Tr. Usado por autores septentrionales y navarros, además de por Larramendi y algunos autores occidentales del s. XX.
sense-1
1.
(BN, S(gür) ap. A
; Lar, VocBN, Gèze(gür), Dv, H),
kur (L(kh-) ap. A
; Lar, Dv(kh-), H(+ kh-)). Saludo, reverencia, inclinación."Gur, kur, reverencia, inclinación"Lar(s.v. adorar).
"Génuflexion"Gèze.
"Salut qui se fait en se courbant ou en pliant les genoux"H.
Cf. Arzam 268: Ochoa de Gurmendi (1393). Han Iesus haurra baturik / troxaturik, / utzioan zatzala, / gurrez iar zazkion apaltzen. OPo 62.
Eta salütatüko Birjina Sainta, haren imajinen rakontrian, kolada edo gür aphal batez. Mercy 28.
Grazioski, / kurrak eginik dire sartu. Monho 34.
Agur eta khur, Dabiten semeari!HeHMt 21, 15.
Aitzin alde ditu buru eta bulharrak khurrean. HbEgia 151.
Nahi deitzügü eman gure adorazioniak, eta gür aphalenak. IpHil 92.
Gür zuri graziaz bethia, Jauna zurekin düzü. Ib. 69.
Ave Maria da aingürü Gabrielek Jinkoaren phartez Maria Birjinari egin dian gürra edo salütazionia. Ib. 72. Bizkarra konkortüz, gürrak egin zeitzon espainul apezari. Const 39.
Ongi-etorri ona egin zion, labur eta hotz, bainan dena gur, agur eta xurikeria. ArdoySFran 215.
sense-2
2.kur. (Estar, etc.) inclinada (la cabeza). "Debe callar el que tiene por qué, lepoan sarna duenak, buruakur (AN)" Aq p. 63 (tal vez aquí kur sea rad. de kurtu). v. GUR-GURRA. Publikanogárrek iténzue ongi burua kur ta begiak apál egótean. LE in BOEanm 670. Zein burua-kur egoin den juzio gartan dena emen ausart arroa! (280). LE-Ir.
azpisarrera-1
GUR EGIN(Sc ap. A; Lar, H). Adorar, hacer reverencia. "Gur, khur egitea, saluer en s'inclinant" H (s.v. gurra). "Gür egin (Sc), saludar" A. Belhain orok niri gur egiten du. TtArima 6.
Oni gur ta erregu bear diogu betiro. LarSTomas 2.
Emazte ederrener gür egiten, poesia laidorez zütian güziak akariziatzen. Egiat 218s.
Ta alá jarrizúten / alki txarbatéan, / gur ta agur inzúten / irri-abarréan. LEKop 94.
Belaun batekin kutxa Santubari eta berziarekin Dagonen idoluari kur egitten diotenak.
LesakSerm
251s.
Aundizkiak gur egiten dizutenean, gogoemazu iñork etzaitula maite zure itxas-gizonok ainbat. OrMi 10.
Gustijak men eta gur egingo dautsube. Otx 78.
Bizkarra emon eta bizkarraren azkenian asten danagaz gur egin eutsan. Ib. 56.
Aiek urbildu ta aren oñai eutsi ta gur-egin zioten. IrYKBiz 524 (v. tbn. 25).
Ez baitu inork arrazoi larririk gabe bere ohitura utziko iritzi berri bati gur egiteko. MIH 80.
azpisarrera-2
GUR-GURRA,
KUR-KURRA(Estar, etc.) inclinado; (estar, etc.) encorvado. "Kurkur (AN-egües), agachado" A (que cita el ej. de LE Urt). Cf. LE UrtVoc ( A): "Kurkurra, giba", probablemente intépretación errónea por parte del editor Iturriaga. Eginbázue alakorik enegátik, kur kurrá adoranezákek nik sekula guzian. LE(inBOEanm 724).
Joan karrikan kur kurra umilain utses. (147). LE-Ir.
Berzebát emezórzi úrtes egóna ezindurik kurkúrra ezin zukéla gorátu búrua. LE Urt ms. 20r.