OEH - Bilaketa

377 emaitza hotz bilaketarentzat

Sarrera buruan (54)


Sarrera osoan (323)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
eremu.
tradizioa
Tr. De empleo general en todas las épocas y dialectos desde finales del s. XVI. La forma ermu aparece en Añibarro. En DFrec hay 62 ejs. de eremu .
etimologikoa
Etim. De lat. eremum .
Onom.: Ermua, una rega. (1025) Arzam 216.
sense-1
1. (V, AN-egüés, B, Sal; SP, Lar, Añ, VocBN, VocCB, H), ermu (V; Lar, Añ, H). Ref.: A (eremu, ermu); Etxba Eib.
Desierto, yermo, páramo; lugar solitario, despoblado. "Eremítico, eremukoa" Lar.
Iratiko eremuan ar badezat. (Sal, 1598). ReinEusk 103 (en el mismo doc. Iratiko oianean). Ene tristeziak ihes eragiñ arazitzen baitarot gizonen konpaiñietarik. Egiñ nau eremuan baizen plazerik eztuen Pelikaonaren gisa. Gç 47. Eztadiela danza [...] Eliza [...] edo aien inguruan ez etare bidetan, ez eremuetan, ez ezkaratzeetan [...]. OrrioD 81. Emakume beretan ere arkitzen dira relijioko ta eremuko gizon birtutedunak diña birtute dutenak. Mb IArg 351. Ermutarra ermu bakarrean. Añ MisE 117 (v. tbn. ermu LoraS 69, GGero 377). Baso-mortu edo eremuan batera eta bestera ibilli ziran. Lard 74. Zeñ da igotzen dan au eremutikan. CantCS (G) 3, 6 (V-m eremu, V basamortu; Dv mortu, Echn larre, Ol etze, Ker, BiblE basamortu). Handik ageri ziren Chinako eremuak eta mendiak. Prop 1880b, 27. Kristauen erri nagusia, anima bat gabe, eremu egiña geratuko zala guziak uste zuten. Arr May 157. Joan zen eremu edo desertu baterat. Jnn SBi 84. Eremu edo basamortuaren erdian izugarrizko egarriarekiñ ito bearrean dagoanari. Ag Serm 413. Eskola-gabea joan bazan bere basarri-zokotik, argi berriz burua jazteko gaiean ez da arkitu geroztik, eremu aetan. Mok 6. Eremuan urik ez da. Zerb IxtS 37. Mertxe Zabalarekin esposatu zenetik, bere bizitza eremu huts eta hotz bat izan zen. Arti Ipuin 76. Eremu artan, bidea biziro txarra zegoan. Anab Aprika 77. Eremuetan lez, piztiak be lagun ebezan.. Onaind STeresa 22. Erakutsi zauzkidan Arbeletchek Elizaberriko gainak eta "oihanak" deitzen dituzten eremu zabal buluziak. Larre ArtzainE 222. v. tbn. Txill Let 33. Gand Elorri 104. Azurm HitzB 28.
sense-2
2. (AN, L, B, S; Gèze) Ref.: A; Gte Erd 285 .
Terreno, campo (sentidos prop. y fig.). " Etzaitezila sar ene eremuetan [...] ne vous mêlez pas de mes affaires" Dv.
Iauna, eremurik ezta hurbill edo urrunik / fin gabeko presenziaz bethetzen eztuzunik. EZ Man II 157. Harrarazi dugu zenbait hekien habitant gure eremuetan <eren-> zinak preso baitaude Baionan. CartUrruñ 135. [Axularrek] eremu gutitan, lur paporra xerrenda poxin batean, primeza aberats bat utzi darokula. ES 146. Elizak eremu egiñak utzi ta or dabilza [...] Jangoikoaren egunen zikinle gaisto egiñak. Mb IArg I 117. Othoizten zuten goan zadien hekien eremuetarik. "Finibus eorum" . Dv Mt 8, 34 (Leon eremu; Lç komarka, He baster, TB lur, SalabBN herri, Ur, Ol, Ker IBk muga, Echn dermio). Lür güti untsa lanthiak emanen dü eremü handi gaizki lanthü batek beno haboro. Ip Dial 52. Eskuararen eremu edo bazter zallenetarik bat ura zait [toki izenak] . FIr 165. Herri eta eremu frango bidean ikusirik. Zerb Gerlan 69. Bazituen Iruritan jauregi bat eta lur-eremu pollit bat. Lf Murtuts 50 (v. tbn. lur-eremu en Dv Lab 92, HU Aurp 51, Ox 161 y Zerb IxtS 102). Begi-klixka batez negurtuak ditut millakan eremu. "Miles de espacios" . Or Poem 526. Bainan nahi luke, 36-2-tik 37-8-tarat eremu gorri bat ezartzea termometian. GAlm 1959, 20. (ap. DRA) Izen orrek eztu deus balio, batez ere Moralaren eremuan. Vill Jaink 158. Erritxu bateko alkateak, indar urri dauka. Aldunak, ostera [...], barruti zabalagoa, eremu edatuagoa artzen dau. Erkiag BatB 84. Baionako hiriak armadari erosi 9 ha. eremu. Herr 4-3-1993. [Aldaera] gehiago ere egin zitezkeen [...] gramatikaren eremuetarik kanpo ibili gaberik. MEIG VI 144s. [Espainia eta Frantzia] bi aginte-eremuren izenak dira [...] bi kultur-eremurenak. MEIG VI 58.
azpiadiera-2.1
(L, BN, S ap. A; VocBN, Dv, H).
Extensión, superficie. "Distance, contenance, [...] kargaturik iragan eremia: la distance parcourue chargée. Zer eremu du landa hunek? quelle contenance a ce champ? Eremu handiko lurrak, terres bien profondes d'une grande contenance" H. " Uztarizko tribunalaren eremua: l'étendue d'un ressort, d'une jurisdiction" Ib. " Urek eremu handiak hartu dituzte " Dv. " Gure lurren eremua zelai zelai da, auzokoaren lurren eremua berriz malkartsua (BN-lab)" A.
[Belhar batek] berrehün eta lauetan hogei mila kilo bazka berde emaiten diala bi ithegün eremütan. ArmUs 1893, 25. Japonia guzia (eremu handia!) hunkitu du [lur-ikarak] . HU Zez 16. Frantziaren eremua bezalako hamar eta gehiago lur-inguru badauka (Rusiak). EGAlm 1897, 17. (ap. DRA s.v. lur-inguru) Ahulduz doazi gure mutikoak [pilotariak], eremu gutiago du hartzen pilotaren harat-hunatak. JE Bur 30. Taulazko etxe batzu, eremu gaitzekoak, bizpalau mila gizon gostuan etzateko gisan. StPierre 28. Agertzen zaikula [...] eremu handian itsasoa. JE Ber 89. Nahi izan zuten eremu gehixago hartu: gure baionetek etzituzten utzi. Zerb Gerlan 84. Noeren ondokoak hala emendatu ziren nun gehiago eremurik aski ez baitzen han gaindi heien kokatzeko. Zerb IxtS 15. Frantsesak eremu galdu bazuen ere [...] baziren [...] frantsesez mintzatzen zirenak. Mde Pr 209. Indietako eremu guzia, ordu hetan Goatik Malaccan harat hedatzen zena, bere gain zuela. Ardoy SFran 205. Futbolaren jokatzeko, bixtan da ez ginaukala aski eremu semenarioan berean. Larre ArtzainE 171. Euskadiko eremua osorik hartzen baldin badugu, eskualde hori ez da inoiz [...] zeharo euskalduna izan. MEIG IV 57. Nafarroa behereak Lapurdiren aldean, jendez eta eremuz, orain duen nagusitasunarekin. MIH 380.
sense-3
3. (Adj.).Solitario, desierto, despoblado.
Baso eremuetan ikatzgintzan diarduten langilleak. 'Bosques solitarios' . Izt C 76. Lo egin bearrean arkitu izan zan [...] kanpo zelai ta eremuetan. 'Campos rasos y despoblados' . Aran SIgn 35. Gaztelako lur eremu lauetan dagoan kartzela-eritegirako gertuko deutsaz paperak. Erkiag BatB 203. Or ikusten dezun zelai eremua, / sasoi batean Usauri ospetsua. Anab Usauri (ed. 1986) 74 (ed. 1931, 101 zelai bakartarrak ). Basamortu eremuetan nere mintzoaren oiartzunak zakarrak balira. "Páramos solitarios" . Berron 154.
eremu
<< erdiragarri 0 / 0 erhotz >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper