Tr. Documentado en autores meridionales (tbn. en Xalbador). Las formas artzaintza (única en vizcaínos) y artzantza se encuentran en proporción similar. Hay artzaitza en N. Etxaniz.
sense-1
(V, G, B; H);
artzantza (G; Lar -rz-);
artzaitza (Lar -rz-)
Ref.:
A(artzango, artzaintza);
IzArOñ(artzaiña). Oficio de pastor; pastoreo."Artzaintzaia orrek eitten dosku"Iz ArOñ s.v.artzaiña. v. artzaingo. Egiten du, bada, Jesusek bere arzanzan emengo arzairik onenak berean egiten duena. MbIArg I 311.
Arzaiak bere onagatik egiten ditu bere arzanzako gauzak. Ib. 311.
Neure Arzaintzako lan eta egin biarren artian . (1820)"Ministerio Pastoral".RIEV 1934, 681.
Gauza jakiña ta sinistgarria da nekazaritzako lanbidea dala artzaintzaren ondorengoa. IztC 230.
Artzaintzako lanbidea dala txit anziñakoa. Ib. 220.
Artzantzako bere lanen erdian. ArrBearg 278 (ap. DRA).
Bear ez dan bezela artzaintza egiteagatik."Pastoreo abusivo".ForuAG 313.
Artzantzako eginkizun arrunt eta gaitzgabeetan eraman du bere denbora guzia. Mok 6.
Jaungoikoak autu au beste artzantza baterako. LekEunD 21.
Trikuarri asko mendi aundien gañetan daude [...]; artzantza neguan ezin litekean tokietan. JMBELG 68 (41 arzantza).
Artzaintzak geiegi lotzen nintxiokan. EtxdeJJ 41.
Jose Maria Caballero jaunari. [...] Zure artzantzak ondoren onak / nabarmen azaldu ditu. Basarri 42.
Eztaukate ez artzaintzarik ez nekazaritzarik; are gutxiago iñungo industriarik. VillJaink 16.
Aita-semeak basotik edo artzaitzatik nekatuta eltzen ziranean. NEtxLBB 96.
Serbitu zitun nekazaritza, / artzantza eta basoa. MMant 165.
v. tbn. Xa Odol 95. Larre ArtzainE 337. Artzantza: Olea 237. BasoM 12. Alkain 127.
azpisarrera-1
ARTZAINTZAN.
Trabajando como pastor, en el pastoreo. "Pastorear, hacer oficio de pastor, arzantzan, artzaitzen ibilli" Lar. v. ARTZAINGOAN. Gizaki anitz sartzen dira arzanzan besteren ardiak zaitzeko. MbIArg I 309.
Bada nere arzanzan etorri zaizkit arza ta leoia ardiak eramatera. Ib. 349.
Artzaintzan zebillen mutil gaztetxoa gudara irten zalako. IztC 505.
Arteraño mutil gaztetxo, artzantzan baizik etziekiena zan. Lard 163.
Badet beste [seme] bat ere, artzantzan dabillena. Ib. 163.
Azken aldian, artzaintzan jardun zuen mendietan. Goñi 23.
Artzaingoan (artzaintzan) ere ibilia naiz, lurrinontzietan bezela. AArdi 3.
Artzaia naiz ni / ta artzaintzan nabil / orain iru bat urtean. JaukolBiozk 24.
Soloetan arazorik ez eukienetan, gizonezkoak baso-lanari egiten eutsien, batzuek artzaintzan, ikezginen besteak. AkesIpiñ 22.
Asko maite ebazan Josetxok ardiak eta pozarren ibilten zan artzaintzan. BilbaoIpuiB 175.
Asia zan noiz-beinka aitarekin artzaitzan. NEtxLBB 94.
Gazte-denboran ibillia naiz / ni're piska bat artzantzan, / bildur gogorra izaten gendun / denboralien mudantzan. UztSas 61.
Haur nintzaneko, aitak erranik / ardiak goberna nitzan, / plantatu nintzan artzaintzan. XaOdol 97.
Mutill au nere morroia da; inguru ontan dudan artaldearen artzantzan ari zait. BerronKijote 58.
azpisarrerakoSense-1.1
Eta bere artzaintzan zebillela, norbaitek zirikatzen bazuen [...].Muj PAm 23.