Harremana

    OEH - Bilaketa

    376 emaitza hotz bilaketarentzat

    Sarrera buruan (54)


    Sarrera osoan (322)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 denda.
    tradizioa
    Tr. La var más extendida es denda; hallamos tenda en Leiçarraga y Lazarraga, tenta en Larreguy y Xarlem, y tanta en este último. Tienda aparece en algunos meridionales modernos.
    sense-1
    1. tenda, tenta, tanta.
    Tienda de campaña.
    Ezen abrén gorputzak [...] erratzen dirade tendetarik lekhora. Lç He 13, 11 (He oste, TB diagoitza, Dv olha, Ker txabolategi, IBk oihal-etxola, IBe kanpamentu). Heltzen da Saulen tentarat edo kabanarat. Lg I 288. Bortü gañiala artino / tentaz beita beterik [kanpaiña] . Xarlem 601. Gure tantetan / behar dügü repausatü. Ib. 592. Abraham bere etxera edo dendara itzuli zan. Lard 19. O Israel, zeiñ ederrak diran zure dendak. Ag Serm 77. Ez al dakusan an beian zuen dendako euna aize-aldiak eragiña? 'De notre pavillon'. Or Mi 106. Seguru ez nago, baña uste det emezortzi lagun tienda bakoitzean. Albeniz 61.
    sense-2
    2. (V, G; Volt 58, Mic 9v, SP, Lar, Añ, H (V, G)), tienda. Ref.: A; Iz ArOñ; Etxba Eib; Elexp Berg. Tienda, comercio; taller artesanal. "Ipurdiko aundia izan du, denda erretze orrekin" Gketx Loiola s.v. ipurdiko. v. botika. Tr. Etcheberri de Ziburu y Gasteluçar denominan denda al taller de los menestrales o artesanos; asimismo, para Pouvreau es "boutique de tailleur" (cf. dendari ); en BorrB (1764) es la tienda-taller de un zapatero. Ya en Voltoire, como en la mayor parte de los autores meridionales desde Lazarraga, denda es el lugar en que se venden cualquier tipo de mercaderías (cf. las extensas descripciones de los géneros de una tienda que dan AA II 52 y Astar II 74 y 135s). No hay testimonios al Norte desde el s. XVII (salvo en Mattin); en cambio, al Sur es de uso general hasta hoy; se observan algunos intentos de sustitución a comienzos del s. XX (hay saltoki edo denda en Kirikiño (Ab I 70), quien, de cualquier forma, emplea denda frecuentemente; cf. ib. 71, Ab II 159 etc.). En DFrec hay 55 ejs., ninguno septentrional.
    Zerren ez daukae / nun paseadu kalerik, / ez geiago / erregalozko tendarik. Lazarraga 1203r. Ene plazaan ze efinzu / zeure gorputzez tendea, / zegaiti ez dot nik erosiko / an jarri didin frutea. Ib. (B), 1164vb. Bere izebak bere dendan aurkitu omen zuela. (Pamplona, 1596). ReinEusk 97. Merkatu una [k] atratzen du molzetik dirua eta merkatariak erakarzen du dendara <deu->. Volt 256. Begira nago zure denda hain ongi garnitua eta probeditua merzeriaz. Ib. 243. Apelesek bere dendan etzien kolorerik / ene ordenantzat bezain ikhusteko ederrik. EZ Man I 16. Erremedioen denda. EZ Man II 197. Ene dendaren barnean / botikaz darotzut eragiten / Eliza ene etxean. Gç 206 (habla el nekazale 'menestral', distinto del laborari 'labrador'). Ill-oialaren eske bidaltzeko zeuden dendara. Mb IArg II 322. Gisa onetan edo bestean itzegitea, ferian edo dendan erosten dan gauza ezta. Cb EBO 13. Iñunzi onekin / denda au / gaur garbituko det / ispillu bat bezin. BorrB 13. Denda zokoetan autsak eta sitsak ukiturik zeuden gaiakin, zer prezio eskeñi diteke? AA II 167. Dendarako ta beste tratu txaarretarako ta inpameetarako patrikaran edo muxilleetan laboria edo al dagijeena etxeti oostuta. fB Olg 201. Denda guztijak dagoz idigirik. Astar II 73. Etxe galanta franko / aurre ederrakin, / denda, ganbara, soto / eta balkoiakin. Echag 45. Ardandegi, sagardotegi, denda eta beste toki saldu-erosiko guztiak. Izt C 211. Atxurra ta mantala / arduaren prenda, / ezta aberastuko / oriyekin denda. JanEd I 56. Etxian koipia falta, / dendan oliyua. Ud 33. Zorrik ez eban izten sekula dendetan. AB AmaE 252. Dendako ta gañerako juan-etorri ta sal-erosien kontua berak eramaten baizuan. Bv AsL 43. Denda ontako etxekoandrea al da beorri? Sor Bar 97. Denda-zulo batera / gizonagaz doa, / berak legez artuten / amaiketakoa. Azc PB 237. Onen balioarekin jarriko dut denda koxkor bat, eta ogitarako lain aterako al degu. Apaol 83. Uriko lanak amaitu, dendak itxi ta arazo guztiak utxiten ziran. Belaus Andoni 11. Oñetan be bai-dodaz oski egokijak, / Barainka oskigiñen dendan erosijak. Enb 177. Denda zeukan Matxinek etxearen beko oñean. TAg Uzt 43. Aren dendatik eramaten zitun [...] bear zitun irin, zai eta bababeltz. Ib. 17. Zaldi aragia salduko duten dendak. EAEg 24-11-1936, 377. Dendaz denda asi naiz [erregalu bat] billatzen. Txill Let 58. Sukaldetik dendara pastel karraioz. Anab Poli 77. Denda aundien iragarki apaiñak. Erkiag BatB 126. Tutuluneko dendatik urteten. Ib. 105. Denda beti zorretan. (AN-5vill). Inza NaEsZarr 1548. Bankoa zegon etxean bazien tienda ere. ZMoso 44. Ez daukagu jantzi ta milla gauza erosteko bear izaten diran dendarik. Etxabu Kontu 225. Gero, Aldakoneko dendan, bear zituzten trasteak artu. Ataño TxanKan 150. Denda berria iriki omen zuan Leitzeko Aieneko Sebastianek. JAzpiroz 30. Denda eta almazen egin al izateko baimena lortu euskuen. Gerrika 151. Bilbaon, behintzat, ez da erraz euskal libururik aurkitzen, denda ezagun bat baztertuz geroz. MIH 122. Oso ongi hartu dute, bai kritikan eta baita, hotz bazen ere, jendeak. Eta saldu, denda jabeak harritzeko adina. MEIG I 68.
    v. tbn. Bil 87. Arr May 47. Ag Kr 189. Iraola 74. ForuAG 287. Tx B I 63. MendaroTx 65. Lab EEguna 101. Etxde JJ 228. SM Zirik 115. Arti Tobera 271. And AUzta 77. BEnb NereA 217. Salav 86. NEtx LBB 178. Tienda: Auspoa 77-78, 21.
    azpiadiera-2.1
    Ateen ateen dendea, kamioak gurutzauta ta labeen iraurketea, munduun akaberea. (G-gio). EZBB I 48.
    azpiadiera-2.2
    (Como segundo miembro de compuestos).
    Sartu zan, bada, ango jostallu-denda batian. Sor Bar 97. Eunzuri denda andi baten aurrian. Kk Ab II 15. Jan-edan denda. NEtx Nola 14. Erloju-denda baten jabe. Izeta DirG 9. Ikusi ebazan gauzetatik geien-gein gura izan ebana, gozo-denda batean ikusi ebazanak. Alzola Atalak 49. Moda-denda. Mattin 137. Arma-dendara joan. TxGarm BordaB 149.
    azpisarrera-1
    DENDA-JABE. Propietario de una tienda.
    Ortarako, denda-jabeak aitari esan omen zion. JAzpiroz 31.
    azpisarrerakoSense-1.1
    Akeita denda-jabe guziak.EAEg 6-2-1937, 996.
    azpisarrera-2
    DENDA-KANPAÑA. Tienda de campaña.
    Beren tienda-kanpañak jarrita, eguzkia eta itxasoko aizea artuaz. MMant 31. Tienda-kanpañak altxatzen asteko. Albeniz 58. Tienda-kanpañan alkarrekin lo egiten-eta. Ib. 60.
    azpisarrera-3
    DENDAKO. v. dendako.
    azpisarrera-4
    DENDA MERKE. "(V-m), baratillo. Denda merkean erosi, comprar en baratillo" A.
    azpisarrera-5
    DENDA-MORROI. Dependiente.
    Erbestean denda morroi, pelotari, bizargiñ, perratzalle ta abar irabazbide errezen billa. Ag G 163.
    azpisarrera-6
    DENDA-MUTIL. Dependiente.
    Denda-mutil gisa pasa zituen urte luzeez. MEIG IX 97.
    azpisarrera-7
    DENDA-OSTE (dendoste Lar). Trastienda.
    Peru zapatariaren denda-ostean [euken bilkura-lekua] . Erkiag BatB 93s.
    azpisarrera-8
    DENDA-OTSEIN. Dependiente.
    Ordurarte salduketa-lanetan jardun dan denda-otseña. TAg Uzt 58.
    azpisarrera-9
    DENDETAN (Jugando) a las tiendas. v. dendarika.
    Neskatxaren jolasak "dendetan ibilli", muñekari lo arrazi [...] izan oi dira. MAtx Gazt 29.
    azpisarrera-10
    KANPO-DENDA. Tienda de campaña.
    Estura larrian armak botarik lasterka, utzi zituzten Gipuzkoan beren kanpo-dendak eta arropa. Izt C 360.

    denda

    denda
    << dela 0 / 0 dildira >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper