OEH - Bilaketa

2974 emaitza odol bilaketarentzat

Sarrera buruan (129)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
amen.
sense-1
1. (V-gip) Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg .
Amén. Cf. Mg PAb 160: "--Baña, ze berba plaga da Alabiz? Zetako esaten eztabee Amen? --Euskera ez dalako izen au, ta a bai". Tr. Atestiguado al Sur en todas las épocas y dialectos. Al Norte, donde parece que se usa más halabiz (q.v.), es poco frecuente, y se documenta en unos pocos textos antiguos (Dechepare, Leiçarraga, Materre (373), Haramburu (? 3r), Etcheberri de Ziburu, Harizmendi (186), Argaignarats (DevB 214) y Tartas (Onsa 7)), y ya más adelante, tbn. muy aisladamente, en Haraneder (Rom 1, 25), CatLuz (4),UskLiB, Duvoisin (LEd 45), Inchauspe y Arradoy (SFran 360).
Eta obligatu giren guziak Geinkoari othoiz egitera dizun mundu honetan prosperoki bizia eta berzian parabizuia. Amen. E 249. Ezen hirea duk resumá, eta puisanzá eta gloriá sekulakotz. Amen. Mt 6, 13 (TB, Echn, Samper, Hual, Ur (G) amen; He, Dv, Ip, SalabBN hala biz). Sekula gustian gloria izan bidi. Amen. Miserere 334. Hala ardiats dezaken sekulako gloria, / Halakoa Iaunak egin diezela grazia. Amen. EZ Man I 137. [O gure Jainko andia] idukazu zure eskupean, ta biziko da, amen, biz ala. Lar Fueros 8. Sinisten det Espiritu Santuagan, Eliza Katholika edo guziakikoa, Santuen partaletasuna edo Komunioa, [...] aragiaren piztea, bizitza betikoa. Alabiz edo Amen. CatBurg 5. [...] baina libradu gagizuz gatxerik. Amen. Cb CatV 5. Aitaren ta Semearen ta Espiritu Sanduaren izenean: Amen. LE Prog 100. Orain ta beti, ta mendeen mendetan. Amen. Biz ala. Ub 140. Ala gerta dedilla, biba Jesus, amen! Xe 162. [O Maria] egizü, zure othoitzen medioz, egon gitian bethi Khiristi hun eta holatan egiazko Üskaldün. Amen. Ip Hil 167. Ala, batzuetan eskerrak ematen diyozkat gure Jaungoikuari eta bestietan alkatiari gaitz ortatik libratua, amen. Iraola 43. Bijuaz eta bitez / ondo izan beti, / baña ibilli bitez / gugandik urruti. / Ainbat egoki gera / izango gu emen, / zenbat urrutiago / oiek gandik, Amen. Urruz Zer 144. Zu onesten eta deitzen agotik soiñuz lertzen diran xegunekin, erriak "amen" erantzun dezan. Or Aitork 406. --Nik ezpaidet iñoiz konjurorik egiten ikasi. --Gizona! Nik esaten dedanari, Amen erantzutea besterik eztezu egin bear. NEtx LBB 173. Jaunak Beregan jaso dezala / beti-betirako, amen. MMant 104.
v. tbn. CatAnz 1. Mb IArg II 17. GavS 31. Oe 125. CatUt 3. Monho 162. Añ CatAN 3. Mg CO 70. Gco II 91. AA III 494. fB Ic I 19. Astar II 290. CatB 10. CatLlo 5. UskLiB 220. CatBus 4. Bil 44. CatAe 4. CatSal 3. CatR 3. Arr May 142. Legaz 2. Ud 133. Azc PB 319. Elsb Fram 154. Ag Serm 489. CatUlz 3. Mdg 159. ArgiDL 39. KIkV 7. KIkG 4. Inza Azalp 151. Lek EunD 27. Bilbao IpuiB 230. Arti Ipuin 39.
azpiadiera-1.1
(En contexto no religioso, para expresar asentimiento).
(Gentes que andan en busca de noticias), nola podenkoak puz puz puz palmo bat sudurreki, (amen ala aurpegikoa eda balakiote) (188). 'Husmeando como podencos con un palmo de narices (así se les alargue la de la cara, amén, así sea!)'. LE-Ir. --Gizonen onerako gaur Belenen jaio zan aurtxo Jaungoikozkoak nai dezala nik emen ikustea. --Amen, --erantzun zion Txomiñek. Zab Gabon 33. --(Luis). Milla diabru! Tximista arraie batek ebakiko al du ostatu (b) au. (Kandira bat artu ta botarik). --(Ostalariya). Amen, ni ezpanago emen. Sor AuOst 89. Guk egin nai doguna / txoriakaz emen / esan bearko dozu / aita zara ta... amen. Azc PB 48. --Agur, Maritxo, Zeruban elkar ikusten gerta gaiteala! --Amen, bada, Iñaxio! Ez naiz aztuko zuzaz nere erregu laburretan, eta zuk ere nigatik erregutu. Moc Damu 20. Huna hitz larriz zer erraiten daukun harriak: Hendaia, Ascain, Urruna / Hau da oroitzapena / Hirur elizena. / Lafargue da hemen / Errozue amen. / Hendaian sortu zen, / Urrun aberastu, / Ungitasuna zer den / Ez du ezagutu. Zerb Azk 20. Ala, ixildu zan eta amen. Albeniz 222.
azpiadiera-1.2
" Amen. Zu or eta ni emen. Eztabaida haserrekor bat amaitzeko formula. Bakoitza bere lekuan edo bere arrazoiaz gera dadila esanez bezala" Elexp Berg. .
azpiadiera-1.3
Amén, composición musical.
Eta, egia erraiteko, hain ona ere zen Aphez maitea! Ez deus bat aski, haurrek bezala, oro ongi kausitzeko. Bi ahamenen artean, edo baso arnoa hustean, Amenerran zezola Errient jaramanak, eta bazkaria aski pagatua zen bethi, eta, Elizan hain maiz kantatzen ere zuelakotz, delako Amen hori ongixko ikasia zuen gure Jaun Errientak. Barb Sup 2.
azpiadiera-1.4
Zaharra ez da, zahar delako eta kito, errespetagarri; gaztearen iritziek ez dute, gazte baten lumatik edo ahotik jalki direlako, amen-amenik merezi.MEIG IX 64.
sense-2
2. (V, AN, L ap. A ; SP).
Momento, instante. " Amenetik amenera, de moment en moment" SP. Cf. AMEN BATEN.
Au esan eta Amorioak, / agana begiraturik, / bere arkua armatu eben / amen bat beranzakarik. Lazarraga B21, 1200r. Bethiereko lanboak ditugu inguruan / Amen bat ez gaituztela uzten errepausuan. EZ Man I 114. Sosegurik nihoiz eztu, amen baten bakerik, / oñhaze eta ezin egin baizen eta nekerik. Ib. 101.
azpisarrera-1
AMEN-AMEN JENDE. "Amen amen jendia. Más frecuente bai-bai jendia. Se dice de los aduladores. Ez eban gure bere inguruan, amen-amen jendia baño" Etxba Eib.
azpisarrera-2
AMEN BATEAN ( a. baten V-m ap. A), AMEN BATETAN, AMEN BATEZ. En un amén, en un santiamén. "Amen baten (V-m), en un momento" A. v. JESUS AMENEAN, JESUS AMEN ESAN ORDUKO, JESUS AMENEZ.
Amen batez pasaturen ditu bide luzeenak / Gora, behera, saihetsera, eskuiñ ezker direnak. EZ Man I 135. Halaz eta orduan amen batetan tienpotik sekulako ontasunetara, edo gaitzetara pasatzen direnaz gero. SP Phil 374 (He 377 instant batez denboratik eternitatera).
azpisarrera-3
AMEN BETEKO. En un santiamén, en un amén.
Orduan lanari gogor ekin eta "amen" beteko osoro zuloa idekita zegoan. Anab Poli 33.
azpisarrera-4
AMENEAN. Diciendo amén (?).
Gizonak etxian eta andrak kalian, santuak ez dabiz amenian. (V-m). EZBB I 129.
azpisarrera-5
AMEN EGIN (AN-gip, BN-baig). Ref.: Garbiz Lezo 165; Satr VocP.
a) "Acceder" Garbiz Lezo 165. "Acceder, consentir. Hay un refrán relativo a los bulos: Batek omen, eta besteak amen" Satr VocP.
(Amen-amen e.). "Amen amen eiñ. Dar incondicionalmente la razón. Ori oittuta dago, jente guztiak amen amen ein daixon. / Aintxinan, abadiak eta maistruak esaten zebana sagraua zuan. Amen amen eiñ da aurrera" Elexp Berg.
b) Terminar, acabar.
Ortan badadukazu, / aizu, zerbait kemen, / oraiñ or ibiliyak / dira Israelen, / bertan egin dedilla / gerra orrek amen. Uzt Auspoa 67, 112.
azpisarrera-6
AMEN ERRATEKO BEHAR DEN DENBORAN. En un amén, en un decir amén, en un santiamén.
Ximizta bezala bide laburrez firrindan erreka-zolara yautsirik, ur baten gainetik salto eginik, gure muthikoak, Amen errateko behar den denboran, orgabidea iragan zuen. Elzb PAd 3.
azpisarrera-7
AMEN ESAN, AMEN ERRAN, AMEN ERANTZUN. Decir amén, asentir, conceder.
Ekusten due beren gogokoa ez duenen bat, guzian amen esaten ez dakian bat aldegiten jokotik, tabernatik, danza ta beste bekaturako bide askotatik, ekusten due maiz konfesatzen ta beste gauz onetan. AA III 550s. Frantzesaren mendean humil gaude emen / ark Jesus dionean guk erantzun amen. Azc CPV (ap. DRA). Nik otoitz horri erran behar diot amen, / horiek entzun eta baitut segurtamen / uso saltsa haundirik ez dugula janen. Xa Odol 255. Naiz aiek izurratu / esanikan amen. Insausti 186.
azpisarrera-8
AMEN ESAN BAINO LEHEN, AMEN ESAN BAINO LEHENAGO. En un amén, en un decir amén, en un santiamén. v. supra AMEN BATEAN.
Kolpe batean exeri, poxpolua piztu ta zapatari eldu, "amen" esan baño len egin nituan. Anab Aprika 49. Zaku guztiak batera artu ta bizkarreratu zituan, jendeak "Amen" esan baiño lenago. NEtx LBB 167.
azpisarrera-9
AMEN ESAN ORDUKO. En un santiamén, en un momento.
Zilipurdika ura "amen" esan orduko egin zuten. Anab Usauri 77.
azpisarrera-10
AMEN-OTOI. "Amen-othoi! (BN; Lf), exclam. d'incrédulité: allons donc! pensez-vous!" Lh.
Hunek behar bada, ihardetsi zion senharrak, eskolako gustua ekharriko du. Amen othoi! egin zuen andreak; badut hatik beldurra bertzeak iduria atherako den. Laph 2.
amen
<< amatxi 0 / 0 amestu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper