1.
(Sc ap. A; SP, O-SP, Dv, H)
(Precedido de sintagma nominal en genitivo). Semejante, parecido. "Arrosaren baldea, veut dire pareil ou égal à la rose" O-SP 226. "Balde, pareil" Ib. 226. "Ez da aitaren balde (BN-bard), il n'est pas à la mesure de son père" Dv. "Haren balde izan nahi düzü, él quiere parecérsele" A. Pouvreau traduce erróneamente Kristallaren baldea (tomado de la letanía de Etcheberri (v. infra)), por "étui, enchâssure". Gehiago konfesatzen dut naizela ezteusa / Eta ene balde dela oñ azpiko herrautsa. EZMan II 63.
Egun baten balde duzu mendea estimatzen. Ib. 14.
Erremedioen denda. / Begitarte argia. / Kristalaren baldea. / Zuzi arraitsua. / [...] / Lili xuria. / Arrosaren baldea. Ib. 197.
[Ofizialeak] manatu dretxuak bildu, / Beti aintzina galde, / Egundainoko eman guziak / Ez emanaren balde; / Arteko mensajeruak / Ez dabiltza debalde, / Legearen fidel dira / Bakotxa bere alde. Bordel 88 (Satr lo interpreta como 'ez emanaren alde').
Oxala izan balute bizitzea beren jakintasunaren balde!DvImit I 3, 6 (Ch iakinsun bezain saindu izatu balire).
sense-2
2."Imitador, antzarle, jarraile, balde"BeraLzM.
v. baldetzaile. Orregatik kristau guziyak bear dute bere balde (imitadore) izan, bai ludiko jasanetan eta iragopenenan, bai Ama Birjiñaganako naitasunean. J. Tolosa EEs 1913, 67.
sense-3
3.(Tras gen.).Como, a semejanza de, del mismo modo que.
v. bezala. Ez arrotz baten balde, itxura hotz batekin, bainan bilkhura guziari herritar eta adiskide baten arraizia erakutsiz. LanderRIEV 1912, 556.
Eüskarazko argitalpen honek, frantsesezkoaren balde, 36 ebilbidetzaz xehartarzünak emaiten dütü. Herr 16-6-2005, 5.
azpisarrera-1
BALDEKO.
Igual, parecido. Bainan, artzainen Artzain soberanoak gerorat ere gure nekhe-izerdieri indar ematen diotelarik, ikusiko dire elhurtegi eta hormategi hauk bilhakatzen eliza handi bakhar baten baldeko. Prop 1906, 133.
(ap. DRA)