1.
(V-gip);
artaberoRef.:
EtxbaEib;
IzArOñ. "Artabero es 'borona caliente'"IC I 501.
"Pan de maíz sin levadura, se hacía cubriéndolo con dos hojas de berza entre la ceniza. Se hacía en horno sin levadura. [...] Arto beruak zer du jaki? Putz esan ta klin irauntzi"IzArOñ.
"Borona fresca. Artoberua, gozua utsik be jateko"EtxbaEib.
v. artopil. Urdai zielgati ta lukainka-solomuakaz egingo dogu koipatsu; gura badozu ogi erregutakaz, gura badozu arto berozkuakaz. MgPAb 104.
[...] esan zuben: "Bekar orain lau zentimoko pastela." --Litxarreriya! Obe zuben arto berua jan. SorBar 62.
Zatitu gero arto bero ori. ABeinB 45.
Arto beroa, errebarria, labatik arakoa. ErkiagArran 119.
Egunez lo eginda, / negarrez gabero. / Martintxo! Martintxo! / gure artabero. NEtxLBB 303.
Kilo ta geiagoko arto beroa, berriz, su gañean. AtañoTxanKan 157.
sense-2
2.Presumido, presuntuoso, (el) que se elogia a sí mismo.v. ARTOBERO-USAIN. Arto berua bezela ari da / bere burua famatzen. EusJok 101.
Gere euskotasuna, gere euskeltzaletasuna, ta al-dakit nik zenbait "ziri" geiago ezpain artoberootan naiz darabiltzigu. LdiIL 102.
Mutil auek beti artabero. Beren burua nesken aurrean jakintsu egiten. NEtxLBB 146.
Oakit emendik, artabero!Ib. 150.
azpiadiera-2.1
(V-m-gip)
"Persona bastante gruesa y tranquila" Iz ArOñ. "Oso-osoko, gaitzik bako gizon bat: hombre tranquilo, sin inquietudes. Molesto y pesado" Zubk Ond. "Persona tranquila y sin fundamento. Semeik zarrena artobero majua da" Elexp Berg.
azpiadiera-2.2
(Como apodo). Gizadi ona, gazteri indartsua: Ardauzuri, Gatzbako, Moldakatx, Artobero, Kaiua, bere seme Anjel...AgKr 22.
azpisarrera-1
ARTOBERO-USAIN.
"Noberak noberen burua goratuten dabenean, egoten da arto-bero-usaiña" A Txirrist 7 (ap. DRA). "Au artobero usaia, litm. 'qué olor de borona caliente', se dice cuando alguien se elogia a sí mismo; no tiene abuela" BeraLzM. "Arto bero usaia zegok emen (G)" A EY III 242. "Arto bero-usaina dago (V-m)" Ib. "Ori artobero usaia (G-azp)" Gte Erd 70 (s.v. "hori beti bere buruaz mintzo da"). "(V), envanecimiento" A Apend. Cf. Inza NaEsZarr 199: "Arto beroaren usaia sumatzen det nik (AN-larr): orrako gizon ori bere buruaz mintzatzen ari da, bere burua aipatzen ta aupatzen". "Artobero usaiñak kendu, quitar a alguien la fanfarronería. Ik segi ain aozabal da baten batek laster kendukosk artobero usaiñok" Elexp Berg. Barkatu, ontan ere artobero-usaia ba-darigu, geren buruok gaztetzat yotzez. LdiIL 58.
Arrokeririk eta artobero-usairik gabe. Ib. 60.
Esan beharra dut, artobero usaina dariodala agertzen banaiz ere, nik 1965ean, udazken aldera, Torrelavegara aldegin nuela. MEIG I 259.
Izenaz esan dudana, halako arto bero usaia dariolako izan da. MEIG III 86.
azpisarrerakoSense-1.1
Odol-berotxo, bazter-nastalle, eztabaikari alperrikako, arroxko ta artobero-uxai omen naiz.Ldi IL 57s.