Euskaltzaindiaren Hiztegia

394 emaitza keta bilaketarentzat - [51 - 100] bistaratzen.

aztiketa
iz. g. er. Aztikeria.

Aztergaia: aztiketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-01-14 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

aztikeria.

baheketa
1 iz. Bahetzea.
2 iz. med. Pertsona talde bati mediku azterketa egitea, eritasun jakin bat garaiz detektatu ahal izateko. Etorkizunera begira, jaioberrien baheketa programara gaixotasun gehiago gehitzea aztertzen ari dira osasun agintariak. Mamografia bidezko baheketak.

Aztergaia: baheketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-01-14 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: Ik. bahetzea / ElhHizt: + / EskolaHE: -

bahiketa
iz. Norbait bere borondatearen kontra bahitzea, bereziki askatzearen truke zerbait lortzeko asmoz. Lehendakariaren bahiketa. Bahiketaren erantzukizuna bere gain hartu dutenak.

Aztergaia: bahiketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Sarrera autonomoan ematekoa
bakanketa
iz. Bakantzea. Hamasei bat urte ezkero, bakanketa on bat egin behar da pinudian, hektareako, zortziehun edo mila pinutik gora ez daitezela gelditu.

Aztergaia: bakanketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak erabaki gabe utzia
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-01-14 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan bakanketa sarrera ("1 Entresaca"; "2 División, partición"); corpusekoak G 6 ager. dira (Munita 5, Or in Gazt MusIx).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bakanketa : Euskalterm 4.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. hiztegiak: bakanketa : HiruMila, ElhHizt, Nekazaritza Hiztegia, PMuj DVC; bakanketan : DRA, PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Erabaki gabe utzi da forma

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: EBB (1995-10): kentzea erabaki da.

bakarrizketa
1 iz. Norbaitek bere buruarekin egiten duen hizketa. Askotan bakarrizketan aritzen zen.
2 iz. Antzezlari bakar batek jokatzen duen antzerkia edo antzerki zatia. Hainbat bakarrizketa eta jostirudi moldatu dituen idazlea.

Aztergaia: bakarrizketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua
banaketa
iz. Banatzea, bereziki (zati) bana ematea. Sari banaketa egin. Irabazien banaketa. Ur banaketaren auzia.

Aztergaia: banaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:02 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Txostenaren laburpena

Begiratu dira 'aditibo' adierako aditibo, batuketa-, batukor, emendailü, emendatzeko, eransgarri, eraskor, gehigarri, gehikor, gehitzaile; eta 'distributibo' adierako bana-, banakari, banaketa, banaketazko, banakor, banatzaile, banatze-, distributibo eta zatikari.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

banaketa-lege EB 1 (MEIG: "Banaketa-legea aurkitua balego, arrazoia ere agerian legoke, noski").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira banagarri 1 (Irakaskuntza ertainen erreforma: "Berreketa eta erroketa banagarriak dira, biderkadura eta zatidurari dagokionean"); banaketa- osaerako 3 (Zabal: "Produkzio funkzioa posibilitate teorikoen deskripzioa izatea, eta esan honetan finkatuz errentaren banaketa legeak fundatzea"; Elhuyar Fisika eta kimikazko ariketak: "Banaketa-legea: Solutu bat harremanetan dauden bi disolbatzaile nahastezinen artean banatzen denean, disolbatzaile desberdinetan dagoen solutuaren kontzentrazioa, solutuak bi disolbatzaile horietan dituen disolbagarritasunaren proportzionala da [...] Erlazio hauen balioari banaketa-koefiziente esaten zaio"); banakor 1 (Matematika 8: "Beraz, batuketa ez da banakorra biderkaketarekiko"); banatze- osaerako 7: banatze-propietate 5 (Matematika 8: "Biderkaketaren batuketarekiko banatze-propietatea: biderkaketatik batuketara pasatzeko propietatea ; biderkagaiak batugaiak banan-banan hartzeko ahalmena"; "Biderkaketaren propietate honi banatze-propietatea esaten zaio, biderkaketak batuketaren gai guztiak hartzen bait ditu hurrenez hurren"; "Aipaturiko banatze-propietate hau N multzoko elementu guztientzat gertatzen da"; "Banatze-propietatearen formula"; "biderkaketaren banatze-propietatea") eta banatze-lege 2 (Irakaskuntza ertainen erreforma: "Batura bat zenbaki batez biderkatzerakoan, edo alderantziz, aplika daiteke banatze-legea "; "Batura bat zenbaki batez zatitzerakoan, banatze-legea aplika daiteke"); batukorki 2 (Estatistika deskribatzailea: "Puntu bakoitzerako [form] eta puntu guztientzako [form] hodeiaren baterako inertzia batukorki deskonposatzea, Pitagoras-en teoremaren aplikatzeaz zuzenki eratortzen delarik"; "Era berean, hodeiaren baterako inertzia batukorki deskonposatzea, 'Pitagoras-en Teorema Espazioan' aplikatzeaz zuzenki eratortzen da"); distributibo 1 (Helduen alfabetatzerako programazioa: "nahiz... nahiz distributiboa / Bihar (nahiz) zinera nahiz afaltzera joan gintezke"); gehigarri 5 (J.M. Angulo: "Uger kentzaile hoiek aipatu ditugun egokitasunak dituzten arren, elektronikako Kits-ak egiten dituzten zenbait enpresa nagusik, ohar hau egiten dute muntaia aurrez erosleak zirkuituak soldatzean ezelako pasta nahiz gehigarrik erabilten badu, galdua duela edozein garantia"; K. Bizkarra: "Oso noizbehinka erabil daitezkeen kontserba bakarrak etxean gehigarri kimiko, gatz eta azukre gabe eginikoak dira"; "sustantzi kimiko edo gehigarriz ematen zaie zaporea"; Kontsumoari buruzko hezkuntzarako proiektuak...: "Merkatuan salgai dauden mermeladez baliatuz, etiketen azterketa egin genuen [betetzen diren ala ez arauak, osagaiak, gehigarriak...]"; Txill Jendeak eta Bizilekuak: "esnea ontzi haunditara isurtzen du, gehigarri bat erasten gatzatzen laguntzeko"); gehitzaile 1 (P. Esnal: "aurtzaroko elebitatea, aztarokoa eta helduarokoa; elebitate gehitzailea eta kentzailea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

a) 'aditivo' adierakoak: aditibo : AB38 1, HiztEn (Kim.: Substantzia bati, haren ezaugarriak hobetzeko edo ez dituenak hartzeko eransten zaion substantzia), Euskalterm 5; batukor : AB38 1, Euskalterm 2; emendailu : HiztEn-LurE (zerbaiti emendatzen edo gehitzen zaiona); eransgarri : HiztEn (erants daitekeena); gehigarri : DFrec 1, AB50 1, HiztEn (zerbaiti, oinarrizko denari bereziki, gehitzen zaiona / eranskina / ik. aditibo), LurE (gehitzen duen zera / eraskina), Euskalterm 6; gehitzaile : HiztEn (gehitzen duena); b) 'distributivo' adierakoak: banakari : HiztEn (administratzen duena / banatzailea); banaketa- : Euskalterm 2; banakeztazko : Euskalterm 1; banakor : AB38 5, HiztEn (mat.: A multzo batean definitutako ^ eragiketaz esaten da, multzo berean definitutako T beste eragiketa batekiko, baldin a ^ (b T c) = (a ^ b) T (a ^ c) betetzen bada), Euskalterm 2; banatzaile : HiztEn (banatzen duena / barreiatzailea / hizkl.: zenbakizko adjektiboei -na atzizkia erantsiz sorten den hitza, banaketa-zentzua duena / hizkl.: Distributiboa), LurE ( barreiatzailea / zerbait banatzen duen pertsona / gram.: zenbatzaile zehaztuei -na atzizkia erantsiz sorten den hitza, banaketa zentzua duena), Euskalterm 2; banatze(-) : AB38 9, Euskalterm 2; banatze-propietate : AB38 11; batze-modu : AB50 1; distributibo : DFrec 1, AB50 1, HiztEn (hizkl.: distributiboari dagokiona / koordinazio distributiboa ahalbidetzen duen juntagailuez eta honela elkartutako perpausez esaten da).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

a) aditivo/additif formen ordainak beste hiztegietan: aditibo : HiruMila (mat.), ElhHizt (kim.); batukor : HiruMila (mat.), ElhHizt (mat.); gehigarri : HiruMila (aditivo; kim.: adicional), ElhHizt (kim.), Lur EF/FE (additionel), PMuj DVC (geigarri: aumentativo, aumentable, adicional, aditivo, supererogación ??), Casve EF // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA; b) distributivo/distributif formenak: banakor : HiruMila (mat.), ElhHizt (mat.), PMuj DVC; distributibo : HiruMila (oración; numeral), ElhHizt (hizkl.); banatzaile : ElhHizt (hizkl.), PMuj DVC: izenorde banatzaileak (AS: pronombres distributivos) // Eta beste hauek: ElhHizt: banakari (hizkl. ), banatze-lege (mat. ley distributiva) // PMuj DVC: banakortasun (distributividad) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdaretako formak

a) Erdal aditivo / additif formen ordainak: HiruMila: 1 mat. batukor, aditibo; 2 mat gehigarri, eransgarri; 3 aditibo // ElhHizt: 1 gehigarri, eransgarri; 2 mat. batukor; 3 kim. gehigarri, aditibo // Casve FE: emendailü, emendatzeko // PMuj DCV: geigarri, eransgarri // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, T-L LBF; b) Erdal distributivo / distributif formen ordainak: HiruMila: 1 ling. distributibo; 2 mat. banaketa-, banakor // ElhHizt: 1 ling. banakari, distributibo; 2 ling. banatzaile; 3 mat. banakor, (hitz-elkarteetan) banatze- // Casve FE: zatikari // HaizeG FB: banatzeko // PMuj DCV: banakor, banatzaile; ley distributiva: bana-lege // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, T-L LBF.

barne bakarrizketa, barne-bakarrizketa
iz. Literatura-lan batean, pertsonaiaren pentsamendu eta sentimenduak kontalariaren logikatik iragazi gabe jasotzen dituen bakarrizketa.
barreiaketa
iz. Barreiamendua.

Aztergaia: barreiaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:003 2002-10-09 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Ondoko erabilerak argituko du formen arteko lehia

hiru formak jasoko dira, -keta, -mendu eta -tze osaerakoak.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-mendu/-tze.

batuketa
iz. mat. Zenbait kopuru batzeko eragiketa. 4 eta 5-en batuketak 9 ematen du. Batuketaren emaitza.
Ohiko lexiak

Aztergaia: batuketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:06

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Mat.

bazterketa
iz. Baztertzea. Ik. bereizkeria. Estatuek badute oraindik pobreziaren eta gizarte bazterketaren aurka jarduteko gaitasuna. Etorkinak, etxerik gabeak eta bazterketa sozialerako arriskuan dauden pertsonak. Arraza edo sexua oinarri duten bazterketak.

Aztergaia: bazterketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:29 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

baztertze 2 MEIG ("Mingarri izango zaio irakurleari behin baino gehiagotan baztertze hau, baina argi eta garbi ikusiko du jokabide honen arrazoia eta oinarria"; "Gaitz erdi, nere ustez, baztertze hori, nahiz eta paperetan horrela agertu, gure artean sekula zeharo eta azken fineraino eramana ez izana").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bazterkeria 1: Egin 1988 ("Baskongadetako "Euskal" Unibertsitatean euskararen kontrako bazterkeria nagusi"); bazterketa 8: Tantak 1989 ("Soziolinguistika izenaz ezagutzen den jakintz arloak irakaskuntz/ikerkuntz zirkuito ofizialetan (Unibertsitatean bereziki) jasan duen bazterketa"); A. Prego ("Industrializazioa izan da aurrerapen eta bizimoduaren hobekuntzaren ardatza, baina baita desoreka ekologikoaren, anabasa urbanistikoaren, bazterketa sozialaren, eta abarren erruduna ere"); J. Agirre ("Udaletako administraritzan nahiz ahalmen ekonomikoan toki inportantea zutela egia da, eta alde honetatik zihoala bazterketa suposa daiteke"); Fisikaren historia laburra ("Espazio eta denbora absolutuen bazterketa, masa abiaduraz handitzea..., gehiegi zen eskema klasikoaren arauerako lanetan ohituta zeudenentzat"); J.R. Etxebarria ("Errekurtsoa aurkeztu zenuenean eta errekurtsoaren bazterketa egin zenezan geure presioak egin genituenean, "erreakzio histerikoa" izan genuela diozu"); S. Lasa 2 ("Beste bietan oraindik bazterketa saiotan ari diren bitartean modalidade honetan finala ere erabakia dago larunbat arratsaldez Laguardiako pilotalekuan jokatu zen errepeska saioarekin"; "Bazterketa saioetan iadanik ikusi ahal izan zenez, Arteniega zen Laguardiako saiorako indar handienaz zebilena"); Deia 1990 ("Berton tonu mespretzatzailea eta deskalifikatzailea erabiliz gain, bazterketa zantzu larria antzematen bait da"); baztertze 15: Tantak 1989 ("Egia da, halaber, baztertze horrek aho eta interes desberdinetako gutxiespena (mezpretxua?) izan duela oinarri"); Gorrak ("Hizkuntzaren txirotasunetik datorren komunikazio eragozpenak eta gizartearen baitan jasan behar duen baztertzeak geratzen oso zaila den gurpil loka batetara garamatza"); UZEI ("Gure Erdi Aroa honelako adibidez betea agertzen da: judu, esklabu eta atzerritarren baztertzea..."); X. Kintana ("Eta makineriaren jartzeak eta gehitze kuantitatiboak haiekin, mekanikalangile kopuru ttipitto bat jartzeagatik, milioika eskulangileren baztertzea ekarri zuten bezalaxe"); Egin 1979 ("Berriro ere egiten zaie dei euskaltzale guztiei eta euskararen baztertzearen kontra borroka egin nahi duten guztiei"); F. de Arrizabalaga ("Haren brankeak ez dau foru baztertzerik izentauten, ostera, berraldaketa zuhurra bai"); eta baztertze-indar 9, admin. testuetan: ArauzErab 1988 2 (baztertze-indarreko ikastaroa: curso de carácter selectivo itzuliz; OinLegBizk (baztertze-indarrezko azterketak: pruebas selectivas itzuliz); EHAA 1982/84/85/86 6 (baztertze-indarreko saioak: pruebas selectivas itzuliz).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bazterkeria : AB50 1 'marginación'; bazterketa : DFrec 1; AB50 2 'arrinconamiento'; HiztEn; LurE; bazterpen : DFrec 1; baztertze : DFrec 6; AB38 2 (baztertze 'separación'; baztertze-sistima 1 'sistema de eliminación'); AB50 21 ('marginación, eliminatorio/selectivo, arrinconamiento'; horietan baztertze-indar 14); LurE; Euskalterm 13 ('rechazo, separación, preterición, relegación, marginación').

Sektore jakin bateko informazioa

Admin. eremukoak: AgAld hitz-bilduma: bazterkeria 'marginación' (eta lan-bazterkeria 'marginación laboral'); baztertze-indarrezko saioak 'pruebas selectivas' // HezkAdmin: baztertze 'exclusión/rechazo' // AdminEL: bazterketa , baztertze 'exclusión' // Ez dugu aurkitu ap. EurItune; LurraldeAntol; AdmMila; AdmHizt.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegietako formak: bazterketa : EuskHizt; ElhHizt ('exclusión'); HiruMila ('marginación, exclusión'); EskolaHE; Lur EG/CE ('exclusión') eta EF/FE ('exclusion'); baztertze : EuskHizt; HiruMila ('1 apartamiento, alejamiento; 2 exclusión, rechazo; baztertzeko eskubidea: derecho de exclusión; baztertzeko saioak: pruebas eliminatorias; baztertzeko fasea: fase eliminatoria'); Lur EF/FE ('relégation'); PMuj DVC (baztartze: 'exclusión'; baztertze: '1 deposición, destitución; 2 confinación, confinamiento; 3 apartamiento, alejamiento; 4 retraimiento, secesión; 5 reparo, parada, quite (Esgr.) 6 eliminación; 7 derivación, separación; 8 exclusión, excepción') // Ez dugu aurkitu ap. Casve EF; XarHizt; HaizeG BF; Lh DBF; DRA.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

erdal marginación, marginalisation formen ordainak beste hiztegietan: bazterketa : HiruMila; baztertze : ElhHizt; HiruMila; XarHizt; bereizkuntza : XarHizt; hegiratze : XarHizt; marjinazio : ElhHizt; HiruMila; zokoratze : ElhHizt // Ez dugu aurkitu besteotan: Lur EG/CE eta EF/FE; Casve FE; HaizeG FB; T-L LFB; PMuj DCV.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

erabilia da, eta onartzekoa, erabilixeagoa den baztertze definitzaile duela.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-tze.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

baztertzea.

behaketa
iz. Izadiko gertakari bati ikertze bide gisa behatzea. Astronomia behaketak.
Ohiko lexiak

Aztergaia: behaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:08 1993-11-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Adierazle egokia da, eta horren premia dago
Lantaldearen irizpideak
belarketa
1 iz. Belar uzta. Behar bezala artatzen baditugu gure pentzeak, izan ditzakegu belarketa handiak.
2 adb. Belar bila. Gizon hori belarketa joan da.

Aztergaia: belarketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-21 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta 'pila'.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

belar-uzta.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

Euskaltzainen oharrak

 - [E103]: 'belarketa iz. 'belar-uzta'. Hemen belarketari sartu'.

 - [E116]: 'Bat nator'.

 - Erabakia: Erabakia (2005-02-25): 'OK, onartu da'.

belaunketa
iz. bot. Landareak ugaltzeko teknika, zurtoinaren edo kimu baten zati bat, landaretik erauzi gabe eta punta kanpoan utzirik, lur azpian sartzean datzana, lurpeko zatiak sustraiak egin ditzan eta landare berri bat sor dezan. Landare igokari edo herrestariak ugaltzeko erabiltzen da belaunketa.

Aztergaia: belaunketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-21 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

NekHizt: Sin. probenatze.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Bot.

berdinketa
1 iz. Berdintzea. Lurren berdinketa.
2 iz. Kirol-lehiaketa batean kirolari edo talde guztiek tanto edo puntu kopuru bera duten emaitza. Alavesek eta Osasunak binako berdinketa lortu dute.

Aztergaia: berdinketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua
bereizketa
iz. Bereiztea, bereizkuntza. Munduaren azkenean onen eta gaiztoen artean egingo den bereizketa. Gizonezkoen eta emakumeen artean inolako bereizketarik egin gabe.

Aztergaia: bereizketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07 1993-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E103]: "Badirudi hauen esanahia berezi beharko litzatekeela ('discriminar', distinguir'?)".

 - [E116]: "badirudi holako zerbiat badela. OEHk dio bereizkeria-k zentzu peioratiboa duela, eta hiztegietan ere egiten da bereizketa hori. Beharbada, hola eman dezakegu: bereizkeria 'bereizte gaitzesgarria, diskriminazioa'; bereizketa 'bereiztea, bereizkuntza'".

 - Erabakia: Erabakia (2005-03-18): "OK".

beroketa
iz. Berotzea. 63 kiloko harri biribilarekin egin zituen beroketa lanak.

Aztergaia: beroketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

beroriketa
iz. Berorikako trataera.

Aztergaia: beroriketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

berrantolaketa
iz. Berriz antolatzea. Horrek ekoizpen prozesuaren berrantolaketa ekarri du.

Aztergaia: berrantolaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:29 1998-04-22 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-tze: bakarra eskainiko da, aski delakoan.

berrazterketa
iz. Berraztertzea.

Aztergaia: berrazterketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:40 1998-04-22 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

berrazterketa 3: J.M. Satrustegi; Elhuyar; X. Mendiguren B; berraztertze 31 (berraztertze errekurtso): EHAA 1989 eta 1990; berraztertu 4: Elhuyar 2; EHAA 1990 2; bir-aztertu 1: P. Saez; birraztertu 8: J. Arregi; Etxegintza oztopoak; OinLegBizk 2; HizkLiter/BBB/1; Kuxkux/6; EHAA 1982 eta 1986; birraztertze 5: EHAA 1989 (birraztertze errekurtso 4); OinLegBizk (birraztertze-indize); birrazterpen 1: EHAA 1989 (birrazterpen errekurtso).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

berrazterketa : DFrec 2; berraztertze : DFrec 2; LurE; berraztertu : DFrec 3; AB50 1; HiztEn; LurE; birraztertu : AB50 6; birraztergarri : AB50 1; birrazterpen : DFrec 1; AB50 1; birraztertze : AB50 1 // Ez dugu aurkitu ap. AB38; Euskalterm.

Sektore jakin bateko informazioa

Admin. eremuko 'revisar, reconsiderar / revisión, reconsideración' adierakoak: berrazterketa : AdminEL; EurItune (844 eu erizpideok eta horien berrazterketa-modua Kontseiluak aho batez erabaki beharko ditu; es tales criterios, al igual que el procedimiento de revisión, deberán ser determinados por el Consejo por unanimidad; fr les critères, ainsi que la procédure de révision, doivent être déterminés à l'unanimité du Conseil; de die Grundsätze sowie das Revisionsverfahren werden vom Rat einstimmig beschlossen; en the criteria and the procedure for revising them sall be determined by the Council acting unanimously; it i criteri, come pure la procedura di revisione, devono essere determinati all'unanimità dal Consiglio / 1639 eu berrazterketa; es revisión; fr révision; de Wiederaufnahme des Verfahrens; en revision of a judgment; it revisione / 1640 eu berrazterketa-era erabaki batekin zabalduko da; es el procedimiento de revisión se incoará por medio de una resolución; fr la procédure de révision s'ouvre par un arrêt; de das Wiederaufnahmeverfahren wird durch eine Entscheidung eröffnet; en the revision shall be opened by a judgment; it la procedura di revisione si apre con una decisione / 1641 eu berrazterketa-eskaera; es demanda de revisión; fr demande de révision; de Wiederaufnahmeantrag; en application for revision; it richiesta di revisione); berraztertu : HezkAdmin (eta berraztertzeko aparteko errekurtso; berraztertzeko errekurtso); AdmMila (berraztertzeko errekurtso berezi); AdminEL; LurraldeAntol eta AgAld hitz-bilduma (birr-); berraztertze : HezkAdmin; LurraldeAntol eta AgAld hitz-bilduma (birr-); birrazterkuntza : LurraldeAntol; birrazterpen : LurraldeAntol eta AgAld hitz-bilduma // Ez dugu aurkitu ap. AdmHizt.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

berraztertu : EuskHizt; ElhHizt ('reexaminar'); HiruMila ('volver a examinar'); EskolaHE; XarHizt ('rechercher, -é'); Casve EF ('réexaminer'); PMuj DVC (berr-aztertu: revisar, reexaminar; eta birr-aztertu: 1 revisar, rever, volver a ver; 2 reexaminar); berraztertze : EuskHizt; birr-azterketa : PMuj DVC (1 revisión, revista, nuevo reconocimiento; 2 contraprueba) // Ez dugu aurkitu besteotan: Lur EG/CE eta EF/FE; HaizeG BF; Lh DBF; DRA.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-tze.

berregituraketa
iz. Berregituratzea. Milaka langileren kaleratzea eragingo duen berregituraketari ekin dio Boeingek.

Aztergaia: berregituraketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:25 1998-04-22 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Corpusean eta OEH argitaratuan ez ditugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira (eta B 1) berregituraketa 9 (Larrun, P. Sastre 3, M. Navarro, EHAA 1990; A. Prego eta "berregituraketa-prozesu", "industri berregituraketa"); berregituratu 1 (Azterketa Historikoak); birregituratu 2 (J. Arregi; E.J. Lehendakaritza); birregituraketa 2 ("industria-b.": EHAA 1984, 1987).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

berregituraketa : AB50 2 (reestructuración, reconversión), HiztEn, Euskalterm 5 (reestructuración); berregiturakuntza : Euskalterm 1 (reestructuración); berregiturapen : Euskalterm 7 (reestructuración; hauetan "enpresa-b.", "industri b.", "siderurgi b."); berregituratze : DFrec 2, AB50 1 (reestructuración), LurE; berregituratu : DFrec 2, AB38 1 (reestructurar), AB50 2 (reestructurar), HiztEn-LurE, Euskalterm 6 (reestructurado/-ar; hauetan "janari b."); birregituratu : DFrec 1, AB50 1 (reestructurar); birregituraketa : AB50 2 (reestructuración; eta "b.-bilakaera"); birregiturapen : AB50 3 (reestructuración; eta "b. plan").

Sektore jakin bateko informazioa

AgAld hitz-bilduma: birregituraketa, birregituratu // HezkAdmin: berregituratze //Ez ditugu aurkitu ap. LurraldeAntol, AdminEL, AdmHizt, EurItune, AdminMila.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

berregituratu : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF (berregitüratü); berregituratze : EuskHizt, HiruMila; berregituraketa : ElhHizt, HiruMila. Ez ditugu aurkitu ap. XarHizt, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-tze.

berreketa
iz. mat. Aritmetika-eragiketa, zenbaki bati (berrekizunari) zenbaki arrunt batek (berretzaileak) agindu bezainbat aldiz bere balioa biderkatzean datzana. Lau oinarrizko eragiketa aritmetikoez gain, berreketa eta erroketa ere landu ditu.

Aztergaia: berreketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Mat.

berridazketa
iz. Berridaztea. Zuzenketa eta berridazketa garaian izaten da egilearen eta argitaratzailearen arteko harreman estuena.

Aztergaia: berridazketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

berriketa
1 iz. Denbora-pasako hizketaldia. Berriketarako gogoa. Berriketa alfer galgarriak. Berriketa asko eta gauza onik gutxi. Beti berriketa dariola ariko litzateke. Hitzaldi aurreak eta ondoak ez dira egokiera erosoak izaten berriketa lasairako.
2 iz. Funtsik gabeko esana; huskeria. Horiek berriketak dira. Berriketa gutxi niri. Hizkuntza bat ikastea ez da berriketa gero.
Azpisarrerak

Aztergaia: berriketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:08 1993-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: berriketan .

berrikusketa
iz. Zerbait berriz ikustea edo aztertzea, aldatzeko edo zuzentzeko edo hartaz hobeki jabetzeko. Testuaren azken berrikusketa eta idazketa.

Aztergaia: berrikusketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:20 1998-04-22 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira berrikusketa 11 (E. Etxezarreta, J. Azurmendi, X. Mendiguren B., G. Aulestia, Saioka/7, Arkeoikuska 1983, EHAA 1986, Argia 1983); berrikuspen 11 (Ondare eskualdaketa eta egintza juridiko..., Eustat, Noman, GAO 1989 4 eta 1990 3; HezkSaila: "b. prozesu"); berrikuste 2 (Baietz. 3: "b. lan"; HezkSaila: "b. konjuntu"); birrikuspen 1 (Txill).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

berrikusketa : DFrec 1, HiztEn, Euskalterm 1 (berrikuste sinonimoarekin); berrikuspen : AB50 2, HiztEn, Euskalterm 20 (hauetako bat errebista sinonimoarekin, eta beste bat berrikuste sinonimoarekin); berrikuste : AB50 1, Euskalterm 12 (hauetako bat errebisio sinonimoarekin). // 'revisión' itzulitako besteak: ikusketa : AB38 2; pasada : AB38 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

berrikuste : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt; berrikusketa : HiruMila, ElhHizt; berrikuspen : HiruMila (ik. berrikusketa), XarHizt. // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal revisión / révision formen ordainak: HiruMila: 1 berrikuste, berrikusketa, berrikuspen, berraztertze, jorraketa; 2 azterketa, begiratu // ElhHizt: 1 berraztertze, berriz aztertze; berrikuste, berrikuspen; 2 azterketa; 3 orrazketa, orraztu (testuei buruz) // XarHizt: jorraldi // Casve FE: arrikuste, berriz antolatze, arrikertze // HaizeG FB: berriz ikuste, berriz ikertze; conseil de révision: xorte-egun // T-L LBF: berriz ikhuste, ikhuste berri, ikhertze berri; conseil de révision: erreforma, xorte-egun // PMuj DCV: ikusketa, ikustaldi, bir-azterketa; hacer una revisión: eskualdi bat eman // Azkue Aurkibidea: eskualdi, ikusketa; revisión de cuentas: garbitzapen // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Oraingoz bakarra aski da

Ik. berrikuspen.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-tze.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: "berrikusketa* e. berrikuspen. Berrikusketa / berrikuspen: biak utzi edo bat bakarra, baina bestea gaitzetsi gabe".

 - [E116]: "hau goikoekin batera aztertzea izango litzateke hoberena. Biak berdintsu erabiltzen dira, datuen arabera, gaur egun (25 eta 23 aldiz, EEBSn, 3 aldiz bakoitza corpus berriagoetan. Inerneten gehiago aurkitzen da 'berrikuspen'). Beste bide bat izan daiteke biak onartzea. Ez dakit, zuek ikus".

 - Erabakia: Erabakia (2005-03-18): "biak onartu".

berrirakurketa
iz. Berrirakurtzea. Berrargitalpen honen berritasun nagusia, ordea, zera da, Saizarbitoriak berak eleberri honen berridazketa eta berrirakurketa eskaintzen dituela.

Aztergaia: berrirakurketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2011-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

berrirakurketa EB 2: E. Kortadi ("Modu horretara, artistak Juan de la Cruz-en testuaren berrirakurketa burutzen du"; M. Arrieta: "ni Lizardiano peto petoa naizenez, Lizardiren berrirakurketa bat, birkokaketa bat burutu dut").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

berrirakuraldi : AB38 2. berrirakurketa : Euskalterm 1.

Sektore jakin bateko informazioa

Administrazio-eremukoak: HezkAdmin: berrirakurketa // Ez dugu aurkitu ap. AdminHizt, AgAld hitz-bilduma, AdminEL, LurraldeAntol, AdminMila, EurItune.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

EuskHizt: berrirakurtze // HiruMila: berrirakurketa // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal relectura, neolectura / relecture formen ordainak: HiruMila: berrirakurketa // Casve FE: berriz irakurte, arrirakurte // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.

berrirakurketa 12: Gorka Bereziartua, Andoni Mujika, Joxe Iriarte, Iñigo Astiz, Angel Erro, Maitane Mitxelena, Ainara Gorostitzu, Markos Nanclares, Bixente Serrano, Mikel Ayerbe, Joseba Martin, Jon Benito.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: berrirakurketa 29: Berria 14, Patxi Altuna 3, Filosofiako gida 3, Piarres Xarriton 3, Jon Alonso, Xabier Mendiguren Elizegi, Iban Zaldua, Ana Urkiza, Joan Mari Irigoien, Joxe Azurmendi.

Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: neolectura.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu onartzekoa da

Eratorri-konposatu onartzekoa; erabilia da. Jasoko da, halaber, “berrirakurri, berrirakur, berrirakurtzen du ad.” sarrera.

berrordainketa
iz. Ordaindua dagoen zerbitzu edo produktu bat berriz ordaintzea. Gipuzkoan sei milioi euro aurreztu dituzte botiken berrordainketa-sistema martxan jarri dutenetik.

Aztergaia: berrordainketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh85 2020-09-29 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu berrordainketa formarik.

berrordainketa 85: Argia 23, Berria 61, Goiena; kopago 27: Argia 13, Berria 2, Deia 2, EiTB 9, Consumer 1; kooordainketa 42: Argia 1, Berria 1, EiTB 40; ordainketa partekatu 26: Berria 23,EiTB 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu berrordainketa, kopago, koordainketa, ordainketa partekatu formarik.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: koordainketa (copago; Ekonomia).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es copago: Adorez: - / Elhuyar: koordainketa, ordainketa partekatu / Labayru: koordainketa, ordainketa partekatu / Zehazki: -.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta, beraz, jasotzekoa. Definitzerakoan berriz ordaintzea edo halakoren bat jarri beharko da. Nolabaiteko lotura egin daiteke koordainketa zein ordainketa partekatu sarrerekin.

bidalketa
iz. Bidaltzea. Bidalketa gastuak aitzinetik ordainduak dituzten kartak dira.

Aztergaia: bidalketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-05-13 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko bidalketa sarrera.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bidalketa (eta arma b., b. agiri, -egun, -herri, lan) 20: Ugalde ("Zuzenketa, bidalketa eta kodifikapena, SIADECOk egina"), A. Loidi ("Sistema berriak manipulazio, trafiko eta bidalketako arazoak konpontzen ditu"), EHAA 1992 7 (adib.: "EHAA-ren aleen bidalketa"), Elhuyar 2 (zerrenda batean: "zenbakia / bidalketa-herria / zenbatekoa / bidalketa-eguna / mugaeguna / azaldutako mugaegunean honako helbide honetan"), GAO 1993 eta 1996 5 (adib.: "Enpresariak bidalketaren eguna frogatu eta kontratazio organuari telex, telegrama edo telekopiagailu bidez eskeintza bidali duela iragarri beharko dio"), X. Mendiguren E. ("Bidalketa ordaindu beharko diok gero loresaltzaileari"), J. Intxausti 2 (adib.: "Ameriketako holako bidalketak ez ziren harritzekoak Penintsulan"), Gerra zibila ("Gerra hasi baino lehenagoko hilabeteetan izandako kontrabandoko arma bidalketa"); bidalpen 2: Kirolak 1975 ("Aurrezko jokalaria aurreraturik dagoela, hau gaindituz egiten den bidalpen luzea"), Informatika Atlasa ("Digitalizaturik dagoen informazioaren bidalpen zuzena eskaintzen digute").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bidalketa : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 8 (bitan igorpen eta bidaltze sinonimoekin); bidalpen : DFrec 1 (Egin); bidaltze : LurE // Ez ditugu aurkitu ap. AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bidalketa : ElhHizt, HiruMila, Casve EF, PMuj DVC; bidalpen : PMuj DVC // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal envío / envoi formen ordainak: HiztHand: bidaltze, igorpen // ElhHizt: 1 bidalketa, igorpen, bidaltze, igortze; 2 bidaltze-ohar // HiruMila: bidalpen, bidalketa, igorpen // Lur EF/FE: igortze, bidaltze // Casve FE: igorpen, igorte, igorraldi // HaizeG FB: egozketa, egortze, igortze, bidaltze, igorraldi // PMuj DCV: 1 zialtze, igortze, igorraldi, bidalketa, igorpen; 2 igorkari, igorkizun, igorgai, bialgai // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-tze.

bideraketa
iz. Bideratzea.

Aztergaia: bideraketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:005 2002-11-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bideraketa (eta pedagogi bideraketa 1) 6: I. Uribe ("Dirudienez, Gipuzkoako Foru Aldundiak, Oztaran errekaren zati baten bideraketa estalia burutzen ari zela-eta, alzairuzko urodi bat zegoela ikusi da"), EHAA 1989 eta 1992 ("Kontuan hartu behar da, ekainaren 15eko 10/1987 Legeak gas erregaiak kanalizazio bidez hornitzeko iharduketak onura publikotzat deklaratu zituela, baita horniketa horri buruzko ekoizketa, bideraketa eta banaketari buruzkoak ere", "irakaslegoari, irakaskuntzarako eta kirolerako instalakuntzei, pedagogi bideraketari eta osagarrizko gainerako zerbitzu [sic] dagokienez..." #mdash# instrumentalización pedagógica), M. Gartzia ("Telefono erotikoen erabilera, edota aldizkari eta bideo pornoena, ez da kritikagarria baina sexualitatearen bideraketa komertziala ekar lezake"), N. Gonzalez ("hitzegiteko espazio bat sortzen denean, komunikazioa eta sortu daitezkeen arazoen bideraketa bereziki zaindu behar dira"), Ingurugiro 1998 ("Gauza berbera gertatzen da bideraketekin; uraren bidea oztopatzen ez dutenez, urak, ibaian behera doan heinean gero eta abiadura handiagoa hartzen du"); desbideraketa 10: N. Balluerka ("Desbideraketak aberrazio gisa kontsideraturik egongo lirateke"), A. Aldezabal ("Zonalde honetara Oñatitik Arantzazura doan errepide berberetik iris daiteke, Araotz herrira daraman desbideraketa hartuz"), J.M. Barandiaran ("Sinkrotroi-erradiazioa magnetoen bidez elektroi edo positroi oso arinen desbideraketak sorturikoa da"), Kalkulua 2 ("Balezta batean karga baten oszilazioak aztertuz, oreka-posizioarekiko y desbideraketaren formula denboraren funtzio bezala lortzen dugu", "Honekin desbideraketa gehitzen duten t-ren balioak zeintzuk diren etab. ikus dezakegu"), BAO 1992 ("Ekialdean: Gernikatik Lekeitiorako 6.212. eskualde errepidea, Santimamiñeko Kobetaraino, Baselizaraino, doan desbideraketa, San Migel Gailurreko maldak..."), J.K. Igerabide ("eguneroko giroan era jakin batean garatuz joango litzatekeen gauza [...] ezustean beste bide batetik bideratzen da. Desbideraketa horrek sortzen duen zuloa zenbat eta handiagoa izan, orduan eta ezuste eta zorabio handiagoa sortzen da haurrarengan, orduan eta zorrozkiago akuilatzen da irudimena"), P. Aristi ("Frantziskaren helburuetan azarearen esku dirudien desbideraketa honen ondoren, ezer gutxi dakigu beraz ia berrogeita lau urtez"), J.A. Urbeltz ("kantineren "desbideraketa" bat "majorette"ak izan daitezke"), Ana Irigoien (""Gorroto dut surrealismoa. Arte burgesaren adierazpen gainbeherakoa iruditzen zait, jendeak artistarengandik hartzea espero duen artearen desbideraketa" idatzi zion 1952an Antonio Rodriguez adiskideari").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bideraketa : AB50 1 ('encauzamiento'), HiztEn (bideratzearen ekintza eta ondorioa), Euskalterm 2 (Informat. 'encaminamiento, asignación de ruta; acheminement, routage; routing'; bideraketa moldatzaile, bide-erakusketa adaptatzaile sinonimoarekin); desbideraketa : HiztEn ("1 desbideratzearen ekintza eta ondorioa; 2 Hizkl. jatorri edo zentzu bereko bi elementu desberdinak dituzten bi hizkuntz egoera [...] desberdinen artean gertatu den fenomenoa"; eta AS hauek: desbideraketa aritmetiko edo absolutu, desbideraketa tipiko edo estandar), LurE (desbideratzea) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bideraketa : HiruMila (encauzamiento); desbideraketa : HiruMila (desviación), EskolaHE (desbideratzea) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Ondoko erabilerak argituko du formen arteko lehia

ongi eratuak dira, eta erabiliak, -keta, -pen, -tze osaerakoak, eta (lantaldearen ustez, batasuna egiteko egokiena -tze osaerakoa den arren) hirurak proposatzen dira, erabilerak argi dezan horien arteko lehia.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-tze.

biderketa
iz. mat. Oinarrizko eragiketetako bat, a eta b zenbakien edo atalen bidez beste bat lortzea helburutzat duena, a bere buruarekin b aldiz batuz. 3 eta 7ren biderketak 21 ematen du.
Ohiko lexiak

Aztergaia: biderketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Mat.

bihiketa
iz. Bihi kopuru handia.

Aztergaia: bihiketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-keta 'pila'.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

bihi-kopuru handia.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [K204]: "bihi kantitate handia [Lhande-renetik hartu ditut...]" (1995-03-03)

bihurketa
iz. Bihurtzea. Zenbaki-sistemen arteko bihurketak.

Aztergaia: bihurketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau56
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
bikoizketa
1 iz. Bikoiztea. Gizakiak gainerako ugaztunek baino gene bikoizketa gehiago izaten dituela diote.
2 iz. Filmez mintzatuz, antzezleen jatorrizko ahotsa aldatzea, gehienetan beste hizkuntza batera. Bikoizketarik ez zegoen, eta filmen bertsio bat baino gehiago egiten zituzten.

Aztergaia: bikoizketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-05-13 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bikoizketa EB 1 (KultUrtekaria 1988: "Telesailen bikoizketan antzeko zerbait gertatzen da"); bikoizkin 4 (BEO 1990: "espedientearen zenbakia adierazi eta sarreraren frogagiriaren bikoizkina Garraio Zuzendaritza Nagusiari bidaliko zaiolarik / el duplicado del justificante de ingreso": testuinguru bera guztietan); bikoizpen EB 1 (Euskararen egoera Iparraldean: "Artoaren bikoizpenean, berriz, enpresa handiek kontrolatzen dute hazia, ereintza, ongarriak..."); bikoiztapen EB 3 (Hitz-Elkarketa/1: "aditz-elkarketak /- ekintza-elkarte sintetikoak /- duandua /- bikoiztapenak /- aposizioak"; "bertako hainbat erizpide Talde eragilean galbahetu ondoren, prestatu da bikoiztapenaren atala osorik eman ahal izateko"; "elkarte-motaren (bikoiztapenen) bigarren zatia da"); ez dugu bikoizte formarik aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bikoizketa : AB50 1 (doblaje), HiztEn (1 Bikoiztearen ekintza eta ondorioa; 2 Bereziki hitz-hasieran fonema bat errepikatzean datzan fenomenoa), LurE (Teknol. filmeak eta bikoiztea), Euskalterm 9 (6 duplicación eta 3 doblaje); bikoizketari : Euskalterm 1 (doblador); bikoizki : AB38 1 (par), Euskalterm 4 (duplicado); bikoizle : AB50 1 (doblador); bikoiztaile : AB50 4 (doblador).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegietan jaso dutena: bikoizketa : HiruMila eta ElhHizt (reduplicación, duplicación, doblaje), EskolaHE (filmak eta bikoiztea), Casve EF (doublage), PMuj DVC (reduplicación); bikoizki : HiruMila (duplicado, copia), PMuj DVC (número par); bikoizpen : HiruMila eta PMuj DVC (geminación); bikoiztaile : ElhHizt (doblador, duplicador); bikoiztailu : PMuj DVC (multicopista, duplicador). Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Bestelakoak
Adierazle egokia da, eta horren premia dago

forma berri, egoki, premia bati erantzuten diona.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

bilaketa
iz. Bilatzea. Ez zela sekula Orixe bide nagusitik baztertu ez errebelatu bilaketa luze horretan.

Aztergaia: bilaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau56
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
bilketa
1 iz. Biltzea (batez ere gauzak); biltzearen ondorioa. Diru bilketarako batzorde bat antolatzea. Zakar bilketa egiterakoan. Gaiari buruzko liburu eta izkribu bilketa. Bilketa lanak.
2 iz. mat. Multzo bi edo gehiagotako elementu guztiak dituen multzoa eratzen duen eragiketa.

Aztergaia: bilketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau56
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:06
biraketa
iz. Bira, biratzea. Horri esker, hegazkinak 360 graduko biraketa ere egin dezake.

Aztergaia: biraketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau56
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07
birbanaketa
iz. ekon. Birbanatzea. Zerga horiek eragin handia dute errentaren eta aberastasunaren birbanaketan.

Aztergaia: birbanaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:39 1998-06-09 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Ekon.

biribilketa
iz. Euskal soinua, kalez kale ibiliz dantzatzen dena. Txistua eta danbolina biribilketa joaz.

Aztergaia: biribilketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau56
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-30 Lantaldeak besterik gabe onartua
birlandaketa
iz. Birlandatzea.

Aztergaia: birlandaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2005-06-24
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:29 1998-06-09 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

birlandatze : Ibiñ Virgil ("Masti-lantzeak; birlandatzeak, landarak nola iarri, zuloen sakonera").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

birlandaketa 9: organoez 5, NaturZ/OHO ("Ba al dakizu zer den organo birlandaketa bat?"; "Eritutako organo baten ordez sano den bat jartzeari birlandaketa deitzen zaio"); eta 4, landareez ari: Ingurua/LH ("basoaren birlandaketa"), NPAO 1994, J. Errekondo 2.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

birlandaketa : AB50 1 (repoblación); HiztEn (birlandatzearen ekintza eta ondorioa); Euskalterm 2 (replantación; trasplante); birlandapen : AB38 3 (repoblación 1, transplante 2); birlandatze : AB38 2 (repoblación forestal; transplante); HiztEn (birlandaketa. Birlandatze-lana); LurE (birlandatu aditzaren aditz izena); Euskalterm 1 (enbrioi-birlandatze: trasplante de embriones) // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec.

Sektore jakin bateko informazioa

Admin. eremukoak: birlandaketa : AdminEL (zuhaitz-/bir/landaketa: repoblación forestal); AgAld hitz-bilduma (repoblación forestal).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegietakoak: birlandaketa : HiruMila (trasplante); Casve EF (transplantation); birlandatze : EuskHizt (birlandatu ad.-aren aditz izena; iz. birlandatze lana. Bihotz birlandatzeak); HiruMila (1 acción de transplantar; 2 transplante; enbrioi-birlandatzea: transplante de embriones); PMuj DVC (bir-landatze: 1 trasplante; 2 repoblación, replantación) // Ez ditugu aurkitu ap. ElhHizt; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; XarHizt; HaizeG BF; DRA.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Ondoko erabilerak argituko du formen arteko lehia

birlandatze aski izan litekeela aipatu da, nahiz birlandaketa den erabiliena, esku arteko datuetan.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-tze.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E116]: 'Nik sartuko nuke, hala ere, lekukotasun gehiago baitu ('birlandapen' ere ageri da). Zuek ikusi'.

 - Erabakia: Erabakia (2005-06-24): 'sartu'.

birmoldaketa
iz. Birmoldatzea. Senatuko presidente berriak erakundearen birmoldaketa aldarrikatu zuen.

Aztergaia: birmoldaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau56
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-01-13 Lantaldeak besterik gabe onartua
birnahasketa
iz. mus. Birnahastea. Fermin Muguruzaren kantuen birnahasketak egin ditugu. Lady Gagak birnahasketa disko bat eta zuzeneko DVDa kaleratuko ditu, maiatzean.

Aztergaia: birnahasketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z7:HBL 2014-07-22 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LBeh (2014-04-03): birnahasketa 54, EiTB (adib.: “Aniztasuna da disko berriaren ezaugarri nagusia eta aniztasun horren erakusgarri dira lan horretan bildu dituzten bi birnahasketak eta Gorka Merchan zinema-zuzendari donostiarraren La casa de mi padre filmerako osatutako "Ispilua" abestia”, “Musika-ekoizle britainiar ezagunak The Rolling Stones, U2, JustinTimberlake, Muse, New Order eta beste artista eta talde garrantzitsuaskoren birnahasketak egin ditu”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: birnahasketa 1, Berria (“Andonis Foniadakisek sortutako lan honek Bachen musika korala du oinarri, eta bertan San Juan eta San Mateoren Pasioetako koroak entzuten ditugu, haien birnahasketekin egindako pasarte abstraktu batzuekin batera”).

Bestelakoak
Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

Lantaldeak birnahasi forma (2013-09-10) baztertua: “hedatu gabea da”.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da musika arlorako. Sartzekoa da, bide batez, birnahasi aditza ere.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Mus.

bonbaketa
iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bonbaketa-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bonbardaketa; bonbardatze].

Aztergaia: bonbaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:22 1998-06-10 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh28 2020-03-10 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez da jaso bonbaketa, bonbardari formarik; ager. banakoak dira bombardeo (Vill Jaink: "Zer dela ta Apologetika-bombardeo au?, esango duzu menturaz"); bonbardero (Salav: "Urkiolan geundela, etortzen ziran emezortzi aideplano bombarderoak [...]") eta, OEH argitaratuan, bonbardamendu (Lf ELit: "Bonbardamendua hastean Aita Blas bi lagunekin zen eta hirurak otoitzari lotu zitzaizkon bere alde").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira bonbardaketa 1 (UnescoAlb 1990); bonbardamendu 1 (Herria 1969); bonbardari 1 (Gabai/8); bonbardeo 7 (F. Olariaga 5, G. Nazabal, P. Iparragirre); bonbardero 4 (J.L. Aramendi 2, M. Legasse, Ijitoaren "poleoiak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bonbaketa : AB50 1; bonbaketari : HiztEn (hegazkina / soldadua); bonbardaketa : HiztEn, LurE, Euskalterm 4 (hauetan aire bonbardaketa, bonbardaketa elektroniko, elektroi-bonbardaketazko soldadura); bonbardamendu : AB38 1; bonbardatzaile : DFrec 1; bonbardatze : LurE; bonbardeaketa : AB38 1; bonbardeo : DFrec 4, AB38 1, AB50 5 (hauetan bat hitz bonbardeo); bonbardero : AB50 1; bonbazketa : AB38 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegiak: a) bonbardaketa : HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Casve EF eta PMuj DVC: bonba-eraso (bombardeo), bonbaketa (bombardeo) b) 'bombardero' adierako beste hauek: bonbakari : PMuj DVC (bombardero); bonbaketari : ElhHizt (1 bombardero (soldado); 2 (avión) bombardero), PMuj DVC (bombardero); bonbardari : HiruMila (iz. bombardero) // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdaretako formak

Erdal bombardeo, bonbardero / bombardement, bombardier formen ordainak: HiruMila: bonbardaketa / bonbaketari, bonbardari // ElhHizt: 1 bonbardaketa; 2 (fig.) bonbardaketa, eraso / bonbaketari, bonba-jaurtitzaile // Casve FE: bunbardatze / bunbardabiu, bunba-hegazkin // HaizeG FB: bonbardamendu / ø // T-L LBF: bonbardamendu / ø // PMuj DCV: bonba eraso, bonbaketa / ø // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Azkue Aurkibidea.

bonbaketa iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bonbaketa-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bonbardaketa; bonbardamendu; bonbardatze].

bonbaketa 26; bonbardaketa 1725.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bonbaketa 12; bonbardaketa 386.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Forma erregularra edo paradigmaren araberakoa da hobestekoa

bonbardatu arautuaren eratorri erregularrak hobetsi dira.

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Forma gomendatuak nagusi badira ere, oraindik ageri dira batzuen batzuk. Hala ere, bonbardamendu forma hobetsitakoetatik kentzekoa izan liteke, corpusetan agerraldi bakar bat ere ez duenez.

Informazio osagarria
Eratorri-konposatu baztertuaren ordaina

Ik. bonbardaketa, bonbardamendu, bonbardatze.

bonbardaketa
iz. Bonbardatzea. Egunero izaten ziren bonbardaketak. Gernikako bonbardaketaren ostean, erbestera joan beharra izan zuen.

Aztergaia: bonbardaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-06-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-mendu/-tze.

bortxaketa
iz. Bortxatzea, bereziki emakume bat. Hamar bortxaketaz salatua. Lapurretak eta bortxaketak.

Aztergaia: bortxaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau58
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-01-13 Lantaldeak besterik gabe onartua
botere banaketa, botere-banaketa
iz. Estatu bateko funtzio nagusien banaketa, funtzio bakoitza erakunde publiko bati esleitzen diona. Demokrazian ezinbestekoa da botere-banaketa.
bozketa
iz. Bozkatzea, botoa ematea. Oposiziokoek ez dute bozketan parte hartu.

Aztergaia: bozketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau58
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
buruketa
1 iz. Gogoeta, hausnarketa.
2 iz. mat. Problema.

Aztergaia: buruketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau58
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-01-13 Lantaldeak besterik gabe onartua
dastaketa
iz. Dastatzea. Ik. dasta 1. Sagardotegietako bizimodua erakutsiz, bi dastaketa ikastaro ere eginen dituzte. 12 euroko sarrera erosita, azokan erakusten diren produktuak dastatzeko eta ardo dastaketa batean parte hartzeko aukera izango da.

Aztergaia: dastaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2013-09-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LBeh (2013-06-10): dastaketa 350: Deia, Consumer 28, Berria 23, EiTB 90, Argia, DiarioVasco 207.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: dastaketa 13: Berria 8, Herria, Joan Mari Lekuona, Pako Aristi, Unai Iturriaga, Elizen arteko Biblia.

Bestelakoak
Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

dastatze arautua.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Eratorri egokia da, eta dastatze arautuarekin batera onartzekoa.

desagerketa
iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, desagerketa-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. desagerpen; desagertze].

Aztergaia: desagerketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:25 1998-09-08 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh111 2020-03-10 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu desagerketa, desagerpen, desagertze formarik aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira guztiak: desagerketa 7 (M. Pagola, M. Gartzia 2, I. Zaldua, Egin 1989, Herria 2000 Eliza 1988); desagerpen 17 (J. Sudupe, Gipuzkoako geografia, I. Irazabalbeitia, K. Altonaga, NZ/BBB1, J.A. Fernandez 2, I. Uria, V. Cortes, J. Sudupe, M. Aizpurua, J.A. Berriotxoa, A. Martinez 2, KultUrtekaria 1989, A. Albisu, Hemen 1986); desagertze 8 (N. Azurmendi, NZ/BBB1 3, Zinetika eta "desagertze-abiadura" 2; Hemen 1989 "desagertze bide").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

desagerketa : AB38 1, AB50 2; desagerpen : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 3 (hauetan udalerri-d.); desagertze : DFrec 9, AB38 1, AB50 2, LurE, Euskalterm 3.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

desagerpen : ElhHizt, HiruMila; desagertze : EuskHizt, HiruMila. Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

desagerketa iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, desagerketa-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. desagerpen; desagertze].

desagerketa 111; desagerpen 1148.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

desagerketa 46; desagerpen 108.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Ez da osaera okerrekoa, baina oraindik erabiltzen denez, debekua mantentzekoa izan liteke.

Informazio osagarria
Oraingoz bakarra aski da

Ik. desagerpen, desagertze.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-tze.

desbideraketa
iz. Desbideratzea. Belodromo baten eraikuntzan izan den 50 milioi euroren ustezko desbideraketa ikertzen ari dira.

Aztergaia: desbideraketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:010 2002-11-13 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

desbideraketa 10: N. Balluerka ("Desbideraketak aberrazio gisa kontsideraturik egongo lirateke ezen, onetsiak izan arren, ustegabekoak edo eustazpi idiosinkrasikodunak zirela"), A. Aldezabal ("Zonalde honetara Oñatitik Arantzazura doan errepide berberetik iris daiteke, Araotz herrira daraman desbideraketa hartuz"), J.M. Barandiaran ("Sinkrotroi-erradiazioa magnetoen bidez elektroi edo positroi oso arinen desbideraketak sorturikoa da"), Kalkulua 2 ("Balezta batean karga baten oszilazioak aztertuz, oreka-posizioarekiko y desbideraketaren formula denboraren funtzio bezala lortzen dugu", "Honekin desbideraketa gehitzen duten t-ren balioak zeintzuk diren etab. ikus dezakegu"), BAO 1992 ("Gernikatik Lekeitiorako 6.212. eskualde errepidea, Santimamiñeko Kobetaraino, Baselizaraino, doan desbideraketa, San Migel Gailurreko maldak, artadiaren aldera, aurreko errepideko, 6.212, bidegurutzearekin lotzen den Berrenerrotako larreekin gurutzatzean zehazten duen marrari jarraituz, harek Laidako hondartzara doalarik, eta beroni jarraituz, hondartzaraino bertoraino"), J.K. Igerabide ("Desbideraketa horrek sortzen duen zuloa zenbat eta handiagoa izan, orduan eta ezuste eta zorabio handiagoa sortzen da haurrarengan, orduan eta zorrozkiago akuilatzen da irudimena"), P. Aristi ("Frantziskaren helburuetan azarearen esku dirudien desbideraketa honen ondoren, ezer gutxi dakigu beraz ia berrogeita lau urtez"), J.A. Urbeltz ("kantineren 'desbideraketa' bat majoretteak izan daitezke"), A. Irigoien ("Arte burgesaren adierazpen gainbeherakoa iruditzen zait, jendeak artistarengandik hartzea espero duen artearen desbideraketa... idatzi zion 1952an Antonio Rodriguez adiskideari"); desbiderapen 4: UZEI ("Atmosferako mugimenduen ekuazioentzat ebazpen hurbildu bat lortzeko, egoera geldikor bati desbiderapen #mdash#perturbazio#mdash# txiki bat gainezartzen dion metodoa"), M. Navarro ("Merkataritzaren sorrera orduan ere gertatuko litzateke, eta ez luke, ostera, merkataritzaren desbiderapenik sorteraziko"), Goli ("Hazkurea eta mina nabaritzen hasi aurretik ere nolabaiteko desbiderapena somatzen hasia hintzen, gorotz-zeppelinak zuzen eta artez erori beharrean, beste zulo berriren bila ahalegintzen ari balira bezala"), Rol sexualak ("Oro har, desbiderapena gizarteak orokorrean zilegiztatzen ez dituen ereduetara jotzen duten pertsonak dira, talde marginal batek eratu ohi dituen ereduetara zuzenduta daudenak"); desbideratze 7: J. Apalategi ("Beren desbideratze politikoa berehala kastigatuko litzateke auzoko "arrazoizkoren" batek inbasioz menperatuaz"), DBLexik ("LEF batzordeak erator-atzizkien inguruko zalantza eta desbideratzeak aztertzen ditu"), J. Otaegi ("Beraz, zeharka, zeru zola, adjetiboaren desbideratzea gauzatuz bi izariak jasotzen dituela, anbiguotasuna jasoz"), J. Etxeberria 3 ("Hemendik bi urte barru beste bat egitea espero da, non urte hauetako desbideratze txikiak zuzenduta azalduko diren", "Kasu honetan, adibideko datuekin: batezbestekoa 72 eta desbideratze tipikoa 9", "Noski!, talde bien desbideratze tipikoak oso antzekoak dira"), Estratega Game ("Baina orain badauzkazu datu erreal eta zehatzak, eta hauek aztertzea eta aurreikusi zenituenekin konparatzea komeni zaizu desbideratzearen zergatiak aurkitu ahal izateko"); desbiderazio 1, K. Busturia ("hauxe da urre-meagintza duten herrialdeetan gertatzen dena, ildo honetan, munduarentzat, oro har, gehienezko desbiderazioa ia hutsaren hurrengoa izan arren").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

desbideraketa : HiztEn, LurE; desbiderapen : Euskalterm 33; desbideratze : DFrec 1 ("honela desbideratze burokratiko hierarkhizagarri edo erdirakoi guztiak kontrolatzeko"); desbideratze : LurE, Euskalterm 9; desbiderazio : AB50 2 // Ez dugu aukitu ap. AB38.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

desbideraketa : HiruMila, EskolaHE; desbideratze : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu baztertzekoa da, lehiakide hedatuagoa duenez

desbiderapen eta desbideratze aski direlakoan, nahiz ez diren erabilienak.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-tze.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: "desbideraketa: hitz hau saihesteko arrazoirik ez dago, proposatzen diren -pen eta -tze horiek baino erabiliagoa da eta. Horiek bultzatu nahi izateak ez du esan nahi, jadanik bidea egina daukatenak saihestu behar ditugunik".

 - [E116]: "bat nator XKrekin, eta zerrendan onartu egingo nuke desbideraketa; beste hainbatetan egin dugun bezala, hobe dugu kasu hau ere idazleen esku uztea, forma bat ongi gailendu arte besteak gaitzetsi gabe".

 - Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "onartu eta sartu -keta osaerakoa ere (soil-soila eman, oharra ezabatuz)".

deskonposaketa
1 iz. fis., kim. Osagaietan banatzea. Ik. deskonposizio.
2 iz. mat. Gaietan banatzea. Polinomio baten deskonposaketa.

Aztergaia: deskonposaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:16 1998-09-08 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

deskonposaketa 19 aldiz ageri da: Elhuyar, I. Irazabalbeitia, J. Duoandikoetxea, M. Aramendi, M. Etxaide 2 eta "deskonposaketa-prozeso", Baga-bigaMat 5, Zientzia eta teknika 1986, Zinetika 3, Zibilizazioa, Saioka/7, OinEntz/5: "deskonposaketa organismo"; deskonposatu 28 aldiz: I. Zuazo 3, M. Etxaide 3, M. Murua 2, Zinetika 2, I. Irazabalbeitia, A. Sagarna, EuskararenProgr, M. Aramendi 3, HezkSaila 1984, NZ 3, BiziJator, K. Fernandez 3, X. Kintana, K. Navarro 2; deskonposatze behin (M. Etxaide: deskonposatze-erraztasun); deskonposatzaile 4 aldiz: M. Etxaide, NZ/BB1 3; deskonposizio 4 aldiz: J. Iturbe, Zinetika, HezkSaila 1984, UZEI.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

deskonposaketa : AB38 19, HiztEn; deskonposatu : DFrec 3, AB38 14, HiztEn, LurE, Euskalterm 4 (eta deskonposaezin, deskonposaezintasun, deskonposagarri, deskonposakin bana); deskonposatzaile : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 1; deskonposatze : AB38 1, LurE; desonposizio : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 10. Ez dugu aurkitu ap. AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

deskonposaketa : HiruMila, ElhHizt; deskonposatu : EuskHizt, HiruMila (eta deskonposaezin, deskonposagarri), ElhHizt (eta deskonposakin, deskonposatzaile), EskolaHE; deskonposatze : EuskHizt, EskolaHE; deskonposizio : HiruMila, ElhHizt. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu baztertzekoa da, lehiakide hedatuagoa duenez

deskonposizio eta deskonposatze baino erabiliagoa da; hala ere, lantaldeak egokiagotzat dauzka bi hauek, jokabide orokorrari hauek dagozkiolakoan.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-zio/-tze.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: "deskonposaketa: hitz hau saihesteko arrazoirik ez dago, proposatzen diren -pen eta -tze horiek baino erabiliagoa da eta. Horiek bultzatu nahi izateak ez du esan nahi, jadanik bidea egina daukatenak saihestu behar ditugunik"

 - [E103]: "kendu hau"

 - [E116]: "nik onartu egingo nuke, eta idazleek erabaki dezatela zein indartu nahi duten. PX-ren baimenarekin, ondoko deskonposatu, deskonposatzaile, deskonposatze eta deskonposizio ere onartzekoak dira, horiek baitarabiltzate, txostenean ikusten denez, Fis. eta Mat. eremuetan. Eremu-markak erantsiko nizkieke, baina ez nuke adierarik emango, euskara-euskara hiztegia landu arte (deskonposizio-ren adieretan 'beherakoa' ere jartzea, adibidez, uste dut ez dela zuzena, gaztelaniaren kontua baita hori, baina ez frantsesarena). Nire proposamena: "deskonposaketa iz. Fis., Mat.", "deskonposatu, deskonposa, deskonposatzen. da/du ad. Fis., Mat.", "deskonposatzaile iz. Fis.", "deskonposatze iz. Fis., Mat.", "deskonposizio iz. Fis., Mat.".

 - Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "Ok (baina, ondokoei bezala, eremuen marketan Kim. gehituz) : deskonposaketa iz. Fis., Kim., Mat.".

Orrialde guztiak:
 

Azkue Biblioteka eta Artxiboa

ORDUTEGIA
9:00 - 14:00

Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.