OEH - Bilaketa

2974 emaitza odol bilaketarentzat

Sarrera buruan (129)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
apairu.
etimologikoa
Etim. De lat. *apparium, que Schuchardt veía incorrectamente como origen de vasc. afari; cf. R aigari, S aiha(r)i, distintos en cuanto a sentido y origen de apairu, apario. v. Etim. en afari.
Onom.: Apayru. (1330). Arzam 108.
sense-1
(BN, S, R; Arch VocGr, VocBN , Gèze, Dv (BN), H (+ -ph-)), apaidu (S; H (s.v. aphairu)), apario (R-vid) Ref.: A (apairu, apario); Lrq /apáidü/; Satr VocP .
Comida en general. "Repas, festin" Gèze. " Apario (R-vid), comida (almuerzo, comida propiamente tal o cena). Egunean irur apario dozkegu: askaria, bazkaria, aigaria (R)" A. "Recepción, comida en general" Satr VocP. . v. oturuntza, otordu. Tr. Señalado como equivalente suletino de othoranza por Leiçarraga (Decl ã 7v), se documenta desde Tartas en textos suletinos y mixanos; a partir del s. XIX se encuentra tbn. en autores bajo-navarros y labortanos. Se documenta también en el roncalés Mendigatxa (apario ). La forma gral. es apairu. Hay apaidu en los suletinos Etchahun (junto a apairü ), EvS yXikito, y en Mirande y en un ej. de Herria. Salvo errata, y junto al más frecuente apairu, hay dos ejs. de apaira en Tartas (Arima 58 y 66).
Biltzen badu egunian behin apairu hon baten egiteko. Tt Arima 66. Hirurogei urthe dienek, emazte izorrek, ünhüdek, eriek, praube apairü baten aski hazkürre eztienek. Bp I 111. Ützi jokiak, apairü handiak, karataiskeriak, danzak, eta gañelako gaiza debetatiak. Bp II 40. Apairia hasi beno lehen. CatOlo (ed. 1743) 8. Gomitatu ziela apairu batetala. AR 211. Edo beste lan tipi zunbaiten eitia hun baita apairia beno lehen. Ib. 208. Nola santifikatzein tügü gure apairiak? CatLan 109. Aphairu edo othurunza bat baizen ez egitea. CatLoi 66. Egitzü apairia hasi beno lehen eta apairütik landan zure othoitziak. UskLiB 76. Eta harek ordari aurhider ophilak / apairietan ere hobe haien phezak. Etch 174. Gaztalondo handian agitü niz arrotz, / Apaidü bat egin düt ezpeitzen gorgotz. Ib. 320. Etxeko anderiak ekharri zin artho, / Ezpeitzian ogirik apaidü hartako. Ib. 320. Turkia oihal baten gainen / Apairia hedatürik izan zen. Arch Fab 87. Jaunak bere apairuko / Moillia mehe bat zien. Ib. 145. Izen hortan giristino zuhurrek hasten dituzte bere egun, lan, apairu eta loak. Hb Egia V. Eta han egin zeren apaidü bat. EvS Io 12, 2 (Lç, Dv afari bat, IBk otordu bat ). Azken apaidian. Ib. 21,20. Maite dütie lehen etzangiak apairietan eta lehen jargiak bilkhüretan. Ip Mt 23, 6 (SalabBN baskarietan). Apairia beno lehen eta haren ürrhentzian. CatS 18. Jesusek azken apairia egin zian gela handian. Ip Hil 189. Goizeko aphairu edo gosariaren egitera zohan bere amarekin. Lap 57 (V 30). Zohazte Phazkoko aphairuaren arrimuen egitera. Ib. 237 (V 106). Zure hautatueri Zeruan pharatu derauezun aphairu sakratuan. Arb Igand 197.
( s. XX) Barur egitea da egunean aphairu bat baizik ez egitea, arratsean kolazione arin batekin. CatJauf 87. Aparioak dreza araz, putiualki ordu xakinetako. Mdg 132. Baia orainore xuntatadra obroak; anke ez obro ezik apario baten egitra. Ib. 136. Odol honik egiten hek goiz arratsetan / Lanttorik ez honkitzen apaidü artetan. Xikito 4. Apairuaren ondotik. JE Bur 77. Pazkotako aphairuan. Ox 74. Etxerat heldu zaio aphezak bere kantari gazteekin jaten dituen aphairu onen usain mixteriozkoa. Barb Sup 3. Zer eta nolako jakiek duten egiten apairu ona. JE Ber 34. Amasei freidek / Apairu on bat zuten, ba! LuzKant 16. Gaiza baliusak thapailü txipietan badira ere aphaidü fiak ez dira, baitezpada, llabür. Herr 29-9-1955 (ap. DRA ). Edozein gauza xiki aski dateke ordaintzekotz, liburu bat, edo apaidu bat jatetseren batean, edo. Mde Pr 71. Apairu mehea zuketela, ni beldur. Ardoy SFran 115.

v. tbn. Larre ArtzainE 277. Aphairu: Elsb Fram 92. Dih GirLeg 84. Zerb IxtS 73.
apairu
<< apaindu 0 / 0 apaiz >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper