OEH - Bilaketa

377 emaitza hotz bilaketarentzat

Sarrera buruan (54)


Sarrera osoan (323)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
partida.
tradizioa
Tr. Mejor documentado en la tradición septentrional que en la meridional. En DFrec hay 54 ejs., 50 de ellos septentrionales.
sense-1
1. (Urt, Dv, H).
Adversario, rival, contrincante; parte contraria. "Arbitrari, componere partes, partidak alogatzea " Urt II 242. "Concurrent, rival, adversaire" Dv.
Bi partiden, Iainkoaren eta gizonen artean, akordu ezartera. Adv ** 2r. Iuje delarik partida faltan erorienzat. EZ Man I 61. Neure Iainkoa ofensatu dut eta hura da ene partida. Harb 274. Atxeter zekeneti, abokatu goseti eta partida bien konseilu deneti, begira adi nola asaieti. O Pr 488. Prebostari emanik esku daudela ene partidak . OiarAuz 49. Arimak eztu deus hain partida handirik nola gorpitza. Tt Arima 85. Akorda zaite lehen bai lehen zure partidarekien. He Mt 5, 25 (Dv partida; Ur, Ip, Or, Leon, IBk, IBe etsai, Echn, Hual, Samper kontrario, Ker arerio). Gure partida edo etsaik handienak. AR 323. Jokoan bere edo partidaren ahalaz gehiago ezartzen dutenek. Brtc 65. Nik uste nian beno / partida azkarrago diat. Xarlem 524. Zeren lan egitia zure partida handia düzü. 'Ennemi' . Etch 498. Antton hori badua / Arturik gizona / Aferen xuritzera / Partidarengana. LuzKant 55. Partidak dire bai lothu, / eta luze gudukatu, / pletiatu, gathaskatu. Gy 35. Partidentzat kroskoak, yuientzat mamia. Hb Esk 211. Nik afera ona balinbadut, nere partidak ez du hala? Zerb Artho 166 (hablando de un pleito). Lurrerat aurthiki zuen bere partida, ezpainak idekirik. Barb Sup 181. Xetre Hazparnekoa [bertsularia] partida nik aldiz. Ox 204. Partidak bilatzen ditu / xerka dabilenak . (BN-baig). Satr FLV 1975, 81. Ikusiz hor, bere menean, aspaldian ukana etzuen partida. Ardoy SFran 180s. Bere auzoa eta, doi batean bere partida ere izana du beti-danik Baigorri Donibane Garazik. Larre ArtzainE 88 (cf. infra PARTIDA IZAN).
v. tbn. Arg DevB 139. CatLav 299 (V 148). Laph 111. Jnn SBi 207.
azpiadiera-1.1
Aizén adiskide eure partida kontrastarekin fitetz. "Ton adverse partie". Lç Mt 5, 25 (TB partida kontrako).
azpiadiera-1.2
+bartida.
Parte, cada una de las partes en un negocio, trato, relación.
Baldin partida biok [zu eta zure amorantea], gaixtakerian izan zareten bezala, ontasunean akhort bazarete. Ax 373 (V 246). Ezpaitu nahi [ezkontzako] partidetarik bat [...] aparta dadin. SP Phil 407. Ezkontza sainduan partidek elkharri eman behar dioten satisfakzionea. He Phil 411. Ezpaitute sinatu expertek eta ez bartidek. (1752). SenperEus 48 (en el mismo doc. hay otros dos ejs. de bartida y uno de partida).
azpiadiera-1.2.1
Parte interesada.
Ordea nola ni aita eta obraren jabe bezala partida bainaiz, menturaz bazendukete zenbait arrozoin ene hitzetan ez trikhatzeko. ES 400.
azpiadiera-1.2.2
Partido matrimonial.
Nola partida baten hartzeko adinetan baitzare, baldin presentatzen bazaitzu bat ere, osaba jauna konsulta zazu berehala, ezen zuk eta bertze horko jendek baino hobeki mundua ezagutzen du. (1770). SenperEus 77.
sense-2
2. Partido, bando.
Iakin zuenean Paulek ezen partida bata zela Saduzeuetarik eta berzea Farisauetarik. Act 23, 6 (Ol, Arriand, Ker, IBk alderdi). Abanza bi partidak. Xarlem 633. Bi partiden nagusiak. Bordel 60. Philistindarrak eta Israelitak berritz ere gerlan ari ziren eta bi mendiren gainean zauden bi partidak. Zerb IxtS 53.
azpiadiera-2.1
Partido, opción.
Jainkoaren kontra erreboltatu, eta munduaren partida besarkatu. He Gudu 103. Zein da beraz zuretzat partida zuhurrena? Mih 102.
sense-3
3. Zona, región.
Tenpora gaitzak [...] Finisterrako partidara egotzi zituela. CartEsp 457. Nafarruan Bastango partidan. msOñ2 170r. Asiako partida bat. Gco (ap. Txill, comunicación personal). Lenagoko denboretan / relijio bat zen denetan / Españako partidetan. KarlBB 660.
sense-4
4. Parte.
Tenpora gaitzak partida bat Finisterrako partidara egotzi zituela, baina gero biurturik almiranta zen lekura bela egin zuela. CartEsp 457. Diote ezin Amians desegin duela partida bat eta barnekoak miserikordia eske daudela. Ib. 453.
sense-5
5. (Lar, , H).
"Partida en las cuentas" Lar, .
Norena da partida haur? Volt 189.
azpiadiera-5.1
Partida, anotación en un registro.
Illen eta ezkonduen partidez beterik [liburue] . Akes Ipiñ 12. Lelengoko bateo-partidea. Ib. 17.
sense-6
6. (AN-gip-5vill, B, BN-ciz-arb, S; Lar, Añ, H), partira. Ref.: Lrq; Gte Erd 20, 68, 163, 192 y 283. Partido, partida, competición. "Partido en el juego, el juego ganado, partida, joko irabazia" Lar (v. tbn. Añ). "Pilota-, karta-partida" H. v. partidu (4). Tr. Documentado desde comienzos del s. XVIII en textos septentrionales, navarros y guipuzcoanos.
Pelota partida. AstLas 16. Elizaraño sakatzen zeban / Zortzi onzako pillota. / Baztandarrak itzak eder / Malmotea kolkoan, / Erraz irabazi uste zuten / Partida galdutakoan. Izt C 245. Herriek emaitean herriei partida, / bakhotxaren esteka herri aldeko da. Hb Esk 216. Billartean ari dela khausitzen du. Partida akhabatu denean, kargudunak makhila bat eskaintzen dio. Laph 117. Partida irabaziya / ari dala kaso. Ud 62 (ref. a un partido de pelota). Partira zerratu zan. EusJok II 28. Partida egiten da hunenbertze jokotara. Zby RIEV 1908, 88. Zenbait mus-partidaren egitea. HU Aurp 111. Partidaren ikustera joaiteko. JE Bur 24. Pilota partidak ere, bertzelako zorokeria guri ez doazkun batzuetarat gazteriaren ttattolatzeko baizik ez direnean, emanen daukute bakea. Eskual 3-1-1913, 2. Musean partida bat gero. Barb Sup 2. Partidaa irabazi düzü. Const 27. Partida firme zerratu zuten [pelotariyak] . Tx B I 24. Pelotan eta palankan ere / nekez palta da partida. Or Eus 193. Amar partidatik bat berdindu [futbolean], / zortzi irabazi. Yanzi 167. Egundaino jokatu den partida ederrena. Zerb Azk 67. Meza-ondoan jokatu bear zuten pillota-partidaz mintzatzen. Etxde JJ 33. Mus-partida bat edo bertze. (In Xa Odol 292 ). Ekin diogu laurok [musean], ez dakit zenbat partidara, botilla bat ardo. BBarand 90. Partida ederrik egiten baitzuten hor esku-huska ala atxiki ttipian. Larre ArtzainE 124. 27 eta 22 bukatu dute partida. Herr 14-12-200, 4 (ref. a un partido de rugby). Pilota-partida. MIH 215.
v. tbn. Elzb Po 206. Arb Igand 141. EusJok 81. Ox 201. Lf Murtuts 16. Anab Poli 81. Izeta DirG 58. Larz Iru 16. Mattin 59.
azpiadiera-6.1
Lucha, combate.
Guardarik ez balitz gerthatu han, borroka partida bat behar zuten egin itsusia. Ox 198. Balinbadugu fedea, / Ba, partida da gurea. Ib. 58. Hango borroka partida! Zerb Azk 102. Segur badugu elgarrekin zonbait borroka partida eginik pentze hetan. Etchebarne 57.
sense-7
7. (Lcc), partira. "Partida" Lcc.
Gero andik partira egiñgo degu zu onera eta ni nere etxera. Moc Damu 30. Desgrazikua izandu dala / Santander'ako partida. Arrantz 152. Partiran kontu saio bat eginda, ala partitu giñan. BBarand 88.
sense-8
8. Partida, grupo de guerrilleros o combatientes irregulares.
Korrioa eskoltatu duan partida zai dago. CartAnd 390. Partidan etorri dan ofizialeak. Ib. 391. Apezaren misionia / da bakea erakustea; / ez partiden bat / armatu eta / bera aitzindari atera. KarlBB 135. Mugertza partida nagusiak artu gindun ta [...] gu bezela zeudenak bildu ta guda lanetara Donosti aldera ixil ixilik. Apalategi 110.
azpisarrera-1
PARTIDA HARTU (Precedido de gen.). Tomar una decisión, escoger su opción.
Izpirituak hura behar du astiroki konsideratu eta etsaminatu, borondateak bere partida hartu baiño lehen. He Gudu 59. Bere partida hartuak ordu arterañokoan bezala bethi bizi nahi dutenei. Ib. 78.
azpisarrera-2
PARTIDA IZAN (Aux. trans.). Tener como enemigo, como oponente; tener problemas con.
Kolerosak ez du gupida / Ez mundua, ez zerua: / Guziak ditu partida. Monho 110. Azkarrak duenean / partida flakoa. Zby RIEV 1908, 759. Prusiano famatuak gintuen partida. Zerb Gerlan 110. Katxo eta makor: asko jendek baba suerte horiek dituzte partida eta beti karioek saltzen dituzte sendagailu mota hainitz heien kentzeko. GAlm 1962, 61. (ap. DRA, s.v. makor) Eta, gain gainetik, hotz beroak dituela partida. Larz Iru 36. Suiak, ura du partida . (BN-baig). Satr CEEN 1969, 73. Gaixo naturaleza ezinago partida zuen, ez bakarrik bertzetan [...] bainan bere baithan: bere burua haurrak baino biziki idorkiago zehatzen eta gaztigatzen zuen. Lf ELit 205.
azpisarrerakoSense-2.1
Tener enfrente, tener que vérselas con.
Bainan norekin othe mintzo da, / Erran-et-erran, nor du partida? Ox 115. Eskolemailearen lana ez da bera errexa, bereziki biligarro buruzkin batzu dituelarik partida. Lf ELit 323.
partida
<< pariatu 0 / 0 pasatu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper