Documentado principalmente en autores meridionales. Además del más gral. (h)asiberri, encontramos asperri en Zinkunegi, asberri en algunos ejs. de Azkue y has berri en Duvoisin y Jauretche.
    sense-1
    1. (G, L, B, BN, S, R; Lar, Añ (G, AN), Dv, H (hasi-b. )); asibarri (V; Lar, Añ (V)); hasberri (L, S, Sal; Dv); hasperri (S) Ref.: A (hasiberri, hasberri); Lh hasperri; Lrq.
    (Ref. a personas). "Principiante" , "novicio", "catecúmeno", "novato", "novel" Lar. "(En parlant des personnes), qui a nouvellement commencé" Dv. "Apprenti, novice, qui a nouvellement commencé à apprendre" H. "Asberri, principiante; commençant" Eusk 1919-1920 (II), 91 (en una lista de neologismos).
    Utzirik bada Jesukristo baithan sinhetsten hasi berriei ematen ohi zaizten erakuspenak, gathozen gehien perfet direnetarat. He He 6, 1. Joan den urtean bezain asi-berriak dira aurten birtutearen bidean. Mb JBDev 110. Ta nola animaren iru estadu edo bide diran: Asi berriena, aurrera dabiltzanena ta [...]. Cb Eg I 25. Orduan alabaña Ignazio, asiberriaren jakiñezarekin [...], zalantzan egondu zan. Aran SIgn 19. Zaldun asiberrien oiturari jarraitzeagatik. Ib. 20. Ez da goibeldu bear orazioan asiberri dana, orazio ondo egiteko liburu onetan ipini ditugun oarpide eta erreglak onen beste bat diralako. Arr Orac 54 (ap. DRA). Zelango mailla desbardiñak geienean ezagututen dira ontasun osoan? Iru: 1.a asibarrien edo kristinau onena; 2.a aurrera doazanena. Itz Azald 200.
    ( s. XX) Gainera, asiberria ta kemen gutxikoa izanik, nere jardunak, nere lantxoak itzez itz ikasi bear. A Ardi 124. Gure lankide, izatez asberri, irudiz as-zar onek beronen lan politari [...] izen egoki bat ezarri dio. A Eusk 1919-20 (II) 54. Arauen ugaritasunez [...] asperrien adimena naspiltzen. Zink Crit 5n. Agertokin igitzen ere asi bear genuen; ta jakiña: asberriak beti ezagun. A Itzald II 73. Pater Noster-a, ori baita asi-berrien eta bikainduen ere otoitzik oberena. Or QA 160. Itzalialdi auek etzaizkie gertatzen kristau bikaiñeri [...], asi berrieri gertatzen zaie ori. Ib. 171. Asiberrien eskola obeago, ipui tzarrak ikasten diran gerokoa baiño. Or Aitork 25. Asiberrien lotsaz baliatuki. Ib. 57. Emakume gazte bat daukat aurregiteko ta asiberria dala-ta larri dabil. Lab Egan 1956 (3-4), 119. Eskola nagusi ontara [...] era askotako ikasleak dabe jokera. Gazteak batzuk, beste batzuk areago, asi barriak, isil-samar egoten dakienak. Erkiag Arran 135. Saltzen diardu tratulari asibarriak, eta dirua itzelean sakeleratuten. Erkiag BatB 175. Izan ere, or diñon zentzu-galtzea ez da asiberriena baizik. "No es sino de los principiantes". Or (in Gazt MusIx 30). Arma txuriak eraman bear zituan, zaldun asi-berriari zegokionez. Berron Kijote 41. Lau mojatxo asibarriak. Onaind STeresa 76. Kapa zuria ta asibarrien zapia. Ib. 69. Naiz bertsolari asi berriai / almenak asko zutitu. Insausti 180. Egungo egunean, lehen aldikoz gure artean, bere hizkuntzan analfabeto ez den minoria ugaria dago, eta hauek bidea errazten ari zaizkie hasi berriei, adineko garenoi bezain nekeza gerta ez dakien. (In MEIG VI 43).
    azpiadiera-1.1
    (Con izan). "(Ouvriers) qui viennent de commencer un travail. Hasberri gütüzü, nous venons de commencer" Lh.
    Eta birtutean asi berriak eta ipokritak diran personetan arkitu oi dana. Gco II 67. As-berri dira; burugoienak / par egitea du gogo. "Acaban de comenzar; y el más arrogante tiene ganas de sonreir". Or Eus 162. Horiekin denekin, hasi berri diren zonbaitekin salbu, kantatu izan dut askotan. Xa Odol 53. Ni bertsoak idazten asi berria nintzan. Zendoia 95. Aizkora auekin oraindik asi berriak ziran emengo aizkolariak. Insausti 171. Unibertsidadean hasi berria zela esan dezakegu, beraz. MEIG III 156.
    sense-2
    2. (S ap. Lrq ; Lar (asi-), Dv, H (hasi-b.)); hasberri (L, S, Sal ap. A ).
    (Referido a cosas, usado sólo como adj.). "Incipiente" Lar. "(En parlant des choses) nouvellement commencé" Dv. "Chose nouvellement commencée, récemment entamée, qui vient de commencer" H. "Cosa recién comenzada" A.
    Argatik Noek mundu asi-berriaren gauzak jakiteko, etzeukan Matusalen bere aitonari aditu baizik. Lard 8. Akhabantzarik ez duen eternitate hura, bethi has berri. Dv LEd 226. Aztu istoria edo kondairak / Emengo antxiñakuak, / Ta euren lekuan asi barriak / Aurrera erderazkuak. AB AmaE 7. [Zu] serbitzeko ta gozatzeko nedukan gogo asi-berria ez zan oraino gai lengo zaar indartua garaitzeko. Or Aitork 192. Ain ixilik ere, uri-tantoak, asiberriak, banakakoak, garbi nabari. Anab Poli 33. Gabontzaren garramura asi-barriari, barau-egun opaturik. Erkiag BatB 148. Tiroketa asi-barria sarriagotu da. Ib. 184. Amaren deiak uxatu-erazo eutsan lo asibarria. Ib. 97. Botilla txiki bat koñak asi-berria neukana. Anab Aprika 80. Eginkizun asi-berria utzierazi. Berron Kijote 41.
    azpiadiera-2.1
    (Con izan).
    Itsasoan ur xorta den bezenbat miliun urtheen buruan, ifernua bere tormentekin bethi has berri izanen da. Jaur 123. Oitura pozgarri ta erakargarri au asi-berria zan Milanen. Or Aitork 223. Eskual-herriko xapelgoak hasi-berriak dira. Herr 19-5-1957 (ap. DRA ). Kolpe gogorrak entzuten dira asi-barria dan komentuko atean. Onaind STeresa 70.
    sense-3
    3. hasberri (Dv).
    "Qui doit recommencer [...]. Ez duzu lana ontsa egin, hasberri zara, vous n'avez pas bien exécuté le travail, vous avez à recommencer" Dv.
    azpiadiera-3.1
    "Lan hori hasberri da, ce travail est à recommencer" Dv.
    azpisarrera-1
    HASIBERRIAN.
    Nada más comenzar, al comenzar, al comienzo, al principio. v. HASI BERRITAN
    Milla zazpi eun, ta ogeigarren urte inguruan ekin zitzaiozkan mendi oni berriro menasta kentzen; bañan asi berrian ematen etzebalako beargilleentzako laina, utzi izan zioten geldirik. Izt C 71. Iainkoaz oroitze maite ortan, asi-berrian, kristau zintzo askok ez dute arkitzen lengo guritasunik. Or QA 142. Apirillian ziza zuriak / jaiotzen dira aurrena, [...] asi berrian kiloak milla / pezeta egiten duena. Uzt Sas 133. Batasunak, edozein batasunek gero, galera berekin dakar: ez da, hasi berrian behintzat, inoren amaren hizkuntza izango. MIH 223.
    azpisarrerakoSense-1.1
    Meza asi berrian artzai bat eldu zaio Mañañari. Etxde JJ 200. Eguna asi berrian Palentziara. AZink 108.
    azpisarrerakoSense-1.2
    (Tras gen.).
    San Agustinek dio, Elizaren asi-berrian ere mirari oiek egin bear izan zirala, Kristauen biotzetan Fedeak erroak eman zitzan. Lard 477.
    azpisarrera-2
    HASIBERRI HARTAN.
    Nada más empezar, al principio. v. HASIBERRIAN.
    Esetsi edo persekuziorik gogorrena nola Jerusalenen jaiki zan, pensatu zuten, asi-berri artan berak emen egotea onena zala, guziai arpegi emateko. Lard 491. Nik asi berri artan, Horeb gaiñean, neke puxka banizun Iainkoaz atertu gabe oroitzen. Or QA 160. Maitagarri beharrean zen oraindik Lizardi hasiberri hartan: laster sortu zuen horratik, bere baitarik. MIH 175. Hasi berri hartan, baita geroago ere. MEIG IX 93.
    azpisarrera-3
    HASIBERRITAN.
    Al comienzo, al principio, al comenzar, al empezar. v. HASIBERRIAN.
    Zuriñe pozarren asi zan untziaren kontu-arazoetan. Eta asi barritan orren zori ona izatea gertatuaz, itsasoko ardurak [...] zituan buru ta biotzean. Erkiag Arran 113. Eta ba dirudi maleta zaarrean eta Nikanor-ek besoetan, asi barritan baiño korbata gitxiago dituala. Erkiag BatB 174.
    azpisarrerakoSense-3.1
    (Con -ko, adnom.).
    Noizean bein, deadar bat edo beste egiten eban, baiña ez zeregin ori artu ebanean lez. Asi-barritako garrak makaltzen eta aultzen yoakiozan. Erkiag BatB 82.
    azpisarrera-4
    HASIBERRITSU.
    Casi recién comenzado.
    Penagarria da bakar-bakarrik Elizanburuk lana oraindik hasi-berritsu zuelarik, bertan behera uztea. MEIG IV 134.

    hasiberri

    hasiberri
    << hasi 0 / 0 hasiera >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper