Harremana

    OEH - Bilaketa

    2973 emaitza odol bilaketarentzat

    Sarrera buruan (129)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    atzerri.
    tradizioa
    Tr. Aunque se documenta ya en RS, hasta el s. XX es relativamente poco empleado, tanto al Norte como al Sur. En el s. XX se hace frecuente entre los autores meridionales. La var. atz-herri es meramente gráfica. En DFrec hay 111 ejs., todos ellos meridionales.
    sense-1
    1. (V, G, AN; SP (+ -tzh-), Lar, Añ, VocCB , Dv, H; atz-herri Dv, que cita a He); atze-herri Ref.: A; Etxba Eib.
     Extranjero, país(es) extraño(s). "Atzherria, pays étranger, hors de parenté" SP. "Prestuari atzerria herri, à l'homme de bien tout pays patrie" Ib. "Destierro" Lar. "Advenedizo [...] atzerrikoa" , "extranjero [...], atzerrikoa" y "foráneo, forastero [...] atzerrikoa" Lar y Añ. "Atzerriko (AN, V, Añ, G, msLond), atzerritar, advenedizo, extranjero" A. "Atzerrixan (erbestian) bizi-modu barrixa gertau biarra izan genduan" Etxba Eib. Cf. 2 atze; v. herratze, erbeste.
    Atzerrian lurra garratz, hoña ibini egik baratz. "En patria extraña". RS 9. Nola kanta ginezake / Gaxook atzerrian. EZ Eliç 273. Atz'erri ots'erri. Saug 184. Atzerri, Otserri. "Pays étranger, pays de loups" O Pr 49. Atsoa lehia duna hiltzera? oha atzerrira bizitzera. Ib. 61. Atz-herriko alabak Israeltarrarekin esposatzekotz behar ditu bere gathibutasuneko arropak erauntsi. SP Phil 20. Kontenplatzen gau erdiak, / Lastimaz betherikan, / zaramatzan atzerriak, / Hartaz orrhoiturikan. Arg DevB 20. Atzerritako neskatxa batek. He Phil 19 (ed. 1853, 16 atz herritako; cf. ib. V hatz herritakoek). Non hilen naiz? Etxean ala kanpoan? Herrian ala atz-herrian? Ez dakit. Brtc 116. Pazingille ta Txorrotzallea / lana egiten oituak, / atzerrikoak izanakatik / bearrerako zintzuak. Echag 184. Atzerriko soñua obea dala uste dute. Zab Gabon 66. Atzerriko agintariakaz, doneak izanda bere, ezta egundo gauza onik izan. Ag AL 15.
    ( s. XX) Ia zergatik atzerrikoen istoria eskribitzen dudan, Euskal-errikoak utzita. Goñi 19. Juan Andres, atzerrira joan zan ezkero, beiñ bakarrik etorri zan Zabaletara. Ag G 109. Atzerriko erri-aldietan alantxe egiten da. ForuAG 87. Aberrirantza /igesi doa / atzerri yakon / luditik. GMant Goi 11. Eta gu atzerrirat ginoazin, omen txarreko herri batetarat! Zerb Metsiko 54. Atzerrijan itxirik / gripe-gorriña. Enb 210. Oien lagun bat atzerrikua / zebillen pizkor-antzian. Tx B I 187. Atzerrian, nunbait, olerti-antzua nabaitzen da. Aitzol (in Laux BBa IV). Atzerrian merke saldu dabela badakigu. Eguzk GizAuz 136. Erdaldunak baiziran, atzerrikoak. ABar Goi 20. Atzerrian bizi diran españarrekin. EAEg 12-10-1936, 27s. Atz-herriko hats epela / Ez dakioten nausi, Amatto, begira! Iratz 116. Atzerri barna ibilki. Zait Sof 153. Atzerritik ekarriko dute merke-merke. Munita 71. Ihes joanen ziren gaur bertan atzerrira, itsasoaz bestaldeko atzerri urrun batera... Mde HaurB 103. Atzerriko modak ez baitzitzaizkion joera arrotzak baino gustatzenago. Ib. 10. Atzerrikoak deitu dituzu ondarera. Or Aitork 169. Zure etxea ere, atzerriz ibilli ez dana. "Tua domus quae peregrinata non est". Ib. 349. Piarresek ia lau urteko erromesaldia egin zun atzerriko lur latzetan barrena. Etxde JJ 238. Atzerriko hizkuntzak ikas zitzala. Arti Ipuin 24. Atzerrira, estranjeri aldera joana ete zan. Erkiag BatB 23. Ez dot nik mira atzerriko jendiak besteko Jauneri gerra eittia. Etxba Ibilt 478. Bazkideren bat erbestean edo atzerrian ilten bazan. Etxabu Kontu 108. Orain gure semeak atzerrira, al duten lekura, joan bearra. AZink 141. Aldatu nintzen, horratik, eta atzerri latzean ikusten dut neure burua berriro Olabideganatzean. MIH 342. Giro aldaera larria, herriko eta atzerriko haize berrien eraginaz. Ib. 292.
    v. tbn. Lh Yol 51. BEnb NereA 101. Anab Aprika 54. Gazt MusIx 223. Olea 80. Azurm HitzB 39. Ayesta 49.
    azpiadiera-1.1
    (Como sust. contable). País extranjero.
    Goan izan zen atze herri batetarat. He Mt 21, 33. Ethorri ziren iguzki aldeko atzeherrietarik Magoak Ierusalemera. HeH Mt 2, 1. Gosete izugarri au Ejipton ezezik, auzoetan ere sortu zan; beragatik Ejiptokoai bezala, atzerrietakoai ere Josek eskua luzatzen zien. Lard 54. Jerüsalemen eta gero Jüdean eta atzerri güzietan. Ip Hil 189. Atze herrietarik sar erazi [ogia] . ArmUs 1895, 86. Urte askotan ibilli zan atzerrietan. Echta Jos 206. Atzerririk urrutirenean bizi bada ere. A Ardi 102. Atze-errietako jendiak ere / ori eramaten dizu. EusJok 143. Atzerrietako merkatuetara jo bear. Eguzk GizAuz 23. Atzerrietako Ordezlari edo Eragilleenak. "De los cónsules o agentes consulares". EAEg 26-11-1936, 391. Or dabil bizirik atzerriak barna. Zait Sof 27. Orrek atzerrietan biziro eragin zunan aren aurka. Or QA 77. Itsasoaz bestaldeko atzerri urrun batera. Mde HaurB 103. Beste erri, beste eskualde ta atzerriak egozan. Erkiag BatB 84. Bizi moduko kezkak zintuen [Ameriketara] ereman, / eta atzerri hartan bortz urte iragan. Xa Odol 308. Atzerrietan bizi diranak. MMant 141. Haurrentzako ipuiak bildu ditu, Euskalerrikoak eta atzerrietakoak. MEIG III 60.
    azpiadiera-1.2
    (Como primer miembro de compuestos).
    Atzerri-oitura loiz / Ama zikinduten / dabiltzenak eztakit / zentzuna nun dauken. Enb 57. Urtzi Deunak egiñik / azke bixiteko / atzerri-gorrotuak / buztarturik dauko [Euzko-abenda] . Ib. 54. Garbi jolastu, baztarturik or / atzerri-jolas zikiñak. Ib. 111. Atzerri diruari buruz. EAEg 20-10-1936, 92s. Atzerri-jelapean / asko dira illik. SMitx Aranz 235. Atzerri bidetan barrena joateko zerbait bear ba'duzu, esan eta emanen dizut. Etxde JJ 225. Negar lurruna dari / ta deusez intziri / atzerri negar batek / ixilki... Azurm HitzB 58.
    sense-2
    2. "Atserri [sic], pueblo extraño" VocCB 359. "Pueblo extranjero" A DBols. .
    Yauretxeko ataurrea, berriz, neurtzeke utzazu. Atzerrientzat emana baitago. Ol Apoc 11, 2 (Dv jendaki atzeei). Orra zergatik esaten dien Apostoluai, ez yoateko oraino, atzerrietara, yentilletara. Ir YKBiz 194n. Agintari ta erregen aurrera eramango zaituztee neregatik, aiei ta atzerriei yakille izan zakizkieten. Ib. 197.
    azpisarrera-1
    ATZERRI-ALDE. Tierra extranjera.
    Atzerri-aldean, ba, etzun bere arrotz-sur atotsi Are gorrixkak. Zait Sof 15.
    azpisarrera-2
    ATZERRI-MIN. Nostalgia de la tierra.
    Zein da mundu ontan, santu danaren atsegiña bañon aundiagorik, batez ere, otoitzean Yainkoak irugarren zeruraño yaso dezanean? Orrek ere bayun bere gazi-geza: atzerri-miña, orduan ere. Or QA 97.
    azpisarrera-3
    ATZERRI-ZERGA-ETXE. Aduana. v. atzergetxe.
    Bilaboko Atzerri zerga-etxeko Banakari dan Beltran Andres'tar Koldobika jaunak. EAEg 16-11-1936, 309.
    azpisarrera-4
    ATZERRI-ZERGATEGI. Aduana. v. atzergategi.
    Bilbaoko Atzerri-zergategia. "Aduana de Bilbao". EAEg 1-12-1936, 429.

    atzerri

    atzerri
    << 1 atzeratu 0 / 0 atzerritar >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper