OEH - Bilaketa
376 emaitza hotz bilaketarentzat
Sarrera buruan (54)
- hotz
- HOTZ-HOTZ (hotz)
- AITADER HOTZ (aitader)
- ALFER HOTZ (alfer)
- ASKARI HOTZ (1 askari)
- ATZE HOTZ GELDITU (2 atze)
- BARAU-HOTZ (barau)
- BATAIO HOTZ (bataio)
- BIHOTZ-HOTZ (bihotz)
- BIZKARREKO HOTZ (bizkar)
- BOTATZE HOTZ (botatze)
- BUSTI-HOTZ (busti)
- EPEL HOTZ (epel)
- EZ HOTZ ETA EZ BERO (hotz)
- GERRA HOTZ (gerra)
- GERRIETAKO HOTZ (gerri)
- HANKETAKO HOTZ (hanka)
- HAUR HOTZ (haur)
- HEGAZTI HOTZ (hegazti)
- HEZUR-HOTZ (hezur)
- HIL-HOTZ (1 hil)
- HIL HOTZ (hotz)
- HOTZ ARI IZAN (hotz)
- HOTZ-BEGI (hotz)
- HOTZ-BERO (hotz)
- hotz-bero
- HOTZ-BEROA EGIN (hotz-bero)
- HOTZ-BEROAN (hotz-bero)
- HOTZ-BEROAN ZAINDU (hotz-bero)
- hotz-beroka
- hotz-berokatu
- HOTZ-BEROTAN EGON (hotz-bero)
- HOTZ EGIN (hotz)
- HOTZ EGON (hotz)
- HOTZ-EGOSI (hotz)
- HOTZ-EGOSIAN (hotz)
- HOTZ EKARRI (hotz)
- HOTZ ETA MOTZ (hotz)
- HOTZ ETA MOTZ (motz)
- HOTZ-HORMATU (hotz)
- HOTZ-HOTZA (hotz)
- HOTZ HOTZEAN (hotz)
- HOTZ-HOTZIK (hotz)
- HOTZ IZAN (hotz)
- HOTZ-IZERDITAN (hotz)
- HOTZ MIN (hotz)
- HOTZ MINDU (hotz)
- HOTZ SAMAR (hotz)
- HOTZ SAMARREAN (hotz)
- ITURBURU-HOTZ BAT (iturburu)
- IZERDI HOTZ (izerdi)
- ODOL HOTZ (odol)
- SUKALDE HOTZ (sukalde)
- UMORE HOTZ (umore)
Sarrera osoan (322)
- 2 abartu
- abegiar
- 1 abendu
- abia
- aditze
- agintari
- agur
- ahal
- ahul
- ai(t)-
- aitader
- aitzin
- akidura
- alabadere
- alaitu
- aldamio
- aldarte
- aldatu
- 1 aldika
- aldikatu
- alditxartu
- alfer
- 1 aments
- amiñi
- amurusia
- anekatu
- apiril
- 2 aran
- argi
- argilatu
- ari izan
- armatu
- 1 aro
- arraizia
- arrapiztu
- arras
- arrautza
- arriskutsu
- arto
- artoski
- 1 askari
- asko
- aspaldi
- aspre
- 1 asti
- 1 ate
- atxeter
- 2 atze
- 2 aurki
- axolagabe
- babazuza
- babes
- badere
- 1 baita
- 1 balde
- baleiutu
- baratu
- barau
- barne
- 2 baso
- bataio
- bazkari
- behako
- beharazi
- 1 behatu
- behe
- behiala
- behin
- 1 beira
- belaunikatu
- beldar
- beltz
- 2 ber
- berdin
- bero
- 1 beroki
- 2 beroki
- beronez
- berotu
- berresan
- bertso
- bete
- bezain
- bihotz
- bihotzerre
- biltzar
- biltze
- biluzgorri
- biluztasun
- bipil
- bitore
- bitxikeria
- bizkar
- bizkarrezur
- bortitz
- 1 bortu
- 1 bortxa
- bost
- 1 bota
- botatze
- bruma
- bul-bul-bul
- burgoratu
- burrunbatsu
- busti
- 1 buztin
- 1 dar-dar
- 1 dardara
- deboziogabe
- dela
- 1 denda
- dildira
- ebakigia
- edan
- egarri
- egin
- eguraldi
- ekoiztu
- elur
- endemas
- epel
- erdiragarri
- eremu
- erhotz
- erokeria
- 1 erreka
- errekortsu
- esperantza
- estakuru
- estalgarri
- etxeño
- euri
- ezaxolatu
- ezeriaka
- 1 ezin
- gabe
- gain
- galdu
- 1 gau
- gaupe
- gazitu
- gehien
- gerla
- gero
- gerra
- gerri
- gibelatu
- godale
- gogo
- goitikatu
- goraka
- gordin
- gose
- goxatu
- goxoño
- gramo
- grosier
- 1 gur
- haize
- hanka
- hantarazi
- harri
- 1 hartu
- haur
- hausnar
- hazil
- hegazti
- herabe
- heriosuhar
- hertsatu
- hezur
- 1 hil
- hilotz
- hogei
- 1 horma
- hormagarri
- hormatsu
- hots
- hotx
- hotxarri
- hotzalde
- hotzarazi
- hotzautsi
- hotzerre
- hotzikara
- hotzil
- hozbero
- hozgarri
- 2 hozki
- hozkortasun
- hozkortu
- hozmindu
- hoztasun
- hoztu
- hoztxo
- hullan
- 1 huts
- hutsaldu
- ibilkoi
- idor
- idortetsu
- 1 iduri
- iduripen
- ikaragarri
- inoiz
- 1 irakin
- iturburu
- iturri
- iturrotx
- itxura
- itzulikatu
- izan
- izerdi
- izotz
- izualdi
- jaikitze
- janaldi
- jelatu
- kalapitari
- kanbor
- kanderailu
- kargulant
- karroindu
- kikilgarri
- kilimiliklik
- kiskil
- klaskaka
- korri
- 2 koska
- labur
- lagun
- laketu
- landa
- 1 laxo
- lazkura
- lekuko
- litro
- mafrundigarri
- 1 maiz
- mingar
- motz
- murritz
- mutiri
- 1 nagi
- nagitu
- nahi izan
- 1 nahiz
- negu
- nola
- odol
- odolotz
- omen
- ongi
- ontziketa
- orduan
- ortoztu
- osmin
- osoki
- ostraka
- otzamar
- ozmin
- pailardiza
- pariatu
- partida
- pasatu
- patako
- pil-pil
- poz
- pulunpakari
- sagartze
- sasizoko
- sasoi
- sobera
- soinulari
- 1 su
- sudur
- suiltara
- sukalde
- sumindu
- 1 tapa-tapa
- 2 tartalo
- terral
- terrestatu
- toldetu
- 1 trabes
- ttulun-ttulun
- turburarzun
- tustarazi
- udazken
- umore
- umorotz
- ur
- urdin
- urintsu
- urrekara
- urtarril
- 1 urte
- urtsu
- usain
- usokagia
- uste izan
- 1 uxaldu
- uzkurtu
- uztar
- xehekeria
- 3 xeheki
- xerriki
- xoil
- xumetto
- xuritu
- zabal
- zikirabelar
- zilarbizi
- zital
- zola
- zorrotz
- zotz
- 1 zurrun
- zurruta
- zurubi
- zut
- zutitu
goiburua
gazitu.
sense-1
1.
(gral.; SP, Urt II 415, Ht VocGr , Lar, Añ, Arch VocGr , VocBN , Gèze, Dv, H, VocB
),
gaxitu (Hb).
Ref.:
A;
Lrq;
Etxba Eib (gazittutzia);
Iz ArOñ (gasitu);
Elexp Berg.
Salar, sazonar con sal; salar, conservar en sal; hacer(se) salado. "Acecinar [...] aragia gazitu" Lar. "1. assaisoner de sel. Gazi ezazu eltzea. [...] Mettre du sel sur les viandes crues pour les conserver. Urdai azpiak gazitzea" H. v. 2 gatzatu, gatzitu, gaztu.
Baldin gatza gezat badadi, zerzaz gazituren da? Lç Mt 5, 13 (He, TB, Dv, Ur, Ur (V), Ip, Echn, SalabBN, Ol, Leon, Or, Ker, IBk, IBe gazitu; Arriand gatzittu). Haragia berri deiño gazitzen da. Ax 87 (V 59; tbn. en ES 181). Zure zühürtziaren gatzaz gazitü izan behar dizü. Mst III 34, 1. Aragi gazituba. Mg PAb 58. Geeli gazitu bagia. Ib. 111s. Gesala edo ur gazitua. Añ NekeA 231. Gero gazitzen da [gazta] alde batetik. It Dial 88. Gazitutako urdaitan. Izt C 187. Eta gazitzen ere esnea gasnako. Hb Esk 230. Arraina gazitzen eta saltzen den etxe bati hurbil ginen. Prop 1881, 284. Aza-lapikoa, urdai ta okela gazituaz gozatua. A BeinB 45. Litra bat hur hotz gazitürik 300 grama gatzeki. Alth Bot 11. Urdaiak gazitzeko. "Salar puercos". (Quijote IX) AIr RIEV 1928, 602 (Anab ib. 609 y Ldi RIEV 1929, 208 gatzatu). Ur gasa-gasatik urteniko arrain gazittubari. Otx 130. Ala dirudi nere gorputzak / gazitutako sardiña. Or Eus 371. Abelgorrien gazitu gabeko larruak [...]. Abelgorrien larru gazituak. "Sin salar [...] saladas". EAEg 23-2-1937, 1135. Gure baserritarrak gatz puska bat botatzen diote [belarrari] eta erbestean berriz, bear bezela azkar gazitzeko, milla kiloko 30 kilo melaza nasten diote. Oñatibia Baserria 36. --Geza naun. --Ator! Nik gazituko aut. NEtx LBB 269. Etxean gatza ugari dagola-ta, eztezazula bazkaria geiegi gazitu. EZBB I 103. Antxobea edo dana-dalakoa urrian atrapauten zan, eta gazituta euki. Etxabu Kontu 116.
v. tbn. Egiat 266. Gy 91. Lard 379. Ip Dial 88. Ur Dial 89. Dv Dial 114. Prop 1876-77, 92. Ag Kr 66. JanEd II 73. Ir YKBiz 120. SM Zirik 84. AGoen Agurea 13. Berron Kijote 111.
Salar, sazonar con sal; salar, conservar en sal; hacer(se) salado. "Acecinar [...] aragia gazitu" Lar. "1. assaisoner de sel. Gazi ezazu eltzea. [...] Mettre du sel sur les viandes crues pour les conserver. Urdai azpiak gazitzea" H. v. 2 gatzatu, gatzitu, gaztu.
Baldin gatza gezat badadi, zerzaz gazituren da? Lç Mt 5, 13 (He, TB, Dv, Ur, Ur (V), Ip, Echn, SalabBN, Ol, Leon, Or, Ker, IBk, IBe gazitu; Arriand gatzittu). Haragia berri deiño gazitzen da. Ax 87 (V 59; tbn. en ES 181). Zure zühürtziaren gatzaz gazitü izan behar dizü. Mst III 34, 1. Aragi gazituba. Mg PAb 58. Geeli gazitu bagia. Ib. 111s. Gesala edo ur gazitua. Añ NekeA 231. Gero gazitzen da [gazta] alde batetik. It Dial 88. Gazitutako urdaitan. Izt C 187. Eta gazitzen ere esnea gasnako. Hb Esk 230. Arraina gazitzen eta saltzen den etxe bati hurbil ginen. Prop 1881, 284. Aza-lapikoa, urdai ta okela gazituaz gozatua. A BeinB 45. Litra bat hur hotz gazitürik 300 grama gatzeki. Alth Bot 11. Urdaiak gazitzeko. "Salar puercos". (Quijote IX) AIr RIEV 1928, 602 (Anab ib. 609 y Ldi RIEV 1929, 208 gatzatu). Ur gasa-gasatik urteniko arrain gazittubari. Otx 130. Ala dirudi nere gorputzak / gazitutako sardiña. Or Eus 371. Abelgorrien gazitu gabeko larruak [...]. Abelgorrien larru gazituak. "Sin salar [...] saladas". EAEg 23-2-1937, 1135. Gure baserritarrak gatz puska bat botatzen diote [belarrari] eta erbestean berriz, bear bezela azkar gazitzeko, milla kiloko 30 kilo melaza nasten diote. Oñatibia Baserria 36. --Geza naun. --Ator! Nik gazituko aut. NEtx LBB 269. Etxean gatza ugari dagola-ta, eztezazula bazkaria geiegi gazitu. EZBB I 103. Antxobea edo dana-dalakoa urrian atrapauten zan, eta gazituta euki. Etxabu Kontu 116.
v. tbn. Egiat 266. Gy 91. Lard 379. Ip Dial 88. Ur Dial 89. Dv Dial 114. Prop 1876-77, 92. Ag Kr 66. JanEd II 73. Ir YKBiz 120. SM Zirik 84. AGoen Agurea 13. Berron Kijote 111.
azpiadiera-1.1
(Fig.).Hacer(se) ingenioso.
Nola ez izpiritu gazituagorik. Hb Esk 126.
Nola ez izpiritu gazituagorik. Hb Esk 126.
sense-2
2.
(Lar, Añ, H).
"(Hacerse) agrio" Lar, Añ.
"(Hacerse) agrio" Lar, Añ.
azpiadiera-2.1
(Fig.).Hacerse áspero, amargo, duro.
Itxasoko bizitza / ari da gazitzen. Uzt Sas 221.
Itxasoko bizitza / ari da gazitzen. Uzt Sas 221.
sense-3
3.
(H),
gaxitu (Hb).
"Payer bien" Hb. "Faire payer cher. Gazitu dautazut, vous me l'avez salé" H.
--Zenbat? --Ehun urre. --Ungi gazitua izanen da. Hb Egia 133. Erariak bi moduz / dijuaz gazitzen; / gure jornalik berriz / etzaku azitzen. JanEd I 21.
"Payer bien" Hb. "Faire payer cher. Gazitu dautazut, vous me l'avez salé" H.
--Zenbat? --Ehun urre. --Ungi gazitua izanen da. Hb Egia 133. Erariak bi moduz / dijuaz gazitzen; / gure jornalik berriz / etzaku azitzen. JanEd I 21.
azpiadiera-3.1
Multar, penalizar económicamente.
"(Eskual), taxer, mettre à l'amende"
Lh.
azpiadiera-3.2
(Part. en función de adj.).Preciado, precioso (?).
Deus berririk ez du [Koranek] , hain guti gauza maite eta gaziturik. Hb Egia 84.
Deus berririk ez du [Koranek] , hain guti gauza maite eta gaziturik. Hb Egia 84.
sense-4
4.
"(R-uzt), cuajar"
A.
v. 1 gatzatu.
sense-5
5.
(Sust.).Salazón, conserva salada.
Zerbitza zazu gazituarekin. ECocin 29. Hori zerbitzatzen da edozoin haragi hotzekin, gazituarekin, aingirekin, etc. Ib. 30.
Zerbitza zazu gazituarekin. ECocin 29. Hori zerbitzatzen da edozoin haragi hotzekin, gazituarekin, aingirekin, etc. Ib. 30.
gazitu
-
gazitu....
-
1. (gral.; SP, Urt II 415, Ht VocGr , La...
-
(Fig.).Hacer(se) ingenioso. Nola ez izpi...
-
2. (Lar, Añ, H). "(Hacerse) agrio" Lar,...
-
(Fig.).Hacerse áspero, amargo, duro. It...
-
3. (H), gaxitu (Hb). "Payer bien" Hb. "F...
-
Multar, penalizar económicamente. "(Esk...
-
(Part. en función de adj.).Preciado, pr...
-
4. "(R-uzt), cuajar" A. v. 1 gatzatu....
-
5. (Sust.).Salazón, conserva salada. Ze...
<< gaupe 0 / 0 gehien >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
