OEH - Bilaketa

2974 emaitza odol bilaketarentzat

Sarrera buruan (129)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ausart.
sense-1
(G, AN-ulz, L-sar, B, BN-arb-l [sic], Sal, S; SP, Urt, Ht VocGr , Lar, VocBN , HeH Voc , Dv, H, VocB ), ausar ( BeraLzM ), absart (LE UrtVoc A) Ref.: A (ausarta); Inza RIEV 1928, 151; Gte Erd 174; Izeta BHizt2 .
Atrevido, osado, descarado, valiente, confiado, decidido, seguro. "Hardi" SP. "Audax, acis, ausarta" ES 210. "Audax, ausarta, atrebitua, hirriskatua" Urt III 122. "Atrevido", "determinado, osado", "resuelto, audaz", "denodado" Lar. "Audacieux" Ht VocGr 330. "Hardi" Ib. 370. "Absarta, atrevido" LE UrtVoc (pero en el orig. sólo hallamos au-). "Osé, indiscret, hardi" VocBN. "Ausarta, nahasia, ahalgabea" HeH Voc. "Osé, hardi" Dv. "Osé, hardi, entreprenant. Syn. (en bonne part) atrebitua, azarria, oldarkorra, azkorra, (en mauvaise part) ozarra, atrebitua" H. "Atrevido" VocB. "Audaz, atrevidilla" Inza RIEV 1928, 151. "Mutil ausarta" Izeta BHizt2. v. ausarditsu, ausarti, ausardi, ausartsu. Tr. Propio de la tradición septentrional y alto-navarra. La forma ausat la emplean Oihenart, Tartas y Etchahun en la construcción ausat izan (v. infra AUSART IZAN). Entre los occidentales se documenta en Larramendi, Iturriaga y Otaegui, haciéndose más frecuente en el s. XX. En algunos autores meridionales se encuentra la forma ausarta, con -a constitutiva, quizá por influencia de Azkue, quien lo da así en su diccionario. Zinkunegi emplea la forma ausar . En DFrec hay 26 ejs. de ausart .
Eta ezta nehor hain ausartik izateko, non hari derrón, zergatik egiten duena, hunela edo hala egiten duen. Adv *** 1v. Orai badirudi euskarak ahalke dela, arrotz dela, eztela iendartean ausart, entregu, bithore eta ez trebe. Ax 19 (V 10). Amodio ausart zan, ta onesle-ausartzi. "Amor valiente fue, y valor amante" . Lar Gram 391. Nik neronek bada, Paulok, zaituztet othoizten Jesukristoren manutasunaz eta modestiaz; nik, present naizenean alabainan bain xume agertzen naizenak zuen artean, eta absent naizenean bain ausart zuen alderat. He 2 Cor 10, 1. Ain seréno, alégre, ausárt egotea bárnean. LE Urt (ms.) 11v. Nork erran dio ausart horri / Erretor apezpikuak / Bizi zirela alfer gorri / krimetan pulunpatuak? 'À cet effronté' . Monho 40. Hirur gizon sakratu / Ahal tuzte koplatu / Zenbait meneta ausartek / Edo debot hipokritek. Ib. 52. Sultan zan zakur ausart / guztizko jalea. It Fab 20. Ausart eta maltzur ziren bat bertzea bezanbat. Gy 119. Zer! dio, zaren ausarta, / Zu nere etxean presenta! Ib. 275. Ohoiñak nola ohi diren, / Yende guti delikatu, malonest eta ausartak. Ib. 130. Haiña da ezen bethi, mihiz ausartena, / Zoiñak baitu bere, linya zikiñena. Ib. 136. Prantses arrano ausartak nai dute irago ibai donetia eta alemenaren arrotasunari burua makurtu. Otag EE 1882c, 413. Eta izan zuen harek ere bekoki ausarta, galdegiteko bertze Apostoluek bezala. Lap 239 (V 107). Nahirik ere ez baitzezaken kitzikazale ausartari hobeki iharduk. JE Bur 134. Berez lotsagabe ta edandakoan txit ausarta, Odolkik iñoren begirunerik etzuan. Ag G 312. Atzeka, lotua, itz gutxikoa dirudi ezezagun ta andikien aurrean, baño iztuna, edegia, ausarta da bere ideko adiskidien ondoan. Ib. 80. Esate ausarregi baten egizko ikurra. "Una proposición demasiado atrevida" . Zink Crit 71. --Eta barkhamendurekin, nondik heldu zira? --Frantziatik. [...] Eta nola deitzen zinen munduan, ez baniz ausartegi? --Haurmaite. Barb Sup 15. Axular, Axular, / Eskualdun idazle / Ausart, zorrotz, hazkar / Suharra. Ox 85. Jotzak ik, ain ausarta baldin ba aiz. TP Kattalin 193. Napoleon gizon adimendu haundikoa zela, ausarta eta kalipuduna anitz egitetan ezagutzen da. Zub 126. Hantxet sator ausart bat / ari-izana zen / Pulo zikin batzuez / salaren funditzen. Etcham 61. Jausten gira [beribiletik], besoez baztertuz xeheria ausarta. JE Ber 21. Aurrez-aurre ari begiratzeko ausarta ez geranean. Ldi IL 90. Eztarri ausartaenak ekin diote abesari, kantatzeari. Ib. 46. Zu egon zare [...] Kanpotar ausarteri irri-karkailaka! Iratz 185. Hamabost urteko andere gazte txit ausart batek. Mde Pr 94. Konturatu da [Ipuina] "ausart xamarra" zela. Ib. 194. Erdiaroko olerkariak-eta, izaten bait-ziran olakoxe Eliz-gizonen kontrako gauzetan ausartak eta atrebituak. Lek SClar 135. Itzetan ausarta eta iñorentzat begirunerik gabea. Etxde JJ 87. Aren anima, bizkor baiño ausartagoa ta ainbat aulagoa. "Audax adhuc potius quam fortis animus et eo infirmior" . Or Aitork 139. Larribide au ez al da ezkonberri ausarta oriena baño nekakorrago? Txill Let 29. Egia ez dute ausartek baizik maite, eta ausart guti bazterretan ongiarentzat. Herr 3-7-1958 (ap. DRA ). Eta nik ere jakin nahi nuke, zure ahotik, ez baniz sobera ausart, ene axuranta, zer egin goragoko gradorat igaiteko! JEtchep 88. Gai orrek zeregin egikorra ta ausarta eskatzen dauanez. Erkiag BatB 79. Ausarta tzarra! Nere nahiz, kanperoak treina huts egin duela! Larz Iru 76. Filosofia bera setatsu jartzen bada ari [superstizioari] gibela ematera, axaleko biurtzen da eta ausarta. Vill Jaink 133. Ni, lenago unai-kantak io nituena, eta gazte ausart, zu, Titir. Ibiñ Virgil 118. Lagun ezadazu egiteko ausart ontan. Ib. 70. Aments ausartak igan ninduen baratze baten hegira, / han bi amoros zoin amultsuki zauden elgarri begira. Xa Odol 320. Bainan ardura tronpatzen da / sobera ausarta dena. Xa EzinB 27. Ikusleen alegeratzeko agertzen dira mandatari bitxi, tirano, itsu, morroin ausart eta Satan ber-bera. Lf ( in Casve SGrazi 9 ). Elea dute bakarrik ausart eta bihurri. Ib. 10. Ikusi zituzten egite ausartak, zaldun berri arenak. Berron Kijote 55. Zoaz bere itzalpera, ausartari alabearrak laguntzen dio-ta. Ib. 25. Izuberak begiak larri, ausartak ere antzera sarri. EZBB II 129. Zer nai ete dabe ausart orreik? Onaind STeresa 70. Lagun arteko gastuei jarraitzen ausarta izan naiz. AZink 128. Ez ginen batere ausartak orduko gazteak . Larre ArtzainE 216. Zalakain ausarta. MIH 272. Kopeta eder eta ausartarekin agertu da liburu-dendetan. Ib. 333. Gauzarik berrienak, ausartenak eta burjesarentzat aldrebesenak. Ib. 141. Gehienez ere, sorginkeriari buruz aurkitzen dut zertxobait sineskor edo behintzat ez behar bezain ausart. MEIG I 226. Jakina da ez naizela sekula izan ez ausarta, ez suharra, ezta ere ordea inoren buruzagia. Ib. 260. Zirt edo zarteko amerikano harro ausartak. Ib. 181.
azpiadiera-1.1
(Uso adv.). Con valentía, con osadía.
Presentatuzé enperadorearén alzinean, ta erránzio ausart. LE Matr4 537. Aingeru, geroago ta ausartago zebillen neskatxaren gaztelua menderatzen. NEtx LBB 150. Baina euskaldungoa murrizten doa eta aho hizkera murriztu ahala euskal literatura aldiz goraka, bere neurrian goraka, gero eta ausartago, zabalago. MEIG IV 68.
azpiadiera-1.2
(Empleado como sust.).
Seme maiteari begiak boteaz, ausarta eman naiaz, [...] bere txiteari lagundu nai dion olloa bezela. Ag G 100.
azpisarrera-1
AUSART IZAN (H), AUSAT IZAN (H). Atreverse, osar. (Con sust. vbal. con suf. -t(z)era como complemento). Cf. Aq 1272: "Guarda, ya se guardará de eso, ez ausat (AN)". v. ausartu.
Eta nehor gehiagorik etzaion ausart interrogatzera. Mc 12, 34 (He nihor etzen atrebitzen, Dv etzitzaioen [...] ausartatzen, HeH ausartatu, Or iñork etzun bekokirik izan). Ikusirik zu zein garbi zaren eta ni zein likits, ez naiz ausart zure aitzinean agertzera. Mat 286s. Halatan ez naiz ausart begien zure gana ailtxatzera. Ib. 224. Utzi zitzadan manuz baitzauzat / Etxekiterago eniz ausat. 'Vous me donnez l'ordre de vous laisser, je n'ose pas insister' . O Po 16. Zuk manatzen ezpazendu, nor lizate ausart hurbiltzera? SP Imit IV 1, 3. Ezpaita ausart den animaliarik Palma Christi daritzon belharraren hazitik dastatzera. SP Phil b, 4v (He VII ausartatzen ). Ausart eztela mihiaren bustitzera mahats-arnoz, ez urez ere. Ib. 2. Lege zaharrian ere ageri da nehor etzela ausat Tabernakle Saindian sartzera. Tt Arima 20. Hamabost gerreneko, ni ez deusetako / egoitera ez ausat etez hun laneko. 'Je n'osais rester à ne rien faire' . Etch 178. Dizipülietarik batek ere etziren ausart hari galthatzera. EvS Io 21, 12 (LE etzé trebe galdegitera ). Haurra zutik egon zen, isilik, ez jakin areago zer egin, ez ausart higitzera. Mde HaurB 54s. Baina ez zitzaion deus esatera ausart. Ib. 101.
ausart
<< 1 ausarki 0 / 0 ausartzia >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper