1.
(-th-Urt, Dv);
ataratzaile. Sacador, que saca."Abactor, [...] tiratzailléa, atheratzailéa"Urt I 14.
"Celui qui extrait, arrache, produit au-dehors"Dv.
"Sacador"AMorf 97.
"Ateratzaile (L), qui enlève"Lh.
Erran izan darotzut haritzak ez duela bertze asko zuhamuk bezain ongi ethorri nahi sorthu den tokitik aldaratzen bada. Hori heldu da erro nausiaren dainatzetik; atheratzaileek bihurtzen eta trenkatzen dute. DvLab 339.
Jesus, nola izan ote ditteke gure Ateratzallea edo nondik atera giñuzen? Jesus da gure Ateratzallea, gure zorretatik, eta betiko galtzeko arriskutik Berak atera ginduzelako. InzaAzalp 63.
Jende pillotxua egoan pardel gilbortsuon begira. [...] Bat-batean, Nikanor-ek, [...] artu eutsan edota kendu eutsan ataratzailleari, ari berari egokion pardel biribilla. ErkiagBatB 29.
azpiadiera-1.1
(Añ; -th-Dv, Lh);
aterazaila (V-gip)
(Como segundo miembro de compuestos. "Sangrador, sangratzallea, odola ateratzallea" Añ. "Harri atheratzaile, carrier. Larre atheratzaile, défricheur" Dv. "Hagin atheratzailea, le dentiste" Lh. "Agiñ-atarazallia sarri, bizar-kentzallia" Etxba Eib. Odol ateratzailliarena edo barberubarena. fBIc II 190.
Harrobietarik harri atheratzaile batzuez kanpo, yende gehienak baratze zainak eta laborariak dire. ElsbLehE 117.
Lurraren erraietarik urhelur atheratzaile, erran guzien bortxa, lekhu hetarat Uropatik dohazinak nonbre handitan dire. Prop 1898, 174.
--Zabaletakoa? Trosuetan ebillena? --Berbera. --Jas! ta onek gantz ataratzallea izango dala. AgG 112.
Bere bihotzeko ondoezak agertu eutsozan, agin-ataratzalle batek baño barriketa geiagogaz. KkAb I 37.
Agin-ataratzalliari agiñak miñik ez. Otx 32.
Medikua edo hagin-ateratzaileak. MEIG I 190.
azpiadiera-1.2
(No referido a personas).Extractor. Ar bitza botilla ta kortxu-ateratzaillea. LabSuEm 213.
sense-2
2.
(Lar). Libertador."Alfaqueque, redentor de cautivos, katibu diranen eroslea, ateratzallea"Lar.
Ber-atheratzaile bezala besarkatzen zutelarik. "Libérateur".Birjin 489.
sense-3
3.Que hace público."Zu zare berri horren atheratzailea"Dv.
sense-4
4.atheazale. Sacador (en el juego de pelota). Pilota partida ederra bezperak ondoan eta birleta partida, bederatzia atheatzale handienekin. Herr 7-9-1961 (ap. DRA).
sense-5
5.Echadora (de cartas).Cf. fr. tireuse de cartes. Baduzu sinhesterik karten ateratzailetan?Egunaria 17-3-1961 (ap. DRA).