Harremana

    OEH - Bilaketa

    2973 emaitza odol bilaketarentzat

    Sarrera buruan (129)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    odol.
    tradizioa
    Tr. En textos meridionales de carácter popular es frecuente su empleo en plural (v. p. ej. Xenpelar 323, PE 82, AzpPr 51, Moc Damu 32, Noe 63, Tx B I 242, Uzt Sas 32).
    sense-1
    1. (gral.; Lcc, Mic 9r, SP, Deen II 126 <vodala> y III 6 <udula>, Urt I 99, Ht VocGr , Lar, Añ, Izt 4v, Lecl, Arch VocGr , VocBN , Gèze, Dv, H, VocB , Zam Voc ). Ref.: VocPir 202; Bon-Ond 139; A; Lrq; Iz ArOñ , Als (neskí), Ulz ; Etxba Eib ; Elexp Berg ; Gte Erd 230, 258.
    Sangre; sangre vertida. "Odol gatzatua, sang figé" SP (cf. infra ODOL SENDO). "Sangrar, abrir la vena [...] odola atera" Lar. "Sangrar, arrojar sangre, odola jario" Añ. Tr. De uso general en todas las épocas y dialectos. En DFrec hay 232 ejs.
    [Zure iabe handiari] orotarik lariola odol preziatuia. E 31. Eta zen haren izerdia odol xorta gatzatu lurrera erorten diradenak bezala. Lç Lc 22, 44 (tbn. odol en todas las demás versiones). Nahi duzue gure gainera erekharri gizon horren odola. Lç Act 5, 28. Pelikanoak amorioz / umeak dagianean, / bere odolaz mantenitzen dau. Lazarraga (B), 1184vb. Odol bear bagea agirtuko da egia eurea. RS 208. Birjina Andre dena Mariaren sabelean aren odol garbias eta sanduas formatu zuen aurraren gorputz bat. Ber Doc 105r. Zauri handietarik zen / hurran odolez hustu. EZ Noel 97. Barberek buruko zaurietan lehenik haragia aldaratzen dute [...] bitartean odol ustelik geldi eztadin. Ax 336 (V 223). Ezarri eban bere odol preziosoa gure erredenziñoen prezio gaiti. Cap 145. Gero biharamunean odola atherako diozue mihi azpitik edo sudurretarik. Mong 587. Jesüs Kristen saihetsetik elkhi diren odol eta hur haiek. Bp II 51. Ixuri izan zeban bere odol preziosoa. OA 33. Bere odolak agerretan dau / ariman daukan larriia. Urqz 82. Jesu Kristoren odola zuen eskuetan ta zuen kargura dago. Cb Eg II 6. Nabothen odola zakhurrek limikatu duten lekhu huntan berean. Lg I 361. Dü bihotza haiñ tinko herxatzen non odola igarain ezinez flakatürik beitago. Egiat 249. Emáteko bizia ta odóla Jangoikoagátik. LE Prog 102. Zure gorputza gure ogi, / edari zure odola. Monho 128. Atsuaren odolak diadar egingo dau. Mg PAb 81. Odol tantak dariozala. Añ EL1 183. Tranpiaz eta engañuaz pobreen odola txupatzen due. Gco II 33. Gizonaren odola ixurtzen duan edozeñen odola ixuriko da. AA II 104. Bildots bati odola khentzen, uso bat imolatzen. Jaur 360. Biak beren odolarekin bizitza sillatu zuten. Lard 533. Aren odolak ibilli biar dau guriak legez gorputz guztitik. Ur Dial 24. Odol guziyak ixuri zituen / denak salbatutziagatik. Xe 323. [Yudukeriak] Frantziari behar dakola khendu odola, erran nahi baita [...] onthasun guziak. Elsb Fram 156. Prest nizala, behar balitz, ene odolaren eta biziaren khostüz, ene fediaren aithortzera. Ip Hil 228. Mihia luzatua, hunen axaletik lantxurdan odolaren bafada bazoakolarik [zakurrari] . JE Bur 62. Aotik odola dariola ipiñi du nere illobea! Ag G 276. Zaldi hil, karrosa xehakatu, odol istil, etxe herrautsien artean. StPierre 16. Ijitoko lur-ondarra odolez asetzen ikusirik negok. Or Mi 94. Odol gorrijaz eskubak / ezin daikezuz orbandu. Laux AB 67. Odola ibaika ixuri eban [Prantziako matxiñadeak] . Eguzk GizAuz 17. Odolaren eragiterik gabe igituko bailiran. Etxde JJ 77. [Infirmiertsak] pikura emaiten, odol hartzen eta holako. JEtchep 99s. Baiña agura orren zorriak, bigunegiak, nire odolak ase dagizan. Erkiag BatB 115. Zerria seko geldittu bertan, euli baten odolik atea biño len . (AN-gip). PPer FLV 1987, 190. Egunean hiru aldiz mainuak eman, ura odolaren trenpean. Etchebarne 58. Bidean odola botatzen omen zuten. BBarand 56. Odola atera eta bere analisia egitera. Gerrika 268. Cassiok ongi daki odolak odola eskatzen duela. MIH 315.
    sense-2
    2. (Añ, Dv). (Fig.). Raza, casta, linaje. "Linaje, estirpe" Añ. "Gure odolekoa zare, vous êtes de notre sang, notre parent" Dv. Cf. odoleko, ODOL HANDIKO, ODOL GARBIKO, etc.
    Eta egin ukhan du natura humano guzia odol batetarik. Lç Act 17, 26 (TB odol). Eta Danen odoletik argira da ilkhiren. EZ Man I 65. Haren odolaren ume izan. SP Phil 403 (He 407 bere odoleko ume). Inmortal zela [Alexandre], Ienko handien arrazatik eta odoletik. Tt Onsa 15. Dabiden odol nobletik / ethorri den Erregea. Gç 65. Mundu guztian eztelarik Eskualduna baino jendaki [...] odol hobeagotakorik. ES 399. Emen ez dakigula odol onaren berri. Lar Cor 153. Izandu da España [...] Austriko odolekoena. Mb IArg I 342. Ukho bezala egiten diotenak odolari, ez dutenak batere damurik bere umeen heriotzeaz. Lg I 222. Odol nobletik sorthü dela. Egiat 261. Bijak badira odol bardinekuak, gitxi gora beera euki bardinekuak. fB Ic III 334. Odol au [Judas patriarkarena] autu zuan Jaunak mundura etortzeko. AA I 420. Zeruko Errege gandik jaijuak gara, bere odola daukagu, eta kasta erriala gara. Astar II 253. Odol onetako [= Leviren odoleko] guziak santutuak zirala. Lard 93. Eta emanen darotzuet zuri eta zure odolekoei zure erromeriako lurra. Dv Gen 17, 8 (Urt, Bibl ondore, Ur, Ol jatorri, Ker, BiblE ondorengo). Bethi ohorezki bizitzea zure odolari eman zaion bezala. Laph 20. Oso gordetan odol, oitura, / ta izket añ miragarria. AB AmaE 50. Dabiten odoletik elkhitzen ziren. Ip Hil 13. Judasen odoletikako erregerik gabe. Jnn SBi 9. Bere abizen ta aundiki-odola ta bere jakituria iñori bez agertu. Belaus Andoni 8. Odol beretik sortu semeak. Ox 162. Geure asaba zarren odola / daukagun arte zanetan. Enb 44. Arbasoen odola garbi idukitzetik. JE Ber 45. Odol-aldatuz ala galtzen da / lênengoen aztarrena. Or Eus 408s. Ez Etxahundar odoleko iñorekin itzik egitea. Etxde JJ 55. Zugandik artu dogu / euskaldun odola. BEnb NereA 264. Euskaldunak (odol bera, itz-bide bera). Ugalde Iltz 22. Eta zure semea berritz buhame, ez odolez, bainan zorrez eta zorriz. Larz Iru 130s. Ikusirikan bere odoletik / datorren bertsolariya. Auspoa 77-78, 256. Ala zeudek Amerikak euskal odolekoz beteak. NEtx LBB 12. Hor zuten beti beren zainetan Jatsuko odola. Ardoy SFran 41. Esango nuke odola bera baino lokarri sendoagoak elkartzen gaituela [euskaldunok] . MIH 147.
    v. tbn. Cb Just 79. Ub 20. Izt C 6. Hb Esk 11. CatS 96. Bv AsL 145. Apaol 110. Elsb Fram 69. Zby RIEV 1908, 416. HU Aurp 196. Ag Kr 187. A Ardi 88. Ill Pill 15. StPierre 30. Lh Yol 33. Barb Sup 147. Zub 57. ABar Goi 15. Iratz 179. Munita 71. Mde HaurB 64. Zerb Azk 14. JEtchep 34. Arti Ipuin 84. Lf in Zait Plat XVI. Ibiñ Virgil 55. Mattin 93. Xa Odol 225. Ataño TxanKan 185.
    sense-3
    3. (V-gip, G-azp; Dv). Ref.: Gketx Loiola; Elexp Berg.
     (Tomado como origen o sede de las pasiones, el carácter, el temperamento). "Odol borthitza du, il est d'un tempérament violent" Dv. "Temperamento, temple, natural. Bai, orren odola lanerakoa izan da" Gketx Loiola. "Norbaitek nerbio gutxi duenean, odolik ez daukala edo odol gutxikoa dela esan ohi da" Elexp Berg. Cf. infra ODOLAK IRAKIN, ODOLAK UR BIHURTU, ODOL BEROKO, ODOL GABEKO, ODOL HOTZEAN, etc.
    Juzgatzen badozu ule onegaz / otzitu jatala niri odola. Lazarraga (B) 1154vb. Baiña gero, zahartzean, odola hotzten hasten zaienean, hasten dira halaber ethorkizunaz orhoitzen. Ax 165 (V 111). Ordian baruraren moienez bridatzen da odola eta mortifikatzen. Tt Arima 63. Árdoan exzésoak [...] gaistatzentú humóreak, itxekitzendú odóla. LE Prog 112. Ardao puska bat edanak [...] gogua alegeretu, odola berotu ta luxurijaren suba biztu eragiten dabena. fB Olg 48. Begiak eta bihotza berehala altxatzen ditu zerurat, eta zaphatzen du, garhaitzen eta ithotzen odolaren mintzoa. Laph 114. Etzeidak odolik berotu. Apaol 26. Berarekiñ batera zeramazkian odol beroa, kemena, indarra, gaztetasuna. Ag G 253. Maizenik [...] emazteak gizona du nahi; bainan ez [...] bere odolaren eztitzeko xedetan. JE Bur 111. Beren odol beroak eta yite suharrak. Zub 121. Odolak azkar berotzen zaizka. Tx B I 242. Zenbait neska ero / odoletan bero, / ezkondu ezkero / ondo izatia espero. Yanzi 216. Aragia ez ezen arraultza ianak ere odola beroarazten dit neri geitxo. Or QA 122 (refiriéndose al impulso sexual). Bañan odola zuri xamarra / duen gizona da ori, / berai tokatzen zaien puskatik / ezpal bat ez da erori. (1954). Auspoa 39, 11. Kaieko seme-alaben odol bero baiña baketsuak. Erkiag Arran 35. Odola zuri motel dutela / kontatzen aitu aiz nun-nai. Auspoa 39, 16. Odol borthitzekoa duk eskualduna, kasko gogorra eta thematsua. Larz Senper 20. Guraso zarren arnas / ta odol sutsua, / zuk dituzu. NEtx LBB 288. Gerra odola ebilkion zanetan. Onaind STeresa 32. Bero neukan bitarte / sasoiko odola, / antxe izango nintzan. Insausti 185. Lan ura izan balitz / aitak beartuta, / danok jarriko giñan / odolak txartuta. Ib. 185 (cf. infra ODOL TXARRA EGIN).
    v. tbn. Afrika 47. HU Aurp 70. EusJok II 171. Etcham 78. MAtx Gazt 98. Ardoy SFran 291. Ayesta 109.
    azpiadiera-3.1
    "Valor, audacia. Odola biar zan friztixa ari jarkitzeko" Etxba Eib. "Odolik-bakua, cobarde. Odolik-bako gizajo bat agertu zan gerrako denboran" Ib. "Odola bia da, hace falta valor. Odola bia da ama oian iltzen da lagunekin afaittara joateko" Elexp Berg.
    Sebastienek bazuen odol bere zainetan [...]; eta hortakotz [...] enperadoreak ezarri zuen bere goardiako soldaduen aintzindari. Jnn SBi 129. Ez dot nik naikua odol ixilleko izen aura agotik ataratzeko. Etxba Ibilt 459. Ez dezatela albotik esan / ez daukagula odolik. Olea 246.
    sense-4
    4. (B ap. A ).
    Morcilla. v. odolki.
    azpisarrera-1
    ODOLA ALDATU.
    "Besten odola aldau, odol-transfusioa egin. Gaizki zeola, baña momentuik txarrena pasa ote zuan, odola besteena aldauta" ZestErret.
    azpisarrera-2
    ODOLA BALIO IZAN (V-ger ap. Ort Voc). Valer mucho, ser muy caro. v. ODOLEAN (b).
    Zoridxoneko gerrie dala ta eztala, gauziek dako presidxue! Odola balidxo dau edozer gauzek! Ort Oroig 124.
    azpisarrera-3
    ODOLA BURURA JOAN. "Odola burura ioanik, le sang lui étant monté à la tête, par une subite colère, par une émotion soudaine" H.
    azpisarrera-4
    ODOLA EKARRI. Hacer sangrar.
    Eta huna nun moxten dakotan kurutzean, odola ekarri artio. Etchebarne 60.
    azpisarrera-5
    ODOLA GAINDITU. Encolerizarse. v. ODOLAK GAINDI EGIN.
    Hiri horietako buru beroek, odola gainditzen zaiotenean, elgarrekin buruz-buruka egiten duten borroka-aldi bat. HU Zez 21.
    azpisarrera-6
    ODOLA IRAKINARAZI. Hacer hervir la sangre, alterar.
    Khen akit aizinetik, / enezanala tenta, / ene korpitzeko odola / eztezanadala heraki erazi hola. Xarlem 647.
    azpisarrera-7
    ODOL-AITORLE. Mártir. Cf. Or MB IX: "Nik ez dut aizatu liburu ontatik martiri; obekixago esan nai bazenu, esazu odol-aitorle, odolez aitorle".
    Nik nere odolez irabazi nitun aleunka neskatxa gazte garbi, siñez-aitorle, odol-aitorle, aur errugabe. Or QA 207.
    azpisarrera-8
    ODOLAK BURUA HARTU.
    a) "Frenético, odolak burua artu" Izt. b) "Diagnóstico vulgar de algo como una congestión cerebral. Odolak burua artuta ill da gaur goizian" Etxba Eib.
    azpisarrera-9
    ODOLAK BURUAN HARTU. "Odolak burun artute, cuando alguien por alguna faena que le hayan hecho está como loco (esto es un decir)" Etxabu Ond 106.
    azpisarrera-10
    ODOLAK BURURA EGIN, ODOLAK BURURAT EGIN. Sufrir una congestión cerebral.
    Mariaño ikharan egon zen egun hartan guzian, odolak bururat eginen othe zionez nausiari. Barb Sup 102.
    azpisarrera-11
    ODOLAK BURURA IGO. Alterarse.
    Eladiren odolak burura igo eben Josetxo ikusi ebanean bera egoan etxean, baña arin ibittu jakan bere biotzikarea. Echta Jos 200. Eladiri odolak burura igo eutsen mutil orregaz [...] berba egin ebanean. Ib. 238.
    azpisarrera-12
    ODOLAK GAINDI EGIN.
    Alterarse. v. ODOLA GAINDITU.
    Eta apezpikua [...] ikusi dueneko, odolak gaindi egiten dio bihotzean. Zerb Ipuinak 665.
    azpisarrera-13
    ODOLAK GALDU.
    Odolak etzaizkio galduko estutu-ta. (AN-larr) 'Oso lasa ta nagia da'. Inza NaEsZarr 765.
    azpisarrera-14
    ODOLAK IRAKIN (SP, que cita a O), ODOLA IRAKITEN JARRI (EGON, etc.). a) Hervir la sangre, alterarse.
    Odolak su baga diraki. RS 146 (tbn., con alguna var., en RIs 66 y O Pr 342; este último traduce como "sang ou parent"). Ezin aztu jat [injurija], odolak irakiten deust ikusijagaz beste baga. Mg CO 69. Odol guztiak irakiñ eta / barrena lertu nayian. PE 83. Odolak irakiten / zaizkit, bada, asi. Moc Damu 32. Bidegabekeri aundia esan edo egitten ba-digu, gure odola irakitten jartzen zaigu. Inza Azalp 146. Odola irakiten zedukeat. Or Mi 24. Iru duro kenduta / odolak irakin. Tx B 179. Erantzun nion biotz oneko / odola irakiten pil-pil. MendaroTx 94. Yeurti eusten destañiek neuken odol apurre irekiten ipiñi eusten. Kk Ab II 50. Ori zala-ta askoren odola irakiten asi. Eguzk GizAuz 17. Ordena txarrak ikusi eta odol guztiyak irakin. Auspoa 95-96, 154. Eztut zure laguntzarik bear, --bota zun Engrazik odolak zirakiola. Etxde JJ 143. Igelen panparroikeriok odola irakiten ipiñi eutsen. Bilbao IpuiB 246. Gaurik ez dut pasatzen / soseguzko lotan, / odola irakitzen / hari zaut zainetan. Mattin 53. Odolak irakiten, gorri-gorri egiñak, beren zer esanak aitu zituztenean, neri eraso zidateken. Ataño TxanKan 156.
    v. tbn. Echta Jos 110. NEtx LBB 43. MMant 84.
    Ez dio sakeleko odolak irakiñen, ez (AN-erro). 'Ez da estutuko, lasaia da'. Inza NaEsZarr 2224. Poltxako odolak irakiñen dik iri (AN-ulz). 'Axolakabeaz esana'. Ib. 1915.
    b) Hacer hervir la sangre, alterar.
    Ez eidazute neri / odolik irakiñ. In Uzt LEG II 319.
    azpisarrera-15
    ODOLAK ITO. "(Mort) d'apoplexie, odolak itho" Foix.
    Doi doiak egin zuen, odolak ithorik, ez baitzen hantxet Kauter gaizoa bere mandotik erori! Barb Sup 170. Alperrik nekatuko gaituk noski, bidean odolak itoko baidigu. Ataño TxanKan 111.
    azpisarrera-16
    ODOLAK JAUZI EGIN. "Odolak iauzi egin zerautan, le sang me sauta, j'éprouvai tout à coup un sentiment d'étonnement, de surprise" H.
    azpisarrera-17
    ODOLAK JO, ODOLAK BURURA JO. Sufrir una congestión cerebral.
    Odolak eiki burura jo. HU Aurp 149. Itsasoan mainhatu-eta luzazegi egon da iguzki saminaren arraio-pean, eta odolak jo du, bertze mundurat zeramala. Herr 29-5-1958, 2.
    azpisarrera-18
    ODOLAK MEHETU. Acobardarse, amilanarse.
    Kulpa aundirik gabe / artutzen ditugu, / odolak meetutzeko / zerbait bear degu. Auspoa 94, 99.
    azpisarrera-19
    ODOLAK MUGITU. Asustarse.
    Len biyotz bero dunai odolak / aguro zaizka mugitzen. Imaz Auspoa 24, 73.
    azpisarrera-20
    ODOLAK UR BIHURTU. Asustarse, helarse la sangre.
    Arriturik begirik / ez niyoten jaso, / odolak ur biyurtu / zitzaizkidan oso. Xe 257. Au aditzian odol guztiyak / ur biurtu zitzaizkian. Otañ 53. Berari buruko uleak be arteztu ta txapela gora goratan yagi ei-yakon, eta odolak ur biurtu ei-yakozan. Akes Ipiñ 32.
    azpisarrera-21
    ODOLAK URTU. Desfallecer.
    Naigabeak niri odolak urtzea nai ez ba duk, Bikendi, zergatik dirudidak ain eder ire zarpillekin? 'Si tu ne veux que la langueur mine mon sang'. Or Mi 26.
    azpisarrera-22
    ODOL-ANAIA. Hermano de sangre, que pertenece a la misma raza.
    Ez litzake eder asarretzea / odol-anaia anaiekin. Or Eus 209.
    azpisarrera-23
    ODOL HANDIKO. Noble, aristócrata.
    Odol handikoak direla dadukaten hemengo jende guzien aintzindariak altxatu zituen bi eskola. Prop 1893, 5. Odol handikoa zen [Armand d'Urtubie de Garro], pindarra zarion. JE Ber 34.
    azpisarrera-24
    ODOLARENA (det.), ODOLENA (det.). "Plétora sanguínea [de las ovejas], odolana (G-goi)" Arin AEF 1955, 111. "Odolana, diagnóstico vernacular de cierto achaque, acaso relacionado con la presión arterial. Odolanakin ogeratu biar izaten dau, urtian bi edo iru bidar" Etxba Eib. "Odólena, la congestión de la sangre" Iz ArOñ.
    azpisarrera-25
    ODOLAREN FLAKEZIA. "Anémie" Foix.
    azpisarrera-26
    ODOLAREN JOBENA (det.). "Odolaren iobena, acceso de sangre (V-m)" A Apend.
    azpisarrera-27
    ODOLAREN PASADA. "Odolan pasaria. Nombre con el que se designaba al malestar general. Quizás gripe. [...] Gure aittazanak sarrittan eukitzen juan, odolan pasaria zala ta, gripian moduko zer bat, gorputzaldi txarra" Elexp Berg. "Odolan pasaria, erisipela porcina" Ib.
    azpisarrera-28
    ODOL-ARRAKA. Sangrando. "Odol arraka dago (AN-gip)" Gte Erd 230 (junto a odola burrustan dario, odola zirriztan dario, etc., de otras zonas).
    azpisarrera-29
    ODOL-ARRASTO. Rastro de sangre.
    Gorputz illen bat, odol-arrasto bat, gizonen gaiztakeria azaltzen duen siñalea. Etxeg EE 1891b, 556. Segitu ziotela odol arrastoari. BBarand 56.
    azpisarrera-30
    ODOL-HARRI (Lar, Hb). "Sanguinaria, piedra como ágata de color de sangre" Lar.
    azpisarrera-31
    ODOL-ATERA. Sangría.
    Axe-bidiak imiñi edo odol-atarea egin edo beste osakaien bat ezarri biar ixango yako. Otx 162.
    azpisarrera-32
    ODOL-ATERATZAILE. Sangrador.
    Bizargin, odolateratzalle ta zauri-osatzallia zarianeti. Mg PAb 51. Odol aterazailliarena edo barberubarena. fB Ic II 190. Billatu ta ekarri, nai ba dozu, ortan jakiña dan gizonen bat. Barberoa, odol ataratzallea, medikua, edozein. Zubk AGuzur 58.
    azpisarrera-33
    ODOL-ATERATZE. Sangría.
    Odol atheratzea, kopatzea, purga uher baten, edari min baten edatea gaitz da. Ax 334s (V 222). Odol atheratzeak ardurako sukharra duenaren gorputzean egiten duen gauza bera. SP Phil 464 (He 470 odola atheratzeak). Iñor osatuten ezpalitz legez odol aterate ta edaari atsitu baga. Mg PAb 84. Ez odolateraterik egin. Ib. 50. Ez baitzen gure artean beste sendabiderik baraua eta odol ateratzea baizik. MEIG II 128.
    azpisarrera-34
    ODOL BATEKO. "Consanguíneo" Añ. Cf. odoleko.
    S. Luis ta S. Estanislaoren aideak odol batekoak egin ziran. Cb Just 11. Egiten gera [...] senide bezela edo odol batekoak Ama Birjinaren Semearekin. Mg CC 218. Beraren oe ta emaztea nire ditudan ezkero, eta semeak ere erkide ta odol bateko bai-nituke. Zait Sof 64.
    azpisarrera-35
    ODOL-BELAR (L, BN-ciz, Sal, S, R-vid; Urt, Hb, Lcq (L), Dv, H, Foix). Ref.: Alth Bot 3, 5 y 7; A; Lh; Lrq (odolbelhar). "Calligonum, [...] odolbelharra" Urt IV 80. "Parietaria" Lcq 148. "Pariétaire" Dv y Lrq. "Capillaire" Dv, Alth Bot 5 y Foix. "Sanguinaria" Mdg 151. "Asplénium, odol belharra" Alth Bot 3. "Doradille" Ib. 7. "Culantrillo, parietaria, sanguinaria" A. "Éclaire, chélidoine (bot.)" Lh. "Rue de muraille (Asplenium ruta muraria)" Zerb GH 1934, 333.
    Odola ema hadi, ahal bahadi. (Odol-belharra) . (BN-mix). Lander Eusk 1926 (II) 60.
    azpisarrera-36
    ODOL BELTZEAN. A sangre fría.
    Ain odol beltzean illarekin, ezer egin izan ez balu bezala. Lard 203.
    azpisarrera-37
    ODOL BEREKO. Consanguíneo. Cf. odoleko.
    Odol bereko haurride bagine bezala. HU Aurp 196. Gizarajua, nitaz txoratua dago; baleki odol berekuak gerala! Ill Pill 15.
    azpisarrerakoSense-37.1
    (Tras gen.).
    Zure odol bereko gare egin / Zure Seme Jesusen odolaz. Zby RIEV 1908, 295.
    azpisarrera-38
    ODOL BEROKO (G-azp, AN-gip-5vill ap. Gte Erd 212). Temperamental, de fuerte carácter. v. odolbero.
    Odol beroko kasta gerala / ezagun du koloriak. Tx B II 171. Urtaindar oiek dira / odol berokoak. Auspoa 84, 114. Odol beroko Azkoitiarra. Auspoa 39, 48. Mutiko odol bero eta bizikoa. Ardoy SFran 66.
    azpisarrerakoSense-38.1
    De temperamiento ardiente.
    Neska eroskuak, / odol berokuak, / orai orlakuak, / gero nolakuak? Yanzi 161.
    azpisarrera-39
    ODOL-BEROTZAILE. Excitante.
    Bigireetako musika ta kanta indezente ta odolberozailiak gaiti. fB Olg 118.
    azpisarrera-40
    ODOL-BERRITZE.
    a) "Hématose" T-L. b) "(G-goi), menstruación" JMB At.
    azpisarrera-41
    ODOL BIZIAN.
    Nere prueba aitortu nai det / eta ain odol bizian. (1960). ELok 434. (que interpreta "indarrean")
    azpisarrera-42
    ODOL BIZIKO. De temperamento vivo.
    Mutiko odol bero eta bizikoa. Ardoy SFran 66.
    azpisarrera-43
    ODOL-BOTATZE. Derramamiento de sangre.
    Ez dago Kristoren Legian alango odol botaterik. Mg CO 226.
    azpisarrera-44
    ODOL-DARIO. Hemorragia. v. ODOL-JARIO.
    Amabi urtetan odoldarijoz leguan emakumia. Arriand Mt 9, 20 (Lç odol iariatze).
    azpisarrera-45
    ODOLEAN.
    a) (Llevar, etc.) en la sangre.
    Pilota maite, arnoa ez hastio, bertsulari famatua eta, ni beldur, kontrabanda odolean. Ox 197. Ez dakit zendako maiteago dutan, halere, Ameriketarako itsasoa. Odolean dut hau. JE Ber 81. Aundizki oiek agintze ori odolean dakarte. NEtx Antz 44. Nik uste odolean zeramala [Gabriela Lohitegik] gaizkiaren kutsua, haren deiturak berak salatzen digunez. Mde Pr 181. Luisek odolean zuela, harek bezala, ardien amodioa. JEtchep 54. Euskalerrian sarri izaten / dira zerbaiten neurketak . / guk odolean daramazkigun / gauzak dira, ez nasketak. Olea 223.
    b) (Ser, estar, pagar) caro. "Aurten tuaxak odolean dira (BN-lab) Broussain" DRA. v. ODOLA BALIO IZAN.
    Sendo ta asmotsu dirau Teresak arturiko erabagian; baiña odolean eta gora aunditan ordaindu bearko.Onaind STeresa 43.
    azpisarrera-46
    ODOL-EDALE. (L ap. A; Dv, H).
    a) Sanguijuela.
    Mendixka haren zolan bada ur bat itxain edo odol edalez bethea. Prop 1884, 40. Yuduak dire [...] sangratzailerik abilenak, uxaran, itxain edo odol edale goseenak. Elsb Fram 157. Odol-edaleak gorphutz gizen bati bezala [lothuak]. Eskual 22-1-1909, 2. Xintximariak edo itxainak, odol-edaleak. Barb Sup 67n. b) Persona sanguinaria, cruel.
    Dezagun hil oraintxe odol-edalea! Arti MaldanB 200.
    azpisarrera-47
    ODOL-EDOSKITZAILE (H; -zale H; -edoskile Lh). Sanguijuela.
    azpisarrera-48
    ODOL-EGARBERA. Sanguinario, cruel.
    Nikanor-ek eta aren jarraitzalle odol-egarberaak, illuntasunik bako kartzelan ipinten eben. Erkiag BatB 39.
    azpisarrera-49
    ODOL-EGARRI.
    a) Sed de sangre, deseo de matar.
    Fedea da beltzaren / odol egarria [= 'sed de sangre de liberal'], / ondamen, suba, garra / ta lapurreria. Echag 167. Ikusirik gizonen / odol-egarria. Azc PB 354. Jerusalengo jenteak itxutuak zeuden, infernuko odol egarriak amorraturik zerabiltzan. Ag Serm 354. Zu ezin aldendu zera zure odol egarria ase arte. Etxde JJ 118. Ikusten zitzaion begietan odol-egarria. NEtx LBB 40. Ordu beltz artan odol-egarriz / bizia kendugatikan. AZink 120. Baña buru egiten ebenok ondik egarriz egozan, eta ez edozelakoa: odol egarria. Gerrika 83.
    b) (Hb). Sediento de sangre.
    Il egingo zaitue, onek odol egarri dire ta! Gerrika 85.
    azpisarrera-50
    ODOL-EGARRIPEAN. Bajo la sed de sangre.
    Esku zirtzil ta biotz zital aen odol-egarripean ilda. Erkiag BatB 38.
    azpisarrera-51
    ODOL EGIN (BN-baig), ODOLA EGIN. "(BN-baig), saigner, égorger" Lh.
    [Urde] bati odola egin, hustu, xukatzen ezarri eta jo besterat, eta itzul berriz lehenerat, haragi pikatzerat. Larre ArtzainE 101.
    azpisarrera-52
    ODOL EGOSI. "Sangre frita (Ae)" CEEN 1971, 347.
    azpisarrera-53
    ODOLEKO.
    a) De parentesco, de consanguinidad. Cf. odoleko.
    Irugarren edo laugarren graduan zan aidetasuna, ala odolekoa, nola eratsia edo koñatatzatik datorrena. Mg CC 118. Senitasuna [...] odolekua. Mg CO 169. Gazte biak ezkontzeko odoleko eragozpenaren barkapena eskatu bear izan zuten. NEtx LBB 18.
    b) (Ser) vivo, animal (opuesto a mecánico).
    Nor jarraiki, bertzalde, zintzurra bat-batean ideki zaion odoleko zamariari? JE Ber 102.
    azpisarrera-54
    ODOL-HELDURA (L-ain ap. A; Dv). Hemorragia.
    azpisarrera-55
    ODOL EPELEAN.
    Apirilaren amabostian / gu aiñ odol epelian. Auspoa 116, 126. (ELok 434 interpreta "patxadan")
    azpisarrera-56
    ODOL-HERIOTZA. Muerte cruenta.
    Oraiñarte atera gaitu --esan zunan--, baiñan ez dakigu azken-egun aietan odol-eriotza iasateko bagaude ere. Or QA 121.
    azpisarrera-57
    ODOLETAN (gral.; Dv). Ref.: A; Elexp Berg. En sangre, cubierto de sangre; sangrando, cubriéndose de su propia sangre. "Itzuri zen ohoinen eskuetarik guzia odoletan, il se sauva tout sanglant [...]" Dv.
    Elementak ebiliren oro tribulaturik, / iguzkia, ilhargia odoletan etzinik, / itxasoa samurturik goiti eta beheiti. E 61. Lotu deutso eskutxoa, / utsi eztidin odoletan. Lazarraga 1197v. Iuduek zeure gorputz preziatua zauriturik, guzia odoletan, odola gorputz guzitik zeritzula. Harb 295s. Huna non zaren oraiño / odoletan, Ienkoa! Arg DevB 183. Zien gorpitzak sutan eta odoletan ezarriko ditut. Tt Onsa 59. Sartu ta odoletan irabiaturik illa arkitu zuen. Cb Eg III 323. Emanen die hiri guzia sutan eta odoletan. Lg II 222. Esku batean dute / Kristo gurutzean, / odola dariola / ezpata bestean: / ai, ai, ai biyetan / beti odoletan. Echag 167. Ejipton ere bazter guziak odoletan zeuden. Lard 540. Jesu Kristok ziozkan / zilatu bortz zauri, / bortz zauri odoletan, / bereak iduri. Zby RIEV 1908, 414. Gizona odoletan laja dezu. Iraola 51. Urrun etzatera zoan / odoletan iguzkia. Ox 153. Bideko arrijak oñak minddu ta odoletan ipiñi-arren. Altuna 101. Ortzak odoletan. Anab Usauri 78. Eta, herrestaka, odoletan, urrundu zen neskatxa dohakabea. Barb Leg 68. Orroaz jauzi baledi [...] jende xehea, baluzke hemen azpitik odoletan idukitzeko gupida ez litzaizkiokenak. JE Ber 59. Gorputza umeldurik eta aurpegia odoletan zetzan emakumeari. Mde HaurB 42. Odoletan garbitu bearko duzutela auzi au. Etxde JJ 115. Ustu arte odoletan. BEnb NereA 64. Odoletan zikindua. Zait Plat 17. Zu lako aingerutxu bat... belaunetatik odoletan ikustea. Erkiag BatB 75. An gelditu dek errukarria lurrean... odoletan. NEtx LBB 85. Alako ukabilka eman zidan matel ezurretan, odoletan dauzkat danak. Berron Kijote 184. Masalletik bala sartuta, nere ama gaxoa odoletan utzi ez du bada? Ataño TxanKan 195s.
    v. tbn. Hb Esk 49. Jnn SBi 73. Echta Jos 245. Or Mi 9. Zerb IxtS 89. Bilbao IpuiB 154.
    azpisarrerakoSense-57.1
    (Tener, estar los ojos) inyectados en sangre.
    Zalapartaka zabilan [zakur errabiatua], jo harat, jo hunat, begiak odoletan. JE Bur 63. Erroz-gora [ardia], begiak odoletan. JEtchep 55.
    azpisarrera-58
    ODOLETIKAKO. a) "Qui provient du sang. Odoletikako gaitza, maladie du sang (Dh)" Dv. b) ODOLETIKO. Atávico, racial.
    Erri bakoitzak, odoletiko zalearen, bere bearraren, bere bizieraren, zeru argi ala lañoaren antzo ta arabera sortu-ertiera. Ldi IL 126.
    azpisarrera-59
    ODOL HEZEKO. Vigoroso.
    Aita urtetsuaren truke-edo odol ezeko mutil azarria. Erkiag Arran 82.
    azpisarrera-60
    ODOLEZ ETA GARREZ (Lar, Añ A). "(A) sangre y fuego" Lar y Añ.
    azpisarrera-61
    ODOLEZKO (Lar, Dv).
    a) De sangre. "(Lloraba) lágrimas de sangre [...] odolezko malkoak" Lar. "Odolezko zurrutak" Dv.
    Zuhamuiek dakartela odolezko izerdi. E 61. Zure odolezko izerdi haren ordain. Mat 197. Egin ebana odolezko izerdiagaz ortuan. Cap 134. Orra nun doian erruki baga / odolezko iturriia. Urqz 82. Begien aintziñean emanen darozkitzu odolezko ibaiak. He Gudu 135. Begira Jesus onari orazioan, odolezko negarrak ematen. Cb Eg II 56. O itsutasun odolezko malkuakaz negar egitekua! Mg CO 42. Errastu odolezkoari jarraiturik. Añ MisE 215. Borthen gainean ezarri zuten bildotsaren odolezko seinalea. MarIl 90. Emakume batek padezitzen zuan amabi urte artan odolezko flujoa. Oteiza Lc 8, 43 (Brunet odolezko flujo; Dv odol jauste). Erriberaz ixuri odolezko gaiak. Hb Esk 46. Burutik oñetaraño odolezko itsaso bat eginda. Lard 455. Odolezko izerdi ikharagarri batek. Zerb IxtS 88. Bazter guzietan odolezko errekak egiñik. Salav 101. Herioak odolezko seinalez markaturik daukana. MEIG VII 162.
    v. tbn. Harb 292. Arg DevB 177. Bast 57. Lg II 257. CatLan 43. Añ EL1 213. AA III 590. fB Ic I 71. JJMg BasEsc 267. UskLiB 37. Jaur 380. In Michel LPB 237. Dv LEd 3. Jnn SBi 27. Ag Serm 350. ArgiDL 33. Arti MaldanB 205. Ataño TxanKan 34.
    (Lecl, Dv). Sangriento. "Odolezko sakrifizioa (Dh)" Dv.
    Behiala Elizaren odolezko mendean / hanbat martirio etzen, ez hain latzik lurrean. EZ Man I 72. Abreen [sakrifizio] odolezkoa. EZ Eliç 331. Odolezko herioan / galdu aberastasuna. Gç 65. Milla neke ta tormentu ta urratze odolezkoren buruan. Mb IArg I 152. Negarrezko orazio ta odolezko diziplinakin. Cb Just 42. Jaiki zan errierta ta auzi odolezko bat. VMg 49. Gurutzeko sakrifizio odolezkoaren merezimenduak. Dh 226. Azotaldi odolezko asko. Aran SIgn 23. Laster aseko dela eta nardatuko Frantzia odolezko eta hertze zilatuzko ikusgarri okaztagarri horietaz. HU Zez 77. Odolezko bateoa. Itz Azald 129. Odolezko burrukan. Arti Ipuin 47. Bere odolezko zeregiña amaittu ebanian. Etxba Ibilt 490.
    v. tbn. Arb Igand 98.
    Ensangrentado.
    Txorijak abeslari ta adaska gorrijak / zabal daruaz bere odolezko orrijak. "Sus hojas ensangrentadas". Laux BBa 94. Lore bat, gorria, / mardul, eze, beti; / erts-ezin zauria / odolezko iduri. Ldi BB 78.
    (Ojo) inyectado en sangre.
    Odolezko begietatik txingar gorria boteaz ta gizonaren gañera erortzeko itxuretan [otsoa]. Ag G 154.
    b) Sanguinario.
    Mahometek nahi zituen ondotik gizon odolezko eta ezaxolatuak. Hb Egia 82.
    c) De pana. v. odolestu.
    Txilindun txupinak, kaltza odolezkoak deritxenak , garriko arrea ta abarka orratzetik arakoak. A Ezale 1897, 19b.
    d) De la misma raza, casta.
    Iñigo santu Loiolakoa, / euskal-semetan Lenseme: / odolezkoen patroi zaitea, / patroi eta opaltzalle. SMitx Aranz 160.
    e) (Tracción) animal.
    Igitutako-Erakarteak, Odolezkoak, Zama-zamagetzeak ta Burnibide Artuemanak. "Tracción Mecánica, de Sangre". EAEg 18-10-1936, 79.
    azpisarrera-62
    ODOLEZKO GAITZ. Flujo de sangre.
    Esan begi arako odolezko gatxagaz amabi urtean gaixorik egon zan andra errukigarriak. Añ LoraS 73.
    azpisarrera-63
    ODOLEZ ODOL. Hereditariamente.
    Gaitz bat da, bat bakarra, aitametarik odolez-odol haurrak berekin dakarkena. JE Med 153.
    azpisarrera-64
    ODOL-EZTITZE. Transfusión de sangre.
    Ziñopa-odol-eztitze ori / bai dala egiz osasungarri / euzko-abendarentzat. Enb 64.
    azpisarrera-65
    ODOL GABEKO. v. s.v. odolgabe
    azpisarrera-66
    ODOL-GAIXOETXE.
    Orainaldiko Odol-Gaxo-Etxe guziak gudalduak gelditzen dira. "Hospitales de sangre". EAEg 2-11-1936, 196.
    azpisarrera-67
    ODOL GAIZTO. (gaixto H, Foix; gaxto Hb). a) Sabañón. "Engelure" Hb, H y Foix.
    Hala hala hartan maina ditazke ala zangoak ala eskuak, odol-gaixto edo zahixurien haizatzeko. GAlm 1955, 32.
    b) (gral.; o. gaxto S; Hb; o. gaixto S). Ref.: A; Lh (odol-gaixto); Lrq. Preocupación. "Mala sangre" A. "Mauvais sang, inquiétude" Lrq. Cf. ODOL GAIZTOA EGIN.
    Ez dira ez horiek oro buru-hausterik eta odol-gaixtorik gabe bururatu. Larre ArtzainE 78.
    azpisarrera-68
    ODOL GAIZTOA EGIN. Hacer mala sangre, inquietarse.
    Zenbat lo galdu duken eta zenbat urtez zenbat odol gaixto egin, errabiaren sendagailu hura hatzeman arte! HU Aurp 76. Ez bide du horren gatik oren laurden baten odol gaixtorik egin. Ib. 116. Antton, etzazula egin / odol gaixtorikan, / ola pasatua da / orai engotikan. LuzKant 56. Etzaitela kexa: Hazpandarrek ez zaituzte segurki berantetsiko! Zaude hor, odol gaixtorik egin gabe. Zerb Ipuinak 333. Pagamenduaz, gasna duguno, ez odol gaixtorik egin. Ox 28.
    azpisarrerakoSense-68.1
    Irritarse. "Hortaz odol gaixtorik ez egin (BN-lab-ciz, S)" Gte Erd 212 (junto a errabiatu, erretxindu, kaskagortu, etc., de otras zonas).
    azpisarrerakoSense-68.2
    "Odol gaizto eginarazi zeion (BN-ciz)" Gte Erd 212.
    Ahuletsixea zutela [...] Angles buruzagi baten nahaskeriek egin-arazi zioten odol gaixtoak. Prop 1906, 112.
    azpisarrera-69
    ODOL GAIZTOKO. (AN-gip-5vill, B, BN-arb ap. Gte Erd 212). De mal carácter.
    Odol gaiztoko gizon batek bi labanazo emanta, artatik il uan. Ataño TxanKan 201.
    azpisarrera-70
    ODOL GALDU.
    a) Sangre contaminada.
    Azkenean noizpeit nolazpeit ohartu zen lapin errabiatuaren odol-galduak senda zitzazkela bertze azinda eta abere... eta jende errabiatzera zoazinak. HU Aurp 76s. b) "Odol galduak (V), los malos humores" A.
    azpisarrera-71
    ODOL-GALTZE (G, AN, L, BN ap. A; H (s.v. odol-iarioa)). Hemorragia. "Flujo de sangre" A.
    Eta ordu berean odol galzea gelditu zen. TB Mc 5, 29. Eta hara emazteki bat, hamabi urthe hartan odol galtze batek hestutzen zuena. Dv Mt 9, 20 (Ip, SalabBN, Leon odol-galtze; Lç odol iariatze). Haren ondorioak dire odol galtze batzu eta azkenekotz kolera. Prop 1876-77, 82. Anemia [...] odol galtzetik sortzen zaionean. Ostolaiz 127.
    azpisarrerakoSense-71.1
    Derramamiento de sangre.
    Arruit, Zeluan ta Nadorrak, / ango odol-galtze gogorrak, / gorriturik daude lurrak. Yanzi 80.
    azpisarrera-72
    ODOL GARBI. Sangre limpia (de cristiano viejo).
    Badakizu zer esaten dan gure artean: lenena bada gizon ondradua, bigarrena odol garbia. CartAzp 125. Zuek bezain odola garbia duena. Lar Cor 152. Zer balijo deutsa zeure semiari [...] zuk emon deutsazun ezkongeijaren odol garbijak. fB Ic III 356.
    azpisarrerakoSense-72.1
    Nobleza.
    Ainbeste azartasun, eta ainbeste lotsagaldukerijari nai ta ez begiratu biar eutsen penaz eta naibagez erri onetako seme argitsuben odol garbi eta onriak. "La dignidad y alto decoro de esta tierra hidalga" (1864). BBatzarN 209. Lur onetan bizi diraden guztiak, beren antziñako leñargitasun ta odol garbiak eskatzen duan bezela [...] leialak izan detezela. Ag Serm 592.
    azpisarrera-73
    ODOL GARBIKO (V-gip, G, AN). Ref.: A; Etxba Eib. Noble; limpio de sangre. "Cristiano viejo con exención de sangre judía o mora [...]. Odol-garbiko kristau zarra izatia biar izaten zan ofizio batzuetarako" Etxba Eib.
    Etxetar ondraduen odolgarbikoak gerala adierazteko. Izt C 212. Guraso beartuen semea, bañan odolgarbikoena. Ib. 488. Zaldun gazte aberats ta odol garbiko bat. Ur MarIl 31. Txotx egin zuten beren gizon odolgarbikoen gañean (Nah 3, 10). Ur in BOEg 1545 (Dv aiphudun, Ol seme beñen, Ker, BiblE handiki). Portau baziñen gizon prestu, odol garbiko ta leijalak legez. "Como nobles y leales" (1860). BBatzarN 187. Jatorri onekoa edo odol garbikoa dalako. Ag Kr 79. Euskalerriko odolgarbiko / aitunen seme, eu ez beste. SMitx Aranz 71. Gizon odol-garbikoak ez zituztela urkatzen hiltzera epaiturik zirenean. Mde Pr 187.
    azpisarrerakoSense-73.1
    Ezin iñor izan zeitekian, ez izango da lenengo gurasua baño odol garbija[go]korik, ta bera izan zan atxurlarija.Mg PAb 150. Zeinbat eta odol garbiagokoak izan, ainbat eta gizon obiak biar degu. Ag Serm 271.
    azpisarrerakoSense-73.2
    Bere gurasoak odol garbi goienekoak, aide andizkietakoak deitzen zietenak. Aran SIgn 1.
    azpisarrera-74
    ODOL-GAZUR (Lar H, Hb (-ura)). "Serosidad" Lar.
    azpisarrera-75
    ODOL GELDI. "Odol-geldiak (V-m, G-azp,...), los malos humores" A.
    azpisarrerakoSense-75.1
    "Anthyllion, libra belhárra, odolgeldi belhárra" Urt II 146.
    azpisarrera-76
    ODOL GELDIAN. "(A) sangre fría" Lar.
    azpisarrera-77
    ODOL-GELDITZE. Trombo.
    Era berean odol gelditze esan degun orrek berak toki ematen du beste zenbait gorputzeko lekuetan oei dagozkioten okertasunai. Aran-Bago ManMed 261.
    azpisarrera-78
    ODOL GOGORTU. "Odol gogortua (V-m), roncha, la sangre coagulada" A.
    azpisarrera-79
    ODOL GORDIN. Sangre fresca.
    Gordetzen zan oraindik kristalezko ontzitxo batian San Franziskoren zaurietako odol gordiña. Bv AsL 160. Abenda-odol gordiña. Enb 71.
    azpisarrera-80
    ODOL-GORRI. Rojo sangre.
    Ez al-dezu ikusten odol-gorriz jantzia datorren beste ura? NEtx LBB 193.
    azpisarrera-81
    ODOL GUTXIKO (V-gip ap. Elexp Berg). Sin nervio, abúlico.
    azpisarrera-82
    ODOL-IHESI. "Odol-igesixa, hemorragia" Etxba Eib.
    azpisarrera-83
    ODOL-IRAKINGARRIZKO. Irritante, que hace hervir la sangre.
    Sebastian zetorkion odol-irakingarrizko berriakin. Etxde JJ 150.
    azpisarrera-84
    ODOL-ISURALDATZE. Transfusión de sangre.
    Badirudi, beraz, euskarak odol ixuraldatze bati eskerrak iraungo duela bizirik. MEIG VIII 45.
    azpisarrera-85
    ODOL-ISURI. a) Derramamiento de sangre.
    Meza da Jesu-Kristoren Gorphutzaren eta odolaren Sakrifizio odol isuririk gabea. CatLav 269. (V 135) Orai aldiz gure aldaretan egiten dena odolixuri gabea baita. Arb Igand 98. (o.-ixuri H). Hemorragia, pérdida de sangre.
    Emazte bat hamabi urte hartan odol isuri batez penatua zena. He Mt 9, 20 (Lç odol iariatze). Jotzen du kopeteko bat lurrera erorita ta izugarrizko odol-ixuria asi. Anab Poli 96. Hil da 70 urtetan, odol-ixuriak eremanik. Herr 24-9-1964 (ap. DRA). Amabi urte padezitan ziola odol uxurtiua bat. Hual Mt 9, 20 (Lç odol iariatze).
    b) Mancha de sangre.
    [Idiskoaren] lepondo guri biribillean, ule baltzen artean, odol-isuri gorriak dirdira egiten eben eguzkitan. Erkiag BatB 51.
    azpisarrera-86
    ODOL-ISURIZKO. Sangriento.
    Harmada hunek Oierriagan izan zuen odol isurizko sarbaskia. ES 113.
    azpisarrera-87
    ODOL-ISURKETA. Derramamiento de sangre.
    Odol ixurketarik gabe ez da barkhamendurik egiten. Dv He 9, 22 (IBe odol-isurketa; Lç odol isurtze).
    azpisarrera-88
    ODOL-ISURLE (SP; -ixurle H), ODOL-ISURTZAILE. a) "Sanguinaire, meurtrier (Ax)" SP.
    Gaitzetsten tutzu oraño / odol isurtzailleak. EZ Eliç 300. Gizon gaixto, odol-isurle, gerlati, maliziati eta enganatiek eztituzte bere egunak erdizkatuko. Ax 164 (V 110). Iondone Petri oraino etzen odol-isurtzaille, behin odol isuri bazuen ere. SP Phil 355 (He 358 odol isurlle). Odol-isurle batgandik. Lard 183. Maignet, Orange deitzen den hirian eta inguruetan, agertu zen egiazko odol ixurtzailea. Elsb Fram 116. b) "Odol-ixurlea, sanglant" H.
    azpisarrera-89
    ODOL-ISURTZA.
    Derramamiento de sangre.
    Ainbeste kemen ta indarraz [jauntxu] aren odol-izurtza gaiztetsi ebala. Belaus Andoni 16.
    azpisarrera-90
    ODOL-ISURTZE. Derramamiento de sangre. "Odolixurtze (AN-gip), riña o batalla sangrienta" Garbiz Lezo 29.
    Eta kuasi gauza guziak Legearen arauez odolez purifikatzen dirade, eta odol isurtze gabe barkhamendurik ezta egiten. Lç He 9, 22 (He odol isurtze, TB, Ol odol-ixurtze, Ker odol isurte; Dv odol ixurketa, IBe odol-isurketa). [Getsemaniko baratzeko] odol-isurtze haren balioa gatik. Harb 292. Odol isurzearekin egiten den kolpea. FPrBN 24. Bere Pasioneko odol isurze ta tormentu guziekin. Mb IArg I 252. Eztago Kristoren legean alako odol isurtzerik. Mg CC 153. Bortz urthe iraun zuen odol ixurtzeak. Hb Esk 31. Lenbiziko odol-isurtze au egin, eta bereala Jainkoak Kaini otsegin zion. Lard 6. Mazakre eta ibaiaka odol ixurtze eta gainerako izigarrikeriak. Elsb Fram IX. An izan ziran odol-ixurtzeak. Etxeg EE 1891b, 557. Odol-ixurtzea, naiz ta aberena izan, biotza gogortzeko gauza baizik ezpaita. J.B. Ayerbe EEs 1912, 50. Odol-ixurtze gogorrak / itxasoz eta legorretik. Auspoa 97, 101. Guduak eta odol ixurtzeak higuindurik. Barb Sup 67. Errebolüzioneko odol ixurten gatik. Const 15. Oraingo odol ixurtze izugarri onek zer utzi lezakean. JAIraz Bizia 22. Bi urtez asko nahaskeri, desmasia eta odol-ixurtze jasan zituzten gure arbasoek. Zerb Azk 61. Liskarrak eta burrukaldiak, gorrotoak eta odol-isurtzeak eragozten eta iraungitzen jakin etzutelako. Arti Ipuin 47. Gorroto gaiztoak eragindako odol-ixurtzeak baiziran oiek. Ataño TxanKan 219. Odol ixurtzerik gabeko heriotze horrek ez gaitu nahigabetu. MEIG I 129.
    v. tbn. Jnn SBi 14. Odol-ixurtze: Insausti 349. Odol-ixurtza: Iñarra EE 1892b, 561.
    azpisarrerakoSense-90.1
    Notin zentzudunak ezeben asko biar egun artako odol-ixurtzia ija bedeinkatzeko.Kk Ab I 40 (hablando de una agresión con resultado de heridas).
    azpisarrerakoSense-90.2
    Sangría.
    Odol-isurtze ta sendagai ta erremedio andiak artu beharra. Mb IArg I 98.
    azpisarrerakoSense-90.3
    (-ixurze H). Hemorragia.
    Gazte sendorra ziñanean ere, izandu zenuen egun oroko edo bitik beingo sukarra, saietz miña, odol-isurtzea. Mb OtGai I 18. Nola odol-ixurtze handi batek aurpegia zuritzen duen. FIr 192.
    azpisarrerakoSense-90.4
    Aspersión de la sangre del cordero (en Pascua).
    Fedez egin zitzan Bazkoa eta odol isurtzea. "Effusion de sang". Lç He 11, 28 (He odol isurtze; TB odolaren aspersioa, Ol odol-ziprinketak, Ker odol-txipristinketak, IBk odol-zirtatze, IBe odol-zirtaketa).
    azpisarrera-91
    ODOL ITSU (odolutsu R ap. A). Morcilla. v. ODOLKI ITSU.
    azpisarrera-92
    ODOL-ITURRI.
    a) Herida, etc. de donde mana la sangre.
    Eta bertan agor zedin haren odol ithurria: eta sendi zezan bere gorputzean sendatu zela plaga hartarik. Lç Mc 5, 29 (He e IBk odol-it(h)urri; Dv odol jaria, Ol, Or, Ker e IBe odol-jario). Bereala agortu zan aren odol-iturria. Ir YKBIz 96. Aho zabal badago ardia bidetan [...] / ideki behar zaizko odol ithurriak. Hb Esk 231s. Odol-iturri bero bat neukan / beatzean. Jaukol Biozk 80. Ipurmamiñak azalak urratuta, aragi bizi gordin gelditzen yakezalarik, iñoiz odol-iturri biurtu-agiñean. Erkiag Arran 79.
    Eztauke biotzean / Adantar guztiak / kolore batekoak / odol iturriak. Azc PB 216.
    b) Derramamiento de sangre.
    Bonaparten ganera / odol iturri a / su biurtuta iausi / daitela guztia. Azc PB 222. Berak irakatsi dau / dala Trajedia / Furiak eginiko / odol-iturria. Ib. 303.
    azpisarrera-93
    ODOL IZAN (SP, H). "Odol dut hura, je l'ai pour parent. Odol dira, ils sont parents" SP.
    azpisarrera-94
    ODOL-IZERDI. Sudor de sangre. "Hématidrose" T-L.
    Getsemaniko baratzean tristea odol izerditan zeneundela. Harb 292. Isuri, helas! gorphutzetik / odol izerdi handia. Gç 84. Odol-izerdi laban-labana emoten gorputz guztitik. Añ EL2 234. Naigabearen aunditasunez odol-izardia ateratzen zaio. Inza Azalp 61. Odol-ixerdiz ta autsez loitzen da / bere aurpegi ederra. Enb 101. Odol-izerdi ta naigabe ua gogoan iraultzen nitun. Or QA 164. Zenbat jasana zan gugaitik, baratzeko ortuan, esaterako, odol-izerdia ixuriaz. Onaind STeresa 30s.
    v. tbn. Arg DevB 180. Lg II 260.
    azpisarrera-95
    ODOL-HIZKUNTZA. Lengua de los antepasados.
    Euskara galdu den lurraldeetan, horratik, asko dira odol-hizkuntza maite dutenak. MEIG I 63.
    azpisarrera-96
    ODOL-IZPI. a) Partícula de sangre.
    Bere txistun odol izpi bat azaldu zan. JAIraz Bizia 85. b) Rayo rojo.
    Osoro argitu zan zerualdea arratsalde-erdirako ta arginabarraren odol-izpietan jantzirik zijoan eguna etzinaldera. TAg Uzt 133.
    azpisarrera-97
    ODOL-JARIATZE (-jariete Urt Gram 36 A; -jariotze Lar, H). Hemorragia. "Sangre lluvia en las mujeres" Lar.
    Hamabi urthez odol iariatzez eri zen emazte batek. Lç Mt 9, 20 (He odol isuri, Hual odol uxurtiua, Dv, Ip y SalabBN odol galtze, Ur, Ol, Or, Ker, IBe odol-jario, Echn flujo, Samper odol fate).
    azpisarrera-98
    ODOL-JARIO.
    a) (V-gip, G; Lar, H; -jaria Dv; -jaira Dv), O.-ERIO (V). Ref.: A (odol-jario, odol-erio); Iz ArOñ; Elexp Berg; ZestErret.
    Hemorragia. "Fluxo [...] de sangre", "sangre lluvia en las mujeres" Lar. Larramendi (a quien sigue Harriet) da odolgarioa (s.v. fluxo), seguramente errata por odoljarioa.
    Odolerijua euki eban [emakume] bat. Astar I LIX. Amabi urtean odol-jarioz bizi zan emakume gaxo bat. Lard 390. Eta han berean agortu zitzaioen odol jaria. Dv Mc 5, 29 (Lç odol ithurri). Emakume bat odol jarioaren gaitzarekin zegoena. Ur Mt 9, 20 (Ol, Or, Ker, IBe odol-jario; Ur (V) odol erijo). Perresil-belarra odol-jario geldiazitzeko egoki egokia da. EgutTo 25-8-1918 (ap. DRA). Odol-yario gaitza zuen emakume bat. Ir YKBiz 95. Aurpegiko zikiñak garbitu ta odol-jarioa geldieraztera. TAg Uzt 243. Gatxa dagon lekuan arizko mantar bat bustita ipiniagaz bakarrik, odolerioak gelditu egiten dira (V-arr). A EY IV 229. Surretako odol-eriona osatuteko (V-m). Ib. 253. Tanpez agortu zitzaion odol-jarioa. Leon Mc 5, 29. Zerraldo utzi zun bekain bat idekita odol-jario kupidagarrian. Etxde JJ 30. Odol-jario bat burutik dedala. NEtx Antz 112. Ia konorterik be barik, odol-jarioz. Bilbao IpuiB 271. Au da esteetako odol-jarioaren aurka. Ostolaiz 59.
    b) "(Adj.), à qui il coule, qui laisse couler du sang. Sudur odol iarioa, [...]. Zauri odol iarioa" H.
    (Ref. a personas).
    Andre odolyarioa. Ir YKBiz 94.
    c) (Uso adv.). Sangrando.
    Baserri batera zijoan laguntza eske odol-jario. TAg Uzt 19. Odol-yario ta itsu ateratzen da Oidipu. Zait Sof 94. Lurrean zerraldo utzi zun kordegabeturik, odol-jario. Etxde JJ 127. Emakume bat hurbildu zitzaion atzetik, hamabi urte haietan odoljario zegoena. IBk Mt 9, 20.
    azpisarrera-99
    ODOL-JARIOAN. Sangrando.
    Eta alkar atzaparrez urratuaz, odol-yarioan atematen ditut. Zait Sof 189.
    azpisarrera-100
    ODOL-JARIODUN (El) que tiene hemorragia, flujo de sangre.
    Legeak debekatzen baitzuen odol-yariodunak yenden artean agertzea. Ir YKBiz 96n.
    azpisarrera-101
    ODOL-JARIOZKO. Sangriento.
    Izutu ziran Piarresek zebiltzin odol-jariozko asmoaz. Etxde JJ 188.
    azpisarrera-102
    ODOL-JAUSTE. Derramamiento de sangre.
    Jesu Kristoren gorputz ta odolaren sakrifizio odol jauste bagako bat. CrIc 147.
    azpisarrerakoSense-102.1
    (Dv→A, H).
    "Flux, perte de sang" Dv.
    Bazen emazteki bat hamabi urthe hartan odol jauste batekin. Dv Lc 8, 43 (Oteiza, Brunet odolezko flujo).
    azpisarrera-103
    ODOL-JENDE. "Odol-iende gare (H), nous sommes parents" Lh (en realidad lo que aparece en Harriet es odol gira).
    azpisarrera-104
    ODOL-JOAN (V-gip). Ref.: Iz ArOñ (odólfuana); Elexp Berg (odol-juana). "La hemorragia" Iz ArOñ.
    azpisarrera-105
    ODOL-JOATE (-joaite R-uzt ap. A; H). Hemorragia.
    Odol ioatiarekin eri zen emaztiaren sendotzian. AR 123. Padezitzen zuela odol fate bat. Samper Mt 9, 20 (Lç odol iariatze).
    azpisarrera-106
    ODOL-KENTZE. Sangría.
    Odol-kentze bat gaixo egon zanean egin ziotena. Berron Kijote 58.
    azpisarrera-107
    ODOL-KOLPE (L ap. Lh; -kolpia det. Foix). "Apoplexie" Foix. "Odolgolpe, congestión" Garate Cont RIEV 1933, 100.
    Ez du [zaldiak] beintzat izango / odol golperik. Bil 41. Buruko odol kolpe edo "perlesiakin" zagon gaxo bat. FIr 189. Zorigaiztoko odolkolpeak jo zuen, oinazturak bezala, Eguerriak baino lehen. MIH 368.
    azpisarrerakoSense-107.1
    Aiek biotz jaikiak! Aiek odol-kolpeak garunetan zear! NEtx Nola 32.
    azpisarrera-108
    ODOL-KORRIMENTU. Hemorragia.
    Buruko miña, gorputz guziko aztuna, burutikako nastutzea, odol korrimentu esteetakoak eta oetan sortutzen diran txirak. Aran-Bago ManMed 214. Odol korrimentu bildurgarri batzuen itxuran. Ib. 215.
    azpisarrera-109
    ODOL-KUSKU. Bola de sangre.
    Odol-kusko ikaragarria dirudi [eguzkiak] itxasgañean gorriaren gorriz. TAg GaGo 6.
    azpisarrera-110
    ODOL-MAILA. "Caillot de sang, odol mailla" Foix.
    azpisarrera-111
    ODOL-MALKO. Lágrima de sangre.
    Azkeneko odol malkoa ixurteraño. Izt C 378. Arritu, mututu eta odol malkoz negar egitekua da ikusten dana. Astar II 116. Gure amak gau ta egun biotzeko odol-malkoak zitizun opari eskeintzen. Or Aitork 111.
    azpisarrera-112
    ODOL-MAMI. Coágulo (?).
    Alare ba zuten berekin aznai amorratua emateko aiña aunditsu asarre, zorne, odolmami. "Tabes et sanies". Or Aitork 56.
    azpisarrera-113
    ODOL-MARGODUN. De color sangre.
    Atzo iñularrean zerupean ikusi genduzan laño odol-margodunak. TAg GaGo 17.
    azpisarrera-114
    ODOL-MARMOKA. "Coágulo de sangre (V-ger)" A Apend.
    azpisarrera-115
    ODOL-MATAZA. "Odol matasa, cuajarón de sangre" Garate Cont RIEV 1934, 58.
    Jesukristo gure jauna, Getsemaniko baratzean eriotz larriz zanean, odol matasak eriozan lurrera. Ibarg Geroko 102.
    azpisarrera-116
    ODOL-MIN.
    a) Hemorragia crónica.
    Beronika au zala Jairoren alaba, biztutzera Jesus zijoala mantuaren ertzari ukitu utsarekin aspaldian nozitzen zuen odol-miña sendatu zitzaion emakumea. Lard 457. b ) Sufrimiento sangriento.
    Odol minetan, hil izerditan [Jesus], jasaiten hobenak oro. Ox 75.
    azpisarrera-117
    ODOL-NAHASDURA. "Métissage" T-L.
    azpisarrera-118
    ODOL-NAHASTE. "Odol-naaste (BN-baig), coito" A.
    azpisarrera-119
    ODOL-NAHASTU. Híbrido.
    Itz mando edo xinitreak (hybridae deritzaten odol-nahastu oiek), urriago [...] erabili bear dira. EG 1956 (11-12), 53.
    azpisarrera-120
    ODOL-NEGAR (Lar, H; -nigar H). "(Lloraba) lágrimas de sangre, odolnegarrak zeriozkan" Lar.
    azpisarrera-121
    ODOL ONEKO.
    a) Aristócrata, noble, de buena familia.
    Odol onekua dala, guraso onen umia dala. fB Ic III 356. Gazte odol oneko au kristautzarako bidean eskolatzeko. Izt C 210. Milango etxaldeko seme odol oneko galai aberatsa. Bv AsL 110. b) Vigoroso.
    Gutitarik egin zuen, ez baitzioten bertzeari zangoa moztu izan behar. Beharrik zen gizon pizkorra, eta odol onekoa. HU Zez 22s.
    azpisarrera-122
    ODOL ONIK EGIN. Estar a sus anchas (usado tbn. irónicamente).
    Uroski goiz hunak / pasatzen tuzunak / emanik fortunak! / Odol hunik in liro / zurekin gizonak. Bordel 75. Odol honik egiten hek goiz arratsetan, / lanttorik ez honkitzen apaidü artetan. Xikito 4.
    azpisarrera-123
    ODOL-OPIL (Ht VocGr , Lecl; -ophil H). "Masse du sang" Ht VocGr 383. "Sang amassé et coagulé. Odol ophil bat bildu zitzaion barnean" H.
    azpisarrera-124
    ODOL-OSIN. Charco de sangre.
    Lur otzean etzinda yarrugi zuten etxekoek Engrazi odol-osin baten ondoan. Etxde JJ 107s.
    azpisarrera-125
    ODOL HOTZ. Sangre fría. Cf. odolotz.
    Odol-otz guztia galdurik, eskumuturrak borobilduz, andre-gai izandakoak garraisia egin zion. Mde HaurB 41.
    azpisarrera-126
    ODOL HOTZEAN (gral.; Lar (s.v. sangre), H). Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg. A sangre fría; tranquilamente, desapasionadamente.
    Errazu ala zen aserrealdian ala odol hotzean. EZ Eliç 148. Ikhus othe dezakete odol hotzean eta antsikaberik galtzen [...] arima bakhar bat ere? Lg I 243. Hori laiteke odol hotzean damnatzea. Brtc 250. Herodesi, gizon bat edo geiago odol otzean ilerazo arren, ezer etzitzaion. Lard 502. Odol hotzian, orai ikusten diren asko gauza, ez zituzten gure aita zaharrek horrela jasanen. Lap VIII (V 2). Horra odol hotzean egia. HU Aurp 173. Odol-otzean il ei dau. Zam Man 60. Emen agertzen da biozdun bezain buru argi odol otzean bide egokiena bilatzen. FIr 139. Gataska luze batean sartzen dira [...], elhe gaixtorik gabe haatik bat ala bertzea, odol-hotzean. JE Ber 46. Fedegabiak zitalkeriyan / igual odol ontzian [sic, probablemente errata] ill. MendaroTx 126. Odol otzean eman zioten eriotzak eztu izenik. NEtx Antz 46. Izan ere, odol otzean aztertu ezkero, amodioak eztu zutik irauterik. Vill Jaink 131. Zer ilkintzak eztira egin odol otzean? Ib. 84. Bertsoak bota itzak / ik odol otzian. Olea 184. Odol otzean bere anai bat iltzeko prest dagon bati. Ataño TxanKan 35. Odol hotzean eta fidantzia osoan hau ihardetsi nion. Larre ArtzainE 260.
    azpisarrera-127
    ODOL HOTZEZ, ODOL HOTZAGAZ. Fríamente.
    Betiko sakontasun bildurgarrizko batera auzpaz jausten doiala odol otzagaz onean eroan eta ikusteko. Itz Azald 162. Baituak etzion begiratu ere egin. Odol otzez sarjentuari esaten dio. NEtx Antz 144.
    azpisarrera-128
    ODOL HOTZIK (c. sg. A). A sangre fría; fríamente, desapasionadamente.
    Beretzat izanen du bethi hoberena / odol hotzik adituz erraten dutena. Hb Esk 193. Erregea odol otzik ala ilda, onen aulkian iltzallea jarritako orduan. Lard 245.
    azpisarrera-129
    ODOLPEAN (Estar) ensangrentado, cubierto de sangre.
    Bazakuskit, ene Iauna, / odolpean oraiño. Arg DevB 181.
    azpisarrera-130
    ODOL-PIKORTA (Lar H, Hb). "Barros en la cara" Lar.
    azpisarrera-131
    ODOL-PREZIO. Precio de la sangre. v. ODOL-SARI.
    Ezta sori hauk thesaurean ezar ditezen, ezen odol prezioa da. Lç Mt 27, 6.
    azpisarrera-132
    ODOL-SARI. "Prix du sang" Hb.
    Ezta zil (libre) auek yauretxeko diru-kutxara egoztea, odol-saria dira ta. (Mt 27, 6). Ir YKBiz 483 (Ol, Or, Ker, IBk, IBe odol-sari; Lç odol prezio; Ur, Ur (V), Ip, SalabBN, Leon odolaren sari).
    azpisarrera-133
    ODOL SENDO. "Odol sendoa, superbe, colère. Neure odol sendoaz edo sendotasunaz, par ma colère" SP. "Odol sendoko gizona da, c'est un homme (de sang fort), de caractère violent, emporté" H.
    Sendo zenduan odolori biurtu jatzu gatzaioa. CantUrr 71.
    azpisarrera-134
    ODOL-TURRUSTA. "Odol-turrusta handia, gran chorro de sangre" A (s.v. turrusta).
    "(L, BN, S), torrent de sang" Lh.
    azpisarrera-135
    ODOL TXAR. Naturaleza, carácter malvado.
    Salbaje aiek ezertan ere / errukirikan etzuten. / Ai, odol txarrak eztu beñere / iñola pakian uzten. FrantzesB II 142.
    azpisarrera-136
    ODOL TXARRA EGIN. Inquietarse, hacer mala sangre. v. ODOL GAIZTOA EGIN.
    Trankildu zaite, osaba; ez orrengatik odol txarra egin. Izeta DirG 51.
    azpisarrerakoSense-136.1
    Irritar, hacer enfadarse.
    Sukaldariari maiz asko egiten zioten odol txarra. Anab Poli 60.
    azpisarrera-137
    ODOL TXARREKO.
    a) Malhumorado, de mal carácter. "Odol txarrekoa da (G-azp)" Gte Erd 212.
    Itzaltsubagua ta txanza gitxiren zalia gaiti [dino bere artian gaistuak] gogorra ta odol txarreko bijotza daukana. fB Ic II 223.
    b) Ruin, villano, de casta vil.
    Ixi, ixi, zaldun / odol txarreko gaztea! Canc. pop. in Or Eus 117 (tbn. en Etxde AlosT 98).
    azpisarrera-138
    ODOL-TXIRRIO. Chorro de sangre. "Egundoko odol-txirrixua botaiaz eruan zeben ospittalera" Elexp Berg s.v. txirrixo.
    Irixkuak eman zion adarkazuak egindako zauritik odol txirriyua zeriyola. EEs 1913, 123.
    azpisarrera-139
    ODOL-UKALDI.
    Buruko odol-ukaldia edo "congestion cérébrale"-a ukan zuela atera zen berria. GH 1974, 97.
    azpisarrera-140
    ODOL-UR. "(Lf), pus" Lh.
    azpisarrera-141
    ODOL-USTELDURA. "Septicémie" T-L y Gatxitegi Laborantza 199.
    Odol-usteldura kasu zonbait balinbada etxeko aberetan, xerta aratxea lehen-bai-lehen. Herr 10-11-1960, 4.
    azpisarrera-142
    ODOL-UXURTU. v. ODOL-ISURI.
    azpisarrera-143
    ODOL-XORTA. "Adonis d'été (Adonis aestivalis )" Zerb GH 1931, 227.
    Ain zuzen, Adoni (odol-xorta) izena darama lore batek. Ibiñ Virgil 64n.
    azpisarrera-144
    ODOL XURI.
    a) "(S?, Chaho ms.), la linfa (humor)" A. b) Leucemia.
    Badakizu zer eritasun izigarria den odol-xuria, zonbaitek odolaren xankrea erraiten baitiote. Herr 27-11-1958, 1.
    azpisarrera-145
    ODOL-ZAIN. Vena, vaso sanguíneo.
    Odol-zaiñak orren bitartez gogortzen dira. IArt Itzald II 52.
    azpisarrera-146
    ODOL-ZAINEKO. Intravenoso.
    Besteak [pikurak] zituen, odol-zainekoak (intraveineuse), diplomadun batek bakarrik egiten ahal. Larre ArtzainE 161.
    azpisarrera-147
    ODOL-ZILIPORTA. Salpicadura de sangre.
    Sekulakotz harrituak hainbertze kaska oies, hainbertze odol-ziliport, uspel eta odol-zurrupitaz. JE GH 1932, 401.
    azpisarrera-148
    ODOL-ZURRUPITA. Chorro de sangre.
    Sekulakotz harrituak hainbertze kaska oies, hainbertze odol-ziliport, uspel eta odol-zurrupitaz. JE GH 1932, 401.

    odol

    odol
    << ODOL-MALKO 0 / 0 ODOL-MAMI >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper