Azpisarrerak (sarrerak) (54)
- hotz
- AITADER HOTZ (aitader)
- ALFER HOTZ (alfer)
- ASKARI HOTZ (1 askari)
- ATZE HOTZ GELDITU (2 atze)
- BARAU-HOTZ (barau)
- BATAIO HOTZ (bataio)
- BIHOTZ-HOTZ (bihotz)
- BIZKARREKO HOTZ (bizkar)
- BOTATZE HOTZ (botatze)
- BUSTI-HOTZ (busti)
- EPEL HOTZ (epel)
- EZ HOTZ ETA EZ BERO (hotz)
- GERRA HOTZ (gerra)
- GERRIETAKO HOTZ (gerri)
- HANKETAKO HOTZ (hanka)
- HAUR HOTZ (haur)
- HEGAZTI HOTZ (hegazti)
- HEZUR-HOTZ (hezur)
- HIL-HOTZ (1 hil)
- HIL HOTZ (hotz)
- HOTZ ARI IZAN (hotz)
- HOTZ-BEGI (hotz)
- HOTZ-BERO (hotz)
- hotz-bero
- HOTZ-BEROA EGIN (hotz-bero)
- HOTZ-BEROAN (hotz-bero)
- HOTZ-BEROAN ZAINDU (hotz-bero)
- hotz-beroka
- hotz-berokatu
- HOTZ-BEROTAN EGON (hotz-bero)
- HOTZ EGIN (hotz)
- HOTZ EGON (hotz)
- HOTZ-EGOSI (hotz)
- HOTZ-EGOSIAN (hotz)
- HOTZ EKARRI (hotz)
- HOTZ ETA MOTZ (hotz)
- HOTZ ETA MOTZ (motz)
- HOTZ-HORMATU (hotz)
- HOTZ-HOTZ (hotz)
- HOTZ-HOTZA (hotz)
- HOTZ HOTZEAN (hotz)
- HOTZ-HOTZIK (hotz)
- HOTZ IZAN (hotz)
- HOTZ-IZERDITAN (hotz)
- HOTZ MIN (hotz)
- HOTZ MINDU (hotz)
- HOTZ SAMAR (hotz)
- HOTZ SAMARREAN (hotz)
- ITURBURU-HOTZ BAT (iturburu)
- IZERDI HOTZ (izerdi)
- ODOL HOTZ (odol)
- SUKALDE HOTZ (sukalde)
- UMORE HOTZ (umore)
erdiragarri.
(BN-ciz, Sal, R ap. A
; Dv, H).
Desgarrador. Tr. Documentado en autores septentrionales, en el s. XX se extiende a algunos meridionales.
Erranen diote gaixtaginei boza min eta erdiragarri batekin: [...]. Lg II 249. Oi, zer estatu leher eta erdiragarri dohakabe haren estatua! Dh 158. Zuri jarraikitzeko zure seme Jaunaren pasione erdiragarriko bidean. Dv LEd 280. Atsegin horri, Jauna, adiorik erdiragarriena larraikioke. Laph 197. Haren nigarrak eta auhenak erdiragarriak ziren. Jnn SBi 23. Zonbat ere erdiragarri izan beitzen Ama eta Seme haien batzia Kalbarioko mendian. Ip Hil 179. Besoak zerura zabalduki oiu erdiragarriz esan zuen. Or SCruz 76. Ikuskizun erdiragarri arrek Beltrani biotza ler jarri zion. Etxde AlosT 53. [Banandu bearreko unea] erdiragarrizko une. Erkiag Arran 168. Errenteriar baten amesa ere gogoratzen zait, ameskaitz erdiragarria bera. MIH 25.
v. tbn. TAg Uzt 160. Zait Sof 94. SMitx Aranz 102. Txill Let 39.
Desgarrador. Tr. Documentado en autores septentrionales, en el s. XX se extiende a algunos meridionales.
Erranen diote gaixtaginei boza min eta erdiragarri batekin: [...]. Lg II 249. Oi, zer estatu leher eta erdiragarri dohakabe haren estatua! Dh 158. Zuri jarraikitzeko zure seme Jaunaren pasione erdiragarriko bidean. Dv LEd 280. Atsegin horri, Jauna, adiorik erdiragarriena larraikioke. Laph 197. Haren nigarrak eta auhenak erdiragarriak ziren. Jnn SBi 23. Zonbat ere erdiragarri izan beitzen Ama eta Seme haien batzia Kalbarioko mendian. Ip Hil 179. Besoak zerura zabalduki oiu erdiragarriz esan zuen. Or SCruz 76. Ikuskizun erdiragarri arrek Beltrani biotza ler jarri zion. Etxde AlosT 53. [Banandu bearreko unea] erdiragarrizko une. Erkiag Arran 168. Errenteriar baten amesa ere gogoratzen zait, ameskaitz erdiragarria bera. MIH 25.
v. tbn. TAg Uzt 160. Zait Sof 94. SMitx Aranz 102. Txill Let 39.
(En la expr. bihotz-erdiragarri
).
Zer dolore! Zer orhoitzapen bihotz erdiragarri! Dh 119. Lur Sainduaren ikhustea bihotz erdiragarri zela; paganoak zirela Lur Sainduaren jab. Laph 138. Biotz erdiragarri zen oiu ura. Or Mi 67. Biotz-erdiragarri! Amaika zantarkeri berriz ni astintzen! Franz gizajoaren doinu hits, bihotz-erdiragarriak. Mde HaurB 27. Ez dakigu zer zimikoa egin zion gertakari bihotz-erdiragarri horrek. Ardoy SFran 107.
v. tbn. Dh 118. Prop 1876-1877, 8. HU Zez 16. JE Ber 72. TAg Uzt 95. Zait Sof 121. Xa EzinB 68.
Zer dolore! Zer orhoitzapen bihotz erdiragarri! Dh 119. Lur Sainduaren ikhustea bihotz erdiragarri zela; paganoak zirela Lur Sainduaren jab. Laph 138. Biotz erdiragarri zen oiu ura. Or Mi 67. Biotz-erdiragarri! Amaika zantarkeri berriz ni astintzen! Franz gizajoaren doinu hits, bihotz-erdiragarriak. Mde HaurB 27. Ez dakigu zer zimikoa egin zion gertakari bihotz-erdiragarri horrek. Ardoy SFran 107.
v. tbn. Dh 118. Prop 1876-1877, 8. HU Zez 16. JE Ber 72. TAg Uzt 95. Zait Sof 121. Xa EzinB 68.
(Uso sust.).
Zeren zer ahal dateke pena penagarriagorik, eta bihotz erdiragarri erdiragarriagorik? Ax 595 (V 383).
Zeren zer ahal dateke pena penagarriagorik, eta bihotz erdiragarri erdiragarriagorik? Ax 595 (V 383).
Emazue horien ororen gainera harrien erdiragarriko hotz bat.Prop 1886, 65.
Erdiragarrizko une, benetan ere, oso dan zerbait edo oso antzeko, erdibi egiten baita. Erkiag Arran 168.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
