OEH - Bilaketa

2974 emaitza odol bilaketarentzat

Sarrera buruan (129)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 askazi.
tradizioa
Tr. Usado por autores septentrionales (en su casi totalidad bajo-navarros y suletinos) y roncaleses, lo encontramos tbn. en Mendiburu y, modernamente, en Ibiñagabeitia y Aresti. Debió ser usual también en áreas más occidentales, a juzgar por su aparición en canciones y relatos recogidos por Barandiaran en algunos puntos de Vizcaya y Guipúzcoa; cf. infra ejs. de JMB Mund .
sense-1
1. (BN-lab-ciz-mix, Sal, S, R; VocBN , Gèze, Dv, H), azkazi (R; Lecl (-kh-), Sb-Urq (-kh-), VocCB , H), askasi (SP (que cita a O)), azkasi (BN-ciz-mix, Sal, S, R), haskazi, askatze (Sal, R) Ref.: Bon; VocPir 152; A (askazi, azkasi, aizina, burzegi); Lrq; ContR 531; Iz R 285; Gte Erd 250 .
Pariente. "Cognatus. Pariente. Parent" Sb-Urq. "Parent" VocBN, Gèze. "Banian zerbait aizina deuri oilten zaitadala, askazia bainion" (R) A s.v. aizina. "Ez dut horren askazirik ezagutzen (BN-lab), familia eta askazien mezak (BN-ciz), askazi-adixkidek salan ürhentü die besta (S), aphezaren askazi zen" Gte Erd 250. v. ahaide.
Arnega ezazuei [...] aitaz eta amaz eta azkazi [en otra vers. askazi] guzuez. BruR 106. Eta arima haur beharrian ezpadago, aplikatuko daroztegu huntarzun hok, hunen askasi, ezpa ahaideren arimarik beharrenian daudezener. FPrBN 21. Beharrak izurriaren mañak <manac> ditu: askazi-adiskidez gabetzen gitu. O Pr 82. Egizu so bat zure aitzinian ioan diren zure askaziak, adiskidiak eta zure ezagutiak. Tt Onsa 41. Haren askazi, edo beste arima beharretan direnegatik. FPrS 31. Hen berthüte ederrena dela, bere aita amen, askazi eta gehienen manü pian bizitzia. Bp II 36. --Noren behar dügü güziz othoitü? --Nork bere askazi, adiskide, eta honkigilen. Ib. 127. Adio erraiten zien aberastarzüner, kargier, uhurer, eta askazier orori. Mst I 18, 3. Natürak plazer hartzen dü, adixkide eta askazi hanitx ükheitiaz, etxe hunetik. Mst III 54, 6. Guraso moldakaitzetatik, aurride, senide edo askazi mukerretatik, auzoko gaistoetatik edo edozein beste saiets edo alde on edo gaistotatik. Mb OtGai 9, 78. Utzia bere dizipuliez eta azkaziez. AR 159. Etzuzun Ama Birjina hainbeste denboraz egon Seinta Elizabethen etxen haren askazi eta adiskide zelakotz xoilki. Ib. 382. Hügüna askazien artian. Egiat 223. Ez dute jende handiek beraz zeren gorritu / Gaztelu-dunen askazi direlakotz aurkitu. Monho 60. Ebiliren beitzira uhure handitan, / haren askazi nublen jauregi orotan. Etch 570. Etxandi Garindañe nin khexü bethi, / Haren amoria benin nik askazi. Ib. 640. Eztutuzie salduren / Askaziek utzi alhorrak. Arch Fab 171. [Zerbütxaria] Pierrak beharria muztü zianaren haskazi bat zen. EvS Io 18, 26 (Lç, He, TB, Dv, Leon, IBk, IBe ahaide, LE, Ol, Or aide, Ker senide ). Bena askazi bezala bere boztarioaren erakusteko [...], joan zen [...] Elizabethen ikhustera. Ip Hil 77s. Txerkhatü zien auherki askazien eta ezagünen artian. Ib. 134. Eskualdunak nor eta zer garen / Ez dugu behar ahantzi: / Ekhialdeko jendaia zaharren / Ginela lehen azkazi. Zby RIEV 1909, 398. Eta azkazi eta adeskide anitxek egiten dei bazkariak xunto. Mdg 137. Zerbait huntarzün ere, eta oro ützi, aitaren gainditik Tarban zütian askazier. Const 42. Erranik izan da, gizon kondenatuen askaziek borreroa erosten dutela. Mde Pr 77. Ugarteko lehendabiziko biztanleok [...] Eskualdunen askaziak zirela uste izan dute jakintsu batzuek. Ib. 248n. Nunbaitik jina zen... Nehork ez dio behin ere askazirik ezagutu. Larz Senper 12. Iainkoen askazi maitea, Ioberen luzapen aundi ori! Ibiñ Virgil 43. Bertze bat ere badut ezin ahantzia, / sortzez ez izan arren gure askazia. Xa Odol 231. Jinkua diat aita, Andredena Mari ama, / Jandonahani gazaita, Jandona Petri kusi: / Horiek danak ditinau askazi, / loiten ahal diau ausarki. (BN-baig). Satr Ahaid 650. Anai-arreben eta askazien mina. Larre ArtzainE 325. Hizkuntzaren argia oparoago zabaltzen da ahaide hurbil eta urrutikorik aurkitzen denean, zenbait hizkuntza-familiatan gertatzen denez. Ez dugu guk horrelakorik, bakarka bait gabiltza oraindik ahaide eta askazi kontuan. MEIG VII 94.
v. tbn. CatLan 89. UskLiB 24. CatS 126. Azkazi: CatS 16.
azpiadiera-1.1
Miembro de una casta. "Le había tratado de agote azkazia" (Pamplona, 1590) ReinEusk 90.
sense-2
2. (V-och, BN-baig; H), azkazi (G-goi) Ref.: A Apend; Satr CEEN 1969, 182; JMB At (azkazi).
Parentela, conjunto de parientes; casta, linaje. "Race. Abrahamen azkaziakoa, qui est de la race d'Abraham" H. "Casta" A Apend. "Ascendencia, comunidad de sangre, parentesco" Satr CEEN 1969, 182. "Familia, parentela" JMB At.
Españiak eremu hedatuak ditu / bi munduak erregek bere meneko tu: / zein da hetan komarka, non zure askasia / ez baita aiphatua eta handietsia? Dh ( in BertsZB 176 ). Inprudentzia eta banitate ariña / Hitzketeria eta kuriostasuna, / Ahaide hurbillak dire: / Haskasi [sic] bereko haur dire bedere. "Ce sont enfants tous d'un lignage" . Gy 257. San Benediten familia / Geroztik zein den hedatu! / Legegabeen askazia / Hark du jende on moldatu. Zby RIEV 1908, 610. Andra Geaxi: / Ekatzu nere orrazi; / Bestela galduko ittut / Zure ondorengo azkazi. (G-goi). JMB Mund II 60. Lanbreabeko etzanderea, / Ekasu nire iserea; / Ezpabe egingo dot sure askasia. (V-arr). Ib. 57 (cf. nota: "Askasia, askasie, azkazi, son palabras usadas sólo en esta leyenda"). Askazi handi eta joria ziren Montresortarrak. Mde Pr 110. Madarikatu izan bedi, / zerorren askazia. / Ematen ezpadidazu / amaren artasia. Arti MaldanB 204. Gaineratiko Xiberotik arras desgune delarik, ez da harritzeko horko jendea ere poxi bat apartekoa baita, bai askaziz, bai jitez, bai euskalkiz. Lf ( in Casve SGrazi 15 ).
sense-3
3. " Askaziak, parents, père et mère" H.
Han hasi ziren haren [Jesüs Kristen] desditxak eta haren askaziak bortxatü izan ziren haren eroaitera Ejiptarat. Bp II 32. --Non egon zen? --Nazaret Galileako bürgian bere askazieki. Ib. 33.
azpisarrera-1
ASKAZI HONDAR. "Azkazi-ondarrak (R), parientes lejanos" A.
azpisarrera-2
ASKAZI HULLAN. Pariente próximo.
Eztezazüla konfidantxarik har zure adixkidetan eta askazi hüllanetan. Mst I 23, 5.
azpisarrera-3
ASKAZI HURBIL. Pariente próximo.
Hizkuntzak bai baititu bestetan ahaide eta askazi hurbilak, hizkuntza indoeuropearren familia osoa. MEIG IV 98.
azpisarrera-4
ASKAZI HURREN, ASKAZI HURRAN (Sal ap. A). "Askazi urranak (Sal), parientes próximos" A.
Nihauren askazi hurrenak / dira poxelatzen dutenak. 'Proches parents' . O Po 22s.
azpisarrerakoSense-4.1
Lausengaria traidorearen hurren askazia. "Proche parent." O Pr 299.
azpisarrera-5
ASKAZIZ ASKAZI. Entre parientes.
Orai aspaldixko batez, biardigu urte guzuko tenprarik obenena igari, azkaziz-azkazi, eta adexkidez adexkiden etsetan, txerri iltako funzionetan. Mdg 132.
askazi
<< 1 askatu 0 / 0 1 aski >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper