Harremana

    OEH - Bilaketa

    376 emaitza hotz bilaketarentzat

    Sarrera buruan (54)


    Sarrera osoan (322)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    urtsu.
    sense-1
    1. (gral.; Urt II 228 y 233, Lar, Añ, Dv, H, Zam Voc ), hurzu (S; Foix), hursu, urtzu (AN-ulz). Ref.: A; Lrq; Iz IzG; ZestErret .
     Acuoso, aguanoso, aguado; húmedo; jugoso. "Aquaticus" Urt II 228. "Aquoso" Lar, Añ. "Aguanoso, húmedo, lleno de agua, ezea, urtsua" Ib. "Lur urtsua, tèrre aqueuse, qui contient, retient un excès d'eau. Udare urtsua, poire acqueuse, sans grand goût" H. "Acqueux" Foix. "Txermen ta melokotoi hauek oso urtsuak dia" ZestErret. Cf. Izt C 21: "Urti [da], Urtsua edo ibaien barnaria".
    Zazpi xahal gazte [...], igaten ziren ibaietik kanpora eta iaten hari ziren lur urtsuetan. Urt Gen 41, 2 (Ur toki urtsuetan; Dv lekhu aintziratsuetan, BiblE ibaiertzean). Bezkoitzeko intha urtsuetan, orga bat zuhaiñekiñ. Gy 131. Lur meheetan baino ondorio hobea du lur gizen, urtsu edo buztin-dunetan. Dv Lab 197. Gaztirraga ethortzen da bizkarretan eta zelhaietan. Ez du lakhet toki urtsua. Ib. 321s. Esmeraldazko laranja eta sagar zugatzak, / azukarezko ale urtsu ta umaotuak. AB AmaE 158. Ogi sorthü berriak ez bühürtü ahal izan hotz idor bat batetan jin haier, eta haboruak galdü, berheziki güne aphal eta hursietan. ArmUs 1892, 148. Euria nasai, aire urtsu eta dorphe batekin. Prop 1899, 10.
    ( s. XX.) Zelaia edo malda den, ordoki edo mendi; [...] urtsu edo arritsu, lepoa edo meaka, axiarte edo arlepo. FIr 166. Sagar da udare oiek / ez ditun urtsuak. MendaroTx 65. [Eladeko] puni-sagar urtsu ta gaimelurrik ez dakart. Zait Sof 5. Saskittoan etzun ipintzen bere gartxurako baiño geiago, ots, kotxo ur-ardotu bat; [...]. Ola banatzen zun an ziranekin, urzu ez-ezen epel epel. "Non solum aquatissimo". Or Aitork 127. [Arbi-erremolatxa] egunean eguneko janarien erdia baño geiago eman ezkero, urtsuegia gelditzen da, ta berakoa sortzen du. Oñatibia Baserria 81. Janhari urtsuak. Gazte 1959 (12), 8 (ap. DRA ). Ezpanak amusko, begiak its eta urtsu. Erkiag BatB 204. Arrizko basoa dirudian orren inguru batean, ibai naikoa urtsua doa. Ib. 119. Nil indartsu ta urtsua ere gudu-ontziz iñarrosia. Ibiñ Virgil 95. Negu urtsuan Sitoniko elurrak egari. Ib. 63.
    sense-2
    2. "Aguado, que no bebe vino" Añ.
    sense-3
    3. (Sust.). "Inflammation d'une blessure par suite de l'action de l'eau et du feu" Dv. "Inflammation d'une plaie, d'une tumeur, etc. Urtsu gaixtoa du zure minak, votre mal a une inflammation maligne" H.
    azpisarrera-1
    URTSU HARTU. "Minak urtsu hartu dio, sa blessure s'est enflammée" Dv. "Urtsu hartzea, s'enflammer, s'envenimer, en parlant d'une plaie, d'une tumeur, d'un mal. Karramitxa ere, urtsu hartuz geroz min handi egin diteke , [...]" H.
    azpisarrera-2
    URTSU-BELAR (-lh- H). "Aigremoine, eupatoire. On attribue à cette plante la vertu de guérir les inflammations" H.
    Huna gure basa-mirikuaren landare maitatuenak: urtsu-belarra, morroina, aragorria, xixari-belarra, [...]. Urtsu-belarrari aigremoine erraiten diote frantsesez, agrimonia eupatoria latinez. Zerb Azk 88.

    urtsu

    urtsu
    << 1 urte 0 / 0 usain >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper