Azpisarrerak (sarrerak) (54)
- hotz
- AITADER HOTZ (aitader)
- ALFER HOTZ (alfer)
- ASKARI HOTZ (1 askari)
- ATZE HOTZ GELDITU (2 atze)
- BARAU-HOTZ (barau)
- BATAIO HOTZ (bataio)
- BIHOTZ-HOTZ (bihotz)
- BIZKARREKO HOTZ (bizkar)
- BOTATZE HOTZ (botatze)
- BUSTI-HOTZ (busti)
- EPEL HOTZ (epel)
- EZ HOTZ ETA EZ BERO (hotz)
- GERRA HOTZ (gerra)
- GERRIETAKO HOTZ (gerri)
- HANKETAKO HOTZ (hanka)
- HAUR HOTZ (haur)
- HEGAZTI HOTZ (hegazti)
- HEZUR-HOTZ (hezur)
- HIL-HOTZ (1 hil)
- HIL HOTZ (hotz)
- HOTZ ARI IZAN (hotz)
- HOTZ-BEGI (hotz)
- HOTZ-BERO (hotz)
- hotz-bero
- HOTZ-BEROA EGIN (hotz-bero)
- HOTZ-BEROAN (hotz-bero)
- HOTZ-BEROAN ZAINDU (hotz-bero)
- hotz-beroka
- hotz-berokatu
- HOTZ-BEROTAN EGON (hotz-bero)
- HOTZ EGIN (hotz)
- HOTZ EGON (hotz)
- HOTZ-EGOSI (hotz)
- HOTZ-EGOSIAN (hotz)
- HOTZ EKARRI (hotz)
- HOTZ ETA MOTZ (hotz)
- HOTZ ETA MOTZ (motz)
- HOTZ-HORMATU (hotz)
- HOTZ-HOTZ (hotz)
- HOTZ-HOTZA (hotz)
- HOTZ HOTZEAN (hotz)
- HOTZ-HOTZIK (hotz)
- HOTZ IZAN (hotz)
- HOTZ-IZERDITAN (hotz)
- HOTZ MIN (hotz)
- HOTZ MINDU (hotz)
- HOTZ SAMAR (hotz)
- HOTZ SAMARREAN (hotz)
- ITURBURU-HOTZ BAT (iturburu)
- IZERDI HOTZ (izerdi)
- ODOL HOTZ (odol)
- SUKALDE HOTZ (sukalde)
- UMORE HOTZ (umore)
biluztasun.
1.
(Dv, Hb),
biloiztasun (A DBols),
billostasun,
biluistasun,
bilustasun (A DBols),
biluxtasun,
biluzitasun,
bulustasun,
buluztasun (Ht VocGr 390).
Desnudez; (fig.) privación. "Nudité" Ht VocGr 390. "État de nudité, de dénuement" Dv. v. biluzgorritasun, biluzgo.
Komunzki kontu geiago egiten da [...] zilizioaz, sedazko athorraz, billustasunaz [...], ezen ez emetasunaz. SP Phil 176 (He 178 bullhustasunaz). Sofritzen dutela gosea eta egarria, hotza eta billhuistasuna. Ch I 18, 1. Billhustasuneko estatu hortara ez zare helduko. Ch II 8, 5. Azote, llaga da billostasun andia. Urqz 51. Zure bulhuztasun ahalkagarria estaltzeko. He Apoc 3, 18 (TB buluztasun, Ur billuztasun, Ur (V) billostasun, Echn biluxtasun; Lç billuzgorritasun, Ip pikarraitarzün, Ol, IBk, IBe larrugorri). Etzuten [Adamek eta Evak] aitzinagoko bere bulhustasuna ikhusten. Lg I 21. On guzien bilhuztasuna, gaitz guzien bilduma, horra zer den Ifernua. Brtc 147. Nik erakutsiko diet jende guziei zure billostasuna. Mg CC 140 (tbn. en CO 207). Gosea, egarria, bustitzea, billostasuna, beartasuna ta ganeko gora bera. Añ MisE 69. Berbeeta eder [...] au, bere billostasun ta soilltasun garbi, argi ta miragarrijan. JJMg BasEsc VI. Eztaukazula alsitxu bat bere zegaz estaldu zeure billostasuna. Astar I 164. Tapau deitian guriaren billostasuna. Ur MarIl 120. Etzuten, alabañan, beren billostasuna ikusten. Lard 4. Zure buluztasuna eta larru hutsa. Dv LEd 91. Ibili naiz nekhe, [...] hotz, buluztasunen erdian. Dv 2 Cor 11, 27. Ez on sobera lainotasun, / Nola sobera biluzitasun. Hb GH 1928, 400. Eriotzeak barriz, bat baiño izan ezarren, beren billoiztasuna ezin iantzi dau, onetarako zugatz edo arbola geienak billoiztu-ta bere. A Ezale 1897, 338a. Euren berbaldiakaz, billostasunakaz, eta edergarri eta apaingarriakaz. Itz Azald 103. Oihanen [...] buluztasun hura ikustea. Zub 83. Nork erauziko gaitu Kistoren maitasarretik? [...] billostasunak? Ol Rom 8, 35 (Dv buluztasunak; Lç billuzi izatek, Ker billoizik egoteak, IBe, IBk jantzirik-ezak, Bibl buluziak). Adam eta Ebaren begiak ideki ziren, eta beren biluztasunaz ohartarazi. Zerb IxtS 10. Egoaize zakarrak Alostorreko tantai errotsuak billutsik jarri dittu geientsu ta billustasun gorri onek gazteluaren goibeltasun eta zorroztasuna nabarmenago dagi. Etxde AlosT 40. Han ikusi zituzten yendeak erdi bulusiak uhinen artean, emazte ausartak batere axolarik gabe beren buluztasunaz. AIr EuskIp 84. Bere gordintasun eta billostasun utsean artuko bagenu [bizia] . Vill Jaink 131. Billoiztasuna zelanbait estaldu. Erkiag BatB 35. Nire soingaiñekoa zeure gaiñera zabaldu neban, zure billoiztasuna estaltzeko. Ker Ez 16, 8.
Desnudez; (fig.) privación. "Nudité" Ht VocGr 390. "État de nudité, de dénuement" Dv. v. biluzgorritasun, biluzgo.
Komunzki kontu geiago egiten da [...] zilizioaz, sedazko athorraz, billustasunaz [...], ezen ez emetasunaz. SP Phil 176 (He 178 bullhustasunaz). Sofritzen dutela gosea eta egarria, hotza eta billhuistasuna. Ch I 18, 1. Billhustasuneko estatu hortara ez zare helduko. Ch II 8, 5. Azote, llaga da billostasun andia. Urqz 51. Zure bulhuztasun ahalkagarria estaltzeko. He Apoc 3, 18 (TB buluztasun, Ur billuztasun, Ur (V) billostasun, Echn biluxtasun; Lç billuzgorritasun, Ip pikarraitarzün, Ol, IBk, IBe larrugorri). Etzuten [Adamek eta Evak] aitzinagoko bere bulhustasuna ikhusten. Lg I 21. On guzien bilhuztasuna, gaitz guzien bilduma, horra zer den Ifernua. Brtc 147. Nik erakutsiko diet jende guziei zure billostasuna. Mg CC 140 (tbn. en CO 207). Gosea, egarria, bustitzea, billostasuna, beartasuna ta ganeko gora bera. Añ MisE 69. Berbeeta eder [...] au, bere billostasun ta soilltasun garbi, argi ta miragarrijan. JJMg BasEsc VI. Eztaukazula alsitxu bat bere zegaz estaldu zeure billostasuna. Astar I 164. Tapau deitian guriaren billostasuna. Ur MarIl 120. Etzuten, alabañan, beren billostasuna ikusten. Lard 4. Zure buluztasuna eta larru hutsa. Dv LEd 91. Ibili naiz nekhe, [...] hotz, buluztasunen erdian. Dv 2 Cor 11, 27. Ez on sobera lainotasun, / Nola sobera biluzitasun. Hb GH 1928, 400. Eriotzeak barriz, bat baiño izan ezarren, beren billoiztasuna ezin iantzi dau, onetarako zugatz edo arbola geienak billoiztu-ta bere. A Ezale 1897, 338a. Euren berbaldiakaz, billostasunakaz, eta edergarri eta apaingarriakaz. Itz Azald 103. Oihanen [...] buluztasun hura ikustea. Zub 83. Nork erauziko gaitu Kistoren maitasarretik? [...] billostasunak? Ol Rom 8, 35 (Dv buluztasunak; Lç billuzi izatek, Ker billoizik egoteak, IBe, IBk jantzirik-ezak, Bibl buluziak). Adam eta Ebaren begiak ideki ziren, eta beren biluztasunaz ohartarazi. Zerb IxtS 10. Egoaize zakarrak Alostorreko tantai errotsuak billutsik jarri dittu geientsu ta billustasun gorri onek gazteluaren goibeltasun eta zorroztasuna nabarmenago dagi. Etxde AlosT 40. Han ikusi zituzten yendeak erdi bulusiak uhinen artean, emazte ausartak batere axolarik gabe beren buluztasunaz. AIr EuskIp 84. Bere gordintasun eta billostasun utsean artuko bagenu [bizia] . Vill Jaink 131. Billoiztasuna zelanbait estaldu. Erkiag BatB 35. Nire soingaiñekoa zeure gaiñera zabaldu neban, zure billoiztasuna estaltzeko. Ker Ez 16, 8.
Ogipekoen ondar zikiña, gizon zirzillen billutstasuna, otsein doillorren zantarkeria. Ag AL 94.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
