Harremana

    OEH - Bilaketa

    2973 emaitza odol bilaketarentzat

    Sarrera buruan (129)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    aburu.
    tradizioa
    Tr. Documentado en un refrán de Oihenart y en autores meridionales del s. XX (tbn. en Lhande, Zubiri, Lafitte y Xalbador). En DFrec hay 15 ejs. de aburu.
    sense-1
    (L, BN, S; VocBN ( Dv), H); aberu (BN); abelu (S); abulu (S) Ref.: A; Lh (aburu, aberu, abelü, abülü).
     Opinión, parecer; creencia (no muy fundada). "Croyance confuse, espérance peu fondée" VocBN. . "Croyance, attente, espoir sans motif fondé" H. "Opinion, instinct" Lh.
    Buru bezanbat aburu. "Autant de visions ou imaginations, que des têtes". O Pr 567. Geure zeregiña al ixan dogunik ondoen bete dogula, ona emen geure aburuba. EEs 1915, 218. Esan didatenez, euskera ta latinezko esakune zar batena gertatu zaio: tot capita quot sententiae "buru bezanbat aburu" ediro ditu. Batak, alde egiteko; besteak, gelditzeko. A Ardi 103 (v. tbn. buru bezenbat aburu en Eguzk GizAuz 37; buru ainbat aburu en Zait Plat 35; amodioaz buru bezenbat aburu en Lf ib. XIX). Asi zan bakotxa bere eretxija edo aburuba adirazoten. Kk Ab I 21. Aburu zuzena artu nai bada. "Si se desea acertar en los juicios". Zink Crit 52. Bainan aburu hedatuena da zerbait borrokaldi edo gudu batetik [...] duela bere iturburua. Zub 55. Ziñaldariak bere aburua eman zuan. Anab Usauri 50. Berotu zan "Uitzi" bere aburu-alde, ta igerri zion alegia pattarraren ontzixkak, ipurditik autsi baitzun mai-gañean ukaldika. Ldi IL 50. Batzordeak, ordea, ez ginduzan araudia eginbear orretarako aintzakotzat artu; ta bereala, bere aburu utsez, arauditzako zuzenbide batzuk argitaratu zitun. Ib. 147. Gizartekeri-zale guztiak aburu edo eretxi bardiñekoak ez dirala esan bear dogu. Eguzk GizAuz 42. Gai onetzaz dituan aburu ta eretxiak antxe agertu ta azaltzen ditu. Ib. 73. Euren buruei ortodoxos edo aburu zuzenekoak deritxoen edonongo sozialistak, Marxen jarraitzalleak dira. Ib. 46. Iñoren aburubak atzaldu dagikiezan akatzak eta bost neronek dakidazalako. Laux AB 13. Iñoren gogo, aburu ta asmoak ezin ezagutu ditzakegu. Zait Sof 166. Nola ditezke bat, ikustea ta ez ikustea? Orduko eskolastikuek idaroki zioten aburu ori; baiñan orren kontra bera iekitzen da an-emenka. Or QA 170. Gure gogo-argia gezurrera ta aburu gaiztora okertzea, likisgarri da. "Errores et falsae opiniones". Or Aitork 95. Alare badakit aburu aiek egi dirala. "Sententias". Ib. 374. Pentsa zer aburu zukeen andere gazte apainak atso arront, zantar horrez! Mde HaurB 11. Argumendurik bikainenak ere ez dio aburua aldaraziko. Mde Pr 138. Segur izan zaite zure oharrak eta zure aburua asko preziatuko ditudala. Ib. 195. Ez zuen egiaz abururik eman ipuinaren gainean. Ib. 86. Bakoitzaren asmo, aburu, iritzi ta gogoa agertu bearrez. Erkiag Arran 30. Onatx, beraz, aren usteak eta aburuak, ark berak idatzitako ataletan ageri diranez. Zait Plat 32. [Platonen] gizarte-aburuen ta asmakizunen [ardatza] . Ib. 13. Parmenidek bere aburuak eta bere asmoak itz-neurtuetan ondu zituen. Ib. 43. Ez othe nuen Platonez beraz neure aburu edo iritzia agertzen ahal. Lf (in Zait Plat XIII). Antziñako filosofuen aburuak gizonari buruz. Vill Jaink 56. Nere itzulkizunei buruz egiñiko oarkizun eta zuzentzeak gatik esker ona zor diot Orixe jaunari. [...] olerki geienetan beintzat beraren aburura jalki natzaio. Gazt MusIx 8. Orduko ikasgu nagusietan aburu iakiña baitzan, otoiz aundira sartzeko, leenagotik ezagubideak illunbean gelditu bearrak zirala. Or (in Gazt MusIx 42). Aurrerantzean ere izango ditugu eztabaidak. Guk beti lehengo lepotik burua: buru adina aburu. PMuj (in MEIG I 96). Besteren aburuak beste, goazen gauzei apur batez geure begiz, betaurrekorik gabe, begiratzera. MIH 317. Bonapartek, haatik, zenbait aburu eta uste ere, hainbeste argibideren aldamenean, eman zion bere irakasleari. MEIG VI 80. v. tbn. ZA RIEV 1928, 595. EA OlBe 98.
    azpisarrera-1
    ABURUAK ABURU.
    Ene lizunkerien ibai barnetik ez nindun alderagiten erio-bildurrak eta azken-epaiak bestek; aburuak aburu, oek ez baitzuten aldegin ene biotzetik. "Qui per varias quidem opinionem". Or Aitork 151.
    azpisarrera-2
    ABURU BATEKO; ABURU BEREKO (IZAN, AGERTU...). (Ser...) de la misma opinión, del mismo parecer.
    Arek agertzen zuen biozmina, baño ez dakit ote zen euskarari buruz nere aburu]a[ bereko agertzeagatik. FIr 177. Pondu hortaz den bezenbatean, arkeiologoak ez dira aburu bateko. Mde Pr 212. [Sendagilleak] dietaz den bezainbatean, ordea, ez daude aburu bereko. Ib. 99. Baditaike ene lagun guziak ez diren ene aburu bereko. Xa Odol 64.
    azpisarrera-3
    ABURU BATEZ. Unánimemente.
    Bat-ein euzkotar guraso danak, [...] Eta guztijok aburu batez / Ikastetxeetan eskatu / Onei euzkeraz irakastia. Enb 42. Ta ala, batzorde orrek eta guk, Euskaltzaleok, alkarri lagunduz, adiskideki ta aburu batez araudi ori taiutu ta osatuko gendula. Ldi IL 147. Eta onelan obeto alkar artuaz, guztiak gizarte osoaren onera, aburu batez, jo dagien. Eguzk GizAuz 171s.
    azpisarrera-4
    ABURUKO (Precedido de gen.). De la opinión, del parecer (de).
    Gauza zail baino zailago bat da [...]. --Ez naiz zure aburuko --erran zuen ezkongabeak. Mde Pr 86s.
    azpisarrera-5
    ABURUZ (Precedido de gen.). Según la opinión (de), en opinión (de), según el parecer (de).
    Nere aburuz (iritziz) [...] ertilariak [...] edestian billatu bear ditu gaiak. Ayerb EEs 1915, 263. Nere aburuz, orra emen Agirrek dauzkan iru trebetasun bereziak: [...]. Lh Itzald II 106. Nere aburuz [...] bi sail egin ditezke. Ldi IL 153. [Kontratu ori] leundu ta gozatuko balitz, gure aburuz obe litzateke. Eguzk GizAuz 151. Eta gure alde otoitz egiten ote dute Garbitegiko oiek? --Uste ditekena, Bellarminoren aburuz. Or QA 117. Ene aburuz, haatik, sinespen horrek [...] maskaldu egiten du. Mde Pr 268. Nire aburuz hoberenetarik den bat baizik ez aipatzekotz. Ib. 245. Burdinbideok, erriak naastuagotu [...] eta nik dakit zenbat oker ekarri oi dituen batzuen aburuz. Erkiag Arran 17. Bearturik ote zegon egarbera egindako ziñari eusten? Bere aburuz, ez noski. Etxde JJ 73. Leturia etzan, gure aburuz, aietako bat. Txill Let 74. Platonen aburuz, ixurka doanaren ezaguera ezinkizun gertatzen da. Zait Plat 36. A. Gerardoren aburuz [...] paperean iraun arazi etzitulako galdu ziran. Gazt MusIx 167s. Horien eta beste askoren aburuz, ezin egizta ez gezurta daitekeen esaldi batek ez du ezer adierazten, ez du ezer esan nahi. MIH 89.
    azpisarrerakoSense-5.1
    Uste, diotenez, aburuz, iduriz... zenbat uste ergel! "En opinión de".Or Poem 537.
    azpisarrerakoSense-5.2
    Por decisión (de).
    Xalbaten aburuz bederatziko sailla erdibitu egin zen launako ta bosnakoan. Laukoari Zalgizeko bidea aztertzeko lanbidea eman zion ea Xalbatek beste lau lagunekin Sustarriko lepora joko. Etxde JJ 258s.

    aburu

    aburu
    << abogadu 0 / 0 adantar >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper