Euskara eskuz esku
18. araua. Ordinalen eta banatzaileen idazkera
- Arau honek zenbaki ordinalen eta banatzaileen idazkera azaltzen du.
- Ordinalak:
- Zenbaki ordinalak lortzeko, zenbaki kardinalei, letraz idazten direlarik, -garren atzizkia eransten zaie: laugarren, seigarren.
- Aparteko kasua bat zenbakiarekin agertzen zaigu, ez baitu beste zenbakien logika segitzen. Hain zuzen, soilik delarik, lehen bihurtzen da; aldiz, beste zenbaki bat osatzen duelarik, batgarren erabiliko da eta ez lehen, *hogeita lehen.
- Bestalde, bost zenbakiaren kasuan, bosgarren idatziko da eta ez *bostgarren. Printzipio berari jarraikiz, Iparraldean erabiltzen den bortz formak borzgarren emanen du.
- Beste posibilitate bat -garren atzizkiaren ordez, puntu bat erabiltzea da, bai erromatar zenbakiekin bai arabiar zenbakiekin. Orduan, hogeigarren mendea idatzi ordez, beste molde bat ondokoa izan daiteke: XX. mendea. Berdin, bigarren etxea idatz daiteke honela: 2. etxea.
- Galderetan, zenbatgarren erabiliko da.
|
Zenbakia |
Ordinalaren bi idazkerak |
|
|---|---|---|
|
letretan |
zifretan |
|
|
1 |
lehen |
1. |
|
2 |
bigarren |
2. |
|
3 |
hirugarren |
3. |
|
5 |
bosgarren |
5. |
|
21 |
hogeita batgarren |
21. |
|
22 |
hogeita bigarren |
22. |
|
23 |
hogeita hirugarren |
23. |
|
25 |
hogeita bosgarren |
25. |
- Banatzaileak:
- Banatzaileak sortzen dira zenbaki ordinalei -na atzizkia juntatuz: bana, bina, hiruna, hamarna
- Euskaltzaindiak, zenbakia bokalez bukatzen denean, Iparraldeko tradizioko -ra erabilera ere onartzen du: bira (baina hiruna, launa), bosra, seira, zazpira, zortzira, bederatzira, etab.
- Iparraldean erabilia den forma bat bedera da (edo bedera), banaren baliokidea dena: Bakoitzari ogi bedera eman diote.
Idazkera zuzenak
bosgarren edo borzgarren
bedera, bina edo bira, hiruna, launa, bosna edo bosra, seina edo seira, eta abar.
Idazkera okerrak
*hogeita lehen, *bostgarren, *bortzgarren
*batna, *bostna
*hirura, *laura, *bostra
Euskaltzaindiaren araua
18. arau osoa ikusiAzkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
