(gral.; Lcc, Mic, SP, Urt II 160, Ht VocGr , Lecl, Arch VocGr , Dv, H, A DBols , Zam Voc);
basurda (V-gip, G-nav);
basaurde (V, G; Urt II 324, HtVocGr 421, Lar, Añ, H);
basaorde (VP 92v); basaurdaRef.:
Bon-Ond 142; VocPir 401; A (basurde, basaurde); Lrq; EAEL 90 y 91; Iz ArOñ (basaurde), Als (basurda), Ulz ; Etxba Eib (basurdia); CEEN 1971, 326; Elexp Berg (basurda). Jabalí."Jabalí puerco"y "puerco jabalí" Lcc."Jabalí <jaueli>"Mic.
"Porc sanglier"SP.
"Aper"Urt II 160.
v. basatxerri. Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur. La forma basaurde es más usada por los meridionales, y domina hasta mediados del s. XIX; a partir de dicha época su uso disminuye.
Nola basurdeek hortzak hortzez igurtzen baitituzte eta garbitzen. SPPhil 180 (He 182 bas-urdek).
Ale galduak dijoaz ganadu belzen ortzetara ta anima gaistoak infernuko basurde gogorretara. MbIArg I 205.
Artu bear dira ta ill azeri txikitxo animako maasti ederra gutxika galtzen duteenak, ez da asko basaurde zatarrak iltzea. MgCC 234.
Eizari edo kazadore batek jarraituten deutsa basaurdiari. MgCO 45.
Basaurde, eper, edo ollagorren eizara. MgPAb 105.
Basaurdia, basoko urde edo txarrija, ta izurdia, itxasokua. Ib. 175.
Bere mastian kalteok egiten baditu infernuko basaurde onek. AñMisE 105.
Adiñ andiak dakar / indarren galtzea, / basurde ori berriz / da guztiz gaztea. ItFab 155.
Basaurdeak ugari dira txit Gipuzkoako baso ta mendietan. IztC 194.
Lehoiñaren ihizia / Ezta ez hegastin ttikia; / Baiñan edo basurdea / edo orkatz har edo emea. Gy 108.
Beren tronpetak basoan jo, zakurrak bota, eta zenbait basurde edo basauntz eraiki zituzten. ArrGB 101.
Kara iguala du aurrian ta atzian, / basurdia dirudi zutik jartzian. Xe 297.
Nik diot diborza lege bat balin bada, ez dela ona giristinoentzat, bainan izaitekotz dela basa urde eta urdesentzat. ElsbFram 159.
Onek basaurdak legez / erri guztietan / arto-gariak daukaz / inon soloetan. AzcPB 112.
Koba-zuluetatik urteniko basaurdeak. ItzAzald 6.
Basurdeentzat etzan lekua makala. AgAL 23.
( s. XX)Bazkari hartan baginuen basa-urdekia, ez bezperan edo bezperagoan hila izatu zen basa-urde batetik. Prop 1903, 152.
Hotarik [otsoetarik] ikusten diuk zenbeit bakar, hor ziek basurdiak bezala, edo gehixago. JEBur 121s.
Bai, goialdeko basurdeak baño geiagotan agertzen dira baserrietara urietako zakur amorratuak. AgG 65.
Hartz, azeri, basurde, otso, basa behor, / Gorde dira guziak, haundi eta kozkor. Ox 130.
Garai artako aien abarkak / ziran basurde-larruak. TxB II 113.
Arbolaren azpian / basurde bat gaitza. Etcham 146.
Basa-urdearekin / eginik gudua. Ib. 148.
Sasitik aizatzen den basurdea alaxe dabil muñoz muño Olimpo beltzean. OrMi 53.
Basurdearen antzera zittuzan agiñak. Otx 11.
Eiztariak basurde-zantzua du joa, / erritik etor daiten laguntza aundigoa. OrEus 131.
Baña Gatzaga aldian eta Aizkorriko basuetan otsuak, basurdak eta bestelango priztiok urritu ziranian, nora-ezian gelditu ziran. SMZirik 86.
Gorbean euken txarria artuta, / basurdia ei zan beraren aita. BEnbNereA 46.
Basurde anker eta okerrenak ere iges egin bear izaten din eiztari on baten ondotik. EstonIz 50.
Igo ñuan aritz baten gaiñera eta ikusi nittuan bi basurde nere aldera etozela. AndAUzta 93.
Eta zaurittutako basurda asarre bat bezela, aindu zan Saloi nausira bene-benetako kulpadunaren billa. EtxbaIbilt 489.
Basurde bat hiltzea ote da hoin gaitza?XaOdol 256.
Basa-urdiak gozatze'ituzte / ederki beren ezpaiñak. UztSas 287.
Badiagü basurde eta hartz, / basahüntz eta orkhatz franko. CasveSGrazi 58.
Basurdeak bañatzen ziran loidi batean. AZink 159.
Txakur laster eta basurde sendoaren arteko borrokari begira. MEIG I 177.
v. tbn. Zab Gabon 85. Noe 115. Lh Yol 22. Arzdi LEItz 85. Zub 82. MendaroTx 212. Anab Usauri 116. JMB ELG 49. Arti MaldanB 196. BasoM 82. Basaurde: VMg 17. Zav Fab RIEV 1909, 29. NEtx LBB 92.
azpiadiera-1.1
basaurde (A). (Aplicado a personas)."(V, Añ), montaraz"A (pero no lo encontramos en el dic.de Añibarro). Cf. Etxba Eib: "Gure mendixetan gastau ziran basurdak, baña ez kalian". Zozolistuak euren basurdekin naste, / noz eingo ete yuek beste onenbeste?Enb 147.
Are, fuera hemendik, basurdeak ez bertzeak!LfMurtuts 8.
azpisarrera-1
BASURDE-AZPI.
"(S), cuissot de sanglier" Lh.
azpisarrera-2
BASURDE EME.
"Jabalina, basaurde emea" Lar.
azpisarrera-3
BASURDEKAN.
"(S-saug), à la chasse du sanglier" Lh. v. infra BASURDETAN.
azpisarrera-4
BASURDE-LEKU.
Lugar lleno de jabalíes. Ezker aldean, goitian, leenago basurdeleku izaniko Otaio mendia, Izpazter elizateazko mugarri izugarria. ErkiagArran 11.
azpisarrera-5
BASURDE-SALDO.
"(S-saug), troupe de sangliers" Lh.
azpisarrera-6
BASURDETAN.
A la caza del jabalí. Eta, zu basurdetan / zabiltzan artean, / bakarrik banaukazu / sareen aldean. ItFab 194.
Euskalerriko basauritarrak oraindik otsotan eta basurdetan, aztu gabe, darabilkite. JMBELG 41s.
Joan giñan lenengo beste mendi batera, nere semea-ta basa-urdetan an izaten zirala-ta. UztSas 347.
Oiek basurdetan eta basauntzetan ibiltzen ziran. BasoM 82.
azpisarrera-7
BASURDETARA.
A la caza del jabalí. Aldian basurdetara, aldian perira edo amorrai arrapatzera. JAzpiroz 81.